Stokholmo
ĉefurbo de Svedio From Wikipedia, the free encyclopedia
ĉefurbo de Svedio From Wikipedia, the free encyclopedia
Stokholmo (svede Stockholm [ˈstokˌholm], finne Tukholma, latine Holmia) estas la ĉefurbo de kaj la plej granda municipo en Svedio. Tie rezidas la svedaj parlamento kaj estraro. Ankaŭ la reĝo oficiale rezidas tie, sed la nuna, Karolo la 16-a Gustavo, pro familiaj kialoj ekde multaj jaroj loĝas en la najbara municipo Ekerö; la svedaj reĝoj eble estas internacie plej konataj pro la fakto ke ili ĉiujare (krom la unua fojo, en 1901, kiam la tiama reĝo Oskaro la 2-a bojkotis la okazon) disdonas en Stokholmo la Nobelajn premiojn pri fiziko, kemio, medicino kaj literaturo (tiu pri paco estas disdonata en Oslo), kaj ankaŭ la Nobelmemoran premion (ne Nobelpremion) pri ekonomiko.
Stokholmo | |||
svede Stockholm, finne Tukholma, latine Holmia | |||
urbo | |||
En direkto de horloĝmontrilo: Aera vido de la urbo kun Malnova Urbo, Ericsson Globe, Stokholma Palaco, kaj ŝipo af Chapman kun Malnova Urbo en fono | |||
|
|||
Oficiala nomo: Stockholm | |||
Ŝtato | Svedio | ||
---|---|---|---|
Duoninsulo | Skandinavia duoninsulo | ||
Provinco | Stockholms län | ||
Historiaj regionoj | Uppland, Södermanland | ||
Reĝa rezidejo | Stokholma Palaco | ||
Ŝeraro | Stokholma arkipelago | ||
Situo | Stokholmo | ||
- koordinatoj | 59° 21′ 00″ N 18° 04′ 00″ O (mapo) | ||
Areo | 188,00 km² (18 800 ha) | ||
- de aglomeraĵo | 377 km² (37 700 ha) | ||
- de metropolo | 6 519 km² (651 900 ha) | ||
Loĝantaro | 977 345 (2021) | ||
- de aglomeraĵo | 1 515 017 | ||
- de metropolo | 2 408 360 | ||
Denseco | 5 198,64 loĝ./km² | ||
- de aglomeraĵo | 4 019 loĝ./km² | ||
- de metropolo | 369 loĝ./km² | ||
Unua skribmencio | 1252 | ||
Urbestro | Karin Wanngård
(ekde 17-a de oktobro 2022) | ||
Horzono | MET (UTC+1) | ||
- somera tempo | MET (UTC+2) | ||
Poŝtkodo | |||
Telefona antaŭkodo | +46-8 | ||
Situo enkadre de Eŭropo
| |||
Situo enkadre de Svedio
| |||
Urba mapo
| |||
Vikimedia Komunejo: Stockholm | |||
Retpaĝo: www.stockholm.se | |||
La koncepto urbo, kontraste al aliaj municipoj, ne plu ekzistas en sveda leĝo, krom en kombinoj kiel ĉefurbo; tamen Stokholmo denove nomas sin urbo, kvankam tio nuntempe ne havas jurajn sekvojn.
Stokholmo situas ĉe la limo inter la svedaj provincoj Uppland kaj Södermanland, ĉe la punkto kie la Balta maro ricevas la akvon de la lago Mälaren. Ene de siaj nunaj limoj, la urbo inkluzivas 14 insulojn kaj 53 pontojn. Origine, la urbo konsistis nur el la insuleto nun nomata Gamla Stan (malnova urbo), sed ĝi iom post iom aneksis najbarajn municipojn.
Ĉirkaŭ la urbo estas la Stokholma arkipelago.
En la blazono de Stokholmo estas idealigita, kronita kapo de reĝo Eriko la 9-a (Svedio) , nomata Sankta Eriko.
En Stokholmo mortis:
Interalie:
En Stokholmo naskiĝis:
Interalie:
En aprilo 1898 fondiĝis la Esperantoklubo de Stokholmo (EKS), origine je la nomo Klubo Esperantista en Stokholmo. La unua kluba sekretario estis Per Ahlberg ĝis la Ido-skismo en 1909. En 1906 Sveda Esperantista Societo estis fondata en Stokholmo de reprezentantoj de la kluboj de Stokholmo, ses pliaj urboj kaj izolaj Esperantistoj el diversaj partoj de la lando - de la 1-a de januaro 1910 ĝi estas nomata „Sveda Esperanto-Federacio“ (SEF). Ekde tiam la historio de la Esperanto-movado en Svedio estis nedisigeble ligita al la movadaj aktivecoj en Stokholmo - tial ĉi tie ne detale ripetiĝu la enhavo de la artikolo "Esperanto-movado en Svedio", sed oni rigardu tie. Elstarigindas, ke en 1918 fondiĝis Eldona Societo Esperanto, kaj en 1922 kreiĝis Sveda Esperanto-Instituto. De 1922, Esperanto pli kaj pli eniĝis ĉe la studrondoj de la grava laborista kleriga asocio Arbetarnas bildningsförbund, kie en 1930-1931 tutsvedie partoprenis 3 632 personoj en 246 studrondoj de Esperanto, en 1931-1932 en 432 studrondoj 6 000 personoj. Ekde aŭtuno 1930 la laborista kleriga asocio en Stokholmo ankaŭ disponigis ĉiusemajne duonhoran radio-programon por informado pri Esperanto. Krome en 1928 la sveda laborista socialdemokrata partio ĉe sia kongreso faris rezolucion favoran al Esperanto, kiu kiel senperan efikon ekhavis la enkondukon de Esperantaj kolonoj en la socialista gazetaro kaj ankaŭ igis la partian estraron doni monan subvencion al delegitoj ĉe kongresoj de Sennacieca Asocio Tutmonda.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.