Smithsonian Institution

La Smithsonian Institution, starigita en 1846 "por pliigo kaj disvastigo de sciaro," estas grupo de muzeoj kaj priserĉejoj administrataj de la usona registaro. Origine organizita kiel "United States National Museum" (Usona Nacia Muzeo), tiu nomo malvalidiĝis kiel administra ento en 1967.^[1]

Smithsonian Institution
Smithsonian Institution
institucio neprofitcela organizaĵo
Komenco	10-a de aŭgusto 1846 vd
Geografia situo	38° 53′ 35″ N, 77° 1′ 28″ U (mapo)38.893055555556-77.024444444444
Lando(j)	Usono vd
Sidejo	Vaŝingtono
Poŝtkodo	20013
Smithsonian Institution (Vaŝingtono) DEC
Smithsonian Institution
Fondinto(j)	James Smithson • Joel Roberts Poinsett vd
Lingvoj	angla lingvovd
Filioj	Muzeo Smithsonian de Usona Arto Bibliotekoj kaj Arkivoj Smithsonian Smithsonian Latino Center (en) Smithsonian Asian Pacific American Center (en) Folkways Records Museum Conservation Institute (en) Smithsonian Conservation Biology Institute Smithsonian Marine Station at Fort Pierce (en) Archives of American Art (en) Smithsonian Gardens (en) Arts and Industries Building (en) Smithsonian Scientific Diving Program (en) Smithsonian Enterprises (en) Archives of American Gardens (en) National Museum of Asian Art (en) Centro por Astrofiziko Harvard-Smithsonian Smithsonian Books (en) Smithsonian Institution Scholarly Press (en) Smithsonian-Mason School of Conservation (en) Smithsonian Tropical Research Institute (en) Woodrow Wilson International Center for Scholars Nacia Poŝta Muzeo Smithsonian Institution Archives (en) Smithsonian Astrophysical Observatory (en) Smithsonian Environmental Research Center (en) Muzeo Smithsonian de Dezajno Cooper Hewitt Renwick Gallery (en) Hirshhorn Museum and Sculpture Garden (en) Nacia Muzeo de Afrika Arto Nacia Portreta Galerio Nacia Muzeo de la Indiano Nacia Muzeo de Usona Historio Nacia Muzeo de Natura Historio Anacostia Community Museum (en) Vaŝingtona Bestoĝardeno Nacia Aviada kaj Kosma Muzeo Nacia Muzeo de Afrik-Usona Historio kaj Kulturo Arthur M. Sackler Gallery (en) Artogalerio Freer Smithsonian Center for Folklife and Cultural Heritage (en) Smithsonian Field Book Project (en) Smithsonian Institution Press (en) (1966–2005) Smithsonian Folkways Recordings (en) (1987–) vd
Posedatoj	Gachalá Emerald (en) Nymph (en) Olomana (en) Enid A. Haupt Garden (en) Bismarck Sapphire Necklace (en) Harmony in Blue and Gold: The Little Blue Girl (en) vd
Retejo	Oficiala retejo
Jura formo	organizaĵo laŭ 501(c)(3)
v • d • r

La "Kastelo" (1847), nome unua konstruaĵo de la institucio kaj ankoraŭ ties ĉefa sidejo.

Kromnomata "the nation's attic" (nacia mansardo)^[2] pro ties eklektika enhavo de 137 milionoj da aĵoj,^[3] la institucia vaŝingtona kerno de deknaŭ muzeoj, naŭ priserĉejoj kaj bestoĝardenoj- el kiuj multe estas historiaj aŭ arkitekturaj majstroverkoj- estas la plej granda tia komplekso en la mondo. Aldonaj konstruaĵoj situas en Arizono, Marilando, Novjorkio, Virginio, Panamo kaj aliloke, kaj 168 aliaj muzeoj estas aliĝoj al Smithsonian Institute.

La 30 milionoj da ĉiujaraj vizitantoj de la Institucio^[4] estas akceptataj senpage; fondusoj devenas el la propra havaĵo de la Institucio, privataj kaj entreprenaj kontribuoj, membraro, registara elteno, kaj vendado.^[3]

Instituciaj publikaĵoj estas la gazetoj Smithsonian kaj Air & Space. Folkways Records estas diskeldonejo de la institucio, kiel filio de Smithsonian Folkways.

Revigliĝo de endanĝeraj lingvoj

La Smithsonian Center for Folklife and Cultural Heritage (Smithsonia Centro por Folklora kaj Kultura Heredaĵoj) agadas por la kultura kaj lingva revivigliĝo de minacataj lingvoj kaj ekzamenas la gravecon konservi lingvan diversecon, kaj esploras pri la fortoj, kiuj minacas silentigi endanĝerigitajn lingvojn, kaj la klopodojn kontraŭbatali ilin^[5]. Kun lingvoj malaperantaj je rapideco de unu ĉiujn 14 tagojn, ĉi tiu problema perdado de la lingva diverseco egalas al la perdo de biologia diverseco - tamen restas plejparte neagnoskata. La iniciato de la Smithsonian Institute 'Recovering Voices' (Rekuperi Voĉojn) donas aliron al parolantoj de endanĝerigitaj lingvoj, kulturaj fakuloj, esploristoj kiel maniero trakti la preventon de tutmonda lingvoperdo, ŝlosila agado por subteni sistemojn de indiĝenaj scioj kaj kulturaj identecoj en komunumoj tra la mondo^[6].

institucioj

• Muzeo Smithsonian de Dezajno Cooper Hewitt

Referencoj

1. Smithsonian History > National Museum of American History. Smithsonian Institution. Alirita 21a de Junio 2013.
2. Michael Kernan, "A Real 'Nation's Attic'", Smithsonian, Novembro 1997, Arkivigite je 2009-09-23 per la retarkivo Wayback Machine
3. About the Smithsonian.
4. Vidu la retejon de la Smithsonian Institution (kun statistikoj), ĉe http://newsdesk.si.edu/about/stats
5. (en) Vital Voices: Endangered Languages in a Changing World, Smithsonian Associates, la 10-an de decembro 2019.
6. (en) Recovering Voices: Documenting & Sustaining Endangered Languages & Knowledge^[rompita ligilo], poskastoj, Smithsonian, National Museum of Natural History

Literaturo

• Nina Burleigh, Stranger and the Statesman: James Smithson, John Quincy Adams, and the Making of America's Greatest Museum, The Smithsonian, HarperCollins, September 2003, hardcover, 288 pages, ISBN 0-06-000241-7
• Heather Ewing (2007). The Lost World of James Smithson: Science, Revolution, and the Birth of the Smithsonian. Bloomsbury. ISBN 978-0-7475-7653-2.

• Kategorio Smithsonian Institution en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Vidu ankaŭ

Nacia Portreta Galerio

Eksteraj ligiloj

• Retejo de Smithsonian Institution
• Muzemapo
• Retejo de Smithsonian Collections Search Center
• Retejo de Smithsonian Education
• Retejo de Smithsonian Wild
• Retejo de Smithsonian Institution Scholarly Press Arkivigite je 2016-05-22 per la retarkivo Portuguese Web Archive
• Smithsonian Collections Search Center.

PeEnEo: 444860 GND: 38076-3 LCCN: n79053968 VIAF: 159805885 ISNI: 0000000121855671 SUDOC: 026421577 BNF: 118671884 ULAN: 500237333 NLA: 35508508 BIBSYS: 90085185 NKC: ko2004230768 BNE: XX145247