Λεχαινά

Τα Λεχαινά είναι κωμόπολη του Νομού Ηλείας, πρώην έδρα του «καποδιστριακού» Δήμου Λεχαινών^[1] και από το 2010 αποτελούν την έδρα Δήμου Ανδραβίδας-Κυλλήνης^[2][3].

Λεχαινά Ηλείας
Λεχαινά Λεχαινά
Χάρτης
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Δυτικής Ελλάδας
Δήμος	Ανδραβίδας-Κυλλήνης
Δημοτική Ενότητα	Λεχαινών
Δημοτική Κοινότητα	Λεχαινών
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Πελοποννήσου
Νομός	Ηλείας
Υψόμετρο	20
Πληθυσμός
Μόνιμος	2.720
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Μυρτουντία
Ταχ. κώδικας	270 53
Τηλ. κωδικός	26230
δεδομένα

Ιστορία και ίδρυση

Τα Λεχαινά ήταν σημαντικό κέντρο επί φραγκοκρατίας, ενώ επί τουρκοκρατίας είχε γνωρίσει αξιόλογη άνθηση.

Διοικητική εξέλιξη

Με το βασιλικό διάταγμα της 8ης Απριλίου 1835, σχηματίστηκε ο Δήμος Μυρτουντίων^[4][5], ως δήμος της Επαρχίας Ηλείας με πληθυσμό 2.580 κατοίκους. Έδρα ορίστηκε η Μυρτουντία, τα σημερινά Λεχαινά^[5]. Ο δημότης ονομάστηκε Μυρτούντιος (Λεχαινίτης). Το όνομα του δήμου προήλθε από την αρχαία πόλη Μύρσινος, η οποία κατά την εποχή του Στράβωνα ονομαζόταν Μυρτούντιον.

Το ΦΕΚ 8Α - 25/02/1874 μετέφερε την έδρα του Δήμου από τα Λεχαινά στην Ανδραβίδα^[4][5]. Η μεταφορά αυτή έγινε γιατί είχε απλωθεί επιδημία ευλογιάς, ενώ ταυτόχρονα ενεργούνταν δημοτικές εκλογές. Μέχρι πέρατος των εκλογών μεταφέρθηκε και η έδρα από τα Λεχαινά.

Το διάστημα 1954-1963 δήμαρχος στα Λεχαινά ήταν ο Ανδρέας Τρυφωνόπουλος του Δημητρίου (1915-1998).

Η μάχη των Λεχαινών

Στα Λεχαινά διαδραματίστηκε μάχη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Στις 11 Ιουλίου 1825, βγήκαν από την Πάτρα επτακόσιοι Τούρκοι ιππείς, τους οποίους ακολουθούσαν δυο χιλιάδες πεζοί, και κατευθύνθηκαν προς τον κάμπο της Ηλείας. Στις 12 Ιουλίου μπήκαν στα Λεχαινά και αιχμαλώτισαν σαράντα τρεις από τους αμάχους. Όταν το έμαθε ο Γιώργης Σισίνης (προύχοντας της Γαστούνης, πεθ. 1831) έστειλε το μεγαλύτερο γιο του Χρύσανθο, με λίγους ντόπιους αρματωμένους και τριάντα Σουλιώτες για ν' αποδιώξουν τους εχθρούς. Ωστόσο όταν έφτασαν στα Λεχαινά και είδαν το πλήθος των εχθρών, έφυγαν οι αρκετοί ή περισσότεροι.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Έμειναν μόνο οι Σουλιώτες και τριάντα από τους Ηλείους με τους γιους του Σισίνη. Πολέμησαν οι λίγοι αυτοί που έμειναν με τους Τούρκους καβαλλαραίους, από τόσο κοντά, που μονάχα οι μπιστόλες και τα γιαταγάνια δούλευαν. Βοήθεια στα λίγα εκείνα παλικάρια ξεκίνησε να πάει και ο Κώστας Μπότσαρης με διακόσιους Σουλιώτες, αλλά δεν πρόλαβε τη μάχη, γιατί στο μεταξύ έφυγαν οι Τούρκοι καβαλλαραίοι, παίρνοντας μαζί τους και τους άμαχους που είχαν πιάσει προηγούμενα. Στη μάχη εκείνη των Λεχαινών σκοτώθηκαν δεκατρείς Έλληνες και πενήντα Τούρκοι.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Προσωπικότητες των Λεχαινών

Ανδρέας Καρκαβίτσας

Κύριο λήμμα: Ανδρέας Καρκαβίτσας

Το σπίτι του Ανδρέα Καρκαβίτσα στα Λεχαινά Ηλείας

Στα Λεχαινά της Ηλείας γεννήθηκε το 1866 ο Έλληνας σπουδαίος συγγραφέας Ανδρέας Καρκαβίτσας. Το σπίτι του Καρκαβίτσα στα Λεχαινά, κοντά στην αγορά, υπάρχει μέχρι σήμερα και είναι αξιοθέατο της πόλης. Προτομή του Καρκαβίτσα υπάρχει στην πλατεία Αγίου Δημητρίου, όπου και ο ομώνυμος καθεδρικός ναός της πόλης. Η πλοκή του έργου του 'Λυγερή' (1896) εκτυλίσσεται στα Λεχαινά και αποτελεί μια ζωηρή εικόνα της ζωής στη μικρή και χωρίς εξέλιξη κοινωνία της εποχής. Τα ήθη, τα έθιμα, οι συνήθειες και οι παραδόσεις της ελληνικής επαρχίας. Ο Καρκαβίτσας πέθανε από φυματίωση στο Μαρούσι Αττικής τον Οκτώβριο του 1922. Ο τάφος του βρίσκεται στη γενέτειρά του τα Λεχαινά.

Χρήστος Πραντούνας
Στα Λεχαινά γεννήθηκε το έτος 1873 και ο μακεδονομάχος Χρήστος Πραντούνας, γιος του ειρηνοδίκη Φραγκίσκου Πραντούνα, εκ Νάξου καταγομένου.

Ντίνος Δ. Ψυχογιός

Κύριο λήμμα: Ντίνος Ψυχογιός

Ο Ντίνος Ψυχογιός (1915-1982) υπήρξε σπουδαία πνευματική προσωπικότητα των Λεχαινών αν και γεννημένος στο Νεοχώρι. Νέος έγραψε ποιήματα, αργότερα όμως στράφηκε σχεδόν αποκλειστικά στη λαογραφία όπου διέπρεψε. Βραβεύτηκε κατ' επανάληψιν από την Ελληνική Λαογραφική Εταιρεία. Μεγάλη συμβολή του στην ιστορία των Λεχαινών είναι η έκδοση του "Κώδικα της Παναγίας της Λεχαινιώτισας". Επί μακρά σειρά ετών εξέδιδε το περιοδικό "Ηλειακά" με θέματα από την τοπική λαογραφία. Το περιοδικό αυτό, που άφησε εποχή, επανεκδόθηκε πρόσφατα.

Διονύσιος Π. Αλικανιώτης

Από τα Λεχαινά κατάγεται και ο νομικός και ιστορικός, ιδίως δε ιστορικός του δικαίου Διονύσιος Π. Αλικανιώτης, ο οποίος διακρίθηκε τόσο στην Αθήνα όσο και στο Παρίσι όπου ανακηρύχθηκε διδάκτωρ του δικαίου (d' Etat). Έχει βραβευθεί με αρκετά βραβεία τόσο από την Ακαδημία Αθηνών^[6] όσο και από το Πανεπιστήμιο Paris I. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Ναντέρ^[7] και θερινά μαθήματα στην Γκρενόμπλ^[8].

Νίκος Αναστόπουλος: ποδοσφαιριστής

Πολιτισμός

Πολιτιστική ομάδα "Φράγμα"
Η πολιτιστική ομάδα "Φράγμα" ιδρύθηκε το 1984 και εξέδιδε το περιοδικό "εκ παραδρομής" από το 1985 μέχρι το 1992.

Παραπομπές

1. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Λεχαινών, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 10/09/2016.
2. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Ανδραβίδας-Κυλλήνης, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 10/09/2016.
3. Σύμφωνα με την διοικητή μεταρρύθμιση βάσει του «Προγράμματος Καλλικράτης» (Ν. 3852/2010).
4. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Λεχαινών Ηλείας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 10/09/2016.
5. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Μυρτουντίων (1835-1912), eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 10/09/2016.
6. «Πρακτικά Ακαδημίας Αθηνών έτους 1994».
7. Προάστιο του Παρισιού. Από το πανεπιστήμιο της Ναντέρ ξεκίνησαν τα γεγονότα του «Μάη του 1968».
8. Πολύ κατατοπιστικό, αν και αρκετά ελλιπές, είναι το βιογραφικό του που υπάρχει στην βάση δεδομένων της biblionet, όπου και αναφέρονται τα κυριότερα έργα του. Τα σπουδαιότερα είναι: 1) «Η Νομοθετική εξουσία και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατά το Σύνταγμα της 3/6/1927» (πρόλογος του καθηγητή Νέστορα Κουράκη - σελίδες 405), 2) «Συντακτικές και αναθεωρητικές εργασίες των αντιπροσωπευτικών σωμάτων» (πρόλογος του καθηγητή Κ. Γεωργόπουλου - σελ. 450), 3) «Το Σύνταγμα του Εθνικού Ενωτικού Κόμματος» (πρόλογος Λίνου Μπενάκη - σελ. 300), 4) «Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος και ο αντιδικτατορικός αγώνας» (πρόλογος Κωνσταντίνου Δεσποτόπουλου - σελ. 345), 5) «Πολιτικοί και κοινωνικοί προσανατολισμοί του Δημητρίου Γούναρη» (πρόλογος Π. Κανελλόπουλου - σελ. 333) κ.ά. Έχει ασχοληθεί και με φιλολογικά θέματα, κλασσικό δε είναι το έργο του για τον Ιωάννη Συκουτρή (σελ. 558) καθώς και το έργο του «Διάλογοι στην ουδέτερη ζώνη του κόσμου» - φιλολογικοφιλοσοφική μελέτη, «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης» και «Παπαδιαμαντικά» (σελ. 454).

Πηγές

• Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012)
• Διονύσιος Π. Αλικανιώτης, Το Σχέδιο Συντάγματος τoυ Εθνικού Ενωτικού Κόμματος, Αθήνα 2014
• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος - Λαρούς - Μπριτάνικα, τόμ. 50, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα 1996, λήμμα Πραντούνας Χρήστος
• Χρήστος Α. Στασινόπουλος, Λεξικό της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821, τ. Β΄, Εκδόσεις Λεβεντιά, Αθήνα 1971

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Λεχαινών Ηλείας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 10/09/2016.
• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Λεχαινών, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 10/09/2016.
• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Μυρτουντίων (1835-1912), eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 10/09/2016.
• Ιστοσελίδα Δήμου Λεχαινών^{[νεκρός σύνδεσμος]}
• Λεχαινά, moriasnow.gr