Margareta la 1-a

Margareta la 1-a, (dane Margrete den første, Margrete Valdemarsdatter, norvege Margrete Valdemarsdotter, svede Margareta Valdemarsdotter, islande Margrét Valdimarsdóttir; naskiĝis 1353, mortis la 28-an de oktobro 1412), estis regantino de Danio, Norvegio kaj Svedio, kaj fondis la Union de Kalmar inter skandinaviaj regnoj (1397–1527). Ŝi funkciis kiel la reganta reĝino de Danio, kvankam en tiu tempo estis ne kutime ke virino regus.

Margareta la 1-a
regantino de Danio, Norvegio kaj Svedio
Statuo de Margareta sur ŝia ĉerko (1423)
Persona informo
Naskiĝo	1353 en Søborg Castle
Morto	28-an de oktobro 1412 (1412-10-28) en Flensburg
Mortis pro	Naturaj kialoj vd
Mortis per	Pesto vd
Tombo	Katedralo de Roskilde vd
Religio	kristanismo vd
Ŝtataneco	Norvegio vd
Familio
Dinastio	House of Estridsen vd
Patro	Valdemar IV of Denmark (en) vd
Patrino	Helvig of Schleswig (en) vd
Gefratoj	Ingeborg of Denmark, Duchess of Mecklenburg (en) kaj Christopher, Duke of Lolland (en) vd
Edz(in)o	Haakon la 6-a
Infanoj	Olaf II of Denmark (en) vd
Profesio
Okupo	reĝino vd
Postenoj Postenoj monarko de Svedio (1389–1412) monarko de Norvegio (1388–1412) monarĥo de Danio (1387–1412) nereganta reĝino nereganta reĝino monarko vd
Reĝino de Danio
Dum	1387–1412
Antaŭulo	Olavo la 2-a
Sekvanto	Eriko de Pomerio (Eriko la 7-a)
Reĝino de Norvegio
Dum	1388–1412
Antaŭulo	Olavo la 4-a
Sekvanto	Eriko de Pomerio (Eriko la 3-a)
Reĝino de Svedio
Dum	1389–1412
Antaŭulo	Albreĥto de Meklenburgo
Sekvanto	Eriko de Pomerio
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Margareta la 1-a havas centran rolon en la historio de ĉiuj skandinaviaj nacioj. Ŝi estas konsiderata unu el la plej gravaj potenculoj de la Mezepoko, kaj plue unu el la grandaj virinoj de la monda historio.

Ŝia vivocelo estis la unuigo de ĉiuj nordeŭropaj ŝtatoj sub unu regadon. Eĉ se ŝi ĉefe ne estis formale reganto de ĉiuj skandinaviaj landoj (kronitaj reĝoj estis unue ŝia neplenaĝa filo Olafo la 3-a (1370-1387) kaj, post ties frua morto, ŝia same neplenaĝa pranevo Eriko de Pomerio (1382-1459, el la pomeria dinastio Grifoj), kiu post ŝia morto heredis regnegon), ŝi ja havis la efektivan regpovon: post la morto de ŝia patro Valdemaro la 4-a (1320-1375) en 1375 pri Danio, post la morto de ŝia edzo Håkon la 6-a en 1380 pri Norvegio (kun nordatlantikaj posedaĵoj), kaj post sukcesa militiro pri Svedio.

Vivo

Margareta naskiĝis 1353 en Kastelo Søborg. Ŝi estis la plej juna filino de la dana reĝo Valdemaro Atterdag kaj lia edzino Helvig, filino de duko Eriko la 2-a de Ŝlesvigo.

(...kompletigenda...)

Margareta mortis la 28-an de oktobro 1412 en Flensburg.

Bildoj

• 
  Portreto de Margareta sur ŝia tombo
• 
  La tombo de Margareta en Roskilde
• 
  Nuntempa statuo de Margareta
• 
  Sigelo de Margareta, uzo attestita de la jaroj 1381–1409
• 
  Sigelo de Margareta, uzo attestita de 1390–1393
• 
  La ŝtatoj regataj de Margareta la 1-a. Bonvole rimarku ke Gronlando tiam nur havis tre etan nordiulan popolon.

Literaturo

• Robert Bohn: Dänische Geschichte. Beck, München 2001, ISBN 3-406-44762-7
• Vivian Etting: Queen Margrethe I (1353–1412) and the Founding of the Nordic Union, Brill, Leiden 2004, ISBN 90-04-13652-5 (englische Ausgabe) Arkivigite je 2007-09-29 per la retarkivo Wayback Machine
• Eldbjørn Haug: Margrete. Den siste Dronning i Sverreætten. Oslo 2000. ISBN 82-02-17642-5
• Helleberg, Maria: Die Winterkönigin. ISBN 3-7466-1818-5

• Margareta la 1-a en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
• Kategorio Margareta la 1-a en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Eksteraj ligiloj

• genealogie-mittelalter.de (germana)

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri biografio kaj Skandinavio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).

PeEnEo: 264984 GND: 118975927 LCCN: n85298358 VIAF: 261972843 ISNI: 0000000381647334 LIBRIS: 195761 SUDOC: 035187298 BNF: 13172851s BIBSYS: 90505683