Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή

Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ, αγγλικά: International Olympic Committee, IOC, γαλλικά: Comité international olympique, COI) είναι αθλητική οργάνωση που δημιουργήθηκε από τον Δημήτριο Βικέλα και τον Πιερ ντε Κουμπερτέν το 1894 για να αναβιώσει τους Αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες που πραγματοποιούνταν στην Ελλάδα.

Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή

Committee International Olympique
Συντομογραφία	ΔΟΕ IOC (Αγγλικά) CIO (Γαλλικά)
Ίδρυση	23 Ιουνίου 1894, πριν 130 έτη (1894-06-23)
Ιδρυτής	Πιέρ ντε Κουμπερτέν Δημήτριος Βικέλας
Τύπος	Αθλητική ομοσπονδία
Έδρα	Ολυμπιακό Σπίτι, Λωζάνη, Ελβετία
Μέλη	105 ενεργά μέλη 32 επίτιμα μέλη
Επίσημες γλώσσες	Αγγλικά Γαλλικά και όποια τοπική γλώσσα χρειάζεται για τους αγώνες
Πρόεδρος	Κίρστι Κονβέντρι
Μήνυμα	Citius, Altius, Fortius – Communiter (Γρηγορότερα, Ψηλότερα, Δυνατότερα – Μαζί)
Ιστότοπος	olympic.org
δεδομένα (π • σ • ε )

Η ΔΟΕ διοργανώνει τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αποφασίζει επίσης για την εισαγωγή ή την κατάργηση ενός αθλήματος από το πρόγραμμα των Ολυμπιακών αγώνων. Οι αγώνες της Ολυμπιάδος γιορτάζονται κάθε 4 χρόνια (θερινοί) ενώ οι χειμερινοί το 3ο έτος της Ολυμπιάδας. Οι πρώτοι θερινοί εορτάστηκαν το 1896 στην Αθήνα, ενώ οι πρώτοι χειμερινοί το 1924 στο Σαμονί (Chamonix) της Γαλλίας.

Αποστολή

Η αποστολή του είναι να προωθήσει τον Ολυμπισμό σε όλο τον κόσμο και να διαδώσει το Ολυμπιακό Κίνημα:

•Να ενθαρρύνει και να υποστηρίξει την προώθηση της ηθικής και της χρηστής διακυβέρνησης στον αθλητισμό.

•Να υποστηρίξει την εκπαίδευση των νέων μέσω του αθλητισμού.

•Να διασφαλίσει ότι θα επικρατήσει το πνεύμα της Ευγενής Άμιλλας και θα αποφευχθεί η βία.

•Να ενθαρρύνει και να υποστηρίξει τις οργανώσεις ανάπτυξης και συντονισμού αθλητικών αγώνων.

•Να εξασφαλιστεί ο τακτικός εορτασμός των Ολυμπιακών Αγώνων .

•Να συνεργάζεται με αρμόδιους δημόσιους ή ιδιωτικούς οργανισμούς και αρχές που προσπαθούν να θέσουν τον αθλητισμό στην υπηρεσία της ανθρωπότητας και ως εκ τούτου να προωθήσουν την ειρήνη.

•Να αναλάβει δράση για την ενίσχυση της ενότητας, της ανεξαρτησίας, της πολιτικής ουδετερότητας και της αυτονομίας του Ολυμπιακού Κινήματος.

•Να ενθαρρύνει και να υποστηρίζει εκλεγμένους εκπροσώπους αθλητών, σε συνεργασία με την Επιτροπή Αθλητών της ΔΟΕ ως επίσημο εκπρόσωπό τους.

•Να ενθαρρύνει και να υποστηρίξει την προώθηση των γυναικών στον αθλητισμό για την επιδίωξη της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών·

•Να προστατεύει τους καθαρούς αθλητές και την ακεραιότητα του αθλητισμού, ηγούμενος της καταπολέμησης του ντόπινγκ και αναλαμβάνοντας δράση ενάντια σε κάθε μορφή χειραγώγησης των αγώνων και της σχετικής διαφθοράς·

•Να ενθαρρύνει και να υποστηρίξει μέτρα που σχετίζονται με την ιατρική περίθαλψη και την υγεία των αθλητών.

•Να αντιταχθεί σε οποιαδήποτε πολιτική ή εμπορική κατάχρηση του αθλητισμού και των αθλητών.

•Να ενθαρρύνει και να υποστηρίξει τις προσπάθειες των αθλητικών οργανώσεων και των δημόσιων αρχών για να εξασφαλίσουν το κοινωνικό και επαγγελματικό μέλλον των αθλητών.

•Να ενθαρρύνει και να υποστηρίξει την ανάπτυξη του αθλητισμού για όλους.

•Να ενθαρρύνει και να υποστηρίξει ένα ενδιαφέρον για περιβαλλοντικά ζητήματα, να προωθήσει τη βιώσιμη ανάπτυξη στον αθλητισμό και να απαιτήσει την ανάλογη λειτουργία των Ολυμπιακών Αγώνων·

•Να προωθήσει μια θετική κληρονομιά από τους Ολυμπιακούς Αγώνες στις πόλεις, τις περιφέρειες και τις χώρες που φιλοξενούν.

•Να ενθαρρύνει και να υποστηρίξει πρωτοβουλίες που συνδυάζουν τον αθλητισμό με τον πολιτισμό και την εκπαίδευση.

•Να ενθαρρύνει και να υποστηρίξει τις δραστηριότητες της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας («IOA») και άλλων ιδρυμάτων που αφιερώνονται στην Ολυμπιακή εκπαίδευση·

•Να προωθήσει τον ασφαλή αθλητισμό και την προστασία των αθλητών από κάθε μορφή παρενόχλησης και κακοποίησης.

Όπως ορίζεται από τη ΔΟΕ, ο αθλητισμός αναφέρεται σε μια μορφή ανταγωνιστικής και οργανωμένης σωματικής δραστηριότητας και αγώνων που στοχεύει στη χρήση ή τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης και των δεξιοτήτων παρέχοντας πάθος, συνεργασία και ψυχαγωγία τόσο στους συμμετέχοντες όσο και στους θεατές.

Όρκος των μελών της ΔΟΕ

Όλα τα μέλη της ΔΟΕ πρέπει να ορκιστούν για τα ακόλουθα:

"Με τιμή που επιλέχθηκα ως μέλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, αποδέχομαι πλήρως όλες τις ευθύνες που φέρει αυτή η οργάνωση: Υπόσχομαι να υπηρετήσω το Ολυμπιακό Κίνημα στο μέγιστο των δυνατοτήτων μου. Θα σεβαστώ τον Ολυμπιακό Χάρτη και αποδέχομαι τις αποφάσεις της ΔΟΕ. Θα ενεργώ πάντα ανεξάρτητα από εμπορικά και πολιτικά συμφέροντα, καθώς και από οποιαδήποτε φυλετική ή θρησκευτική υπόσχεση ενάντια στον Κώδικα της ΕΟΕ, μορφές διακρίσεων και αφοσιώνομαι σε όλες τις περιστάσεις για την προώθηση των συμφερόντων της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής και του Ολυμπιακού Κινήματος».

Ιστορία

Η ΔΟΕ ιδρύθηκε από τον Πιέρ ντε Κουμπερτέν , στις 23 Ιουνίου 1894 με πρώτο πρόεδρο τον Δημήτριο Βικέλα. Από τον Φεβρουάριο του 2022, τα μέλη της αποτελούνται από 105 ενεργά μέλη και 45 επίτιμα μέλη. Η ΔΟΕ είναι η ανώτατη αρχή του παγκόσμιου σύγχρονου Ολυμπιακού Κινήματος.

Η ΔΟΕ διοργανώνει τους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες και Ολυμπιακούς Αγώνες Νέων (YOG), που διεξάγονται το καλοκαίρι και το χειμώνα κάθε τέσσερα χρόνια. Οι πρώτοι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες διεξήχθησαν στην Αθήνα της Ελλάδας, το 1896. Οι πρώτοι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες διεξήχθησαν στο Σαμονί της Γαλλίας το 1924 . Οι πρώτοι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες Νέων διεξήχθησαν στη Σιγκαπούρη το 2010 και οι πρώτοι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες Νέων διεξήχθησαν στο Ίνσμπρουκ της Αυστρίας το 2012.

Μέχρι το 1992, τόσο οι Θερινοί όσο και οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες διεξήχθησαν την ίδια χρονιά. Μετά από εκείνο το έτος, ωστόσο, η ΔΟΕ μετατόπισε τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στα ζυγά έτη μεταξύ των Θερινών Αγώνων για να βοηθήσει τον προγραμματισμό των δύο αγώνων ο ένας από τον άλλο και να βελτιώσει την οικονομική ισορροπία της ΔΟΕ, η οποία λαμβάνει αναλογικά μεγαλύτερο εισόδημα στα Ολυμπιακά χρόνια.

Από το 1995, η ΔΟΕ εργάζεται για την αντιμετώπιση των ανησυχιών για την περιβαλλοντική υγεία που προκύπτουν από τη φιλοξενία των αγώνων. Το 1995, ο Πρόεδρος της ΔΟΕ Χουάν Αντόνιο Σαμάρανκ δήλωσε, «η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή είναι αποφασισμένη να διασφαλίσει ότι το περιβάλλον θα γίνει η τρίτη διάσταση της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων, με την πρώτη και τη δεύτερη να είναι ο αθλητισμός και ο πολιτισμός». Με βάση αυτή τη δήλωση, το 1996 η ΔΟΕ πρόσθεσε το «περιβάλλον» ως τρίτο πυλώνα στο όραμά της για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Το 2000, η προσπάθεια των «Πράσινων Ολυμπιακών Αγώνων» αναπτύχθηκε από την Οργανωτική Επιτροπή του Πεκίνου για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου. Οι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του Πεκίνου το 2008 εκτέλεσαν περισσότερα από 160 έργα που στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και του νερού , της βιώσιμης ενέργειας, της βελτιωμένης διαχείρισης απορριμμάτων και της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Αυτά τα έργα περιελάμβαναν μετεγκατάσταση ή κλείσιμο βιομηχανικών εγκαταστάσεων, αντικατάσταση κλιβάνου, εισαγωγή νέων προτύπων εκπομπών και πιο αυστηρό έλεγχο της κυκλοφορίας.

Το 2009, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ χορήγησε το καθεστώς του Μόνιμου Παρατηρητή της ΔΟΕ. Η απόφαση δίνει τη δυνατότητα στη ΔΟΕ να συμμετέχει άμεσα στην ατζέντα των Ηνωμένων Εθνών και να συμμετέχει στις συνεδριάσεις της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών όπου μπορεί να λάβει το λόγο. Το 1993, η Γενική Συνέλευση ενέκρινε ένα ψήφισμα για την περαιτέρω σταθεροποίηση της συνεργασίας ΔΟΕ-ΟΗΕ με την αναβίωση της Ολυμπιακής Εκεχειρίας.

Η ΔΟΕ έλαβε έγκριση τον Νοέμβριο του 2015 για την κατασκευή νέας έδρας στο Vidy της Λωζάνης. Το κόστος του έργου υπολογίστηκε σε 156 εκατομμύρια δολάρια. Η ΔΟΕ ανακοίνωσε στις 11 Φεβρουαρίου 2019 ότι το «Ολυμπιακό Σπίτι» θα εγκαινιαζόταν στις 23 Ιουνίου 2019 για να συμπέσει με την 125η επέτειό του. Το Ολυμπιακό Μουσείο παραμένει στο Ouchy της Λωζάνης.

Από το 2002, η ΔΟΕ έχει εμπλακεί σε πολλές διαμάχες υψηλού προφίλ, συμπεριλαμβανομένης της λήψης δώρων, του αιτήματος κατάργησης του DMCA των βίντεο διαμαρτυρίας του 2008 , των ρωσικών σκανδάλων ντόπινγκ και της υποστήριξής της στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου 2022, παρά τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Κίνα που τεκμηριώνονται στα Xinjiang Papers.

Λεπτομερή πλαίσια για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα προετοιμάστηκαν για τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2018 και τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2020 στην ΠιόνγκΤσάνγκ της Νότιας Κορέας και στο Τόκιο της Ιαπωνίας, αντίστοιχα.

Τον Σεπτέμβριο του 2024, η ΔΟΕ αποκάλυψε τη λίστα με τους υποψηφίους της για την προεδρία, με τους Sebastian Coe , David Lappartient , Kirsty Coventry και Juan Antonio Samaranch Salisachs μεταξύ των επτά διεκδικητών. Οι άλλοι υποψήφιοι περιλάμβαναν τον πρίγκιπα Faisal bin Hussein και τους προέδρους της Διεθνούς Ομοσπονδίας Σκι και Snowboard και της Διεθνούς Ομοσπονδίας Γυμναστικής, Johan Eliasch και Morinari Watanabe .

Τον Φεβρουάριο του 2025, η ΔΟΕ ανακοίνωσε ότι οι εναρκτήριοι Ολυμπιακοί Αγώνες E-Sport θα πραγματοποιηθούν το 2027 στο Ριάντ , την πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας. Η ΔΟΕ θα συνεργαστεί με το Esports World Cup Foundation (EWCF) για την παραγωγή της εκδήλωσης, την οποία ο Πρόεδρος Τόμας Μπαχ χαρακτήρισε «ιστορική».

Οργάνωση

Η Σύνοδος της ΔΟΕ

Η Σύνοδος της ΔΟΕ είναι η γενική συνέλευση των μελών της ΔΟΕ. Πραγματοποιείται μία φορά το χρόνο κατά τον οποίο κάθε μέλος έχει μία ψήφο. Είναι το ανώτατο όργανο της ΔΟΕ και οι αποφάσεις της είναι οριστικές.

Έκτακτες σύνοδοι μπορούν να συγκαλούνται από τον Πρόεδρο ή μετά από γραπτή αίτηση τουλάχιστον του ενός τρίτου των μελών της.

Μεταξύ άλλων, οι αρμοδιότητες της Συνόδου είναι:

• Να εγκρίνει ή να τροποποιήσει τον Ολυμπιακό Χάρτη.
• Να εκλέγει τα μέλη της ΔΟΕ, τον Επίτιμο Πρόεδρο και τα επίτιμα μέλη.
• Να εκλέγει τον Πρόεδρο, τους Αντιπροέδρους και όλα τα άλλα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΔΟΕ.
• Να εκλέγει τη διοργανώτρια πόλη των Ολυμπιακών Αγώνων.

Η Εκτελεστική Επιτροπή της ΔΟΕ

Η εκτελεστική επιτροπή της ΔΟΕ αποτελείται από τον Πρόεδρο, τέσσερις αντιπροέδρους και από άλλα δέκα μέλη. Όλα τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΔΟΕ εκλέγονται από τη σύνοδο, σε μυστική ψηφοφορία, με πλειοψηφία των ψηφισάντων. Η Εκτελεστική Επιτροπή της ΔΟΕ αναλαμβάνει τη γενική συνολική ευθύνη για τη διαχείριση της ΔΟΕ και τη διαχείριση των υποθέσεών της.

Η Σύνοδος της ΔΟΕ εκλέγει, με μυστική ψηφοφορία, τον Πρόεδρο της ΔΟΕ μεταξύ των μελών του, για θητεία οκτώ ετών, άπαξ ανανεώσιμη για μια θητεία τεσσάρων ετών. Ο πρόεδρος της ΔΟΕ, Τόμας Μπαχ, εξελέγη για θητεία οκτώ ετών στις 10 Σεπτεμβρίου 2013. Ο Μπαχ θα είναι υποψήφιος για επανεκλογή το 2021.

Πρόεδροι της ΔΟΕ

Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή στους Αγώνες του 1896 με τον πρώτο πρόεδρο Δημήτριο Βικέλα στο κέντρο και τον Πιερ ντε Κουμπερτέν στα δεξιά του

Διετέλεσαν οι:

• 1894 - 1896 Δημήτριος Βικέλας
• 1896 - 1925 Πιέρ ντε Κουμπερτέν
• 1925 - 1942 Ανρί ντε Μπαγιέ Λατούρ
• 1946 - 1952 Σίγκφριντ Έντστρομ
• 1952 - 1972 Έιβερι Μπράντεζ
• 1972 - 1980 Λόρδος Κιλάνιν
• 1980 - 2001 Χουάν Αντόνιο Σαμαράνκ
• 2001 - 2013 Ζακ Ρογκ
• 2013 - 2025 Τόμας Μπαχ
• 2025 - σήμερα Κίρστι Κόβεντρι

Ελληνική εκπροσώπηση[1]

• Δημήτριος Βικέλας (1894-1899): 1ος και μοναδικός Έλληνας πρόεδρος της ΔΟΕ
• Αλέξανδρος Μερκάτης (1899-1925): μέλος
• Γεώργιος Αβέρωφ (1926-1930): μέλος
• Νικόλαος Πολίτης (1930-1933): μέλος
• Άγγελος Βολανάκης (1933-1963): μέλος
• Ιωάννης Κετσέας (1946-1965): μέλος
• Κωνσταντίνος Β΄ της Ελλάδας (1963-1974): επίτιμο μέλος
• Πύρρος Λάππας (1965-1980): μέλος
• Επαμεινώνδας Πετραλιάς (1975-1977): μέλος
• Νικόλαος Νησιώτης (1978-1986): μέλος
• Νίκος Φιλάρετος (1981-2005): μέλος
• Λάμπης Νικολάου (1986-2015): επίτιμο μέλος (από το 1986 έως το 2005 ήταν το τελευταίο χρονικό διάστημα που η Ελλάδα είχε 2 Αθάνατους στη ΔΟΕ)
• Σπύρος Καπράλος (2019-): μέλος