Δεκεμβριανά
From Wikipedia, the free encyclopedia
Με τον όρο Δεκεμβριανά, αναφερόμενα και ως Μάχη της Αθήνας, αναφέρεται μία σειρά ένοπλων συγκρούσεων που έλαβαν χώρα στην Αθήνα από τον Δεκέμβριο του 1944 έως τον Ιανουάριο του 1945, ανάμεσα στις ένοπλες δυνάμεις του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ) και του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ) από τη μία και τις βρετανικές και ελληνικές κυβερνητικές δυνάμεις από την άλλη. Οι αντιμαχόμενοι ανήκαν σε ένα ευρύ πολιτικό φάσμα, από την σοσιαλδημοκρατία έως την φιλομοναρχική δεξιά και με τη συμμετοχή πρώην συνεργατών των δυνάμεων του Άξονα κατά τη διάρκεια της Κατοχής.[4]
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Δεκεμβριανά | |||
---|---|---|---|
Βρετανικό άρμα στους δρόμους της Αθήνας (συμβολή των οδών Πετμεζά και Δημητρακοπούλου, Άγιος Ιωάννης Γαργαρέττας), την περίοδο των Δεκεμβριανών | |||
Χρονολογία | 3 Δεκεμβρίου 1944 - 11 Ιανουαρίου 1945 | ||
Τόπος | Αθήνα | ||
Έκβαση |
| ||
Αντιμαχόμενοι | |||
Ηγετικά πρόσωπα | |||
| |||
Εμπλεκόμενες μονάδες | |||
| |||
Δυνάμεις | |||
Οι κατοχικές δυνάμεις του Άξονα, αποτελούμενες πλέον από την Ναζιστική Γερμανία και το Βασίλειο της Βουλγαρίας (καθώς η Ιταλία είχε συνθηκολογήσει το 1943 και οι ζώνες κατοχής της κατελήφθησαν από τους Γερμανούς), εγκατέλειψαν την Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1944 και εγκαταστάθηκε αναίμακτα στην Αθήνα η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητος υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου, χωρίς ωστόσο την επιστροφή ακόμα του βασιλιά Γεωργίου Β'. Βάσει συμφωνιών, η κυβέρνηση αυτή περιείχε πολιτικούς εκπροσώπους του ΕΑΜ.
Την 1η Δεκεμβρίου 1944 η κυβέρνηση εξέδωσε τελεσίγραφο στο οποίο υποχρέωνε όλους τους αντάρτικους σχηματισμούς να παραδώσουν τα όπλα τους στις υπηρεσίες ασφαλείας. Οι υπουργοί του ΕΑΜ διαφώνησαν και την επόμενη παραιτήθηκαν μαζικά από την κυβέρνηση ως ένδειξη διαμαρτυρίας. Στις 3 Δεκεμβρίου το ΕΑΜ πραγματοποίησε μια μαζική αντικυβερνητική διαδήλωση, η οποία τερματίστηκε απότομα ύστερα από την ένοπλη επέμβαση αστυνομικών δυνάμεων, στον απόηχο της οποίας πέθαναν 33 διαδηλωτές και τραυματίστηκαν άλλοι 148. Το πρωί της επομένης σημειώθηκαν οι πρώτες στρατιωτικές επιχειρήσεις στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας από τον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (ΕΛΑΣ), το στρατωτικό σκέλος του ΕΑΜ, ο οποίος αρχικά στράφηκε αποκλειστικά ενάντια ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων. Μια εβδομάδα μετά, λόγω της κλιμάκωσης της κατάστασης, σημειώθηκαν οι πρώτες συγκρούσεις μεταξύ ΕΛΑΣ και της Βρετανικής Αποστολής στην Ελλάδα.
Τα Δεκεμβριανά χαρακτηρίστηκαν από εκατέρωθεν ακρότητες και από αγριότητες κατά του αμάχου πληθυσμού της πρωτεύουσας. Παράλληλα, αποτελούν τη μόνη περίπτωση στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο κατά την οποία συγκρούσθηκαν μεταξύ τους συμμαχικές δυνάμεις.[5]