Ulànda
From Wikipedia, the free encyclopedia
C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś |
Artéccol in dialètt mudnés
I Paéś Bas (denuminasiòṅ uficiàla in Ulandéś: Nederland /'ne:dərlɑnt/ anc s'i èṅ cgnusû da spés cuma Ulànda che però l'è sōl una dal sò pruìnsi) l'è na nasiòṅ dl'Europa ucidentàla ch'la pōl cuntàr anc su tri stat piculèṅ in di Caràibi: Aruba, Curaçao e Sint Maarten.
Al nóm Paéś Bas al nas da 'l fat ch'al 20% dal teritòri al s cata sóta 'l livèl dal mâr e 'n 50% a 'n livèl para o śò da 'd lè. Par cumbàt'r al pîni al paéś 'l à tirâ sù dimóndi dighi ch'i s śònt'n acsè a 'l duni naturàli.
La gh'à na pupulasiòṅ ad piò ad sédas migliòṅ 'd abitànt e na superfìsi ad 41.543 km². La léngua uficiàla l'è l'Ulandéś (a s dascór però anc al Friśòṅ). La s divìd in dódas pruìnci: Brabànt Setentriunàł, Drenthe, Flevoland, Frìśia, Ghèldria, Grunìnga, Limbûrg, Ulànda Meriudiunàla, Ulànda Setentriunàla, Utrecht, Overijssel e Śelànda.
La cunfìna a sud c'n al Bélgi e a èst cun la Germâgna mént'r a nòrd e a òvest a gh'è 'l Mâr dal Nòrd. La sò capitàla l'è Amsterdam ma 'l guèran, al parlamènt e 'l palàs dal rè i s càt'n a L'Aja (Den Haag), in du i gh'èṅ anc la Cōrt Internasiunàla ad Giustìsia e la Cōrt Internasiulàna Penàla. Atri sità impurtànti i èṅ Rotterdam e Utrecht.
Al stat 'l è urganiśâ secónd na munarchìa parlamentàra, al rè da 'l 2013 'l è Guglielmo Lisàndar, mént'r al prim minìstar 'l è Mark Rutte da 'l 2010. Al sò mòt 'l è “Ik zal handhaven” (Mè a mantgnarò). I Paéś Bas i fànan part dl'Ugnòṅ Europea a far data dal 25 ad Mars dal 1957 (mémbar fundadōr) e d'l ONU da 'l 1945.
Culegamènt estéran
AlbanîAlbanìaAlbanîAlbanìa
AndorraAndárraAndorraAndárra
ArmeniaArmèniaArmègna
AustriaAustriaAustriaAustria
AzerbaigiànAzerbaigiànAzerbaigiàn
BelgioBélgiBélgiBélgi
BielorussiaBieloróssiaRossia biancaBieloróssia
Bosnia-EzegovinaBosnia-ErzegòvinaBôsgna-ErzegovinaBosnia-Erzegòvina
BulgariaBulgarìaBulgarîBulgarìa
CiproZìperZìperZìper
CroaziaCruâżiaCruaziaCruâżia
DanimarcaDanimèrcaDanimèrcaDanimèrca
EstoniaEstánniaEstògnaEstánnia
FinlandiaFinlèndiaFinlandiaFinlèndia
FranciaFrànsaFränzaFrànsa
GeòrgiaGeòrgiaGeòrgia
GermaniaGermàgnaGermâgnaGermàgna
GreciaGrésaGreciaGrésa
IrlandaIrlèndaIrlandaIrlènda
IslandaIslandaIslandaIslanda
ItaliaItàliaItâgliaItàlia
LettoniaLetánniaLettògnaLetánnia
(manca)LiechtensteinLiechtensteinLiechtenstein
LituaniaLituàniaLituàgnaLituània
LussemburgoLussembûrghLussembûrgLussembûrgh
MacedoniaMażedánniaMazedògnaMażedánnia
MaltaMaltaMaltaMalta
MoldaviaMuldàviMuldàviMuldàvi
MonacoMònechMònacMònech
MontenegroMòuntnégherMåunt naigherMòuntnégher
NorvegiaNorvegiaNurvegiaNorvegia
PoloniaPulòniaPulògnaPulònia
PortogalloPortugâlPortugâlPortugâl
Regno UnitoRággn UnîRàggn UnéRággn Unî
Repubblica cecaRepùbblica SécaRipóbblica CecaRepùbblica Séca
RomaniaRumanìaRumanîRumanìa
RussiaRóssiaRóssiaRóssia
San MarinoSan MarèinSan MarénSan Marèin
SerbiaSerbiaSerbiaSerbia
SlovacchiaSluvâchiaSlovachîSluvâchia
SloveniaSluveniaSluvêniaSluvenia
SpagnaSpègnaSpâgnaSpègna
SveziaSvèziaSvèziaSvèzia
SvizzeraSvézzraSvézzraSvézzra
TurchiaTurchîTurchîTurchî
UcrainaUcrèinaUcraìnaUcrèina
OlandaUlandaUlandaUlanda
UngheriaUngherîUngherîUngherî
Città del VaticanoVaticânAl vaticànVaticân