From Wikipedia, the free encyclopedia
Apertium estas platformo de aŭtomata tradukado aŭ maŝintradukado, programar-libera kun permesilo GNU GPL. Apertium estis originale desegnita de la Universitato de Alakanto por traduki inter similaj lingvoj, kvankam poste estis vastigita por povi trakti pli malproksimajn lingvoparojn.
| Apertium | |
|---|---|
 | |
|
| |
| Lasta stabila versio | 3.9.4 |
| Programlingvo | C++, Java |
| Permesilo | Ĝenerala Publika Permesilo de GNU, versio 2.0 |
| Retejo | www |
En septembro 2019 estas disponeblaj 49 tradukiloj por pli ol 20 lingvoj. Elstaras la forta reprezentiĝo de minoritataj lingvoj kiel la aragona, la asturia, la belorusa, la bretona, la eŭska, la galega, la kataluna, la kazaĥa, la kimra, la malta, la okcitana, la nord-samea, la sarda, la silezia, la tatara, la krime-tatara kaj la ukraina. Tradukiloj el kaj al Esperanto aperis inter la plej fruaj:
Pro sia programar-libera karaktero, la lingvaj datumoj, same kiel la programoj, estas libere alireblaj kaj uzeblaj ĉe .
La komenca desegno de Apertium baziĝis sur traduksistemo evoluigita de la grupo Transducens de la Universitato de Alakanto, kiu permesis la tradukon inter parencaj lingvoj kiel la kataluna kaj la hispana (interNOSTRUM) aŭ la portugala kaj la hispana (Universia). Fine de 2006 oni publikigis la version 2.0 de la traduk-motoro, kiu permesis pritrakti malpli interrilatantajn lingvoparojn, kiel la katalunan kaj la anglan, danke al pli potenca struktura transfero. La 1an de oktobro 2007, en rilato al la enkonduko de Esperanto en la sistemon, oni publikigis la version 3.0, permesantan la uzadon de Unikodo kaj per ĝi la traktadon de multaj pliaj lingvoj.
En decembro 2007 estis publikigitaj la unuaj tradukiloj al Esperanto. Temis pri du tradukiloj: el la kataluna kaj la hispana lingvoj. Ilin evoluigis la Universitata Instituto pri Aplikita Lingvistiko, ligita al la Universitato Pompeu Fabra, en Barcelono, kun kunlaboro de la Departemento pri Lingvoj kaj Komputadaj Sistemoj de la Universitato de Alakanto, kaj de Kataluna Esperanto-Asocio. La tradukilojn mendis la entrepreno ABC-Enciklopedioj, prizorganta i.a. la multlingvan portalon http://www.abc-pack.com. [1]
En februaro 2009 estis publikigita unua versio de la tradukilo el la angla al Esperanto, evoluigita de Jacob Nordfalk.[2]
La platformo provizas:
Apertium uzas supraĵan transferan maŝintradukan motoron, t.e. ĝi ne faras sintaksan analizon de la tuta frazo antaŭ ol ektraduki. Krome ĝi procezas la enirtekstojn laŭstadie, kiel en ĉenstablo:
Ekzemple, kiam Apertium tradukas el la hispana 'canto' al Esperanto 'mi kantas' en la frazo 'canto una canción', ĝi:
Entute, ju pli lingvoj estas strukture similaj, des pli la struktura transfero donas trafajn rezultojn. Ĉar Apertium ne faras plenan sintaksan analizon de la frazoj (kio estas tre komplika, tre ofte plur-ebla kaj ofte malsukcesa dum analizado de la reala lingvo), la struktura transfero povas esti nur malprofunda, t.e. ĝi povas baziĝi nur sur la analizo de la ĉirkaŭaj vortoj anstataŭ de tuta frazo. Tio, ekzemple, malfaciligas, ke en katalunlingva ĉu-demando, en kiu oni ofte ekscias, ke ili estas demandaj, nur per la fina demandosigno, Apertium sukcesu generi la vorton 'ĉu' komence de la frazo dum la traduko al Esperanto.
Eblas uzi Apertium por konstruadi maŝintradukajn sistemojn por diversaj lingvo-paroj. Tiucele, Apertium uzas simplajn XML-bazitajn normajn formatojn por kodi la bezonatajn lingvajn donitaĵojn (aŭ mane aŭ per transformado de ekzistantaj donitaĵoj), kiuj estas kompilitaj per la provizitaj iloj en la rapidajn formatojn uzatajn de la motoro.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
