From Wikipedia, the free encyclopedia
Birda klaso > Kukoloformaj > kukoledoj La kukoloj estas familio de birdoj, nome Cuculidae en latinlingva scienca nomo kaj Kukoledoj en Esperanto, de la preskaŭ Paseroformaj birdoj.
 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Flavbeka kukolo (Coccyzus americanus) | ||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||
| ||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj | ||||||||||||
Estas konataj genroj kaj specioj (vidu pli ampleksan taksonomion sube) la jenaj:
La ordo Cuculiformes aŭ Kukoloformaj, krom la kukoloj, inkludas ankaŭ la familio de turakoj, Musofagedoj aŭ Musophagidae, foje traktita kiel separata ordo, Musophagiformes aŭ Musofagoformaj. Kelkaj zoologoj inkludis ankaŭ la unikan hoacino en la Kukoloformaj, sed ties taksonomio restas polemika.
La familio de kukoloj, krom la menciitaj specioj, inkludas ankaŭ la vojkurulojn, koelojn, malkohaojn, malagaskukolojn, centropojn kaj aniojn. La centropoj kaj anioj estas foje separataj kiel diferencaj familioj, nome la Centropodedoj kaj la Krotofagedoj respektive.
Kukoloj estas birdoj de varia grando kun sveltaj korpoj, longaj vostoj kaj fortaj kruroj. La piedoj estas zigodaktiloj (la du internaj fingroj estas direktitaj antaŭen kaj la du eksteraj malantauen). Plej parto de la kukoloj loĝas en arbaroj, sed kelkaj preferas pli malferman kamparon. Plej manĝas insektojn, kiel harecaj raŭpoj, kiuj estas evititaj de multaj birdoj, sed por ili estas specialaĵo. La kukoloj varias laŭ grando el la Malgranda bronzokukolo, de 17 g kaj 15 cm al la Kanalbeka kukolo, de 630 g kaj 63 cm.
La genroj de kukoloj diferenciĝas laŭ la nombro de unuaj flugilplumoj jene:
Ĉirkaŭ 56 specioj de la Malnova Mondo kaj 3 de la Nova Mondo estas nestoparazitoj, ĉar la ino demetas siajn ovojn en la nestoj de aliaj birdoj.[1] La plej konata ekzemplo estas la eŭropa Komuna kukolo. La ovoj de la kukolo malfermiĝas antaŭ tiuj de la gastiganto kaj la kukolidoj kreskiĝas pli rapide; en plej parto de la kazoj la kukolido elnestigas la ovojn aŭ la idojn de la gastiganto. Tiu ido ne havis tempon por lerni tiun kutimon, ĝi devas esti instinkto trapaŝita genetike. La falsa patrino manĝigas la kukolidon kvazaŭ ĝi estus sia propra ido, dum la malferma buŝo de la kukolido utilas kiel signa stimulo por ke la gastiganto manĝigu ĝin.[2]
La parazitaj kukolinoj ŝajne specialiĝas kaj demetas ovojn kiuj ege similaspektas kun tiu de la elektita gastiganto. Tio estis helpata de natura selektado, ĉar kelkaj birdoj povas diferencigi la ovojn de la kukoloj disde la siaj, kio kaŭzas la elnestigon de la ovoj de la kukolo.[2] Parazitaj kukoloj estas grupitaj en gentoj, kaj ĉiu gento specialiĝas en preciza gastiganto. Estas pruvoj, ke la gentoj estas genetike diferencaj unu de alia.
Tamen, la plej parto de la specioj de kukoloj, inkludante malkohaojn, malgaskukolojn, centropojn, kaj vojkurulojn kaj plej parton de aliaj amerikaj kukoloj, konstruas siajn proprajn nestojn. Plej parto de tiuj specioj nestumas en arboj aŭ arbustejoj, sed la centropoj demetas siajn ovojn en surgrundaj nestoj aŭ en malaltaj arbustoj. Tamen en kelkaj okazoj la neparazitaj kukoloj parazitas aliajn speciojn, la gepatroj helpas manĝi la idon.
Plej parto de la kukoloj kiuj konstruas neston estas monogamaj, sed la anioj kaj la Gvira kukolo demetas siajn ovojn en komunaj nestoj. Ties kutimaro ne estas entute kooperativa; ino povas elnestigi la ovojn de alia dum la demeto de siaj ovoj.[1]
Neparazitaj kukoloj, kiel plej parto de aliaj ne-paseroformaj, demetas blankajn ovojn, sed multaj el la parazitaj specioj demetas koloritajn ovojn kiuj kongruas kun tiuj de la gastiganto el la paseroformaj.
La idoj de ĉiuj specioj estas nelenestiĝantaj antaŭ sendependo. Neparazitaj kukoloj elnestiĝas antaŭ ekflugo kaj kelkaj specioj de la Nova Mondo havas la plej mallongan kovoperiodon inter birdoj.[1]
Plej parto de la kukoloj estas insektomanĝulaj; kaj precize estas specialigitaj je manĝo de raŭpoj, inkludante venenajn harecajn tipojn evititajn de aliaj birdoj. Ili manĝas ankaŭ ampleksan gamon de aliaj insektoj kaj animaloj. La lacertokukoloj de Karibio, pro relativa malesto de rabobirdoj, specialiĝis en manĝo de lacertoj. Pli grandaj, grundotipoj kiel la centropoj kaj vojkuruloj manĝas ankaŭ serpentojn, lacertojn, etajn ronĝulojn kaj aliajn birdojn, kiujn ili frapegas per siaj fortaj bekoj.
Multaj koeloj, malagaskukoloj kaj la Kanalbeka kukolo manĝas ĉefe frukton,[3] sed ili ne estas ekskluzive fruktovoroj. La parazitaj koeloj kaj la Kanalbeka kukolo precize manĝas ĉefe frukton kiam ili estas manĝigataj de fruktovoraj gastigantoj, kiel la Figobirdo aŭ la Grakulino. Aliaj specioj eventuale manĝas ankaŭ frukton.
Kukoloj estas ofte ege sekretemaj kaj en multaj kazoj plej konataj laŭ ties ampleksa aro de alvokoj. La voĉo estas kutime relative simpla, kvazaŭ fajfoj, flutoj aŭ singultoj.[4] La familio de kukoloj prenas la popolajn kaj sciencan nomojn de la voĉo de la Komuna kukolo, kio estas popola ankaŭ pro la kukolhorloĝoj. Kelkaj el la nomoj de aliaj specioj kaj genroj devenas ankaŭ de ties voĉoj, ekzemple la koeloj de Azio kaj Aŭstralazio. En plej parto de la kukoloj la voĉo estas diferencilo por precizaj specioj, kaj estas utilaj por ties specifa identigo. Multaj similaj specioj identiĝis surbaze de ties voĉoj.
 |
| ||||
| Ĉu problemoj aŭdigi ĉi tiun dosieron? Vidu helpon. | |||||
Kvankam kukoloj estas dumtagaj, multaj specioj alvokas dumnokte.[1]
_at_Narendrapur_W_IMG_4111.jpg)
Listo de subfamilioj, genroj kaj specioj:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
