![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Harriet_Tubman.jpg/640px-Harriet_Tubman.jpg&w=640&q=50)
Harriet Tubman
From Wikipedia, the free encyclopedia
Harriet Tubman (Maryland, c. 1822 – 1913ko martxoaren 10a), jaiotzean Araminta Ross gisa erregistratua, Moises Beltza, Amama Moises edo Bere jendearen Moises bezala ere ezaguna, Estatu Batuetan afroamerikarren askatasunerako borrokalari bat izan zen. Esklabotza jaio zenetik ezagutu zuen, baina egoera horretatik ihes egitea lortu zuen. Esklabotasunetik ihes egin ondoren, hamahiru erreskate-misio egin zituen, eta 700 esklabo inguru libratu zituen.[1] Horietarako, esklabotzaren aurkako sarea erabili zuen, Lurpeko burdinbidea. Ondoren, Harpers Ferryren armategia okupatu ondoren, John Browni lagundu zion, esklabotzaren aurkako ikono bat bihurtu zen. Gerraren ondoren emakumeen sufragioa lortzeko borrokatu zen. [2]
Harriet Tubman | |
---|---|
![]() | |
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Araminta Ross |
Jaiotza | Dorchester konderria (Maryland), 1822ko martxoaren 6a |
Herrialdea | ![]() |
Bizilekua | Dorchester konderria (Maryland) Auburn (New York) |
Talde etnikoa | afro-amerikarra |
Heriotza | Auburn (New York), 1913ko martxoaren 10a (91 urte) |
Hobiratze lekua | Fort Hill Cemetery (en) ![]() Harriet Tubman grave (en) ![]() |
Heriotza modua | berezko heriotza: pneumonia |
Familia | |
Ezkontidea(k) | John Tubman (en) ![]() |
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | ingelesa |
Jarduerak | |
Jarduerak | idazlea, erizaina, giza eskubideen aldeko ekintzailea, abolitionist (en) ![]() |
Jasotako sariak | ikusi
|
Sinesmenak eta ideologia | |
Erlijioa | kristautasuna |
Alderdi politikoa | ![]() |
![]() ![]() ![]() | |
![]() |
Dorchester konderriko esklabotzan jaio zen, Maryland. Haurtzaroan, hainbat jabek jipoitu zuten. Nerabea zela, zauri handia jasan zuen buruan, "jabeetako" batek, nahi gabe, beste esklabo baten aurka jaurtitako objektu astun batekin harrapatu zuenean. Zauriaren ondorioz, garun-hodietako arazoak, buruko minak, irudipenak eta hipersomnia izan zituen bizitza osoan.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/John_Brown.jpg/320px-John_Brown.jpg)
1849an Filadelfiara ihes egin zuen Tubmanek. Ondoren, Marylandera itzuli zen berehala, familia erreskatatzera. Pixkanaka, hainbat senitarteko atera zituen estatutik, eta, batzuetan, dozenaka esklabo berak gidatu zituen askatasunera. Gauez eta ezkutuan bidaiatuz, Tubman (edo «Moises», deitzen zioten moduan) «inoiz ez zuen bidaiari bat galdu».[3] Urteetan zehar hainbat sari eskaini ziren ihes egindako esklaboak harrapatzeagatik, baina inoiz ez zen jakin Harriet bera ari zela laguntzen. Esklabo iheskorren aurkako Legea 1850ean onartu zenean, esklabo askori lagundu zion Kanada aldera ailegatzen. [4]
Rit, Harrieten ama, familia elkartuta mantentzeko borrokatu zen, baina esklabotzak eragotzi egin zion hori lortzea. Edgard Brodess-ek hiru ahizpak (Linah, Mariah Ritty y Soph) saldu zituen, eta, azkenean, betiko banandu ziren. Georgiako merkatari batek Edgard Brodess-i Riten seme txikia (Moises) erostea proposatu zionean, neskak beste esklabo batzuen laguntzaz ezkutatu zion.