Purtugàl
From Wikipedia, the free encyclopedia
C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś |
Artéccol in dialètt mudnés
Al Purtugàl (a s diś Portugal in Purtughéś) l'è na nasiòṅ dl'Europa dal sud-òvest ch'la s cata in dla penìśula ibèrica (ch'l è sua p'r al 20%). 'L è 'l paéś più a òvest dl'Europa, davànti al gh'à 'l Ucéan Atlàntic in du i càtan i sò arcipèlag di Aśòri e ad Madèira. Al sò còsti i èṅ lunghi 830 chilómetar.
La sò lìngua uficiàla 'l è 'l Purtughéś (ma a s dascór anc al Mirandéś), na lingua ch'la daśvèṅ da 'l Latìṅ. Al sò teritòri al s cata difàti in dl'antìga pruìnsa rumàna dla Lusitania. Da 'l XVI sècul in avànti 'l à dâ vita a 'n impēr culuniàł in gir p'r al mónd in Àfrica, Àśia e in dl'Amèrica dal Sud, cunquistànd di paéś cuma 'l Braśìl, al Muśambîg e l'Angòla.
L'è na repùblica parlamentàra da 'l 1975 dòp la fiṅ dla ditatùra 'd António de Oliveira Salazar. Al prim minìstar 'l è 'l sucialìsta Pedro Passos Coelho mént'r al presidènt 'l è invéci ad dèstra, Aníbal Cavaco Silva.
Al cunfìna sōl cun la Spaggna, a nòrd cun la regiòṅ dla Galìsia e a èst c'n al regiòṅ dla Castìglia e Lèòṅ, dl'Estremadùra e dl'Andaluśìa. La sò capitàla l'è Liśbóna ch'la fà da piò ad sincsènt-mila abitànt. Atri sità impurtànti i èṅ Pòrt, Vila Nóva ad Gaja e Braga.
Al Purtugàl al fà part dl'Ugnòṅ Europea a far data dal prim ad Śnar dal 1986.
AlbanîAlbanìaAlbanîAlbanìa
AndorraAndárraAndorraAndárra
ArmeniaArmèniaArmègna
AustriaAustriaAustriaAustria
AzerbaigiànAzerbaigiànAzerbaigiàn
BelgioBélgiBélgiBélgi
BielorussiaBieloróssiaRossia biancaBieloróssia
Bosnia-EzegovinaBosnia-ErzegòvinaBôsgna-ErzegovinaBosnia-Erzegòvina
BulgariaBulgarìaBulgarîBulgarìa
CiproZìperZìperZìper
CroaziaCruâżiaCruaziaCruâżia
DanimarcaDanimèrcaDanimèrcaDanimèrca
EstoniaEstánniaEstògnaEstánnia
FinlandiaFinlèndiaFinlandiaFinlèndia
FranciaFrànsaFränzaFrànsa
GeòrgiaGeòrgiaGeòrgia
GermaniaGermàgnaGermâgnaGermàgna
GreciaGrésaGreciaGrésa
IrlandaIrlèndaIrlandaIrlènda
IslandaIslandaIslandaIslanda
ItaliaItàliaItâgliaItàlia
LettoniaLetánniaLettògnaLetánnia
(manca)LiechtensteinLiechtensteinLiechtenstein
LituaniaLituàniaLituàgnaLituània
LussemburgoLussembûrghLussembûrgLussembûrgh
MacedoniaMażedánniaMazedògnaMażedánnia
MaltaMaltaMaltaMalta
MoldaviaMuldàviMuldàviMuldàvi
MonacoMònechMònacMònech
MontenegroMòuntnégherMåunt naigherMòuntnégher
NorvegiaNorvegiaNurvegiaNorvegia
PoloniaPulòniaPulògnaPulònia
PortogalloPortugâlPortugâlPortugâl
Regno UnitoRággn UnîRàggn UnéRággn Unî
Repubblica cecaRepùbblica SécaRipóbblica CecaRepùbblica Séca
RomaniaRumanìaRumanîRumanìa
RussiaRóssiaRóssiaRóssia
San MarinoSan MarèinSan MarénSan Marèin
SerbiaSerbiaSerbiaSerbia
SlovacchiaSluvâchiaSlovachîSluvâchia
SloveniaSluveniaSluvêniaSluvenia
SpagnaSpègnaSpâgnaSpègna
SveziaSvèziaSvèziaSvèzia
SvizzeraSvézzraSvézzraSvézzra
TurchiaTurchîTurchîTurchî
UcrainaUcrèinaUcraìnaUcrèina
OlandaUlandaUlandaUlanda
UngheriaUngherîUngherîUngherî
Città del VaticanoVaticânAl vaticànVaticân