Etila ftalato

Etila ftalato aŭ C₁₂H₁₄O₄ estas kemia kombinaĵo, apartenanta al la funkcia grupo de la esteroj de la ftalata acido kaj etanolo. Etila ftalato estas senkolora likvaĵo kun milde aromata odoro kun amara kaj malagrabla gusto, uzata kiel gustigagento kaj odorigagento en la nutrondustrio kaj en la fabrikado de kosmetikaĵoj kaj farmaciaĵoj. Kutime ĝi estiĝas per kondensiĝa reakcio aŭ per esterigo de Fischer-Speyer kun sulfata acido kiel katalizilo. Etila ftalato estas malmulte solvebla en akvo, sed tute solvebla en alkoholo, duetila etero, kloroformo kaj plejmulto el la organikaj solvantoj. Etila ftalato reakcias kun fortaj oksidigagentoj kaj fortaj bazoj. Kiam elmetita al varmo, duetila ftalato malkomponiĝas kaj ellasas penetrantajn kaj iritajn fumojn.

Etila ftalato
Plata kemia strukturo de la etila ftalato
Tridimensia kemia strukturo de la etila ftalato
Alternativa(j) nomo(j)
Etila estero de la ftalata acido Ftalato de etilo
Kemia formulo	C12H14O4
CAS-numero-kodo	84-66-2
ChemSpider kodo	13837303
PubChem-kodo	6781
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora likvaĵo kun milde aromata odoro kun amara kaj malagrabla gusto
Molmaso	222,24 g·mol−1
Denseco	1,118g cm−3
Fandpunkto	4 °C
Bolpunkto	295 °C
Refrakta indico	${\displaystyle n_{761}^{20}}$ 1,5030[1]
Ekflama temperaturo	156 °C[2]
Solvebleco	Akvo:1,080 g/L
Mortiga dozo (LD50)	8600 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R20/21/22 R36/37/38 R39/23/24/25 R23/24/25 R11 R52
Sekureco	S24/25 S45 S36/37 S16 S7
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero F Brulema T Toksa
GHS Damaĝo Piktogramo
GHS Signalvorto	Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H225, H301, H311, H331, H370
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P210, P260, P280, P301, P310, P311
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado per agado de ftalata acido kaj etila alkoholo:

+2${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+2

Sintezo 2

• Preparado per traktado de ftalata anhidrido kaj etila alkoholo:

+2${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Sintezo 3

• Preparado per reakcio de etila klorido kaj ftalata acido:

2+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+2

Sintezo 4

• Preparado per interagado de etila klorido kaj natria ftalato:

2+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+2

Sintezo 5

• Preparado per transesterigo inter etila fenilacetato kaj metila ftalato:

2+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+2

Sintezo 6

• Preparado per acida transesterigo inter etila cinamato kaj ftalata acido:

2+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+2

Sintezo 7

• Preparado per alkohola transesterigo inter metila ftalato kaj etila alkoholo:

+2${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+2

Reakcioj

Reakcio 1

• Hidrolizo de la etila ftalato:

+2${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+2

Reakcio 2

• Sapigo de la etila ftalato:

+2${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+2

Reakcio 3

• Reakcio per acida transesterigo kun formiata acido:

+2${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$2+

Reakcio 4

• Reakcio per alkohola transesterigo kun etila alkoholo:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Reakcio 5

• Reduktigo de la etila ftalato:

${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{2[H]}}\,}}}$+2

Reakcio 6

• Reakcio kun NH3:

+2${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+2

Reakcio 7

• Reakcio kun HCl:

+2${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+2

Vidu ankaŭ

• Ftalatoj

Literaturo

• Agency for Toxic Substances & Disease Registry
• World Health Organization
• Making Diethyl Phthalate
• Ventós
• Analytical Artifacts: GC, MS, HPLC, TLC and PC
• Groundwater Chemicals Desk Reference
• Hazardous Chemicals: Safety Management and Global Regulations
• Cooper's Toxic Exposures Desk Reference

Referencoj

1. The Good Scents Company
2. Sigma Aldrich

• Kategorio Etila ftalato en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

PeEnEo: 639732 GND: 4323196-2 LCCN: sh97000536 BNF: 12556448w NKC: ph241639