Μις Μαρπλ

Η Τζέιν Μαρπλ (αγγλικά: Jane Marple‎‎) ή Μις Μαρπλ (αγγλικά: Miss Marple‎‎), είναι λογοτεχνικός χαρακτήρας - δημιούργημα της μυθιστοριογράφου αστυνομικής λογοτεχνίας Άγκαθα Κρίστι. Η Μις Μαρπλ πρωταγωνιστεί εξιχνιάζοντας μυστήρια και εγκλήματα, σε 12 μυθιστορήματα και 21 διηγήματα της Κρίστι.

Τεύχος του αγγλικού περιοδικού The Story-Teller που από το 1929 και μετά δημοσίευσε μια σειρά διηγημάτων της

Μις Μαρπλ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Jane Marple (Αγγλικά)
Χώρα πολιτογράφησης	Ηνωμένο Βασίλειο
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Αγγλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ντεντέκτιβ
Συγγενείς	Raymond West (ανιψιός)
Ιστότοπος
www.agathachristie.com/characters/miss-marple
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η πρώτη της εμφάνιση στο έργο της Κρίστι ήταν στο διήγημα "The Tuesday Night Club", που η Κρίστι δημοσίευσε στο βρετανικό περιοδικό The Royal Magazine τον Δεκέμβριο του 1927 και η τελευταία της στο μυθιστόρημα Sleeping Murder - (ελλ. τίτλος Ρετρό στην ομίχλη) που αν και πρωτοεκδόθηκε το 1976, είχε γραφτεί από την Κρίστι τη δεκαετία του 1940^[1].

Η Μις Μαρπλ μαζί με τον άλλο λογοτεχνικό χαρακτήρα της Κρίστι, τον Ηρακλή Πουαρό, είναι μια από τις πιο διάσημες ντετέκτιβ στην ιστορία της αστυνομικής λογοτεχνίας. Οι ιστορίες στις οποίες πρωταγωνίστησε η Μις Μαρπλ έχουν γνωρίσει πολλές ραδιοφωνικές, τηλεοπτικές και κινηματογραφικές μεταφορές και γνωστές ηθοποιοί, με δημοφιλέστερη την Αγγλίδα ηθοποιό Άντζελα Λάνσμπερι, την έχουν ενσαρκώσει.

Δημιουργία του χαρακτήρα

^[2]

Στην αυτοβιογραφία της,^[3] γράφει πως ο χαρακτήρας της Κάρολαϊν Σέπαρντ, στο μυθιστόρημα Ο φόνος του Ρότζερ Ακρόιντ, την ώθησε να αναπτύξει περισσότερο αυτόν τον συγκεκριμένο τύπο ηλικιωμένης κυρίας των αγγλικών προαστίων και χωριών. Γράφει σχετικά: «Νομίζω πως η Μις Μαρπλ ξεπήδησε από την ευχαρίστηση που είχα νιώσει περιγράφοντας την αδελφή του δόκτορα Σέπαρντ στον Φόνο του Ρότζερ Ακρόιντ. Ήταν ο αγαπημένος μου χαρακτήρας του βιβλίου - μια ξινισμένη γεροντοκόρη, γεμάτη περιέργεια, ξέροντας τα πάντα, ακούγοντας τα πάντα. Η τέλεια υπηρεσία ντετέκτιβ στο σπίτι σας. Όταν το βιβλίο έγινε φιλμ, ένα από τα πράγματα που με λύπησαν πιο πολύ ήταν η απάλειψη της Καρολάιν...» ^[4]

Η ζωή της Μις Μαρπλ

Το σπίτι της Μις Μαρπλ, (αριστερά), στην αγγλική τηλεοπτική σειρά Μις Μαρπλ.

Η πρώτη εμφάνιση της Μις Μαρπλ γίνεται στο διήγημα The Tuesday Night Club, που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό The Royal Magazine το 1927. Εκεί περιγράφεται σαν μια ηλικιωμένη κυρία απομεινάρι της βικτωριανής εποχής, φορώντας ένα περασμένης εποχής μαύρο μπροκάρ φόρεμα, που σούρωνε γύρω από την καχεκτική μέση της.

Σύμφωνα με τους περισσότερους μελετητές το επίθετό της, το δανείστηκε από τον ομώνυμο σιδηροδρομικό σταθμό στο Τσεσάιρ, περιοχή που η Κρίστι γνώριζε καλά από την παιδική της ηλικία.^[5] Η Μις Μαρπλ κατοικεί στο φανταστικό αγγλικό χωριό Σεντ Μαίρη Μιντ, της εξίσου φανταστικής επαρχίας του Μιντλσάιρ (Middleshire), το οποίο απέχει περίπου 40 χλμ. από το Λονδίνο. Η σιδηροδρομική του σύνδεση με το Λονδίνο έχει αφετηρία τη γραμμή του Πάντινγκτον. Στενοί φίλοι της είναι ο συνταγματάρχης εν αποστρατεία Άρθουρ Μπάντρι και η γυναίκα του Ντόλι Μπάντρι. Ακόμα, ο συνταξιούχος αξιωματικός της Σκότλαντ Γιαρντ σερ Χένρι Κλίδερινγκ είναι αυτός που την υποστηρίζει και την ενθαρρύνει στις έρευνές της (που συνήθως προκαλούν τη δυσφορία της τοπικής αστυνομίας) ενώ και ο ανιψιός της, Ρέιμοντ Γουέστ, που εμφανίζεται συχνά στα μυθιστορήματά της, συνήθως είναι αδιάφορος για αυτήν την πλευρά των ασχολιών της θείας του.

Στο μυθιστόρημα του 1930 Φόνος στο πρεσβυτέριο (The Murder at the Vicarage), εμφανίζεται σαν μια ζωηρή κουτσομπόλα, που απλώς θέλει να χώνει τη μύτη της παντού. Στα επόμενα έργα ο χαρακτήρας θα αλλάξει λίγο, κάνοντάς την περισσότερο συμπαθητική και με ενδιαφέρον πραγματικό για τους άλλους ανθρώπους, αν και πάντα καχύποπτη. Η Μις Μαρπλ δεν παντρεύτηκε ποτέ, ούτε εργάστηκε ποτέ και βασίζεται κυρίως στην οικονομική συνδρομή του ανιψιού της, Ρέιμοντ Γουέστ. Είναι αρκετά μορφωμένη και έχει σημαντικές γνώσεις ανατομίας, μάλιστα στο μυθιστόρημα του 1952 Διπλό είδωλο στον σπασμένο καθρέφτη (They Do It with Mirrors), μαθαίνουμε ότι ανατράφηκε σε θρησκευτικό περιβάλλον (Cathedral close) και έμαθε ιταλικά.

Τα βιβλία με πρωταγωνίστρια τη Μις Μαρπλ

• The Tuesday Night Club (1927 διήγημα, ελλ. τίτλος Η λέσχη της Τρίτης)
• Ingots of Gold (1928 διήγημα)
• The Blood-Stained Pavement (1928 διήγημα)
• The Idol House of Astarte (1928 διήγημα)
• Motive v. Opportunity (1928 διήγημα)
• The Thumb Mark of St. Peter (1928 διήγημα)
• The Blue Geranium (1929 διήγημα)
• The Companion (1930 διήγημα)
• The Four Suspects (1930 διήγημα)
• A Christmas Tragedy (1930 διήγημα)
• The Herb of Death (1930 διήγημα)
• The Affair at the Bungalow (1930 διήγημα)
• Death by Drowning (1930 διήγημα, ελλ. τίτλος: Θάνατος από πνιγμό)
• The Murder at the Vicarage (1930 μυθιστόρημα, ελλ. τίτλος: Φόνος στο Πρεσβυτέριο)
• The Thirteen Problems (1932, συλλογή διηγημάτων, Κάθε Τρίτη κι ένα έγκλημα)
• Miss Marple Tells a Story (1934 διήγημα)
• The Case of the Caretaker (1941 διήγημα)
• The Moving Finger (1942, μυθιστόρημα, Δηλητήριο σε μικρές δόσεις)
• The Tape-Measure Murder (1942 διήγημα)
• The Case of the Perfect Maid (1942 διήγημα)
• The Body in the Library (1942 μυθιστόρημα, ελλ. τίτλος: Ένα πτώμα στη βιβλιοθήκη)
• The Moving Finger (1943 μυθιστόρημα, Δηλητήριο σε μικρές δόσεις)
• Strange Jest (1944 διήγημα)
• A Murder is Announced (1950 μυθιστόρημα, ελλ. τίτλος: Πρόσκληση σε φόνο)
• They Do It with Mirrors (1952 μυθιστόρημα, ελλ. τίτλος: Οι δύο όψεις ενός εγκλήματος, Γίνεται Με Καθρέφτες)
• A Pocket Full of Rye (1953 μυθιστόρημα, Ένα άλλοθι για τρία εγκλήματα)
• After the Funeral (1953, διήγημα)
• Sanctuary (1954 διήγημα)
• 4.50 from Paddington (1957 μυθιστόρημα, ελλ. τίτλος: Ο φόνος δεν είναι παιχνίδι)
• Greenshaw's Folly (1960 διήγημα)
• The Mirror Crack'd from Side to Side (1962 μυθιστόρημα, ελλ. τίτλος: Διπλό είδωλο στον σπασμένο καθρέφτη)
• A Caribbean Mystery (1964 μυθιστόρημα, ελλ. τίτλος: Το σπίτι με τους ιβίσκους)
• At Bertram's Hotel (1965, μυθιστόρημα, Ξενοδοχείο Μπέρτραμ)
• Nemesis (1971 μυθιστόρημα, Νέμεσις)
• Sleeping Murder (1976 μυθιστόρημα, Ρετρό στην ομίχλη)
• Miss Marple's Final Cases and Two Other Stories (1979, συλλογή διηγημάτων,Σκοτεινές υποθέσεις)
• The Case of the Caretaker's Wife (2011 διήγημα που βρέθηκε αργότερα στα χειρόγραφά της)

Κινηματογραφικές εμφανίσεις

Έτος	Τίτλος ταινίας	Τίτλος βιβλίου	Ηθοποιός
1961	Έγκλημα στο εξπρές 13 (Murder, She Said)	4.50 from Paddington Ο φόνος δεν είναι παιχνίδι	Μάργκαρετ Ράδερφορντ Margaret Rutherford
1963	Το μυστήριο των τεσσάρων κληρονόμων (Murder at the Gallop)	After the Funeral	Μάργκαρετ Ράδερφορντ [6]
1964	Ο δολοφόνος γύρισε τη νύχτα (Murder Most Foul)	Mrs McGinty's Dead	Μάργκαρετ Ράδερφορντ [7]
	Δεσποινίς ντετέκτιβ (Murder Ahoy!)	Η υπόθεση έχει κάποιες ομοιότητες με το Γίνεται με καθρέφτες, χωρίς όμως να είναι μεταφορά του	Μάργκαρετ Ράδερφορντ
1980	Στον καθρέφτη είδα τον δολοφόνο (The Mirror Crack'd)	The Mirror Crack'd from Side to Side Διπλό είδωλο στον σπασμένο καθρέφτη	Άντζελα Λάνσμπερι

Παραπομπές

1. James Zemboy: The Detective Novels of Agatha Christie: A Reader's Guide. Εκδ. McFarland & Company, 2008
2. «Agatha Christie used her grandmother as a model for Miss Marple, new tapes reveal». The Telegraph (στα Αγγλικά). 15 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2024.
3. Agatha Christie, "An Autobiography" HarperCollins, 2001, σελ. 449
4. «Ο φόνος του Ρότζερ Ακρόυντ», εκδόσεις «Άγρα», α΄ έκδ. 1986, σελ. 326-327
5. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2018.
6. Το διήγημα είχε πρωταγωνιστεί τον Ηρακλή Πουαρό, όμως οι συντελεστές της ταινίας έκαναν πρωταγωνίστρια της Μις Μαρπλ
7. Το διήγημα είχε πρωταγωνιστεί τον Ηρακλή Πουαρό, όμως όπως και στην προηγούμενη ταινία, στον κινηματογράφο μεταφέρθηκε με πρωταγωνίστρια τη Μις Μαρπλ

Κύρια πηγή

• Το λήμμα "Miss Marple" της αγγλικής Βικιπαίδειας