Nauro (naure Naoero, angle Nauru), oficiale Naura Respubliko, estas insula lando de Oceanio, situanta en Mikronezio kaj konsistanta en unu insulo, kiu havas 10 210 loĝantojn en julio 2007.[1] La insulo, kiu estas geologie malalta insulo,estas konsiderata kiel la plej malgranda respubliko de la mondo[1].
| Nauro | |||||
| Repubrikin Naoero (na) Republic of Nauru (en) Naura Respubliko (eo) | |||||
|
|
| ||||
| Detaloj | Detaloj | ||||
| Nacia himno: Nauru Bwiema | |||||
| Nacia devizo: God's will first (angle “Dia volo unue”) | |||||
 | |||||
| suverena ŝtato respubliko insula lando lando  vd | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Bazaj informoj | |||||
| Ĉefurbo | Oficiale neniu, fakte Jareno | ||||
| Oficiala(j) lingvo(j) | Naura, angla | ||||
| Uzata(j) lingvo(j) | angla lingvo, angla lingvo, ĉina-angla piĝino, naura lingvo | ||||
| Plej ofta(j) religio(j) | Protestantismo | ||||
| Areo | 21,3 km² | ||||
| - % de akvo | kvazaŭ neniu % | ||||
| Loĝantaro | 13 650 (2017) | ||||
| Loĝdenso | 635 loĝ./km² | ||||
| Loĝantoj | nauranoj | ||||
| Vivolongo | 58 jaroj por viroj, 65 por virinoj | ||||
| Horzono | UTC+12 | ||||
| Interreta domajno | nr | ||||
| Landokodo | NR | ||||
| Telefona kodo | 674 | ||||
| Plej alta punkto | Command Ridge | ||||
| Plej malalta punkto | Pacifiko | ||||
| Politiko | |||||
| Politika sistemo | Respubliko | ||||
| Ŝtatestro | Prezidanto Lionel Aingimea | ||||
| Ĉefministro | Russ Kun | ||||
| Nacia tago | 31-a de januaro | ||||
| Sendependiĝo disde Aŭstralio | 31-a de januaro 1968 | ||||
| Ekonomio | |||||
| Valuto | Aŭstralia dolaro (AUD) | ||||
| |||||
 | |||||
| Akvejo | Pacifiko | ||||
| Koordinatoj | 0° 32′ S, 166° 56′ O (mapo)-0.5275166.935 | ||||
| Plej alta punkto | Command Ridge [+] | ||||
| Plej malalta punkto | Pacifiko [+] | ||||
| - malalteco | 0 m [+] | ||||
| Akvokolektejo | 21 km² (2 100 ha) [+] | ||||
| Areo | 21 km² (2 100 ha) [+] | ||||
| Loĝantaro | 13 650 [+] (2017) | ||||
| Horzono | UTC+12:00, Pacific/Nauru [+] | ||||
|
|||||
 |
|||||
| Nauro | |||||
 Vikimedia Komunejo: Nauru [+] |
|||||
| En TTT: Oficiala retejo [+] | |||||
La enlanda parto de la insulo estis plejparte uzata por ekstrakti fosfatajn ercojn, kiuj estis dum pluraj jardekoj la unusola natura riĉo de Nauro[2] ĝis la fosfataj resurcoj elĉerpiĝis en la 1980-aj jaroj[3]. Nauro ricevis helpon de Aŭstralio kaj gastigis kaptejon por migrantoj[3].
Nauro ne havas oficialan ĉefurbon,[1] sed la plej grava urbo estas Yaren pro la sidejo de la registaro.
Geografio
Nauro estas ovalforma insulo de 21 km2 en sudokcidenta Pacifiko,[4] 55,95 km sude de la ekvatoro.[5] La insulo konsistas el malalta ebenaĵo, kies plej alta punkto estas 71 metroj ĉe Command Ridge, ĉirkaŭita de mallarĝa marborda ebenaĵo.[6] [2] En ĉi tiu ebenaĵo koncentriĝas loĝejoj kaj strukturoj industriaj, agrikulturaj, publik-servaj kaj transportaj.
Biogeografie la insulo troviĝas en la Pacifika ekozono laŭ la tipologio de la Monda Natur-Fonduso (WWF).
Historio
Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Historio de Nauro.Politiko
Administra dividoj
Nauru estas dividita en 14 administrajn distriktojn, kiuj estas:
La plej loĝata distrikto estas Denigomodu kun 2.858 loĝantoj.
Ekstera politiko
Nauro apartenas al la Brita regnaro kaj al la AKP-ŝtatoj, internacia organizaĵo de ĉi-momente 77 ŝtatoj el la regionoj Afriko, Karibio kaj la Pacifika Oceano.
La 15-an de decembro 2009 Nauro agnoskis la sendependecon de Abĥazio kaj subskribis kun ĝi la interkonsenton pri starigo de la diplomataj rilatoj. Tiu paŝo estis farita post la vizito de la naura ministro pri fremdaj aferoj, komerco kaj financoj Kieren Keke en Moskvon. Oni diris ke Rusio promesis al la insula lando subtenon je 50 milionoj da usonaj dolaroj.[7]
Kulturo
La Angam-tago, ĉiun 26-an de oktobro, estas grava ferio (libertago) en Nauro. Ĝi memorigas pri la dato, kiam la insulo unufojon post la koloniiĝo atingis denove popolon de 1.500 loĝantoj.
Bibliografio
(franca) Luc Folliet, Nauru, l'ïle dévastée - Comment la civilisation capitaliste a détruit le pays le plus riche du monde (Nauru, la ruinigita insulo - Kiel la kapitalista civilizacio detruis la plej riĉan landon de la mondo), Paris, 2009, 2010, eld. La Découverte, ISBN 78-2-7071-6431-5
Filmo
(fr) Nauru, une île à la dérive, ARTE, la 14-an de marto 2009.
Notoj kaj referencoj
Vidu ankaŭ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
