Belgika
From Wikipedia, the free encyclopedia
Belgika[1] (nederlanderaz: België, frantsesez: Belgique, alemanez: Belgien), izen ofiziala Belgikako Erresuma, mendebaldeko Europako estatu burujabea da. Iparraldean Herbehereak ditu, Alemania ekialdean, Luxenburgo hego-ekialdean, Frantzia hego-mendebaldean, eta Ipar itsasoa ipar-mendebaldean. 30.528 kilometro koadroko eremua hartzen du, eta 11,6 milioi biztanle zituen 2022an.[2] Brusela hiriburua eta hiri nagusia da.
Belgikako Erresuma | |||
---|---|---|---|
Koninkrijk België Royaume de Belgique Königreich Belgien | |||
Ereserkia: La Brabançonne | |||
Goiburua: nl: Eendracht maakt macht fr: L'union fait la force de: Einigkeit gibt Stärke ("Batasuna da indarra") | |||
| |||
Geografia | |||
Hiriburua | Brusela 50°50′48″N 4°21′6″E | ||
Azalera | 30.688 km² eta 30.528 km² Ura %0,8 | ||
Punturik altuena | Signal de Botrange (694 m) | ||
Punturik sakonena | De Moeren (en) (−4 m) | ||
Kontinentea | Europa | ||
Mugakideak | Alemania, Luxenburgo, Frantzia, Herbehereak eta Herbehereetako Erresuma | ||
Administrazioa | |||
Gobernu-sistema | monarkia konstituzional eta monarkia parlamentario | ||
Belgikarren erregea | Filipe Belgikakoa | ||
Belgikako Lehen Ministroa | Alexander De Croo | ||
Legebiltzarra | Belgiako Parlamentu Federala | ||
Epai autoritatea | Constitutional Court of Belgium (en) , Belgian Court of Cassation (en) eta Council of State (en) | ||
Harreman diplomatikoak | Ikusi mapa Wikidatan | ||
Zeren kide | ikusi
| ||
Demografia | |||
Biztanleria | 11.584.008 (2022) 62.770 (2021) | ||
Dentsitatea | 377,48 bizt/km² | ||
Hizkuntza ofizialak | ikusi
| ||
Erabilitako hizkuntzak | ikusi
| ||
Ezkontzeko adina | genero guztiak: 18 | ||
Emankortasun-tasa | 1,75 (2014) | ||
Eskolaratu gabeko umeak | 8.330 (2015) | ||
Alfabetizazioa | % 99 (2018) | ||
Derrigorrezko eskolaratzea | 6-18 | ||
Bizi-itxaropena | 81,69 (2022) | ||
Giniren koefizientea | 27,2 (2020) | ||
Giza garapen indizea | 0,937 (2021) | ||
Ekonomia | |||
BPG nominala | 492.681.283.049,25 $ (2017) 25.135.734.284,677 (2016) | ||
BPG per capita | 49.926,8 $ (2022) −1.923,6 (2021) | ||
BPG erosketa botere paritarioa | 765.168.952.092,37 nazioarteko dolar (2022) 75.689.852.448,835 (2021) | ||
BPG per capita EAPn | 49.366,676 nazioarteko dolar (2017) 2.146,313 (2016) | ||
BPGaren hazkuntza erreala | 1,2 % (2016) | ||
Erreserbak | 26.151.437.584 $ (2017) 2.670.523.638 (2016) | ||
Inflazioa | 6,6 % (2021) 6,2 (2020) | ||
Historia | |||
Sorrera data: 1830eko urriaren 4a | |||
Bestelako informazioa | |||
Aurrezenbakia | +32 | ||
ISO 3166-1 alpha-2 | BE | ||
ISO 3166-1 alpha-3 | BEL | ||
Ordu eremua | ikusi
| ||
Elektrizitatea | 230 V. 50 Hz.Europlug (en) eta Type E (en) | ||
Internet domeinua | .be | ||
belgium.be |
Monarkia konstituzional federala da. Bi eskualde nagusik osatzen dute: Valonia frantsesduna hegoaldean, eta Flandria nederlanderaduna iparraldean: tartean, Bruselako eskualdea dago. Hizkuntza ofizialak nederlandera, frantsesa eta alemana dira, eta katolizismoa erlijio nagusia da.
1830ean lortu zuen burujabetasuna, Herbehereetatik bereizita, erlijioa aitzakia harturik. Lehen Mundu Gerran eta Bigarren Mundu Gerran alemanen mendean egon zen. Harrezkero, eta bere txikitasunean, herrialde moderno eta teknologian aurreratua bilakatu da, Europar Batasunaren barruan. Azken urteotan, krisi ekonomikoak, flandriarren eta valoniarren arteko tirabirak eta eskuin muturraren gorakadak kinka larrian jarri dute herrialdearen barne egoera eta izatea bera.
Ekonomian, garrantzi handikoak dira industria (elikagaiak, siderurgia, ehungintza) eta, batez ere, zerbitzuak. Hartara, zerbitzuek ematen dute Belgikako barne produktu gordinaren % 77,2, industriak % 22,1 eta nekazaritzak % 0,7 (2017).[3]