From Wikipedia, the free encyclopedia
Aimé Fernand David CÉSAIRE (naskiĝis la 26-an de junio 1913 en Basse-Pointe, Martiniko, mortis la 17-an de aprilo 2008 en Fort-de-France, kiam li estis 94-jara) estis afrokariba-franca poeto, verkisto kaj politikisto.
 |
Por samtitola artikolo vidu la paĝon Aimé Césaire (pariza metrostacio). |
Kune kun aliaj samaĝaj kaj samrasaj studentoj, kiel la senegala Léopold Sédar Senghor (estonta prezidento sialande) kaj la gujana Léon-Gontran Damas, li fondis la koncepton de négritude (negreco, nigruleco). Li parolis unuafoje pri tio en sia poemaro Cahier d'un retour au pays natal (Kajero de la reveno al naskiĝlando), de 1947, nuntempe konsiderata unu el la plej grandaj verkoj de franca poezio de la dudeka jarcento.
Tiu koncepto estis disvolvigita en 1950, per sia Discours sur le colonialisme (parolado pri koloniismo), kiu ampleksigis la gravecon de sia sinteno pri la afrikdevena loĝantaro en Karibio kaj Afriko kaj donis al lia verko mondan gravecon. Kvankam Césaire asertis, ke la koncepto de "negreco"/"nigruleco" estas kolektivaĵo, Léopold Sédar Senghor (mortinta en Francio kiam li estis 95-jara en 2001) defendis, ke tiu vorto estis persona inventaĵo de la martinikano.
Césaire komprenigis la negrecon kiel reagon kontraŭ la kultura asimiliĝo de la francaj koloniismo kaj rasismo kaj kiel apogo al la afrikdevena kulturo sialande. Defende tiujn valorojn li dediĉis la plejparton de sia vivo, tiom en literaturo, poezio, teatraĵoj, eseoj kaj historiaj verkoj, kiom per la politiko.
Césaire estis aŭtoro de multaj poemaroj, noveloj kaj aliaj verkoj, inter ili la Parolado pri koloniismo, kaj kelkaj teatraĵoj. Samtempe li estis la plej grava politikisto de Martiniko en la 20-a jarcento. En 1945 li iĝis deputito de la Franca Komunista Partio. Unu el liaj unuaj politikaj sukcesoj estis la franca departementigo de Martiniko en 1946. En 1956, dum protestoj kontraŭ la sovetia invado de Hungario, li forlasis la komunistan partion kaj kreis du jarojn poste propran partion, la progresistan partion de Martiniko (PPM). En 1945 li iĝis urbestro de Fort-de-France kaj konservis tiun postenon ĝis 2001. Li estis membro de la franca parlamento sen partianeco en 1958–1978, kaj en 1978–1993 servis kiel aliancano de la franca socialista partio. Estis konata pro siaj kontraŭ-koloniaj opinioj kaj postuloj pri egaleco. Li defendis ĉiam aŭtonomion por la transmaraj departementoj kaj ne la kompletan sendependecon, kio kaŭzis kritikojn de pli radikalaj politikaj sektoroj.
Koloniisto, kiu vidas en alia homo beston, nur por memtrankviliĝi, tiu koloniisto mem ŝanĝiĝos al besto. Oni rakontis al mi pri progreso kaj kuracitaj malsano. Sed mi parolas pri distretitaj kulturoj, […] pri miloj da foroferitaj homoj. … Mi parolas pri milionoj da homoj, al kiuj oni ruze surpremis tremadon, surgenuiĝon, malesperon […].
Neniu raso posedas monopolon pri beleco, inteligento, forto // por ĉiu estas loko kiam venos la venko. (Zurück ins Land der Geburt, reen all hejmlando. Suhrkamp: Frankfurt a.M. 1967, p. 91.)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
