Βόλμπους

Το Βόλμπους (πολωνικά: Wolbórz) είναι πόλη του Πόβιατ Πιότρκουφ στο Βοεβοδάτο Λοτζ στην κεντρική Πολωνία. Είναι η έδρα της Γκμίνα Βόλμπους (δήμος). Βρίσκεται κατά μήκος της εθνικής οδού 8, περίπου 16 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι και 41 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της πρωτεύουσας του βοεβοδάτου, Λοτζ.^[2]

Βόλμπους
Σημαία Έμβλημα
Βόλμπους
Χώρα	Πολωνία
Διοικητική υπαγωγή	Gmina Wolbórz
Υψόμετρο	200 μέτρα
Πληθυσμός	2.263 (31  Μαρτίου 2021)[1]
Ταχ. κωδ.	97-320
Ζώνη ώρας	UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η πόλη έχει πληθυσμό 2.339 κατοίκων (2016).^[3] Της δόθηκε καθεστώς πόλης το 1273 και το έχασε το 1870, όταν οι ρωσικές αρχές τιμωρούσαν τους κατοίκους της για την υποστήριξη της Ιανουαριανής Εξέγερσης. Το Βόλμπους ταξινομήθηκε τότε ως χωριό, έως ότου ανέκτησε το καθεστώς της πόλης την 1η Ιανουαρίου 2011. Το όνομα της πόλης δεν είχε καθιερωθεί μέχρι τη δεκαετία του 1920. Παλαιότερα, ήταν γνωστό ως Woybor, Voibor, Woibor, Wojbor, Olborz και Woyborz.

Ιστορία

Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, οι πρώτοι ανθρώπινοι οικισμοί εμφανίστηκαν στο σημερινό Βόλμπους περίπου το 4000 π.Χ.. Στις αρχές του Βασιλείου της Πολωνίας, το Βόλμπους αναδείχθηκε ως κέντρο τοπικής διοικητικής μονάδας που ονομαζόταν οπόλε, το οποίο αργότερα μετατράπηκε σε καστελάνι. Στη δεκαετία του 1120, το Βόλμπους έγινε μία από τις έδρες των επισκόπων της Κουγιαβίας. Εκείνη την εποχή, ήταν ήδη ένα σημαντικό κέντρο εμπορίου, το οποίο επιβεβαιώθηκε το 1273, όταν στο Βόλμπους παραχωρήθηκε καθεστώς πόλης, από τον Δούκα Λέσεκ Β΄ τον Μέλα.

Το 1357, το καθεστώς του Βόλμπους διαμορφώθηκε σύμφωνα με τα πιο σύγχρονα δικαιώματα του Μαγδεμβούργου και η πόλη ήταν τόσο σημαντική, που είχε ένα παράρτημα της Ακαδημίας της Κρακοβίας, με έναν πρύτανη, έξι καθηγητές και άδεια για τη χορήγηση ακαδημαϊκών τίτλων. Στις 9 Σεπτεμβρίου 1409, ο Βασιλιάς Λαδίσλαος Β΄ Γιαγκελόν εξέδωσε εδώ μια έκκληση προς Πολωνούς κληρικούς και ευγενείς, προτρέποντάς τους να πολεμήσουν τους Τευτονικούς Ιππότες. Επίσης, οι ιππότες από τη Μικρά Πολωνία, την Ποδολία και την Ερυθρά Ρουθηνία συγκεντρώθηκαν εδώ πριν από τη Μάχη του Γκρούνβαλντ. Ο Βασιλιάς Γιαγκελόν επισκέφθηκε το Βόλμπους έως και 15 φορές και άλλοι Πολωνοί ηγέτες ήρθαν επίσης στην πόλη, ειδικά όταν λειτουργούσε το Δικαστήριο του Στέμματος στο κοντινό Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι.^[4]

Τον 15ο και 16ο αιώνα το Βόλμπους ευημερούσε. Η πόλη ήταν ένα μεγάλο κέντρο εμπορίου και βιοτεχνίας, με διάφορα εργαστήρια, ζυθοποιεία και μύλους. Το 1521, το Βόλμπους είχε πληθυσμό 3.000 κατοίκων, με πέντε εκκλησίες, τρεις συναγωγές, τρία νοσοκομεία, 400 σπίτια, ένα δημαρχείο, ένα κάστρο επισκόπου με ιταλικό κήπο και 259 τεχνίτες. Το 1536 και το 1548, η πόλη κάηκε από πυρκαγιές. Το 1544, η εκκλησία του Αγίου Νικολάου μετατράπηκε σε ακαδημία και το 1553, ο Άντζεϊ Φριτς Μοντζέφσκι ονομάστηκε τοπικός βούιτ (ο Μοντζέφσκι γεννήθηκε εδώ το 1503).^[4]

Η περίοδος ευημερίας έληξε τον 17ο αιώνα. Το 1618, το Βόλμπους καταστράφηκε από φωτιά, το 1655, η πόλη λεηλατήθηκε από Σουηδούς στρατιώτες και το 1671, η πόλη κάηκε ξανά. Μετά από αυτές τις καταστροφές, το Βόλμπους δεν ανέκαμψε ποτέ.^[4]

Μετά τους διαμελισμούς της Πολωνίας και το Συνέδριο της Βιέννης, το Βόλμπους από το 1815 ανήκε στο υπό ρωσική κυριαρχία Βασίλειο της Πολωνίας. Το 1870, μετά την Ιανουαριανή Εξέγερση, έχασε το καθεστώς πόλης της. Το 1892, ο πληθυσμός του ήταν 3.000 κάτοικοι, συμπεριλαμβανομένων 700 Εβραίων.

Μεταξύ των κύριων αξιοθέατων είναι: συγκρότημα πάρκων και ανακτόρων των επισκόπων της Κουγιαβίας, ακαδημία του Αγίου Νικολάου, συναγωγή του 19ου αιώνα, νεκροταφεία, σπίτια του 19ου αιώνα και ερείπια του επισκοπικού κάστρου (14ος αιώνας).

Αξιοσημείωτοι κάτοικοι

• Άντζεϊ Φριτς Μοντζέφσκι (Andreas Fricius Modrevius, 1503 - 1572), Πολωνός αναγεννησιακός μελετητής, ανθρωπιστής και θεολόγος

Παραπομπές

 

1. bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/051011710114-0556648?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 7  Οκτωβρίου 2022.
2. «Central Statistical Office (GUS) - TERYT (Εθνικό Μητρώο Εδαφικής Κατανομής Γης)» (στα Πολωνικά). 1 Ιουνίου 2008.
3. Population. Size and Structure and Vital Statistics in Poland by Territorial Division in 2016, as of December 31 (PDF). Βαρσοβία: Główny Urząd Statystyczny. 2017. σελ. 116.
4. «Historia Wolborza». wolborz.eu (στα Πολωνικά).