Γουιάνα
χώρα της Νότιας Αμερικής / From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Συνεργατική Δημοκρατία της Γουιάνας (αγγλικά: Co-operative Republic of Guyana, προφέρεται: [ɡaɪˈɑːnə], πρώην Βρετανική Γουιάνα) είναι η μόνη χώρα της Κοινοπολιτείας των Εθνών στην ηπειρωτική Νότια Αμερική. Συνορεύει ανατολικά με το Σουρινάμ, νότια με τη Βραζιλία και δυτικά με τη Βενεζουέλα, ενώ στα βόρεια σύνορά της βρέχεται από τον Ατλαντικό ωκεανό. Έχει έκταση 214.970 τ.χλμ. και πληθυσμό 772.975[1] σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2021. Το όνομα της πρωτεύουσας είναι Τζώρτζταουν.
Συνεργατική Δημοκρατία της Γουιάνας
Co-operative Republic of Guyana | |||
---|---|---|---|
| |||
Εθνικό σύνθημα: "One people, one nation, one destiny" «Ένας λαός, ένα έθνος, ένα πεπρωμένο» | |||
Εθνικός ύμνος: "Dear Land of Guyana, of Rivers and Plains" «Αγαπημένη Γη της Γουιάνας, των Ποταμών και των Πεδιάδων» | |||
Η θέση της Γουιάνας (πράσινο) | |||
και μεγαλύτερη πόλη | Τζώρτζταουν 6°46′N 58°10′W | ||
Αγγλικά | |||
Ημιπροεδρική Δημοκρατία | |||
Ιρφάαν Αλί Μαρκ Φίλιπς | |||
Ανεξαρτησία από Ην. Βασίλειο Ισχύον Σύνταγμα | 26 Μαΐου 1966 6 Οκτωβρίου 1980 | ||
• Σύνολο • % Νερό • Σύνορα Ακτογραμμή | 214.970 km2 (85η) 8,4 2.949 km 459 km | ||
Πληθυσμός • Εκτίμηση 2021 • Απογραφή 2012 • Πυκνότητα | 772.975[1] (165η) 747.884[2] 3,6 κατ./km2 (233η) | ||
ΑΕΠ (ΙΑΔ) • Ολικό (2020) • Κατά κεφαλή | 13,506 δισ. $[3] 17.163 $[3] | ||
ΑΕΠ (ονομαστικό) • Ολικό (2020) • Κατά κεφαλή | 8,065 δισ. $[3] 10.249 $[3] | ||
ΔΑΑ (2021) | 0,714[4] (108η) – υψηλός | ||
Νόμισμα | Δολάριο Γουιάνας (GYD) | ||
(UTC -4) | |||
Internet TLD | .gy | ||
Οδηγούν στα | αριστερά | ||
Κωδικός κλήσης | +592 |
Με 214.970 τ.χλμ., η Γουιάνα είναι το τρίτο μικρότερο κυρίαρχο κράτος ανά περιοχή στην ηπειρωτική Νότια Αμερική μετά την Ουρουγουάη και το Σουρινάμ, και είναι επίσης το δεύτερο λιγότερο σε πληθυσμό κυρίαρχο κράτος στη Νότια Αμερική μετά το Σουρινάμ. Διαθέτει μεγάλη ποικιλία φυσικών οικοτόπων και πολύ υψηλή βιοποικιλότητα.
Η περιοχή που είναι γνωστή ως «οι Γουιάνες» αποτελείται από τη μεγάλη ασπίδα ξηράς βόρεια του ποταμού Αμαζονίου και ανατολικά του ποταμού Ορινόκο γνωστή ως «η χώρα των πολλών νερών». Υπάρχουν εννέα αυτόχθονες φυλές που κατοικούν στη Γουιάνα: οι Ουάι Ουάι, Μακούσι, Παταμόνα, Λοκόνο, Καλίνα, Ουαπισάνα, Πεμόν, Ακαουαΐο και Ουαράο. Ιστορικά κυριαρχούμενη από τις φυλές Λοκόνο και Καλίνα, η Γουιάνα αποικίστηκε από τους Ολλανδούς προτού τεθεί υπό βρετανικό έλεγχο στα τέλη του 18ου αιώνα. Κυβερνήθηκε ως Βρετανική Γουιάνα, με μια οικονομία βασισμένη σε φυτείες μέχρι τη δεκαετία του 1950. Κέρδισε την ανεξαρτησία της το 1966 και έγινε επίσημα δημοκρατία εντός της Κοινοπολιτείας των Εθνών το 1970. Η κληρονομιά της βρετανικής κυριαρχίας αντανακλάται στην πολιτική διοίκηση της χώρας και στον ποικίλο πληθυσμό της, που περιλαμβάνει Ινδούς, Αφρικανούς, Αμερικάνους, Κινέζους, Πορτογάλους, άλλους Ευρωπαίους και διάφορες πολυφυλετικές ομάδες. Το 2017, το 41% του πληθυσμού της Γουιάνας ζούσε κάτω από το όριο της φτώχειας. [5]
Η Γουιάνα είναι το μόνο έθνος της Νότιας Αμερικής στο οποίο τα αγγλικά είναι η επίσημη γλώσσα. Ωστόσο, η πλειονότητα του πληθυσμού μιλά την κρεολή της Γουιάνας, μια κρεολική γλώσσα που βασίζεται στην αγγλική γλώσσα, ως πρώτη γλώσσα. Η Γουιάνα είναι μέρος της Αγγλόφωνης Καραϊβικής. Αποτελεί μέρος της ηπειρωτικής περιοχής της Καραϊβικής διατηρώντας ισχυρούς πολιτιστικούς, ιστορικούς και πολιτικούς δεσμούς με άλλες χώρες της Καραϊβικής, καθώς και την έδρα της Κοινότητας της Καραϊβικής (CARICOM). Το 2008, η χώρα εντάχθηκε στην Ένωση Εθνών της Νότιας Αμερικής ως ιδρυτικό μέλος. Οι Γουιάνες, επίσης, είναι οι μόνες κατοικουμενες περιοχές στη Νότια Αμερική (συν τα νησιά Φώκλαντ) όπου η πρώτη γλώσσα δεν είναι τα ισπανικά ή τα πορτογαλικά.
Η χώρα ήταν μέχρι το 1966 αγγλική αποικία. Από το 1970 είναι μέρος της Κοινοπολιτείας.