Λούνα παρκ

Λούνα παρκ ή θεματικό πάρκο, ονομάζεται ένας συνήθως τεράστιος χώρος που φιλοξενεί εγκαταστάσεις με ψυχαγωγικές δραστηριότητες, είτε απλές, είτε και υψηλής αδρεναλίνης με σκοπό την ψυχαγωγία διαφόρων ομάδων ανθρώπων. Το λούνα παρκ είναι μεγαλύτερο και πιο πολύπλοκο από μια παιδική χαρά ή έναν παιδότοπο, αφού πολλές εκ των δραστηριοτήτων απευθύνονται και σε ενήλικες εκτός από τους εφήβους και τα μικρά παιδιά.

Ιστορία

Τα μεγάλα πανηγύρια, όπως ο εορτασμός του Αγίου Βαρθολομαίου που ξεκίνησε στην Αγγλία το 1133, είναι οι πρόγονοι των σημερινών θεματικών πάρκων. Από το ξεκίνημα του θεσμού την ελισαβετιανή περίοδο, ο θεσμός εξελίχτηκε σε κέντρο ψυχαγωγίας με διασκέδαση, φαγητό, παιχνίδια και καρναβαλιστικές επιδείξεις με υπερβολικές ενδυμασίες. Ο ετήσιος εορτασμός στεκόταν αφορμή για λαϊκά πανηγύρια. Το Οκτόμπερφεστ, η γιορτή μπίρας στο Μόναχο της Γερμανίας, δεν είναι απλά μια γιορτή αλλά περιλαμβάνει επίσης και ψυχαγωγικού είδους δραστηριότητες και αθλήματα, καθιερωμένα από το 1811.

Ένα κύμα καινοτομίας στις δεκαετίες 1860 και 1870 δημιούργησε μηχανικά παιχνίδια, όπως το καρουζέλ με ατμό (κατασκευασμένο από τον Τόμας Μπράντσο, στην έκθεση Aylsham Fair) και παράγωγά του, κυρίως από τον Φρέντερικ Σάβατζ, του οποίου εξάγονταν μηχανήματα εκθεσιακών χώρων σε όλον τον κόσμο.^[1] Η καινοτομία του με τα «άλογα που καλπάζουν» φαίνεται στα καρουζέλ σήμερα. Αυτό εγκαινίασε την εποχή του μοντέρνου funfair ride, καθώς οι εργατικές τάξεις μπορούσαν ολοένα και περισσότερο να ξοδεύουν τα χρήματά τους για διασκέδαση.^[2]

Στις Η.Π.Α., οι ίδιες οι εορτές και τα πανηγύρια του κράτους και των πολιτειών αποτελούν την ιστορία των θεματικών τους πάρκων. Αυτά μπορεί να ήταν μικρές διοργανώσεις και πανηγύρια, για να γιορτάσουν κάποια καλή σοδειά. Οι εορτές περιλάμβαναν ψυχαγωγικά θεάματα και διαγωνισμούς μαγειρικής.

Θεματικό πάρκο στη Σεούλ της Νότιας Κορέας

Στο εξωτερικό

Στο εξωτερικό υπάρχουν μεγάλα θεματικά πάρκα, με εγκαταστάσεις μεγάλης έκτασης και πολλές δραστηριότητες. Στην Ευρώπη, το γνωστότερο θεματικό πάρκο που λειτουργεί είναι η Eurodisney στη Γαλλία, μερικά χιλιόμετρα έξω από το Παρίσι. Πριν όμως από αυτό είχε ανοίξει το Walt Disney World στην Αμερική ή αλλιώς Ντίσνεϊλαντ, όντας το διασημότερο στον κόσμο. Τα τεράστια θεματικά πάρκα της Disney, περιέχουν όλους τους χώρους των ταινιών της εταιρίας και επίσης όλους τους χαρακτήρες της Disney.

Δραστηριότητες

Στο λούνα παρκ υπάρχουν τόσο διασκεδαστικά θεάματα όσο και ακραίες δραστηριότητες που ανεβάζουν την αδρεναλίνη με τις πιο συνηθισμένες να είναι:

• Το roller coaster, το τρενάκι που κόβει βόλτες κατά μήκος ολόκληρου του πάρκου, ενώ επίσης διασχίζει μερικά φαινομενικά επικίνδυνα σημεία και πολλές φορές μπορεί να περιστρέφεται 180°. Μερικά πάρκα του δίνουν την μορφή σαρανταποδαρούσας, δράκου ή άλλου ζώου.
• Η ρόδα, που περιστρέφεται και δίνει στους επιβάτες πανοραμική θέα.
• Τα συγκρουόμενα, τα οποία είναι μικρά ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα που τρέχουν σε μία πίστα και προσπαθούν να αποφύγουν συκρούσεις από τους υπόλοιπους παίκτες.
• Το σφυρί, ένας ψηλός στύλος, στου οποίου την κορυφή βρίσκεται ένας άλλος που έχει στα άκρα του δύο ομάδες ανθρώπων. Ο δεύτερος στύλος περιστρέφεται 360°, ενώ σε πολλές περιπτώσεις διακόπτει απότομα την περιστροφή του και ξεκινάει μιαν άλλη κατά την αντίθετη φορά.
• Ο πύργος του τρόμου, πάλι ένας στύλος μεγάλου ύψους, που στην κορυφή του υπάρχει ένας δακτύλιος με ανθρώπους, τους οποίους έχει ανεβάσει αργά-αργά προηγουμένως και στη συνέχεια ρίχνει απότομα κάτω με μεγάλη ταχύτητα, σταματώντας λίγο πριν αγγίξει το έδαφος. Άλλοι το αποκαλούν "ελεύθερη πτώση" αλλά ας μην το συγχέουμε με μια άλλη ομώνυμη δραστηριότητα η οποία είναι διαφορετική.
• Ο κορμός, μια μεγάλη διαδρομή με νερό, στην οποία επιπλέει ένας κορμός με 1-3 άτομα μέσα, πρόκειται να σκαρφαλώσει σε μεγάλα ύψη για να πέσει αργότερα με μεγάλη ταχύτητα από αυτά.
• Το καράβι (συχνά υποτιθέμενο πειρατικό καράβι), στο οποίο επιβιβάζονται πολλοί επιβάτες και στη συνέχεια πραγματοποιεί ταλαντεύσεις που μπορεί να ξεπεράσουν και τις 90° κατά πλευρά κίνησης, συνολικά και τις 180°.
• Το τρενάκι του τρόμου, το οποίο διασχίζει μια υποτιθέμενα στοιχειωμένη σπηλιά με φαντάσματα, άγρια πλάσματα ή νεκρούς που τους ακούς, μπορεί να τους δεις και τους "αισθάνεσαι" δηλαδή σε αγγίζουν ή σε βρέχουν με νερό κ.ά.
• Η αίθουσα 4D, η νέα είσοδος στο χώρο της ψυχαγωγίας, η οποία συνδυάζει προβολή τρισδιάστατης ταινίας (3D) μικρού μήκους με τεχνητό περιβάλλον, που ακολουθεί τον ρυθμό της ταινίας. Ρυθμός εννοείται η κίνηση του καθίσματος, τεχνάσματα προσαρμογής στο περιβάλλον της ταινίας, όπως ψεκασμός νερού για αναπαράσταση βροχής ή υγρού στοιχείου, ψύξη ή θέρμανση της αίθουσας, πάντοτε ανάλογα με τη ροή της ταινίας.
• Το ταψί (αγγλικά: tagada), είναι ένα περιστρεφόμενο κυκλικό μπολ. Ξεκινά να στριφογυρίζει σιγά και όσο πάει επιταχύνει και αρχίζει να αναπηδά. Δεν υπάρχουν ζώνες, αλλά οι επιβάτες χρησιμοποιούν μπάρες που είναι από πίσω τους για να κρατηθούν.
• Η μπαλαρίνα, μοιάζει με το ταψί άλλα δεν αναπηδά, γυρίζει γρήγορα.
• Το ιπτάμενο ή μαγικό χαλί, μοιάζει με το καράβι, ταλαντεύεται δεξιά και αριστερά και στη συνέχεια σε πάει ψηλότερα και μετά αρχίζει να κάνει κύκλους

Τρενάκι rollercoaster στην Ουαλία του Ηνωμένου Βασιλείου

Άλλου είδους δραστηριότητες, λιγότερο έντονες, που μπορεί να έχει ένα λούνα παρκ είναι:

• Η σκοποβολή, ένα παιχνίδι του οποίου σκοπός είναι με ένα είδους όπλο ή μπάλα ή αντικείμενο να πετύχεις τραπουλόχαρτα, στόχους ή ψεύτικους ανθρώπους και αντικείμενα π.χ. σε μια προσομοίωση δράσης σε ένα μπαρ. Η αμοιβή για τον επιτυχόντα είναι δώρα, συνήθως ένα κουκλάκι.
• Το ψάρεμα, το οποίο απευθύνεται πιο πολύ σε παιδιά, είναι μια λιμνούλα με ψαράκια, καθένα από τα οποία κρύβουν ένα δώρο, μεγάλο ή μικρό, και πρέπει το παιδί να ψαρέψει με το καλάμι του ένα ψάρι και αν είναι τυχερό, κερδίζει δώρο.
• Τα ηλεκτρονικά, παιχνιδομηχανές που λειτουργούν με ένα κέρμα, συνήθως των 50 λεπτών, και προσφέρουν παιχνίδι σε μικρούς και μεγάλους. Ένα άλλο είδος μηχανών είναι ο γερανός, ο οποίος διαθέτει πολλά κουκλάκια ή δώρα (ρολόγια, κοσμήματα κ.ά.) και πρέπει με επιδεξιότητα να μετακινήσεις τον γερανό για να πιάσει ένα από αυτά (1 στις 10 πιθανότητες).

Χαλάρωση

Για ένα διάλειμμα από τα θεάματα και τα παιχνίδια, λειτουργούν διάφορα μαγαζιά που πωλούν ποπ κορν, παγωτό, τηγανητές πατάτες, χοτ ντογκ, μαλλί της γριάς και άλλα φαγητά είτε και καφετέριες για λίγη ώρα χαλάρωσης.

Ετυμολογία

Ο όρος λούνα παρκ εμφανίστηκε αρχικά στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα σε ένα θεματικό πάρκο με το ίδιο όνομα που λειτούργησε στο Κόνι Άιλαντ, στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, από το 1903 μέχρι το 1945. Στο συγκεκριμένο πάρκο υπήρχε μια δραστηριότητα με το όνομα "A Trip to the Moon" (ελληνικά: Ταξίδι στο Φεγγάρι) και το υποτιθέμενο διαστημόπλοιο της δραστηριότητας είχε το (λατινικό) όνομα λούνα (ελληνικά: φεγγάρι). Η εν λόγω δραστηριότητα είχε εξαιρετικά μεγάλη επιτυχία, οπότε, συνδυασμένη με το γεγονός πως το μικρό όνομα της αδελφής του δημιουργού του πάρκου ήταν επίσης Λούνα, οδήγησαν στην ονομασία του πάρκου. Στη συνέχεια με το ίδιο όνομα άνοιξαν πολλά άλλα θεματικά πάρκα ανά την υφήλιο.

Παραπομπές

1. «Frederick Savage, Victorian fairground manufacturer of King's Lynn» (PDF). Norfolk.gov.uk. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2023.
2. «History of Fairs - Fairground Rides - Chronology :: National Fairground Archive». web.archive.org. 11 Αυγούστου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2023.