Αμερικανοαυστραλιανή ταινία του 1999 From Wikipedia, the free encyclopedia
Το The Matrix είναι κινηματογραφική ταινία περιπέτειας και επιστημονικής φαντασίας, σε σενάριο και σκηνοθεσία των Λίλι και Λάνα Γουατσόφσκι. Πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί Κιάνου Ρίβς, Λόρενς Φίσμπερν, Κάρι-Αν Μος, Χιούγκο Γουίβινγκ και Τζο Παντολιάνο. Η ταινία προβλήθηκε αρχικά στις ΗΠΑ στις 31 Μαρτίου 1999 και αποτέλεσε την αρχή της σειράς The Matrix, η οποία περιλαμβάνει ταινίες, κόμικς, βιντεοπαιχνίδια και κινούμενα σχέδια. Απέσπασε τέσσερα βραβεία Όσκαρ στις τεχνικές κατηγορίες. Η ταινία είναι εμπνευσμένη από την άνιμε ταινία Ghost in the shell (1995).
Η ταινία περιγράφει ένα μέλλον στο οποίο ο κόσμος όπως τον ξέρει ο άνθρωπος είναι το Matrix, μια εικονική πραγματικότητα που δημιουργήθηκε και συντηρείται από νοήμονες μηχανές προκειμένου να κατευνάσει, υποτάξει και εκμεταλλευτεί τον ανίδεο ανθρώπινο πληθυσμό ως πηγή ενέργειας, με την υποχρεωτική σύνδεση του στο Matrix μέσω μοσχευμάτων. Περιέχει πολυάριθμες αναφορές στις υποκουλτούρες του κυβερνοπάνκ και των χάκερ, φιλοσοφικές και θρησκευτικές ιδέες, μεσσιανισμό και καρτεσιανισμό,[13][14] αλλά και σωκρατικό και πλατωνικό ιδεαλισμό. Επίσης, δανείζεται στοιχεία της Πλατωνικής Αλληγορίας του Σπηλαίου του Πλάτωνα.[15][16]
Το 2012 η ταινία χαρακτηρίστηκε από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου ως «πολιτιστικά, αισθητικά και ιστορικά σημαντική» και επιλέχθηκε να ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου των Ηνωμένων Πολιτειών.[17]
Ο προγραμματιστής υπολογιστών Τόμας Άντερσον ζει μια μυστική ζωή ως χάκερ υπό το ψευδώνυμο «Νίο». Επιθυμεί να μάθει την απάντηση στην ερώτηση «τι είναι το Matrix;». Αινιγματικά μηνύματα που εμφανίζονται στον υπολογιστή του και μια περιπέτεια με κυβερνητικούς πράκτορες τον οδηγεί σε μια ομάδα που καθοδηγείται από τον μυστηριώδη Μορφέα, ένα άτομο που του προσφέρει την δυνατότητα να μάθει την αλήθεια για το Matrix.
Ο Νίο δέχεται και, έπειτα από μια παράξενη διαδικασία, ξυπνά απότομα μέσα σε μια δεξαμενή γεμάτη με υγρό. Το σώμα του είναι συνδεδεμένο με καλώδια σε έναν απέραντο μηχανικό πύργο με αμέτρητες παρόμοιες δεξαμενές που περιέχουν άλλους ανθρώπους. Σώζεται από τον Μορφέα που τον παίρνει στο σκάφος του, το Ναβουχοδονόσορ και του εξηγεί την κατάσταση. Το έτος είναι περίπου 2199, και η ανθρωπότητα βρίσκεται σε πόλεμο ενάντια στις ευφυείς μηχανές που δημιουργήθηκαν στις αρχές του 21ου αιώνα. Ο ουρανός καλύπτεται από παχιά σύννεφα που δημιουργήθηκαν από τους ανθρώπους σε μία προσπάθεια να κοπεί η ανατροφοδοσία των μηχανών με την ηλιακή ενέργεια.
Οι μηχανές απάντησαν με τη χρήση των ανθρώπων ως πηγή ενέργειας, τοποθετώντας τους σε δεξαμενές, με σκοπό τη συγκομιδή της θερμικής ενέργειάς που παράγει το σώμα τους. Ο κόσμος που ζούσε ο Νίο από τη γέννηση του είναι το Matrix, ένα ψευδαισθητικό εικονικό κατασκεύασμα πραγματικότητας του κόσμου όπως ήταν το 1999, κατασκευασμένο από τις μηχανές για να κρατήσει τον ανθρώπινο πληθυσμό υπάκουο. Ο Μορφέας και το πλήρωμά του είναι μια ομάδα ελεύθερων ανθρώπων που «αποσυνδέθηκαν» από το Matrix και στρατολογήθηκαν στην αντίστασή ενάντια στις μηχανές. Μέσα στο Matrix είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν την κατανόηση της πραγματικότητας για να κάμψουν τους νόμους της φυσικής, εφόσον βρίσκονται μέσα σε μια προσομοίωση, αποκτώντας έτσι υπεράνθρωπες δυνατότητες που όμως έχουν κάποιο όριο. Ο Μορφέας θεωρεί ότι ο Νίο είναι ο «εκλεκτός», ένα άτομο που μπορεί να τελειώσει τον πόλεμο μέσω του απεριόριστου ελέγχου του πάνω στο Matrix.
Ο Νίο εκπαιδεύεται για να γίνει μέλος της ομάδας. Η υποδοχή στο πίσω μέρος του κρανίου, που στο παρελθόν χρησιμοποιούταν για να συνδεθεί με το Matrix, του επιτρέπει να λαμβάνει γνώσεις με υπερβολικά γρήγορο ρυθμό στο μυαλό του. Μαθαίνει τις πολυάριθμες πολεμικές τεχνικές, και καταδεικνύει τις δεξιότητες kung fu που μόλις έμαθε σε μια μάχη με τον Μορφέα σε ένα περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας παρόμοιο με το Matrix, εντυπωσιάζοντας το πλήρωμα με την ταχύτητά του. Η περαιτέρω κατάρτιση εισάγει τον Νίο στους βασικούς κινδύνους που έχει το ίδιο το Matrix. Οι τραυματισμοί που υφίστανται εκεί μεταφέρονται και στον πραγματικό κόσμο, ενώ εάν το μυαλό του πεθάνει μέσα στο Matrix, το φυσικό σώμα του θα πεθάνει επίσης. Προειδοποιείται για την παρουσία πρακτόρων, τα ισχυρά και γρήγορα αισθητήρια προγράμματα με τη δυνατότητα να καταλαμβάνουν όποιο σώμα είναι ακόμα συνδεδεμένο με το σύστημα. Σκοπός τους είναι να αναζητούν και να αποβάλουν οποιεσδήποτε απειλές εισέρχονται στην προσομοίωση.
Η ομάδα εισέρχεται στο Matrix και πηγαίνει τον Νίο στο διαμέρισμα της Προφήτη, της γυναίκας που πρόβλεψε την ενδεχόμενη εμφάνιση του εκλεκτού. Αυτή υπονοεί ότι δεν είναι αυτός ο εκλεκτός, κατόπιν προσθέτει ότι ο Μορφέας πιστεύει στον Νίο τόσο τυφλά που θα θυσιάσει τη ζωή του για να τον σώσει.
Επιστρέφοντας στη ειδική τηλεφωνική γραμμή που χρησιμεύει ως μια ασφαλής «έξοδος» από το Matrix, η ομάδα γίνεται αντιληπτή από τους πράκτορες και τους αστυνομικούς, και ο Μορφέας συλλαμβάνεται σε μία προσπάθεια να φυγαδεύσει τον Νίο και τους υπόλοιπους. Η ομάδα προδόθηκε από ένα μέλος του πληρώματος, τον Σάιφερ, ο οποίος προτίμησε την παλαιά ζωή του στο Matrix από τις δυσκολίες του πραγματικού κόσμου, και προσέγγισε τους πράκτορες για να του χορηγήσουν μόνιμη επιστροφή στο Matrix, με αντάλλαγμα τον Μορφέα. Η προδοσία έχει ως αποτέλεσμα τους θανάτους όλων των μελών του πληρώματος εκτός από τον Νίο, την Τρίνιτυ, τον Τανκ και τον Μορφέα, ο οποίος φυλακίζεται σε ένα κυβερνητικό κτήριο μέσα στο Matrix.
Οι πράκτορες προσπαθούν να αποσπάσουν πληροφορίες από τον Μορφέα σχετικά με τους κωδικούς πρόσβασης στον κεντρικό υπολογιστή της Ζάιον, το τελευταίο καταφύγιο των ανθρώπων βαθιά κάτω από τη γη. Ο Νίο και η Τρίνιτυ επιστρέφουν στο Matrix και επιχειρούν είσοδο στο κτήριο για να διασώσουν τον ηγέτη τους. Ο Νίο βελτιώνει τις ικανότητες του και εξοικειώνεται περισσότερο με το Matrix, σε τέτοιο σημείο ώστε να μπορεί να αποφεύγει τις σφαίρες από έναν πράκτορα. Ο Μορφέας και η Τρίνιτυ χρησιμοποιούν ένα από τα ειδικά τηλέφωνα σε ένα σταθμό μετρό για να βγουν από το Matrix, αλλά πριν ο Νίο καταφέρει να φύγει, έρχεται αντιμέτωπος με τον πράκτορα Σμιθ, ο οποίος καταστρέφει το τηλέφωνο. Μην έχοντας άλλη επιλογή ο Νίο αντιμετωπίζει και τελικά νικά τον Σμιθ, αλλά φεύγει όταν ο πράκτορας καταλαμβάνει ένα άλλο σώμα.
Καθώς ο Νίο τρέχει μέσα στην πόλη και πράκτορες τον καταδιώκουν, στον πραγματικό κόσμο, μια μηχανή φρουρός πλησιάζει στο Ναβουχοδονόσορ. Τελικά ο Νίο φθάνει σε μια έξοδο, αλλά πυροβολείται εξ-επαφής από τον πράκτορα Σμιθ που του είχε στήσει ενέδρα. Η Τρίνιτυ ψιθυρίζει στον Νίο ότι τον αγαπά και αρνείται να δεχτεί το θάνατό του, κατόπιν τον φιλά. Η καρδιά του Νίο αρχίζει πάλι να χτυπά, ανασταίνεται μέσα στο Matrix και οι πράκτορες τον ξαναπυροβολούν. Ο Νίο σταματά τις σφαίρες τους στον αέρα με το χέρι του. Βλέπει τελικά το Matrix όπως πραγματικά είναι, γραμμές πράσινου κώδικα ροής, και γίνεται τελικά ο «εκλεκτός». Ο πράκτορας Σμιθ κάνει μια τελική προσπάθεια να επιτεθεί στον Νίο, αλλά τα χτυπήματά του εμποδίζονται άνετα πλέον, και έτσι τελικά ο Νίο τον καταστρέφει. Οι άλλοι δύο πράκτορες τρέπονται σε φυγή, και ο Νίο επιστρέφει εγκαίρως στον πραγματικό κόσμο για να ενεργοποιήσουν ένα ηλεκτρομαγνητικό παλμό που θα κατέστρεφε το ρομπότ-φρουρό, που ήδη είχε εισχωρήσει στο σκάφος.
Ένας σύντομος επίλογος παρουσιάζει τον Νίο στον εικονικό κόσμο, να παραδίδει ένα ελπιδοφόρο μήνυμα στους ανθρώπους που είναι ακόμη παγιδευμένοι στο Matrix και στη συνέχεια να πετάει μακριά.
Το Matrix είναι συμπαραγωγή της αμερικανικής Warner Bros. και της αυστραλιανής Village Roadshow Pictures. Όλες οι σκηνές, εκτός από ελάχιστες, γυρίστηκαν στο στούντιο της Fox στο Σίδνεϊ, αλλά και στην ίδια την πόλη. Αναγνωρίσιμα τοπία δεν είχαν συμπεριληφθεί προκειμένου να διατηρηθεί η αίσθηση μιας τυπικής αμερικανικής πόλης. Ωστόσο, η Sydney Harbour Bridge, η γέφυρα Anzac, ο πύργος AWA, το Martin Place, καθώς ένα υποκατάστημα της Κοινοπολιτειακής Τράπεζας είναι ορατά σε ορισμένα πλάνα. Ανεπαίσθητοι διάλογοι στο έργο αναφέρουν το Σικάγο, τη γενέτειρά των σκηνοθετών, μέσω τοπωνυμιών και ενός χαρακτηριστικού καρέ του Σίαρς Τάουερ.
Η οροφή που χρησιμοποιεί η Τρίνιτυ για να ξεφύγει από τους πράκτορες στην αρχή της ταινίας είναι η ίδια που διακρίνεται στην ταινία Σκοτεινή Πόλη. Τουλάχιστον μία γυρισμένη σκηνή και μια ποικιλία από σύντομα κομμάτια δράσης διαγράφηκαν από την τελική έκδοση της ταινίας, και μέχρι σήμερα δεν έχουν δημοσιευθεί.
Οι αδερφές Γουατσόφσκι απαίτησαν από όλους τους εμπλεκόμενους ηθοποιούς να κατανοήσουν το θεματικό υπόβαθρο της ταινίας. Για αυτό το λόγο, ήταν υποχρεωτική η ανάγνωση φιλοσοφικών βιβλίων σχετικών με το θέμα για τους περισσότερους ηθοποιούς.
Στην ταινία, ο κώδικας που αντιπροσωπεύει το Matrix απεικονίζεται από πράσινους χαρακτήρες καθοδικής ροής. Ο κώδικας αυτός αποτελείται από χαρακτήρες kana, λατινικούς χαρακτήρες και αραβικούς αριθμούς. Γενικότερα, η κινηματογραφική παραγωγή του σχεδιασμού έχει επιλέξει ένα διακριτικό πράσινο χρώμα για τις σκηνές που διαδραματίζονται μέσα στο Matrix, ενώ υπάρχει έμφαση στο μπλε χρώμα για τις σκηνές του πραγματικού κόσμου. Επιπλέον, πλέγματα είχαν ενσωματωθεί στο σύνολο των σκηνών στο εσωτερικό του Matrix, με σκοπό να μεταφέρει την ψυχρή λογική και την τεχνητή φύση του εν λόγω περιβάλλοντος στον θεατή.
Η "ψηφιακή βροχή" θυμίζει έντονα παρόμοιες γραμμές κώδικα από την ταινία anime Ghost in the Shell, που αναγνωρισμένα επηρέασε τη σειρά Matrix.[18][19] Η επιλογή του πράσινου χρώματος μπορεί να έχει γίνει σκόπιμα ώστε να θυμίζει την πράσινη χροιά από τις παλιές μεγάλες μονόχρωμες οθόνες υπολογιστών.
Η ταινία έγινε ευρέως γνωστή για την βελτιωμένη εκδοχή ενός ειδικού εφέ, γνωστού ως bullet time, όπου ο θεατής βλέπει μία σκηνή να εκτυλίσσεται σε αργή κίνηση ενώ η κάμερα μοιάζει να περιστρέφεται γύρω από το επίκεντρο της σκηνής με κανονική ταχύτητα. Ακόμα, η ταινία περιέχει στοιχεία από ασιατικές ταινίες πολεμικών τεχνών και τη διαφημιστική εικαστική αισθητική των βιντεοκλίπ.
Τα ηχητικά εφέ της ταινίας επιμελήθηκε ο Ντον Ντέιβις. Ο Ντέιβις επικεντρώθηκε στο θέμα των αντικατοπτρισμών για την δημιουργία των εφέ, και κάνοντας εναλλαγές μεταξύ των τμημάτων της ορχήστρας προσπάθησε να ενσωματώσει αντιδιαμετρικές μελωδίες.
Εκτός από τα ηχητικά του Ντέιβις, το soundtrack του Matrix περιλαμβάνει τραγούδια από τους Rammstein, Ρομπ Ντούγκαν, Rage Against the Machine, Propellerheads, The Crystal Method, Ministry, Deftones, The Prodigy, Ρομπ Ζόμπι, Meat Beat Manifesto, Massive Attack και Μέριλυν Μάνσον.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
