χημική ένωση From Wikipedia, the free encyclopedia
Το 2-χλωροπροπάνιο ή ισοπροπυλοχλωρίδιο είναι μια χημική ένωση με χημικό τύπο C3H7Cl. Ανήκει στην ομόλογη σειρά των αλκυλαλογονιδίων. Στην εμφάνιση είναι ένα άχρωμο εύφλεκτο υγρό, στις συνηθισμένες συνθήκες (T = 25 °C, P = 1 atm). Έχει ένα (1) μόνο ισομερές θέσης, το 1-χλωροπροπάνιο.
2-χλωροπροπάνιο | |||
---|---|---|---|
Γενικά | |||
Όνομα IUPAC | 2-χλωροπροπάνιο | ||
Άλλες ονομασίες | Ισοπροπυλοχλωρίδιο | ||
Χημικά αναγνωριστικά | |||
Χημικός τύπος | C3H7Cl | ||
Μοριακή μάζα | 78,54 amu | ||
Σύντομος συντακτικός τύπος | CH3CHClCH3 | ||
Συντομογραφίες | iPrCl | ||
Αριθμός CAS | 75-29-6 | ||
SMILES | CC(Cl)C | ||
Αριθμός RTECS | TX4410000 | ||
Δομή | |||
Ισομέρεια | |||
Ισομερή θέσης | 1 1-χλωροπροπάνιο | ||
Φυσικές ιδιότητες | |||
Σημείο τήξης | -117,18 °C | ||
Σημείο βρασμού | 35,74 °C | ||
Πυκνότητα | 862 kg/m3 | ||
Διαλυτότητα στο νερό | 3,34 kg/m3 (12,5 °C) | ||
Διαλυτότητα σε άλλους διαλύτες | Πλήρες διαλυτό σε αιθανόλη διαιθυλαιθέρα. | ||
Ιξώδες | 4,05 cP (0 °C) 3,589 cP (20 °C) | ||
Δείκτης διάθλασης , nD | 1,3811 | ||
Εμφάνιση | Άχρωμο υγρό | ||
Χημικές ιδιότητες | |||
Ελάχιστη θερμοκρασία ανάφλεξης | -32 °C | ||
Επικινδυνότητα | |||
Εύφλεκτο (F) | |||
Φράσεις κινδύνου | R11 R20 R21 R22 | ||
Φράσεις ασφαλείας | S9 S29 | ||
LD50 | 1.300 mg/kg[1] | ||
Κίνδυνοι κατά NFPA 704 | |||
Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa). |
Η ονομασία «2-χλωροπροπάνιο» προέρχεται από την ονοματολογία κατά IUPAC. Συγκεκριμένα, το πρόθεμα «προπ-» δηλώνει την παρουσία τριών (3) ατόμων άνθρακα ανά μόριο της ένωσης, το ενδιάμεσο «-αν-» δείχνει την παρουσία μόνο απλών δεσμών μεταξύ ατόμων άνθρακα στο μόριο και η κατάληξη «-ιο» φανερώνει ότι δεν περιέχει χαρακτηριστικές ομάδες που έχουν χαρακτηριστικές καταλήξεις. Το αρχικό πρόθεμα «χλωρο-» δηλώνει την παρουσία ενός (2) ατόμου χλωρίου ανά μόριο της ένωσης. Τέλος, ο αριθμός θέσης «2-» δηλώνει ότι το άτομο του χλωρίου ενώνεται το μεσαίο (#2) άτομο άνθρακα της ανθρακικής του αλυσίδας.
Δεσμοί[2] | ||||
Δεσμός | τύπος δεσμού | ηλεκτρονική δομή | Μήκος δεσμού | Ιονισμός |
---|---|---|---|---|
C-H | σ | 2sp3-1s | 109 pm | 3% C- H+ |
C-C | σ | 2sp3-2sp3 | 154 pm | |
C-Cl | σ | 2sp3-3sp3 | 176 pm | 9% C+ Cl- |
Κατανομή φορτίων σε ουδέτερο μόριο | ||||
H | +0,03 | |||
C#1,#3 | -0,09 | |||
C#2 | +0,06 | |||
Cl | -0,09 | |||
Με φωτοχημική χλωρίωση προπανίου παράγεται μίγμα των δύο ισομερών χλωροπροπανίων[3]:
1. Με επίδραση υδροχλωρίου (HCl) σε 2-προπανόλη[4]:
2. Η υποκατάσταση του OH από Cl στη μεθανόλη μπορεί να γίνει και με χλωριωτικά μέσα[5]:
Με προσθήκη υδροχλωρίου σε προπένιο παράγεται 2-χλωροπροπάνιο[6]:
Κατά την υδρόλυσή του με εναιώρημα υδροξειδίου του αργύρου (AgOH) σχηματίζεται προπανόλη-2[7]:
Με αλκοολικά άλατα (RONa) σχηματίζει αλκυλισοπροπυλαιθέρα (CH3CH2CH2OR)[7]:
Με αλκινικά άλατα (RC≡CNa) σχηματίζει αλκίνιο (RC≡CCH(CH3)2). Π.χ.[7]:
Με καρβονικά άλατα (RCOONa) σχηματίζει καρβονικό ισοπροπυλεστέρα [7]:
Με κυανιούχο νάτριο (NaCN) σχηματίζει μεθυλοπροπανονιτρίλιο ((CH3)2CHCN)[7]:
Με αλκυλολίθιο (RLi) σχηματίζει αλκάνιο[7]:
Με όξινο θειούχο νάτριο (NaSH) σχηματίζει προπανοθειόλη-2[7]:
Με θειολικό νάτριο (RSNa) σχηματίζει αλκυλισοπροπυλθειαιθέρα[7]:
Με ιωδιούχο νάτριο (NaI) σχηματίζει 2-ιωδοπροπάνιο (CH3CHICH3)[7]:
Με επίδραση φθοριούχου υφυδραργύρου (Hg2F2) σε 2-χλωροπροπάνιο (CH3CH2Cl) παράγεται 2-φθοροπροπάνιο[8]:
Με αμμωνία (NH3) σχηματίζει προπαναμίνη-2[7]:
Με πρωυτοταγείς αμίνες (RNH2) σχηματίζει αλκυλισοπροπυλαμίνη[7]:
Με δευτεροταγείς αμίνες (R'NHR) σχηματίζει διαλκυλισοπροπυλαμίνη[7]:
Με τριτοταγείς αμίνες [R'N(R)R"] σχηματίζει χλωριούχο ισοπροπυλτριαλκυλαμμώνιο[9]:
Με φωσφίνη σχηματίζει προπανοφωσφαμίνη-2[10]:
Με νιτρώδη άργυρο (AgNO2) σχηματίζει 2-νιτροπροπάνιο[11]:
Με επίδραση τύπου Friedel-Crafts σε βενζολίου παράγεται 2-φαινυλοπροπάνιο:
1. Με λίθιο (Li). Παράγεται ισοπροπυλολίθιο[12]:
2. Με μαγνήσιο (Mg) (αντιδραστήριο Grignard)[13]:
1. Με λιθιοαργιλλιοϋδρίδιο (LiAlH4) παράγεται προπάνιο[14]:
2. Με «υδρογόνο εν τω γενάσθαι», δηλαδή μέταλλο + οξύ παράγεται προπάνιο[15]:
3. Με σιλάνιο, παρουσία τριφθοριούχου βορίου, παράγεται προπάνιο[16]:
4. Αναγωγή από ένα αλκυλοκασσιτεράνιο. Π.χ.[17]:
1. Σε αλκένια. Π.χ. με αιθένιο (CH2=CH2) παράγει 3-μεθυλο-1-χλωρο-βουτάνιο (CH3CH2CH2CH2CH2Cl)[18]:
2. Σε αλκίνια. Π.χ. με αιθίνιο (HC≡CH) παράγει 3-μεθυλο-1-χλωρο-1-βουτένιο (CH3CH2CH2CH=CHCl)[19]:
3. Η αντίδραση του 2-χλωροπροπανίου με συζυγή αλκαδιένια αντιστοιχεί κυρίως σε 1,4-προσθήκη, αν και είναι επίσης δυνατές η 1,2-προσθήκη και η 3,4-προσθήκη, με τη χρήση κατάλληλων συνθηκών. Π.χ[20]:
(1,4-προσθήκη)
(1,2-προσθήκη)
(3,4-προσθήκη)
4. Σε κυκλοαλκάνια που έχουν τριμελή ή τετραμελή δακτύλιο. Π.χ. με κυκλοπροπάνιο παράγει 4-μεθυλο-1-χλωροπεντάνιο[21]:
5. Σε ετεροκυκλικές ενώσεις που έχουν τριμελή ή τετραμελή δακτύλιο. Π.χ. με εποξυαιθάνιο παράγει ισοπροποξυ-2-χλωραιθάνιο[22]:
Με απόσπαση υδροχλωρίου (HCl) από 2-χλωροπροπάνιο παράγεται προπένιο[23]:
Προκύπτει επομένως μίγμα 2-χλωροβουτάνιου ~86%, μεθυλο-2-χλωροπροπάνιου 14%.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.