Telesto (luno)

Telesto estas unu el la naturaj satelitoj de Saturno. Ĝi sekvas la saman orbiton kiel Tetiso.

Por samtitola artikolo vidu la paĝon Telesto.

Telesto
Natura satelito  de Saturno (XIII)
astronomia simbolo
Telesto (Cassini, oktobro 2005) Telesto (Cassini, oktobro 2005)
satelito de Saturno • regula satelito
Oficiala nomo	Saturno XIII
Aliaj nomoj	S/1980 S 13 vd
Astronomia simbolo	vd
Nomita laŭ	Telesto vd
Malkovro
Malkovrintoj	Bradford A. Smith, Harold J. Reitsema, Stephen M. Larson, John W. Fountain
Dato de malkovro	8-a de aprilo 1980[1]
Loko de malkovro	Usono
Unua superflugo	Cassini (11-a de oktobro 2005)
Orbitaj ecoj
Granda duonakso	294 619 km
Discentreco	0
Klinangulo	1,19°
Periodo	1,888 tago
Fizikaj ecoj
Diametro	29 × 22 × 20 km
Maso - Denso - Surfaca falakcelo - Liberiga rapido	7,2 × 1015 kg 1 × 103 kg/m3 ~0,0033 m/s2 ~9 m/s
Rotacia periodo	kaptita rotacio
Aksa kliniteco	0
Atmosferaj kaj surfacaj ecoj
Surfaca premo	0
Surfaca temperaturo	?
Albedo	0,994
Observaj ecoj
Videbla magnitudo	18
v • d • r

Malkovris ĝin Bradford A. Smith, Harold J. Reitsema, Stephen M. Larson kaj John W. Fountain de la "Lunar and Planetary Laboratory" de la Universitato de Arizono. Ili maldaŭre nomis ĝin S/1980 S 13. Sekvantajn monatojn, oni faris de ĝi plurajn observojn kun nomoj S/1980 S 24^[2], S/1980 S 33^[3] kaj S/1981 S 1^[4].

Orbito

En 1980, Seidelmann kaj al.^[5] montris ke Telesto situas en la punkto de Lagrange L₄ de la sistemo Tetiso - Saturno, tie estas sur la sama orbito, kun antaŭiro de 60° (aŭ 1/6 da orbito). Tia punkto estas foje nomata "Troja punkto", pro tio, Telesto^[6] estas dirata troja satelito de Tetiso.

Kalipso, alia "troja satelito" sekvas la saman orbiton kaj situas en la punkto de Lagrange L₅ de la sistemo Tetiso - Saturno.

Ecoj

Ĝia denso, 10³ kg/m³, pensigas ke ĝi konsistas el akva glacio.

La superflugo fare de la kosmosondilo Cassini je la 11-a de oktobro 2005 montris surfacon surprize blankan kaj glatan, malriĉan je krateroj.

Nomo

La satelito ricevis sian nomon, aprobitan de IAU^[7], laŭ tiu de Telesto, unu el la oceanidinoj, filinoj de Oceano kaj Tetiso.

Notoj kaj referencoj

1. IAUC 3466: Prob. Occn BY 1978 P 1; Sats OF SATURN; STEPANYAN'S STAR (angle): malkovro
2. IAUC 3484: Sats OF SATURN; SN IN MCG -3-34-61; SS 433 (angle)
3. IAUC 3605: 1981 JD; NEPTUNE APPULSE; Sats OF SATURN (angle)
4. IAUC 3593: Sats OF SATURN; PKS 0735+178 AND 3C 371 (angle)
5. Saturn Satellite Observations and Orbits from the 1980 Ring Plane Crossing (Observoj de saturnaj satelitaj orbitoj je trapaso de la ringa ebeno en 1980) (angle)
6. La lagranĵaj satelitoj de Saturno (el "Techno-Science.net") (france)
7. IAUC 3872: GX 1+4; Sats OF JUPITER AND SATURN (angle)

Eksteraj ligiloj

• Kategorio Telesto (luno) en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

• La troja luno Telesto (el "View of the Solar System") (angle)
• La luno Telesto (el paĝaro de NASA) Arkivigite je 2010-05-31 per la retarkivo Wayback Machine (angle)
• Telesto el "Cassini-misio ekvinoksa" Arkivigite je 2010-02-13 per la retarkivo Wayback Machine (angle)
• Telesto, postkuranta Tetison "The Planetary Society" (angle)
• Telesto, el la paĝaro de Jean-Michel (france)
• La malgrandaj Saturnaj satelitoj (el "Planète Astronomie") Arkivigite je 2010-04-19 per la retarkivo Wayback Machine (france)
• Telesto, luneto de Saturno (el "Techno-Science.net") (france)
• Tetiso, telesto kaj Kalipso (el "Projekto Luno") (germane)