μοντέλο αυτοκινήτου From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Citroën SM ήταν ένα υπερπολυτελές σπορ αυτοκίνητο, τύπου grand tourer, που παρήχθη από τη γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία Citroën, από τον Ιούλιο του 1970 έως τον Μάιο του 1975, σε συνεργασία με την τότε θυγατρική της αυτοκινητοβιομηχανία Maserati.
| Citroën SM | |
|---|---|
  | |
| Σύνοψη | |
| Κατασκευαστής |  Citroën |
| Παραγωγή | Ιούλιος 1970 — Μάιος 1975 |
| Σχεδιαστής | Robert Opron |
| Αμάξωμα και σασί | |
| Κατηγορία | Υπερπολυτελές σπορ αυτοκίνητο / Grand tourer |
| Αμάξωμα | 3-πορτο hatchback coupé |
| Διαμόρφωση | Κινητήρας μπροστά, εμπρόσθια κίνηση |
| Σχετική εξέλιξη | Citroën DS Maserati Merak Maserati Quattroporte 2ης γενιάς Citroën CX |
| Σύστημα κίνησης | |
| Κινητήρας | 2.670 cm³ V6 βενζίνης 2.965 cm³ V6 βενζίνης |
| Μετάδοση | 5-τάχυτο μηχανικό κιβώτιο 3-τάχυτο αυτόματο κιβώτιο |
| Χωρητικότητα καυσίμου | 90 λίτρα |
| Διαστάσεις | |
| Μεταξόνιο | 2.900 χιλιοστά |
| Μήκος | 4.893 χιλιοστά |
| Πλάτος | 1.836 χιλιοστά |
| Ύψος | 1.324 χιλιοστά |
| Κενό Βάρος | SM με καρμπυρατέρ: 1.460 κιλά SM με injection: 1.520 κιλά |
Το πρόγραμμα για την ανάπτυξη του αυτοκινήτου ξεκίνησε το 1961, με την ονομασία «Project S», και διήρκησε 9 χρόνια. Ο βασικός λόγος που πυροδότησε την ιδέα, ήταν τα αρνητικά σχόλια εναντίον του αρχικού κινητήρα και των επιδόσεων του Citroën DS (το γνωστό στην Ελλάδα ως βάτραχος).
Η εμφάνιση και η καινοτόμος τεχνολογία του DS, που είχε παρουσιαστεί στις 5 Οκτωβρίου 1955, είχαν καταφέρει να εξάψουν τη φαντασία του κοινού και της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας σχεδόν εν μία νυκτί. Υπήρξε, και θεωρείται ακόμα και σήμερα, ιδιαίτερα δημοφιλές για τον φουτουριστικό, αεροδυναμικό σχεδιασμό του και για την καινοτόμο τεχνολογία του, που το έκανε να ξεχωρίζει στον κόσμο του αυτοκινήτου της εποχής του, ιδίως στην Ευρώπη.
Ωστόσο, το μοναδικό μελανό σημείο του DS τα πρώτα 9 χρόνια παραγωγής του, ήταν ο κινητήρας του, ο οποίος είχε προέλθει από έναν από τους παλαιότερους κινητήρες του Citroën Traction Avant του 1934 - 1957. Συγκεκριμένα, ήταν μία βελτιωμένη εκδοχή του 4-κύλινδρου βενζινοκινητήρα Sainturat, κυβισμού 1.911 cm³, της έκδοσης Traction Avant 11CV (μοντέλα 11B και 11C), που είχε παρουσιαστεί τον Νοέμβριο του 1934. Αν και οι επιδόσεις δεν υπήρξαν ποτέ ζήτημα πρώτης προτεραιότητας για τη Citroën, τα πρώτα DS είχαν εισπράξει αρνητικές κριτικές για μέτριες επιδόσεις. Η τελική ταχύτητα των πρώτων DS με τον κινητήρα των 1.911 cm³, ο οποίος διατηρήθηκε έως το 1964, ήταν 140 km/h και από το 1961, που έλαβε μια αύξηση του κυβισμού του, ήταν 150 km/h (μεταγενέστερα πάντως αυτό βελτιώθηκε, με την τοποθέτηση νέων, ισχυρότερων κινητήρων και τα τελευταία DS κατάφερναν τελικές της τάξεως των 185 – 191 km/h). Κατά συνέπεια, ο αρχικός στόχος του «πρότζεκτ S» ήταν η δημιουργία της ισχυρότερης σπορ εκδοχής του, κατά τα άλλα, πολύ επιτυχημένου DS.
Κατά τη δεκαετία του 1960 εξετάστηκαν οι εξής 6 πιθανές λύσεις:[1]
Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, το «Project S» είχε πλέον καταλήξει στο σχεδιασμό ενός υπερ - DS. Επισήμως, ο Robert Opron είχε λάβει εντολή να σχεδιάσει ένα μεγαλύτερο και βαρύτερο μοντέλο από το DS, αντί για μία ελαφρύτερη 2-πορτη σπορ έκδοση του DS, όπως και έγινε.
Μέχρι το 1977, το σύστημα φορολόγησης των αυτοκινήτων στη Γαλλία ήταν τέτοιο, ώστε κυβισμοί άνω των 2.8 λίτρων ήταν εκτός γαλλικής πραγματικότητας, λόγω βαριάς φορολογίας. Αυτό είχε άμεσο αντίκτυπο στη Citroën, καθώς η εταιρεία δεν ήταν τότε ικανή να αναπτύξει έναν ελαφρύ κινητήρα με κυβισμό που δεν θα ξεπερνούσε το όριο αυτό και ταυτόχρονα θα ήταν επαρκώς ισχυρός για ένα αυτοκίνητο τέτοιας κατηγορίας. Για τον λόγο αυτό, οι λύσεις της κατασκευής ενός V6 ή πολύ περισσότερο ενός V8 κινητήρα αποδείχτηκαν ουτοπικές.
Ευτυχώς η λύση βρέθηκε το 1968, όταν η Citroën προχώρησε σε αναδιοργάνωση των διεθνών δραστηριοτήτων της και συνένωσή τους υπό μια νέα μητρική εταιρεία, την Citroën SA. Ο επί αρκετά χρόνια μεγαλομέτοχος της Citroën, η εταιρεία Michelin, πούλησε το 49% των μετοχών της Citroën στην ιταλική Fiat, σε μια συμφωνία που έγινε γνωστή ως PARDEVI (Participation et Développement Industriels). Στα πλαίσια της συμφωνίας αυτής, η Citroën εξαγόρασε την ιταλική Maserati στις 25 Οκτωβρίου 1968.
Αμέσως μετά η Citroën αποφάσισε να δημιουργήσει ένα sport GT υψηλών επιδόσεων, ένα είδος υπερ - DS το οποίο θα ήταν εξοπλισμένο με έναν κινητήρα της Maserati, ο οποίος θα άξιζε τη φήμη ενός τεράστιου GT, στην πιο αγνή ιταλική παράδοση. Έτσι επιστρατεύτηκε και η Μaserati για την ολοκλήρωση του μοντέλου, οπότε και υιοθετήθηκαν τα διακριτικά «SM». Ο εξαιρετικά ισχυρός 2.7 λίτρων V6 κινητήρας της Μaserati, με ιπποδύναμη 170 hp, σχεδιάστηκε από τον έμπειρο αρχιμηχανικό της Μaserati Τζούλιο Αλφιέρι και τοποθετήθηκε και στο SM. Για την ακρίβεια, ο κινητήρας αυτός ήταν ένας V8 υπό γωνία 90° που είχε υποστεί αφαίρεση 2 κυλίνδρων, με σκοπό να κρατηθεί ο κυβισμός του μέσα στα όρια του 15CV, δηλαδή των 15 φορολογίσιμων ίππων της τότε γαλλικής φορολογίας. Επίσης, ήταν αλουμινένιος, με αποτέλεσμα να έχει βάρος μόλις βάρος μόλις 140 κιλά, νούμερο ιδιαίτερα χαμηλό για τον κυβισμό του, και βρισκόταν στο μπροστινό μέρος του αμαξώματος, αλλά πάντα πίσω από τον μπροστινό άξονα, όπως συνέβαινε και στο DS.
.jpg)
Το Citroën SM τελικώς παρουσιάστηκε στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Γενεύης τον Μάρτιο του 1970 και κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στη Γαλλία τον Αύγουστο του ίδιου έτους και στα άλλα κράτη στα τέλη του 1970. Ειδικότερα στις Ηνωμένες Πολιτείες κυκλοφόρησε στην αγορά μέσα στο 1971, για τη σεζόν (model year) του 1972, και μάλιστα πυροδότησε τόσο μεγάλο αντίκτυπο που κέρδισε τον τίτλο του Αυτοκινήτου της Χρονιάς «Motor Trend Car of the Year» για το 1972, γεγονός κυριολεκτικά ανήκουστο τότε για μη αμερικανικό μοντέλο στη χώρα αυτή.
Να σημειωθεί ότι το μοντέλο δεν διατέθηκε ποτέ επίσημα ως καινούριο σε καμία δεξιοτίμονη χώρα και, κατά συνέπεια, δεν κατασκευάστηκε ποτέ σε δεξιοτίμονη έκδοση. Στην πράξη, ωστόσο, υπήρξαν κάποιες παράλληλες εισαγωγές του SM στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Αυστραλία, και στα δύο αυτά κράτη οι εισαγωγές αυτές συνοδεύτηκαν από ταυτόχρονη ανεπίσημη μετατροπή των αντιτύπων σε δεξιοτίμονα.
Η προέλευση του ονόματος «SM» εξακολουθεί να αποτελεί ένα μυστήριο. Το γράμμα «S» πιθανώς προήλθε από την ονομασία του «Project S», ο σκοπός του οποίου ήταν η δημιουργία της Σπορ εκδοχής («Sports variant») του DS. Το γράμμα «Μ» πιθανώς υιοθετήθηκε για να υποδηλώνει την ενεργή παρουσία της Maserati, άρα το ακρωνύμιο SM συχνά θεωρείται ότι σήμαινε «Sports Maserati».
Υπάρχει πάντως και μια εντελώς διαφορετική θεωρία, ότι το «SM» ήταν το ακρωνύμιο του «Sa Majesté» (γαλλικά: «Η Μεγαλειότητά της»), σύμφωνα με την οποία, το όνομα αυτό ταίριαζε, ως φιλοσοφία, και με το ακρωνύμιο του Citroën DS, «La Déesse» (γαλλικά: «Η θεά»).
Το Citroën SM σχεδιάστηκε από τον Γάλλο Robert Opron, που τότε αναλάβει πρόσφατα ως ο νέος επικεφαλής του σχεδιαστικού τμήματος της Citroën, μετά τον ξαφνικό θάνατο του Ιταλού Flaminio Bertoni (ο σχεδιαστής του Citroën DS) στις 7 Φεβρουαρίου 1964, στα 61 του χρόνια, από εγκεφαλικό επεισόδιο.[2] Το ντιζάιν του μοντέλου, μολονότι είναι άμεσα αναγνωρίσιμο ως Citroën και θυμίζει λίγο σε κάποια σημεία το Citroën DS, διαθέτει μια ξεχωριστή προσωπικότητα και είναι σαφώς πιο ελκυστικό ακόμα και από αυτό του DS. Το σχήμα του εξακολουθεί να δείχνει φουτουριστικό ακόμα και σήμερα, και μάλιστα όταν φαίνεται από πάνω, θυμίζει «δάκρυ στον άνεμο», καθώς το φαρδύ μπροστινό μέρος καταλήγει ομαλά σε μια κάπως πιο στενή πίσω απόληξη. Ακόμα και έτσι πάντως, ο χώρος αποσκευών του είχε μεγάλη συνολική χωρητικότητα, καθώς ήταν στα 488 λίτρα.
Σημειωτέον ότι ο Robert Opron δούλευε πάνω στην αεροδυναμική και στο ντιζάιν των αεροσκαφών, όταν είχε εγκατασταθεί στις ΗΠΑ για ένα χρονικό διάστημα, πριν ασχοληθεί με το ντιζάιν των αυτοκινήτων. Ως αποτέλεσμα, το SM ωφελήθηκε άμεσα από τις εμπειρίες του, καθώς:
.jpg)
Το εσωτερικό του SM εντυπωσίασε επίσης, καθώς ήταν εξίσου ασυνήθιστο με την εξωτερική του εμφάνιση και έφερε επιδράσεις Αρ Ντεκό. Ήταν αυστηρά 4-θέσιο, πλην όμως με άπλετους χώρους για τους μπροστινούς επιβάτες. Για τους πίσω επιβάτες, οι χώροι δεν ήταν αχανείς, αλλά μπορούσαν πάντως να φιλοξενήσουν δύο ενήλικες. Και τα 4 καθίσματα ήταν σπορ μπάκετ, με το μεσαίο «βαθούλωμα» του καθενός να φέρει οριζόντιες γραμμωτές λωρίδες και τα μπροστινά να φέρουν στάνταρ προσκέφαλα. Διέθετε ένα αντισυμβατικό, φουτουριστικό ταμπλό και το κλασικό τιμόνι της Citroën με την μία ακτίνα, αλλά σε πιο οβάλ σχήμα, μαζί με έναν ταιριαστό πίνακα οργάνων με οβάλ όργανα. Στα SM με το μηχανικό κιβώτιο, ο λεβιές των ταχυτήτων έβγαινε μέσα από μία ελκυστικής αισθητικής «θυρίδα» από χρώμιο, γύρω από την οποία αναγραφόταν η θέση της κάθε ταχύτητας, με τον αντίστοιχο αριθμό. Γενικότερα, επίσης, σε ολόκληρο το σαλόνι είχε γίνει χρήση υλικών υψηλής ποιότητας.
Γενικότερα, το ντιζάιν του Citroën SM έχει μείνει διαχρονικό και μάλιστα το μοντέλο κατέλαβε την 11η θέση στον διαγωνισμό των «100 Coolest Cars» από το περιοδικό Automobile Magazine, εν έτει 2005.
.jpg)
Το 1970, όταν παρουσιάστηκε, ήταν κατά γενική ομολογία «το αυτοκίνητο του μέλλοντος», εκφράζοντας την τότε παγκόσμια προσδοκία για ολοένα και πιο προηγμένες τεχνολογίες, ενώ ήταν και το ταχύτερο μοντέλο με κίνηση στους μπροστινούς τροχούς. Για την ακρίβεια, η επίσημη τελική ταχύτητα στο 2.7 λίτρων με καρμπυρατέρ ήταν 220 km/h (137 mph), ενώ στο 2.7 λίτρων με ηλεκτρονική έγχυση / ψεκασμό καυσίμου (fuel injection) ήταν 228 km/h (142 mph), αν και κάποιες ανεξάρτητες δοκιμές τότε είχαν επιτύχει έως και 235 km/h (146 mph). Θεωρήθηκε τότε ως ένα αυτοκίνητο - σύμβολο της αισιοδοξίας και της προόδου της τεχνολογίας, αντίστοιχο με το υπερηχητικό πολιτικό αεροσκάφος Κονκόρντ στον τομέα των αεροπλάνων.
Το κυριότερο πλεονέκτημα που κάνει το Citroën SM να θεωρείται μοναδικό και ξεχωριστό, είναι η ικανότητά του να διατηρεί σταθερά την ταχύτητα των 200 km/h (125 mph) στους αυτοκινητοδρόμους με άνεση, από ανεφοδιασμό σε ανεφοδιασμό καυσίμων, λόγω της αεροπορικής του αεροδυναμικής, σε συνδυασμό με την άριστη κατανομή βάρους και την παραδοσιακά πολύ καλή οδική συμπεριφορά, λόγω της κλασικής υδροπνευματικής ανάρτησης της Citroën. Φυσικά υπάρχει πληθώρα άλλων μοντέλων που μπορούν, προσωρινά, να αναπτύξουν και ακόμα μεγαλύτερες ταχύτητες, αλλά τα περισσότερα από αυτά δεν μπορούν, πρακτικά, να τις διατηρήσουν επί μεγάλες χρονικές διάρκειες.
.jpg)
Ήδη από την εισαγωγή του στην αγορά, είχε πολλές εντυπωσιακές τεχνολογικές καινοτομίες για την εποχή του:
Οι χρονολογίες δίνονται σε ημερολογιακά έτη και όχι σε σεζόν (model years).[5]
| Έτος | Παραγωγή |
|---|---|
| 1970 | 868 |
| 1971 | 4.988 |
| 1972 | 4.036 |
| 1973 | 2.619 |
| 1974 | 294 |
| 1975 | 115 |
| Σύνολο | 12.920 |
Ειδικότερα στις ΗΠΑ και στον Καναδά, κυκλοφόρησε για πρώτη φορά μέσα στο 1971, ως μοντέλο 1972. Διατέθηκε στη Βόρεια Αμερική για 2 σεζόν, με τη συνολική εξαγωγή του να φτάνει τα 2.400 αντίτυπα στις χώρες αυτές: 1.250 τη σεζόν του 1972 και 1.150 τη σεζόν του 1973.
Όπως είχε συμβεί και με τα παλαιότερα Citroën Traction Avant και Citroën DS, το Citroën SM συνέχισε μία μακροχρόνια παράδοση επιλογής μεγάλων μοντέλων της εταιρείας για επίσημα οχήματα του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας, με 2 ειδικά προεδρικά αντίτυπα. Σημειωτέον ότι και τα δύο Citroën SM που προσφέρθηκαν για τον σκοπό αυτό, είχαν σχεδιαστεί ειδικά για να ανταποκριθούν στο αίτημα της κυβέρνησης για μακρύτερο μεταξόνιο από τη στάνταρ εκδοχή αμαξώματος (που ήταν και η μοναδική επίσημη εργοστασιακή).
Τα δύο αυτά Citroën SM ήταν 4-πορτα 5-θέσια καμπριολέ, ονομάζονταν Citroën SM présidentielle (προεδρικό) και είχαν κατασκευαστεί από τον βελτιωτικό οίκο Chapron. Και τα δύο έφεραν μηχανικό κιβώτιο, που είχε μια ειδική διάταξη ταχυτήτων που επέτρεπε σταθερή οδήγηση με χαμηλή ταχύτητα, ιδιότητα κατάλληλη για τις επίσημες παρελάσεις. Χρησιμοποιήθηκαν από 4 Προέδρους, τους Ζωρζ Πομπιντού, Βαλερί Ζισκάρ Ντ' Εστέν, Φρανσουά Μιτεράν και Ζακ Σιράκ, για επίσημες παρελάσεις στους δρόμους του Παρισιού και μάλιστα διατηρήθηκαν σε χρήση ακόμα και για πολλά χρόνια μετά τη λήξη της παραγωγής του μοντέλου.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
