Η Λιβερία είναι Προεδρική Δημοκρατία, βασισμένη στην κυβέρνηση των ΗΠΑ. Αρχηγός Κράτους και της Κυβέρνησης είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ωστόσο, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ η Λιβερία δεν είναι ομοσπονδιακό κράτος. Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από την κυβέρνηση, ενώ η νομοθετική από την κυβέρνηση και από την Εθνοσυνέλευση (δηλ. τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία). Επίσης, ενώ οι ΗΠΑ έχουν δικομματικό σύστημα, στη Λιβερία κυριαρχεί πολυκομματισμός. Μετά τη διάλυση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος το 1876, κυριάρχησε ως το 1980 το Κόμμα των Αληθινών Φιλελεύθερων ή Ουίγων. Έπειτα, ακολούθησε η εγκαθίδρυση μονοκομματικού καθεστώτος.
Πολιτικές εξελίξεις από το 1980
Μεταξύ των ετών 1980 και 2003 η Λιβερία κυβερνήθηκε από προσωρινές και στρατιωτικές κυβερνήσεις. Ο τελευταίος πρόεδρος της περιόδου αυτής, Τσαρλς Τέιλορ, εξαναγκάστηκε σε παραίτηση το 2003 και σχηματίστηκε προσωρινή κυβέρνηση από τα Ηνωμένα Έθνη.
Τα πολιτικά κόμματα παρέμειναν απαγορευμένα ως το 1984. Στις εκλογές στις 15 Οκτωβρίου του 1985 κηρύχθηκε νικητής ο Σάμιουελ Ντόε του Εθνικού Δημοκρατικού Κόμματος της Λιβερίας (NDPL). Οι εκλογές χαρακτηρίστηκαν από εκτεταμένη νοθεία και παρατυπίες. Ακολούθησε η εισβολή του στρατιωτικού Τόμας Κουιουόνκπα, στις 12 Νοεμβρίου του 1985 , που προς στιγμήν ανέτρεψε τον Ντόε αλλά λίγες ημέρες αργότερα κατεστάλη η κυριαρχία του από το στρατό, που ήταν πιστοί στο Ντόε. Ο Κουιουόνκπα εκτελέστηκε.
Στις 24 Δεκεμβρίου του 1989 μια μικρή ομάδα ανταρτών, με επικεφαλής τον πρώην αρχηγό και συνεργάτη του Ντόε, Τσαρλς Τέιλορ, εισέβαλαν στη Λιβερία μέσω της Ακτής Ελεφαντοστού. Σύντομα ο Τέιλορ και οι αντάρτες του (Εθνικό Πατριωτικό Μέτωπο) κέρδισαν την υποστήριξη των Λιβεριανών, εξαιτίας του ωμού καθεστώτος του Ντόε. Οι αντάρτες σύντομα έφτασαν στα περίχωρα της πρωτεύουσας, Μονρόβια. Περισσότεροι από 200.000 Λιβεριανοί σκοτώθηκαν και 1 εκατομμύριο αναγκάστηκαν να γίνουν πρόσφυγες σε άλλες γειτονικές χώρες κατά τον εμφύλιο πόλεμο.
Η Οικονομική Κοινότητα των κρατών της Δυτικής Αφρικής (ECOWAS) επενέβη και πέτυχε να αποτρέψει τον Τέιλορ από το να καταλάβει τη Μονρόβια. Στο μεταξύ ο ηγέτης της αντάρτικης ομάδας NPFL, που αποχώρησε από τους αντάρτες του Τέιλορ, Πρινς Τζόνσον σχημάτισε νέο αντάρτικο μέτωπο και οι δυνάμεις του συνέλαβαν και εκτέλεσαν τον Ντόε, στις 9 Σεπτεμβρίου του 1990.
Ακολούθησε ο σχηματισμός προσωρινής κυβέρνησης εθνικής ενότητας (IGNU) στην Γκάμπια υπό την αιγίδα της ECOWAS , τον Οκτώβριο του 1990 με πρόεδρο τον Έιμος Σόγιερ. Ωστόσο, ο Τέιλορ αρνήθηκε να συνεργαστεί με τη νέα κυβέρνηση και συνέχισε τον πόλεμο. Τελικά όμως, έπειτα από δεκάδες ειρηνευτικές συμφωνίες και την παραπαίουσα στρατιωτική δύναμη, συμφώνησε στο σχηματισμό πενταμελούς προσωρινής κυβέρνησης.
Ύστερα από συνομιλίες που διεξήχθησαν από τις ΗΠΑ, τον ΟΗΕ, τον Οργανισμό Αφρικανικής Ενότητας και την Οικονομική Κοινότητα των Χωρών της Δυτικής Αφρικής, οι αντιμαχόμενες παρατάξεις παρέδωσαν βιαστικά τα όπλα τους και ειδικές εκλογές διεξήχθησαν στις 19 Ιουλίου του 1997 , που είχαν αποτέλεσμα τη νίκη του Τσαρλς Τέιλορ με ισχυρή πλειοψηφία, κυρίως λόγω φόβων του εκλογικού σώματος ότι θα επέστρεφαν οι εμφύλιες συρράξεις αν έχανε ο άλλοτε πολέμαρχος. Ωστόσο, οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν και ως το 2003, υπήρχαν δύο κύριες αντάρτικες ομάδες που επεδίωκαν την ανατροπή του Τέιλορ. Ο τελευταίος εξαναγκάστηκε σε παραίτηση τον Αύγουστο του 2003 και εγκατέλειψε τη χώρα. Προσωρινός πρόεδρος ανέλαβε ο αντιπρόεδρος Μόζες Μπλα και η διεθνής κοινότητα ξανά επενέβη, βοηθώντας στο σχηματισμό προσωρινής κυβέρνησης, με πρόεδρο τον Γκιούντε Μπράιαντ.
Στις 21 Μαρτίου του 2008 άρχισε η τριήμερη απογραφή πληθυσμού.[1]
Εκτελεστική εξουσία
Ο Πρόεδρος εκλέγεται από το λαό με καθολική ψηφοφορία για εξαετή ανανεώσιμη θητεία. Διορίζει το υπουργικό συμβούλιο, το οποίο πρέπει να εγκρίνει και η Γερουσία.Η Έλεν Τζόνσον-Σίρλιφ από το Ενωτικό Κόμμα (UP) είναι Πρόεδρος από τις 16 Ιανουαρίου του 2006.
Πρόεδροι της Λιβερίας
| # | Πρόεδρος | Από | Μέχρι | Κόμμα | Αντιπρόεδροι |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Τζόζεφ Τζένκινς Ρόμπερτς | 3 Ιανουαρίου 1848 | 7 Ιανουαρίου 1856 | κανένα (Ρεπουμπλικανική πολιτική) | Στίβεν Άλεν Μπένσον |
| 2 | Στίβεν Άλεν Μπένσον | 7 Ιανουαρίου 1856 | 4 Ιανουαρίου 1864 | κανένα (Ρεπουμπλικανική πολιτική) | Μπέβερλι Γέιτς |
| 3 | Ντάβιελ Μπασίελ Γουόρνερ | 4 Ιανουαρίου 1864 | 6 Ιανουαρίου 1868 | Ρεπουμπλικανικό Κόμμα | Τζέιμς Μ. Πριστ |
| 4 | Τζέιμς Σπριγκς-Πέιν | 6 Ιανουαρίου 1868 | 3 Ιανουαρίου 1870 | Ρεπουμπλικανικό Κόμμα | Κενή θέση |
| 5 | Έντουαρντ Τζέιμς Ρόε | 3 Ιανουαρίου 1870 | 26 Οκτωβρίου 1871 (δολοφονία) | Κόμμα Αληθινών Ουίγων | Τζέιμς Σκίβρινγκ Σμιθ |
| 6 | Τζέιμς Σκίβρινγκ Σμιθ[2] | 4 Νοεμβρίου 1871 | 1η Ιανουαρίου 1872 | Κόμμα Αληθινών Ουίγων | Άντονι Γ. Γκάρντινερ |
| 7 | Τζόζεφ Τζένκινς Ρόμπερτς(2η φορά) | 1η Μαρτίου 1872 | 3 Ιανουαρίου 1876 | Ρεπουμπλικανικό Κόμμα | Άντονι Γ. Γκάρντινερ |
| 8 | Τζέιμς Σπριγκς-Πέιν(2η φορά) | 3 Ιανουαρίου 1876 | 7 Ιανουαρίου 1878 | Ρεπουμπλικανικό Κόμμα | Κενή θέση |
| 9 | Άντονι Γ. Γκάρντινερ | 7 Ιανουαρίου 1878 | 20 Ιανουαρίου 1883 (παραίτηση) | Κόμμα Αληθινών Ουίγων | Άλφρεντ Φράνσις Ράσελ |
| 10 | Άλφρεντ Φ. Ράσελ | 20 Ιανουαρίου 1883 | 7 Ιανουαρίου 1884 | Κόμμα Αληθινών Ουίγων | Τζον Τάιλερ |
| 11 | Χίλαρι Ρ. Γ. Τζόνσον | 7 Ιανουαρίου 1884 | 4 Ιανουαρίου 1892 | Κόμμα Αληθινών Ουίγων | Κενή θέση |
| 12 | Τζόζεφ Τζέιμς Τσίσμαν | 4 Ιανουαρίου 1892 | 12 Νοεμβρίου 1896 (πέθανε εν ενεργεία από φυσικά αίτια) | Κόμμα Αληθινών Ουίγων | Γουίλιαμ Ντ. Κόλμαν |
| 13 | Γουίλιαμ Ντ. Κόλμαν | 12 Νοεμβρίου 1896 | 11 Δεκεμβρίου 1900 (παραίτηση) | Κόμμα Αληθινών Ουίγων | Τζ. Τζ. Ρος |
| 14 | Γκάρετσον Γ. Γκίμπσον | 11 Δεκεμβρίου 1900 | 4 Ιανουαρίου 1904 | Κόμμα Αληθινών Ουίγων | Κενή θέση |
| 15 | Άρθουρ Μπάρκλεϊ | 4 Ιανουαρίου 1904 | 1η Ιανουαρίου 1912 | Κόμμα Αληθινών Ουίγων | Τζ. Τζ. Ντόσεν |
| 16 | Ντάνιελ Ε. Χάουαρντ | 1η Ιανουαρίου 1912 | 5 Ιανουαρίου 1920 | Κόμμα Αληθινών Ουίγων | Σάμιουελ Τζορτζ Χέρμον |
| 17 | Τσαρλς Ντ. Μπ. Κινγκ | 5 Ιανουαρίου 1920 | 3 Δεκεμβρίου 1930 (παραίτηση) | Κόμμα Αληθινών Ουίγων | Σάμιουελ Άλφρεντ Ρος (1920-1924)]] Χένρι Του Γουέσλεϊ |
| 18 | Έντουιν Μπάρκλεϊ | 3 Δεκεμβρίου 1930 | 3 Ιανουαρίου 1944 | Κόμμα Αληθινών Ουίγων | Τζέιμς Σκίβρινγκ Σμιθ |
| 19 | Γουίλιαμ Τάμπμαν | 3 Ιανουαρίου 1944 | 23 Ιουλίου 1971 (πέθανε εν ενεργεία από φυσικά αίτια) | Κόμμα Αληθινών Ουίγων | Κλάρενς Σίμσον Γουίλιαμ Ρ. Τόλμπερτ, ο νεότερος |
| 20 | Γουίλιαμ Ρ. Τόλμπερτ, ο νεότερος | 23 Ιουλίου 1971 | 12 Απριλίου 1980 (δολοφονία) | Κόμμα Αληθινών Ουίγων | Τζέιμς Έντουαρντ Γκριν Μπένι Ντι Γουόρνερ |
| 21 | Σάμιουελ Ντόε[3] | 6 Ιανουαρίου 1986 | 9 Σεπτεμβρίου 1990 (δολοφονία) | Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα της Λιβερίας | Χένρι Φούμπα Μονίμπα |
| 22 | Τσαρλς Τέιλορ | 2 Αυγούστου 1997 | 11 Αυγούστου 2003 (παραίτηση) | Εθνικό Πατριωτικό Κόμμα | Ίνο Ντογκολέα Μόζες Μπλα |
| 23 | Μόζες Μπλα | 11 Αυγούστου 2003 | 14 Οκτωβρίου 2003 (παραίτηση) | Εθνικό Πατριωτικό Κόμμα | Κενή θέση |
| 24 | Έλεν Τζόνσον-Σίρλιφ | 16 Ιανουαρίου 2006 | σήμερα | Ενωτικό Κόμμα | Τζόζεφ Μποακάι |
Νομοθετική εξουσία
Η Εθνοσυνέλευση της Λιβερίας αποτελείται από δύο σώματα: τη Γερουσία, με 30 μέλη, τα οποία εκλέγονται για θητεία 9 ετών με καθολική ψηφοφορία από το λαό, και τη Βουλή των Αντιπροσώπων, με 64 μέλη, που εκλέγονται από το λαό για εξαετή θητεία.
Πολιτικά κόμματα και εκλογές
Το μεγαλύτερο μέρος της πολιτικής ιστορίας της χώρας μονοπωλήθηκε από την παρουσία του Κόμματος των Αληθινών Φιλελευθέρων ή Ουίγων. Μετά τις δραματικές εξελίξεις των δεκαετιών του ‘ 80 και του ‘ 90, με πραξικοπήματα και εμφυλίους πολέμους, ιδρύθηκαν νέα κόμματα. Το Ενωτικό Κόμμα, το Κογκρέσο για τη Δημοκρατική Αλλαγή και το Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα της Λιβερίας είναι μερικά από τα σημαντικότερα σύγχρονα κόμματα.
Δικαστική εξουσία
Υπάρχουν το Ανώτατο Δικαστήριο αλλά και άλλα δικαστήρια, εφετείο, καθώς επίσης και παραδοσιακά δικαστήρια στις κομητείες.
Διοικητική διαίρεση
Ο αρχηγός της πόλης (town chief) είναι το κύριο αξίωμα σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης. Υπάρχουν επίσης και άλλοι φύλαρχοι και επίτροποι για τις επαρχίες (district commissioners). Στις μεγαλύτερες πόλεις εκλέγονται δήμαρχοι. Η Λιβερία υποδιαιρείται σε 15 κομητείες, που διοικούνται από άτομα που ορίζονται από τον Πρόεδρο.
Διεθνείς οργανισμοί
ACP, AfDB, CCC, ECA, ECOWAS, FAO, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICFTU, ICRM, IDA, IFAD, IFC, IFRCS, ILO, IMF, IMO, Inmarsat, Intelsat (δεν υπέγραψε), Interpol, IOC, IOM, ITU, NAM, AU, OPCW, UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UPU, WCL, WFTU, WHO, WIPO, WMO
Πηγές
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
