Kalipso (luno)

Kalipso estas unu el la naturaj satelitoj de Saturno. Ĝi sekvas la saman orbiton kiel Tetiso.

Por samtitola artikolo vidu la paĝon Kalipso.

Kalipso
Natura satelito  de Saturno (XIV)
astronomia simbolo
Kalipso (Cassini, 23-a de septembro 2005) Kalipso (Cassini, 23-a de septembro 2005)
satelito de Saturno • regula satelito
Oficiala nomo	Saturno XIII
Aliaj nomoj	S/1980 S 25 vd
Astronomia simbolo	vd
Nomita laŭ	Kalipso vd
Malkovro
Malkovrintoj	Dan Pascu, P. Kenneth Seidelmann, William A. Baum, Douglas Currie
Dato de malkovro	13-a de marto 1980[1]
Loko de malkovro	Usono
Unua superflugo	Voyager 2 (25-a de aŭgusto 1981)[2]
Orbitaj ecoj
Granda duonakso	294 619 km
Discentreco	0
Klinangulo	1,56°
Periodo	1,888 tago
Fizikaj ecoj
Diametro	30 × 23 × 14 km
Maso - Denso - Surfaca falakcelo - Liberiga rapido	3,6 × 1015 kg 1 × 103 kg/m3 ~0,0027 m/s2 ~7 m/s
Rotacia periodo	kaptita rotacio
Aksa kliniteco	0
Atmosferaj kaj surfacaj ecoj
Surfaca premo	0
Surfaca temperaturo	75 K
Albedo Geometria albedo	0,7 1,34 vd
Observaj ecoj
Videbla magnitudo	18
v • d • r

Malkovro

Malkovris ĝin per teleskopo Dan Pascu, P. Kenneth Seidelmann, William A. Baum kaj Douglas Currie en la United States Naval Observatory, situejo de Flagstaff; kaj maldaŭre nomata S/1980 S 25.

Sekvantajn monatojn, oni faris de ĝi plurajn observojn kun nomoj S/1980 S 29, S/1980 S 30^[3], S/1980 S 32^[4], kaj S/1981 S 2^[5].

Ecoj

Orbito

En 1980, Seidelmann kaj al.^[6] montris ke Kalipso situas en la punkto de Lagrange L₅ de la sistemo Tetiso - Saturno, tie estas sur la sama orbito, kun malfruo de 60° (aŭ 1/6 da orbito). Tia punkto estas foje nomata "Troja punkto", pro tio, Kalipso^[7] estas dirata troja satelito de Tetiso.

Telesto, alia "troja satelito", sekvas la saman orbiton kaj situas en la punkto de Lagrange L₄ de la sistemo Tetiso - Saturno.

Aspekto

Kalipso havas neregulan formon, ĝia denso, 10³ kg/m³, pensigas ke ĝi konsistigas el akva glacio. Ĝia surfaco estas hela kaj glata, malriĉa je krateroj, eble pro abrazio far de glaciaj partikloj elĵetitaj de la vulkanoj de Encelado.

Nomo

Ĝi ricevas nomon, aprobita de IAU^[8], laŭ tiu de Kalipso, nimfo kaj oceanidino, filino de Oceano kaj Tetiso.

Notoj kaj referencoj

1. IAUC 3496: Sats OF SATURN; AM Her (angle): malkovro
2. Kalipso - Voyager 2 (197 000 km malproksime) (angle)
3. IAUC 3549: 1980 WF; Sats OF SATURN; CH Cyg (angle)
4. IAUC 3605: 1981 JD; NEPTUNE APPULSE; Sats OF SATURN (angle)
5. IAUC 3593: Sats OF SATURN; PKS 0735+178 AND 3C 371 (angle)
6. Saturn Satellite Observations and Orbits from the 1980 Ring Plane Crossing (Observoj de saturnaj satelitaj orbitoj je trapaso de la ringa ebeno en 1980) (angle)
7. La lagranĵaj satelitoj de Saturno (el "Techno-Science.net") (france)
8. IAUC 3872: GX 1+4; Sats OF JUPITER AND SATURN (angle)

Eksteraj ligiloj

• Kategorio Kalipso (luno) en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

• La troja luno Kalipso (el "View of the Solar System") (angle)
• La luno Kalipso (el paĝaro de NASA) (angle)
• Calipso el "Cassini-misio ekvinoksa" Arkivigite je 2010-02-14 per la retarkivo Wayback Machine (angle)
• Kalipso, kuranta antaŭ Tetiso el "The Planetary Society" (angle)
• proksima vido sur Kalipso el "The Planetary Society" Arkivigite je 2010-02-18 per la retarkivo Wayback Machine (angle)
• Kalipso, el la paĝaro de Jean-Michel (france)
• La malgrandaj Saturnaj satelitoj (el "Planète Astronomie") Arkivigite je 2010-04-19 per la retarkivo Wayback Machine (france)
• Tetiso, telesto kaj Kalipso (el "Projekto Luno") (germane)