Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας

Το Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας - (ITLOS), (ελληνικά: ΔΔΔΘ), είναι ένα δικαστικό όργανο που δημιουργήθηκε από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας που υπεγράφη στην Τζαμάικα, στις 10 Δεκεμβρίου του 1982.^[2][3] Επιλύει διαφορές σχετικά με την ερμηνεία ή την εφαρμογή της Σύμβασης, όπως επίσης διαφορές από άλλες συμφωνίες που καλύπτονται από τη Σύμβαση, με τη σύμφωνη γνώμη των μερών.^[4] Επιλύει διαφορές (επίδικη δικαιοδοσία) και νομικά ζητήματα (συμβουλευτική δικαιοδοσία) που του υποβάλλονται.^[5]

Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας
Είδος	διεθνές δικαστήριο
Γεωγραφικές συντεταγμένες
Διοικητική υπαγωγή	Αμβούργο
Χώρα	Γερμανία[1]
Έναρξη κατασκευής	1  Οκτωβρίου 1996
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Το Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας εδρεύει στο Αμβούργο της Γερμανίας. Δύναται όμως να συνεδριάσει και να ασκήσει τα καθήκοντά του οπουδήποτε, εκτός έδρας, όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο.^[6] Συγκροτείται από 21 δικαστές διαφορετικών εθνικοτήτων με θητεία διάρκειας 9 ετών, με δυνατότητα επανεκλογής.^[4]

Τα κράτη μέλη που έχουν υπογράψει, επικυρώσει ή προσχωρήσει στην παραπάνω Σύμβαση έχουν την ελευθερία επιλογής ενός ή περισσοτέρων δικαστηρίων για την επίλυση αναφυομένων διαφορών σχετικά με την ερμηνεία ή την εφαρμογή της Σύμβασης. Έτσι, μπορούν να προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας, στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, ή σε διαιτητικά δικαστήρια που προβλέπει η Σύμβαση.^[7]

Γενικά

Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας τέθηκε σε ισχύ στις 16 Νοεμβρίου 1994, και αποτελεί τη βάση ενός διεθνούς νομικού πλαισίου για το δίκαιο «της θάλασσας, όλων των ωκεανών, τις χρήσεις και τους πόρους της». Στη Σύμβαση αυτή περιλαμβάνεται, επίσης η Διεθνής Αρχή των Θαλάσσιων Βυθών, για την ευθύνη για τη ρύθμιση του θαλάσσιου βυθού σε θέματα εξόρυξης πέρα από τα όρια της εθνικής δικαιοδοσίας, που είναι έξω από τα όρια των χωρικών υδάτων, τη συνορεύουσα ζώνη και την υφαλοκρηπίδα, των παράκτιων, ή νησιωτικών, ή αρχιπελαγικών κρατών.^[3]

Δικαιοδοσία

Η προσφυγή στο Δικαστήριο μπορεί να πραγματοποιηθεί βάσει του άρθρου 287 της Σύμβασης, όπου τα μέρη έχουν αποδεχτεί τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου με γραπτή δήλωση για την επίλυση διαφορών σχετικά με την ερμηνεία ή την εφαρμογή της Σύμβασης. Η διαφορά μπορεί να υποβληθεί στο Δικαστήριο κατόπιν αιτήματος ενός από τα μέρη με μονομερή αίτηση. Το Δικαστήριο έχει επίσης δικαιοδοσία επί μιας διαφοράς που υποβάλλεται βάσει ειδικής συμφωνίας που έχει συναφθεί μεταξύ των μερών, σχετικής με τους σκοπούς της Σύμβασης. Η διαφορά υποβάλλεται στο δικαστήριο από κοινού. Η δικαιοδοσία του Δικαστηρίου μπορεί επίσης να βασίζεται σε ρήτρες δικαιοδοσίας που περιλαμβάνονται σε διεθνείς συμφωνίες που απονέμουν δικαιοδοσία στο Δικαστήριο ή σε ειδικό τμήμα του Δικαστηρίου. Τέλος, το Δικαστήριο έχει την υποχρεωτική δικαιοδοσία σε δύο περιπτώσεις. Η μία περίπτωση περιλαμβάνει την προσφυγή για την παραγραφή προσωρινών μέτρων εν αναμονή της σύστασης διαιτητικού δικαστηρίου και η δεύτερη περίπτωση περιλαμβάνει αίτημα για άμεση απελευθέρωση σκαφών και πληρωμάτων. Οι υποθέσεις αυτές μπορούν να κινηθούν με μονομερή αίτηση από οποιοδήποτε κράτος μέρος της Σύμβασης.^[8][9]

Το Δικαστήριο μπορεί να παρέχει συμβουλευτική γνώμη για νομικά ζητήματα που προκύπτουν στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της συνέλευσης ή του συμβουλίου της Διεθνούς Αρχής των Θαλάσσιων Βυθών. Μπορεί επίσης να δώσει συμβουλευτική γνώμη για νομικό ζήτημα εάν αυτό προβλέπεται από «διεθνή συμφωνία που σχετίζεται με τους σκοπούς της Σύμβασης».^[5][9]

Διαδικασία

Οι διαδικαστικοί κανόνες και κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη διεξαγωγή υποθέσεων ενώπιον του Δικαστηρίου περιέχονται στη Σύμβαση.^[10]

Η διαδικασία αποτελείται από δύο στάδια: γραπτό και προφορικό. Οι επίσημες γλώσσες του Δικαστηρίου είναι τα αγγλικά και τα γαλλικά.^[11]

Δομή

Το Δικαστήριο έχει συγκροτήσει τέσσερα μόνιμα τμήματα^[12]:

• Τμήμα συνοπτικής διαδικασίας, αποτελούμενο από 5 μέλη,
• Τμήμα αλιευτικών διαφορών, αποτελούμενο από 9 μέλη,
• Τμήμα διαφορών θαλάσσιου περιβάλλοντος, αποτελούμενο από 7 μέλη.
• Τμήμα διαφορών θαλάσσιας οριοθέτησης, αποτελούμενο από 9 μέλη.

Το Δικαστήριο επίσης συγκροτεί ειδικά τμήματα για την επίλυση διαφορών, εαν τα μέρη το ζητήσουν. Η σύνθεση τέτοιων τμημάτων καθορίζεται από το Δικαστήριο με την έγκριση των μερών.

Τέλος, το Δικαστήριο διαθέτει διάφορες επιτροπές, οι οποίες προορίζονται να του επιτρέψουν να εκτελεί αποτελεσματικά τα καθήκοντά του.

Σύνθεση

Το ΔΔΔΘ απαρτίζεται από 21 μέλη δικαστές που εκλέγονται από κατάλογο προτεινόμενων υποψηφίων των χωρών μελών του ΟΗΕ. Οι εκλέκτορες σύμφωνα με το καταστατικό θα πρέπει να μεριμνούν ώστε οι εκλεγόμενοι διεθνείς δικαστές να χαίρουν υψηλής φήμης, εντιμότητας, ακεραιότητας και γνώσεων περί του Δικαίου θαλάσσης και να αντιπροσωπεύουν κατά το δυνατόν τα κυριότερα παγκόσμια νομικά συστήματα καθώς και τη δίκαιη γεωγραφική κατανομή εκ της καταγωγής τους.^[4]

Εκλογή μελών

Τρεις μήνες πριν της εκλογής ο Γ.Γ. του Δικαστηρίου απευθύνει γραπτή πρόσκληση προς τα κράτη μέλη όπως εντός προθεσμίας δύο μηνών να υποβάλλουν κατάλογο υποψηφίων μελών. Στη συνέχεια το ίδιο όργανο, ο Γραμματέας, καταρτίζει τον κατάλογο των υποδεικνυομένων προσώπων κατ΄ αλφαβητική σειρά και τον υποβάλει στα κράτη μέλη.

Η εκλογή αυτών γίνεται σε σύνοδο των Κρατών μελών που καλούνται από τον Γραμματέα του Δικαστηρίου με μυστική ψηφοφορία. Η παρουσία των 2/3 της ολομέλειας των κρατών μελών αποτελούν απαρτία. Εκλέγονται οι υποψήφιοι που συγκεντρώνουν την πλειοψηφία του παραπάνω ποσοστού της ολομέλειας.

Θητεία μελών

Η θητεία των δικαστών είναι 9ετής και ανανεώσιμη. Σύμφωνα με σχετικό άρθρο (7,1) του Καταστατικού τα καθήκοντα των δικαστών του ΔΔΔΘ είναι ασυμβίβαστα με οποιαδήποτε πολιτικά ή διοικητικά καθήκοντα ή συναφείς εργασίες εξερεύνησης, εκμετάλλευσης επιχειρούμενη στη θάλασσα ή στον βυθό αυτής, αλλά ούτε και μπορούν να ενεργούν ως αντιπρόσωποι, σύμβουλοι, ή δικηγόροι σε οποιαδήποτε υπόθεση ή να συμμετέχουν σε εκδίκαση υπόθεσης που μπορεί προηγουμένως να είχαν εμπλακεί. Σε τέτοια περίπτωση ή καταγγελία το θέμα εξετάζεται και επιλύεται από την πλειοψηφία των μελών του δικαστηρίου.

Ασυλία μελών

Όπως συμβαίνει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ομοίως και στο ΔΔΔΘ προβλέπονται προνόμια και ασυλίες των διεθνών δικαστών. Κατά την άσκηση των καθηκόντων τους απολαμβάνουν τα προβλεπόμενα διπλωματικά προνόμια και ασυλίες των διπλωματών.

Υποθέσεις

No.	Ονομασία	Ενάγων	Εναγόμενος	Έναρξη	Λήξη
1	Yπόθεση M/V «Saiga».	Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες ! Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες	Γουινέα ! Γουινέα	01997-11-13Νοέμβριος 13, 1997	01997-12-04Δεκέμβριος 4, 1997
2	Υπόθεση M/V «Saiga» (2).	Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες ! Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες	Γουινέα ! Γουινέα	01998-01-13Ιανουάριος 13, 1998	01999-07-01Ιουλίου 1, 1999
3	Υποθέσεις τόνου Νότιου Ημισφαιρίου.	Νέα Ζηλανδία ! Νέα Ζηλανδία	Ιαπωνία ! Ιαπωνία	01999-07-30Ιουλίου 30, 1999	01999-08-27Αύγουστος 27, 1999
4		Αυστραλία ! Αυστραλία
5	Υπόθεση "Camouco".	Παναμάς ! Παναμάς	Γαλλία ! Γαλλία	02000-01-17Ιανουάριος 17, 2000	02000-02-07Φεβρουάριος 7, 2000
6	Υπόθεση "Monte Confurco".	Σεϋχέλλες ! Σεϋχέλλες	Γαλλία ! Γαλλία	02000-11-27Νοέμβριος 27, 2000	02000-12-18Δεκέμβριος 18, 2000
7	Υπόθεση σχετικά με τη διατήρηση και βιώσιμη εκμετάλλευση των αποθεμάτων ξιφία στον Νοτιοανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό.	Χιλή ! Χιλή / Ευρωπαϊκή Ένωση ! Ευρωπαϊκή Ένωση		02000-12-19Δεκέμβριος 19, 2000	02009-12-16Δεκέμβριος 16, 2009
8	Υπόθεση "Grand Prince".	Μπελίζ ! Μπελίζ	Γαλλία ! Γαλλία	02001-03-21Μάρτιος 21, 2001	02001-04-20Απριλίου 20, 2001
9	Υπόθεση "Chaisiri Reefer 2".	Παναμάς ! Παναμάς	Υεμένη ! Υεμένη	02001-07-03Ιουλίου 3, 2001	02001-07-13Ιουλίου 13, 2001
10	Υπόθεση MOX Plant.	Δημοκρατία της Ιρλανδίας ! Δημοκρατία της Ιρλανδίας	Ηνωμένο Βασίλειο ! Ηνωμένο Βασίλειο	02001-11-09Νοέμβριος 9, 2001	02001-12-03Δεκέμβριος 3, 2001
11	Υπόθεση "Volga".	Ρωσία ! Ρωσία	Αυστραλία ! Αυστραλία	02002-12-02Δεκέμβριος 2, 2002	02002-12-23Δεκέμβριος 23, 2002
12	Υπόθεση σχετικά με την ανάκτηση γης από τη Σιγκαπούρη μέσα και γύρω από τον Πορθμό του Τζοχόρ.	Μαλαισία ! Μαλαισία	Σιγκαπούρη ! Σιγκαπούρη	02003-09-05Σεπτέμβριος 5, 2003	02003-10-08Οκτώβριος 8, 2003
13	Υπόθεση "Juno Trader".	Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες ! Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες	Γουινέα-Μπισάου ! Γουινέα-Μπισάου	02004-11-18Νοέμβριος 18, 2004	02004-12-18Δεκέμβριος 18, 2004
14	Υπόθεση "Hoshinmaru".	Ιαπωνία ! Ιαπωνία	Ρωσία ! Ρωσία	02007-07-06Ιουλίου 6, 2007	02007-08-06Αύγουστος 6, 2007
15	Υπόθεση "Tomimaru".	Ιαπωνία ! Ιαπωνία	Ρωσία ! Ρωσία	02007-07-06Ιουλίου 6, 2007	02007-08-06Αύγουστος 6, 2007
16	Υπόθεση σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων περιοχών μεταξύ Μπαγκλαντές και Μιανμάρ στον Κόλπο της Βεγγάλης.	Μπανγκλαντές ! Μπανγκλαντές/ Μιανμάρ ! Μιανμάρ		02009-12-14Δεκέμβριος 14, 2009	02012-03-14Μάρτιος 14, 2012
17	Υπόθεση σχετικά με τις ευθύνες και υποχρεώσεις των κρατών που προβαίνουν σε χορηγίες πρόσωπων και οντοτήτων σε σχέση με δραστηριότητες στην περιοχή.	Διεθνής Αρχή των Θαλάσσιων Βυθών		02010-05-14Μαΐου 14, 2010	02011-02-01Φεβρουάριος 1, 2011
18	Υπόθεση "Louisa".	Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες ! Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες	Ισπανία ! Ισπανία	02010-11-24Νοέμβριος 24, 2010	02013-05-28Μαΐου 28, 2013
19	Υπόθεση "Virginia G".	Παναμάς ! Παναμάς / Γουινέα-Μπισάου ! Γουινέα-Μπισάου		02011-07-04Ιουλίου 4, 2011	02014-04-14Απριλίου 14, 2014
20	Υπόθεση "ARA Libertad".	Αργεντινή ! Αργεντινή	Γκάνα ! Γκάνα	02012-11-14Νοέμβριος 14, 2012	02012-12-15Δεκέμβριος 15, 2012
21	Αίτημα για συμβουλευτική γνώμη που υποβλήθηκε από την Υποπεριφερειακή Επιτροπή Αλιείας.	Υποπεριφερειακή Επιτροπή Αλιείας		02013-03-28Μάρτιος 28, 2013	02015-04-02Απριλίου 2, 2015
22	Υπόθεση "Arctic Sunrise".	Ολλανδία ! Ολλανδία	Ρωσία ! Ρωσία	02013-10-21Οκτώβριος 21, 2013	02013-11-22Νοέμβριος 22, 2013
23	Υπόθεση σχετικά με οριοθέτηση των θαλάσσιων περιοχών μεταξύ της Γκάνας και της Ακτής του Ελεφαντοστού στον Ατλαντικό Ωκεανό.	Γκάνα ! Γκάνα / Ακτή Ελεφαντοστού ! Ακτή Ελεφαντοστού		02014-12-03Δεκέμβριος 3, 2014	02017-09-23Σεπτέμβριος 23, 2017
24	Υπόθεση "Enrica Lexie".	Ιταλία ! Ιταλία	Ινδία ! Ινδία	02015-07-21Ιουλίου 21, 2015	02015-08-24Αύγουστος 24, 2015
25	Υπόθεση M/V "Norstar".	Παναμάς ! Παναμάς	Ιταλία ! Ιταλία	02015-12-17Δεκέμβριος 17, 2015	02019-04-10Απριλίου 10, 2019
26	Υπόθεση σχετικά με την κράτηση 3 σκαφών του Ουκρανικού Ναυτικού.	Ουκρανία ! Ουκρανία	Ρωσία ! Ρωσία	02019-04-16Απριλίου 16, 2019	02019-05-25Μαΐου 25, 2019
27	Υπόθεση M/T "San Padre Pio".	Ελβετία ! Ελβετία	Νιγηρία ! Νιγηρία	02019-05-21Μαΐου 21, 2019	02019-07-06Ιουλίου 6, 2019
28	Υπόθεση σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων περιοχών μεταξύ Μαυρίκιου και Μαλδίβων στον Ινδικό Ωκεανό.	Μαυρίκιος ! Μαυρίκιος / Μαλδίβες ! Μαλδίβες		02019-09-24Σεπτέμβριος 24, 2019	Σε εξέλιξη
29	Υπόθεση M/T "San Padre Pio" (No. 2).	Ελβετία ! Ελβετία / Νιγηρία ! Νιγηρία		02019-12-17Δεκέμβριος 17, 2019	Σε εξέλιξη

Παραπομπές

1. (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 18174. Ανακτήθηκε στις 30  Ιουλίου 2018.
2. «United Nations Treaty Collection». treaties.un.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2022.
3. «EUR-Lex - 21998A0623(01) - EL». Επίσημη Εφημερίδα αριθ. L 179 της 23/06/1998 σ. 0003 - 0134;. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2022.
4. Παραρτημα VI της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
5. «International Tribunal for the Law of the Sea: Jurisdiction». www.itlos.org. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2022.
6. Παραρτημα VI, άρθρο 1 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
7. Άρθρο 287.1 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
8. «International Tribunal for the Law of the Sea: How to submit a case». www.itlos.org. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2022.
9. «International Tribunal for the Law of the Sea: Competence». www.itlos.org. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2022.
10. «Guide to Proceedings before the International Tribunal for the Law of the Sea» (PDF). itlos.org. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2022.
11. «International Tribunal for the Law of the Sea: Procedure». www.itlos.org. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2022.
12. Procedure in Contentious Cases before the Seabed Disputes Chamber. Brill | Nijhoff. 1 Ιανουαρίου 2001. σελίδες 197–203.

Βιβλιογραφία

• Κ. Χορτάτος, "Σύγχρονοι αντιλήψεις του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας", Αθήνα - Κομοτηνή, 1993, σελ.180.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας

• Επίσημη Ιστοσελίδα του ΔΔΔΘ