6-Heksadekanono aŭ pentila dekila ketono estas organika kombinaĵo rezultanta el interagado de la heksanalo kaj klorodekano. Ĝi estas blanka aŭ flava, brulema solidaĵo, nesolvebla en akvo. 6-Heksadekanono posedas 16 karbonatomojn, 32 hidrogenatomojn kaj 1 oksigenatomon. 6-Heksadekanono, ankaŭ konata kiel 6-okso-hexadekano, estas mono-nesaturita grasacida ketono, kiu estas speco de lipida molekulo. Ĝi estas senkolora, senodora kaj nevolatila kunmetaĵo vaste studata pro ĝiaj eblaj aplikoj en diversaj sciencaj esplorkampoj, kiel ekzemple biokemio, fiziologio kaj farmakologio. Aparte, ĝiaj biokemiaj kaj fiziologiaj efikoj estis la temo de multaj studoj.
| 6-Okso-heksadekano | ||
| Kemia formulo | ||
 | ||
6-Heksadekanono | ||
 | ||
| Alternativa(j) nomo(j) | ||
| ||
| CAS-numero-kodo | 57661-23-1 | |
| ChemSpider kodo | 84621 | |
| PubChem-kodo | 93752 | |
| Fizikaj proprecoj | ||
| Aspekto | blanka aŭ flava, brulema solidaĵo | |
| Molmaso | 240,42948 g mol−1 | |
| Denseco | 0,829 g/cm−3[1] | |
| Fandpunkto | 36,8°C [2] | |
| Bolpunkto | 308,1°C [3] 307,8°C [4][5] | |
| Refrakta indico | 1,4440[6] | |
| Ekflama temperaturo | 83,6°C [7] | |
| Solvebleco | Akvo:0,001497 g/L[8] | |
| Mortiga dozo (LD50) | 5000 mg/kg (buŝe) | |
| GHS etikedigo de kemiaĵoj | ||
| GHS Damaĝo Piktogramo |
| |
| GHS Signalvorto | Averto | |
| GHS Deklaroj pri damaĝoj | H227, H411 | |
| GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P273, P391, P501 | |
(25 °C kaj 100 kPa) | ||
6-Heksadekanono povas esti sintezata per diversaj metodoj, inkluzive de kemia sintezo, enzima sintezo kaj biotransformado. Kemia sintezo implicas la reakcion de heksadekanoata acido kun alkoholo, kiel metanolo, por formi 6-Heksadekanonon. Enzima sintezo implicas la uzon de enzimoj, kiel ekzemple lipazo, por katalizi la reakcion de heksadekanoata acido kun alkoholo. Biotransformado implicas la uzon de mikrobaj kulturoj, kiel ekzemple bakterioj kaj fungoj, por konverti heksadekanoatan acidon en 6-Heksadekanono.
6-Heksadekanono estis vaste studita por ĝiaj eblaj aplikoj en scienca esplorado. Ĝi estis uzita en studoj de lipida metabolo, ĉelaj signaligaj vojoj, kaj medikamentaj liversistemoj. Krome, ĝi estis uzata en studoj pri la efikoj de mediaj toksinoj sur la homa korpo, same kiel la efikoj de dietaj lipidoj sur la imunsistemo. 6-Heksadekanono ankaŭ estis uzata en studoj pri la efikoj de drogoj sur la centra nervosistemo.
Rilate al la mekanismo de ago, ĝi verŝajne funkcias kiel kontrolilo de ĉelaj signaligaj vojoj. Estis montrite aktivigi plurajn specojn de G-proteinaj kunligitaj receptiloj, same kiel malhelpi la agadon de certaj enzimoj, kiel ekzemple fosfodiesterazoj. Krome, ĝi pruviĝis kontroli la agadon de pluraj transskribaj faktoroj.
6-Heksadekanono pruviĝis havi diversajn biokemiajn kaj fiziologiajn efikojn. Estis montrite moduli la agadon de pluraj enzimoj, kiel ekzemple fosfodiesterazoj, kaj aktivigi gamon da G-proteinaj kunligitaj receptiloj. Krome, estis montrite kontroli la agadon de pluraj transskribo-faktoroj. Ĝi ankaŭ pruviĝis havi kontraŭinflamajn, kontraŭ-oksidigajn, kaj kontraŭ-apoptozajn efikojn.[9]
Sintezo 1
- Preparado de la 6-heksadekanono per traktado de heksanoila klorido kaj nonano:
|
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}}](http://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/af21b07e9e503bdbbee6814c136975f68f374663)
Sintezo 2
- Preparado de la 6-heksadekanono per oksidado de la 6-hexadekanolo:
|
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{}]{CuO}}\,}}}](http://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/1320cf1808e25f7ff08a46b665ed4e48a86d7655)
Sintezo 3
- Preparado de la 6-heksadekanono per traktado de heksanalo kaj klorodekano:
|
|
Sintezo 4
- Preparado de la 6-heksadekanono per traktado de dekanalo kaj pentila klorido:
|
|
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
