From Wikipedia, the free encyclopedia
Kimika organikoan ester karbonikoak konposatu organikoen familia bat da. Azido karbonikoaren estertzat jo daitezke eta funtzio-talde gisa karbonilo talde bat eta honi lotutako bi alkoxi talde ditu. Honelako egitura orokorra dute: R−O−C(=O)−O−R', karbonato inorganikoen parekoa.
Ester karboniko txikienak, dimetil karbonatoa eta etilen karbonatoa esaterako disolbatzaile moduan usatzen dira. Horietako batzuk gainera litio-baterien elektrolitoak dira[1][2]. Halaber, polikarbonatoen familiako polimeroek karbonato taldea dute beren egituretan.
Dimetil dikarbonatoa edari alkoholilkoak kontserbatzeko ere baliatzen da. E 242 da bere E zenbakia.[3]
Ester karbonikoen hiru klase nagusi daude: ziklikoak, aziklikoak eta polimerikoak.
Ester karboniko aziklikoen kasuan bi ordezkatzaileak igualak ala ez izan daitezke. Alifatikoak zein aromatikoak izan daitezke ordezkatzaileak. Sinpleenak dimetil karbonatoa eta difenil karbonatoa dira.
Ester karboniko ziklikoetan karbonato taldeak bi edo hiru karbono-zubiz osatutako egitura eratzen du. Etilen karbonatoa eta trimetilen karbonatoa aipa daitezke etsenplurako. Zubiko karbonoek ordezkatzaileak izan ditzakete prolipen karbonatoaren kasuan legez, zeinek metilo talde bat duen ordekatzaile.
Hirugarren klasea polimeroak dira, polikarbonatoak, poli(propilen karbonato)a eta poli(bisfenol A karbonato)a bezala.
Karbonato organikoak ez dira prestatzen karbonato ezorganikoen gatzetatik abiatuta. Bi bide nagusi daude. Batean alkohol edo fenol bat fosgenorekin erreakzionarazten da[4]. Bestean fosgenoaren ordez karbono(II) oxidoa baliatzen da oxidatzaile baten presentzian.
2 ROH + COCl2 → ROC(O)OR + 2 HCl
2 MeOH + CO + 1/2 O2 → MeOC(O)OMe + H2O
Difenil karbonatoa | Dimetil dikarbonatoa | Etilen karbonatoa | Trimetilen karbonatoa |
Poli(propilen karbonato)a | Poli(bisfenol A karbonato)a | Propilen karbonatoa | Dimetil karbonatoa |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.