Remove ads
Η Υπερδνειστερία είναι αποσχισθέν κράτος (de facto) στη Μολδαβία στην Ανατολική Ευρώπη. Το μη αναγνωρισμένο αυτό κράτος είναι ανεξάρτητο (de facto) από τη Μολδαβία από τις 2 Σεπτεμβρίου του 1990, οπότε και διακήρυξε την ανεξαρτησία του υποβοηθούμενο από Ρώσους, Κοζάκους και Ουκρανούς εθελοντές, καθώς και τη 14η Ρωσική (πρώην Σοβιετική) Στρατιά, νίκησε τις Μολδαβικές δυνάμεις στον Πόλεμο της Υπερδνειστερίας. Ενώ υπάρχει κατάπαυση του πυρός από το 1992, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναγνωρίζει την Υπερδνειστερία ως περιοχή «παγωμένης διαμάχης». Η αυτοδιάθεσή της είναι διαφιλονικούμενη. Η Υπερδνειστερία συνεχίζει να ισχυρίζεται ανεξαρτησία και διατηρεί κυριαρχία στην περιοχή της. Σε δημοψήφισμα στις 17 Σεπτεμβρίου 2006, οι ψηφοφόροι της αυτοανακηρυγμένης Δημοκρατίας ψήφισαν με ποσοστό 93,1% υπέρ της ανεξαρτητοποίησής τους από τη Μολδαβία και της ένωσης με τη Ρωσία, με την οποία η περιοχή δεν συνορεύει.
| Υπερδνειστεριακή Δημοκρατία Транснистериальный
Демократия Democrația transnistreană Придністровська демократія | |||
|---|---|---|---|
| |||
.svg) | |||
| Τιράσπολ | |||
| Ρωσικά, Μολδαβικά, Ουκρανικά | |||
| Ημιπροεδρική Δημοκρατία | |||
| Βαντίμ Κρασνοσέλσκι Αλεξάντρ Ρόζενμπεργκ | |||
| Ανεξαρτησία από τη Μολδαβία Διακήρυξη 16 Σεπτεμβρίου 2006 Αναγνώριση καμία | 2 Σεπτεμβρίου 19901 | ||
| • Σύνολο • % Νερό | 4.163 km² km2 2,35% | ||
| Πληθυσμός • Εκτίμηση 2015 • Απογραφή 2004 • Πυκνότητα | 475.665 [1] (175η) 555.347 121,3 κατ./km2 (95η) | ||
| ΑΕΠ (ΙΑΔ) • Ολικό • Κατά κεφαλή | 15.438 (ΑΕΠ:Κατά κεφαλίν:15.678$η) | ||
| ΑΕΠ (ονομαστικό) • Ολικό • Κατά κεφαλή | 5.478 (15.867$η) (ΑΕΠ:Ονομαστικό:5.478$η) | ||
| ΔΑΑ | 0,825 | ||
| Νόμισμα | Ρούβλι Υπερδνειστερίας2 (TRR) | ||
| • Θερινή ώρα | UTC+3 (UTC UTC+2) | ||
| Οδηγούν στα | Δεξιά | ||
| Κωδικός κλήσης | +373 2 και 373 53 | ||
1. Δεν αναγνωρίστηκε ποτέ, ως κυρίαρχο κράτος, από καμία χώρα του κόσμου. Αναγνωρίζεται διεθνώς, ως Αυτόνομη Δημοκρατία, εντός της Μολδαβίας. 2. Το Ρούβλι, χρησιμοποιείται μονάχα σε συναλλαγές, στις περιοχές που ελέγχει η Υπερδνειστερία. Νομικά είναι παράνομο νόμισμα, και δεν διαθέτει τριψήφιο κωδικό ISO 4217. 3. Ανεπίσημο, μέσω Μολδαβίας (χωρίς διεθνή αναγνώριση) | |||
.svg)
Η Δημοκρατία της Μολδαβίας ορίζει την Υπερδνειστερία ως αυτόνομη εδαφική ενότητα της Υπερδνειστερίας με ειδικό νομικό καθεστώς (ρουμανικά: Unitatea teritorială autonomă cu statut juridic special Transnistria),[2] ή Stînga Nistrului ("Αριστερή Όχθη του Δνείστερου").[3][4][5]
Μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, οι εντάσεις μεταξύ της Μολδαβίας και της αποσχισθείσας Υπερδνειστερίας οδήγησαν σε στρατιωτική σύγκρουση που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 1992 και ολοκληρώθηκε με εκεχειρία τον Ιούλιο του ίδιου έτους. Στο πλαίσιο της εν λόγω συμφωνίας, μια τριμερής Επιτροπή Κοινού Ελέγχου (Ρωσία, Μολδαβία και Υπερδνειστερία) επιβλέπει τις ρυθμίσεις ασφαλείας στην αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, η οποία περιλαμβάνει είκοσι τοποθεσίες και στις δύο πλευρές του ποταμού. Παρόλο που η εκεχειρία έχει διατηρηθεί, η πολιτική κατάσταση της περιοχής δεν έχει επιλυθεί: η Υπερδνειστερία είναι μια μη αναγνωρισμένη αλλά ντε φάκτο ανεξάρτητη ημιπροεδρική δημοκρατία με τη δική της κυβέρνηση, κοινοβούλιο, στρατό, αστυνομία, ταχυδρομικό σύστημα, νόμισμα και πινακίδες κυκλοφορίας οχημάτων.[6][7][8][9] Οι αυτοαποκαλούμενες αρχές της έχουν υιοθετήσει σύνταγμα, εθνικό ύμνο, σημαία, εθνόσημο και Εθνικό νόμισμα. Είναι η μόνη «χώρα» που χρησιμοποιεί ακόμα το σφυροδρέπανο στη σημαία της (αν και στην πραγματικότητα δεν είναι χώρα, αλλά Περιοχή της Μολδαβίας).
Μετά από συμφωνία του 2005 μεταξύ Μολδαβίας και Ουκρανίας, όλες οι επιχειρήσεις της Υπερδνειστερίας που επιδιώκουν να εξάγουν αγαθά μέσω των ουκρανικών συνόρων πρέπει να εγγραφούν στις αρχές της Μολδαβίας.[10] Η συμφωνία αυτή εφαρμόστηκε μετά την έναρξη ισχύος της Ευρωπαϊκής Αποστολής Συνοριακής Βοήθειας στη Μολδαβία και την Ουκρανία (EUBAM) το 2005.[11] Οι περισσότεροι Υπερδνειστέριοι έχουν διπλή υπηκοότητα (Μολδαβική και Ρωσική). Ωστόσο οι καθαρά Μολδαβόφωνοι έχουν μόνο Μολδαβική υπηκοότητα (με ορισμένους μάλιστα να αυτοαποκαλούνται καθαρά στην καταγωγή Ρουμάνοι),[12], άλλοι Υπερδνειστέριοι έχουν μόνο Ουκρανική υπηκοότητα, και πολλοί Υπερδνειστέριοι έχουν επίσης Ρωσική και Ουκρανική υπηκοότητα. Η μεγαλύτερη πληθυσμιακή ομάδα είναι οι Ρώσοι που αποτελούσαν το 34% το πληθυσμού το 2015.
Η Υπερδνειστερία, η Αμπχαζία, η Νότια Οσετία και το Αρτσάχ είναι μετασοβιετικές ζώνες «παγωμένων συγκρούσεων».[13][14] Αυτά τα τέσσερα εν μέρει αναγνωρισμένα κράτη διατηρούν φιλικές σχέσεις μεταξύ τους και αποτελούν την Κοινότητα για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα των Εθνών.[15][16][17]
Στις 20 Σεπτεμβρίου 2017, η κυβέρνηση της Υπερδνειστερίας ζήτησε το καθεστώς παρατηρητή στον ΟΗΕ και διαμαρτυρήθηκε για την επιθετικότητα της Μολδαβίας.[18]
Στην επικράτεια της Υπερδνειστερίας κατοικούν 213.000 πολίτες της Ρωσικής Ομοσπονδίας[19].
Remove ads
Η περιοχή είναι γνωστή στα ελληνικά ως Υπερδνειστερία. Ετυμολογικά, τα ονόματα αυτά είναι προσαρμογές του ρουμανικού καθομιλούμενου ονόματος της περιοχής, του "Transnistria" που σημαίνει "πέρα από τον ποταμό Δνείστερο".
Τα έγγραφα της κυβέρνησης της Μολδαβίας αναφέρονται στην περιοχή ως Stînga Nistrului (στο σύνολό της, Unităţile Administrativ-Teritoriale din Stînga Nistrului) που σημαίνει "Αριστερή όχθη του Δνείστερου" (στο σύνολό της, "διοικητική εδαφική μονάδα της Αριστερής Όχθης του Δνείστερου ").
Το όνομα της περιοχής σύμφωνα με τις αρχές της Υπερδνειστερίας είναι Υπερδνειστεριακή Μολδαβική Δημοκρατία (ΥΜΔ) (ρωσικά: Приднестровская Молдавская Республика, ПМР , Pridnestrovskaya Moldavskaya Respublika, Μολδαβικό Κυριλλικό αλφάβητο: Република Молдовеняскэ Нистрянэ, РМН, ρουμανικά: Republica Moldovenească Nistreană; ουκρανικά: Придністровська Молдавська Республіка, ПМР, Prydnistrovs'ka Moldavs'ka Respublika). Η σύντομη μορφή αυτού του ονόματος είναι το Πριντνεστρόβιε (ρωσικά: Приднестровье , Pridnestrovye, Μολδαβικό Κυριλλικό αλφάβητο: Нистрения,[20] Nistrenia; ουκρανικά: Придністров'я, Prydnistrovya). Το "Πριντνεστρόβιε" είναι μια μεταγραφή του ρωσικού "Приднестровье" που σημαίνει "[μια γη] πλησίον του [ποταμού] Δνείστερου".
Remove ads
_(semi-secession).svg)
Σοβιετική και Ρουμανική διοίκηση
Η Υπερδνειστερία έγινε μια αυτόνομη πολιτική οντότητα το 1924, με τη διακήρυξη της Μολδαβικής ΑΣΣΔ, η οποία περιελάμβανε τη σημερινή Υπερδνειστερία (4.000 τ.χλμ.) και μια παρακείμενη περιοχή (9.000 τ.χλμ.) γύρω από την πόλη Μπάλτα στη σημερινή Ουκρανία, αλλά τίποτα από τη Βεσσαραβία, που τότε αποτελούσε μέρος της Ρουμανίας. Ένας από τους λόγους για τη δημιουργία της Μολδαβικής ΑΣΣΔ ήταν η επιθυμία της τότε Σοβιετικής Ένωσης να ενσωματώσει τελικά τη Βεσσαραβία. Η Μολδαβική ΣΣΔ, που οργανώθηκε με απόφαση του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ στις 2 Αυγούστου 1940, σχηματίστηκε από ένα μέρος της Βεσσαραβίας (που προσαρτήθηκε από τη Ρουμανία στις 28 Ιουνίου μετά το Σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ) και από ένα μέρος της Μολδαβικής ΑΣΣΔ περίπου ισοδύναμο με τη σημερινή Υπερδνειστερία.
Το 1941, αφού οι δυνάμεις του Άξονα εισέβαλαν στη Σοβιετική Ένωση κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, νίκησαν τα σοβιετικά στρατεύματα στην περιοχή και την κατέλαβαν. Η Ρουμανία ήλεγχε ολόκληρη την περιοχή μεταξύ των ποταμών Δνείστερου και Νότιου Μπουγκ, συμπεριλαμβανομένης της τοπικής πρωτεύουσας Οδησσού.[21]
Το έδαφος της Ρουμανίας - το οποίο ονομάστηκε Κυβερνείο της Υπερδνειστερίας - με έκταση 44.000 τ.χλμ. και πληθυσμό 2.3 εκατομμυρίων κατοίκων, χωρίστηκε σε 13 κομητείες: Ανάνιεφ, Μπάλτα, Μπερζόβτσα, Ντουμπασάρι, Γκόλτα, Ζουγκάστρου, Μοβιλάου, Οτσέακοφ, Οδησσός, Οβιντιοπόλ, Ρίμπνιτσα, Τιρασπόλ και Τούλτσιν. Αυτή η διευρυμένη Υπερδνειστερία φιλοξενούσε σχεδόν 200.000 Ρουμάνους / Μολδαβόφωνους κατοίκους.
Η ρουμανική κυβέρνηση της Υπερδνειστερίας προσπάθησε να σταθεροποιήσει την κατάσταση στην περιοχή υπό ρουμανικό έλεγχο, εφαρμόζοντας μια διαδικασία ρουμανοποίησης.[22]
Κατά τη ρουμανική κατοχή του 1941-44, 150.000-250.000 Ουκρανοί και Ρουμάνοι Εβραίοι είχαν απελαθεί στην Υπερδνειστερία και η πλειοψηφία τους εκτελέστηκε ή πέθανε από άλλες αιτίες σε γκέτο και στρατόπεδα συγκέντρωσης του Κυβερνείου.[23]
Αφού ο Κόκκινος Στρατός επανέκτησε την περιοχή το 1944, οι σοβιετικές αρχές εκτέλεσαν, εξόρισαν ή φυλάκισαν εκατοντάδες κάτοικους της Μολδαβικής ΣΣΔ τους επόμενους μήνες, με την κατηγορία της συνεργασίας με τους «γερμανοφασιστές κατακτητές». Μια μεταγενέστερη εκστρατεία στράφηκε εναντίον των πλούσιων αγροτικών οικογενειών, οι οποίες απελάθηκαν στο Καζακστάν και τη Σιβηρία. Κατά τη διάρκεια των δύο ημερών, 6-7 Ιουλίου 1949, ένα σχέδιο με την επωνυμία "Επιχείριση Νότος" οδήγησε στην απέλαση περισσότερων από 11.342 οικογενειών, με διαταγή του υπουργού Κρατικής Ασφάλειας της Μολδαβίας, Ι. Λ. Μόρντοβετς.[24]
Απόσχιση
Στη δεκαετία του 1980, οι πολιτικές της περεστρόικα και γκλάσνοστ του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στη Σοβιετική Ένωση επέτρεψαν την πολιτική απελευθέρωση σε περιφερειακό επίπεδο. Αυτό οδήγησε στη δημιουργία διαφόρων ανεπίσημων κινημάτων σε όλη τη χώρα και στην άνοδο του εθνικισμού στις περισσότερες σοβιετικές δημοκρατίες. Ειδικά στη Μολδαβική ΣΣΔ, σημειώθηκε σημαντική αναζωπύρωση του φιλορουμανικού εθνικισμού μεταξύ των εθνοτικών Μολδαβών.[25] Το πιο σημαντικό από αυτά τα κινήματα ήταν το Λαϊκό Μέτωπο της Μολδαβίας. Την άνοιξη του 1988, το ΛΜΜ ζήτησε από τις σοβιετικές αρχές να δηλώσουν τα μολδαβικά ως τη μόνη κρατική γλώσσα, να επιστρέψουν στη χρήση του λατινικού αλφάβητου και να αναγνωρίσουν την κοινή εθνική ταυτότητα των Μολδαβών και των Ρουμάνων. Οι πιο ριζοσπαστικές ομάδες του Λαϊκού Μετώπου υιοθέτησαν τις ακραίες θέσεις κατά των μειονοτήτων, τις εθνοκεντρικές και τις σοβινιστικές θέσεις,[26][27] καλώντας τους μειονοτικούς πληθυσμούς, ιδίως τους Σλάβους (κυρίως Ρώσους και Ουκρανούς) και τους Γκαγκαύους, να εγκαταλείψουν ή να απελαθουύν από τη Μολδαβία.[28]
Στις 31 Αυγούστου 1989, το Ανώτατο Σοβιέτ της Μολδαβικής ΣΣΔ ενέκρινε τη μολδαβική ως τη μοναδική επίσημη γλώσσα με τη ρωσική διατηρημένη μόνο για δευτερεύοντες σκοπούς, επέστρεψε τα μολδαβικά στο λατινικό αλφάβητο και δήλωσε μια κοινή μολδαβική-ρουμανική γλωσσική ταυτότητα. Καθώς τα σχέδια για σημαντικές πολιτιστικές αλλαγές στη Μολδαβία δημοσιοποιήθηκαν, οι εντάσεις αυξήθηκαν περαιτέρω. Οι εθνικές μειονότητες αισθάνθηκαν απειλούμενες από τις προοπτικές της κατάργησης της ρωσικής ως επίσημης γλώσσας, η οποία χρησίμευσε ως μέσο ενδοεθνικής επικοινωνίας και από την πιθανή μελλοντική επανένωση της Μολδαβίας και της Ρουμανίας, καθώς και την εθνοκεντρική ρητορική του Λαϊκού Μετώπου. Το Κίνημα Γιεντίνστβο (Ενότητα), το οποίο ίδρυσε ο Σλαβικός πληθυσμός της Μολδαβίας, πίεσε να δοθεί ισότιμο καθεστώς τόσο στα ρωσικά όσο και τα μολδαβικά.[29] Η εθνοτική και γλωσσική σύνθεση της Υπερδνειστερίας διέφερε σημαντικά από την υπόλοιπη Μολδαβία. Το ποσοστό των εθνοτικών Ρώσων και Ουκρανών ήταν ιδιαίτερα υψηλό και η συνολική πλειοψηφία του πληθυσμού, μαζί με μερικούς εθνοτικούς Μολδαβούς, μιλούσε τα ρωσικά ως μητρική γλώσσα.[30] Οι εθνοτικοί Μολδαβοί αντιπροσώπευαν λιγότερο από το 40% του πληθυσμού της Υπερδνειστερίας το 1989.
Το εθνικιστικό Λαϊκό Μέτωπο κέρδισε τις πρώτες ελεύθερες κοινοβουλευτικές εκλογές στη Μολδαβική ΣΣΔ την άνοιξη του 1990,[31] και η ατζέντα της άρχισε αργά να εφαρμόζεται. Στις 2 Σεπτεμβρίου 1990, η Υπερδνειστεριακή Μολδαβική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία κηρύχθηκε ως σοβιετική δημοκρατία από επί τούτω συνέλευση, το Δεύτερο Συνέδριο των Λαϊκών Αντιπροσώπων της Υπερδνειστερίας. Η βία εντάθηκε όταν τον Οκτώβριο του 1990 το Λαϊκό Μέτωπο κάλεσε τους εθελοντές να σχηματίσουν ένοπλες πολιτοφυλακές για να σταματήσουν ένα αυτονομιστικό δημοψήφισμα στη Γκαγκαουζία, το οποίο είχε ακόμη μεγαλύτερο μερίδιο εθνικών μειονοτήτων. Σε απάντηση, σχηματίσθηκαν εθελοντικές πολιτοφυλακές στην Υπερδνειστερία. Τον Απρίλιο του 1990, εθνικιστικοί όχλοι επιτέθηκαν εναντίον εθνοτικών Ρώσων μελών του κοινοβουλίου, ενώ η αστυνομία της Μολδαβίας αρνήθηκε να παρέμβει ή να επαναφέρει την τάξη.[32]
Προς το συμφέρον της διατήρησης μιας ενοποιημένης Μολδαβικής ΣΣΔ εντός της ΕΣΣΔ και της αποτροπής της περαιτέρω κλιμάκωσης της κατάστασης, ο Σοβιετικός πρόεδρος Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, επικαλούμενος τον περιορισμό των πολιτικών δικαιωμάτων των εθνοτικών μειονοτήτων από τη Μολδαβία ως αιτία της διαμάχης, κήρυξε τη διακήρυξη της Υπερδνειστερίας χωρίς νομική βάση και την ακύρωσε με προεδρικό διάταγμα στις 22 Δεκεμβρίου 1990.[33][34] Εντούτοις, δεν αναλήφθηκαν σημαντικές ενέργειες κατά της Υπερδνειστερίας και οι νέες αρχές ανέλαβαν αργά τον έλεγχο της περιοχής.
Πόλεμος της Υπερδνειστερίας
Ο πόλεμος της Υπερδνειστερίας ακολούθησε ένοπλες συγκρούσεις σε περιορισμένη κλίμακα, οι οποίες ξέσπασαν μεταξύ των αυτονομιστών της Υπερδνειστερίας και της Μολδαβίας ήδη από τον Νοέμβριο του 1990 στο Ντουμπασάρι. Οι εθελοντές, συμπεριλαμβανομένων των Κοζάκων, ήρθαν από τη Ρωσία για να βοηθήσουν την αυτονομιστική πλευρά.[35] Στα μέσα Απριλίου 1992, σύμφωνα με τις συμφωνίες για τη διάσπαση του στρατιωτικού εξοπλισμού της πρώην Σοβιετικής Ένωσης που διαπραγματεύτηκαν μεταξύ των πρώην 15 δημοκρατιών τους προηγούμενους μήνες, η Μολδαβία δημιούργησε το δικό της υπουργείο Άμυνας. Σύμφωνα με το διάταγμα της δημιουργίας του, το μεγαλύτερο μέρος του στρατιωτικού εξοπλισμού του 14ου Σοβιετικού Στρατού έπρεπε να διατηρηθεί από τη Μολδαβία.[36] Από τις 2 Μαρτίου 1992, πραγματοποιήθηκε συντονισμένη στρατιωτική δράση μεταξύ Μολδαβίας και Υπερδνειστερίας. Κατά τη διάρκεια των αρχών του 1992, οι μάχες εντάθηκαν. Ο πρώην Σοβιετικός 14ος Στρατός εισήλθε στη σύγκρουση στο τελικό στάδιο, ανοίγοντας πυρ εναντίον των δυνάμεων της Μολδαβίας.[36] Περίπου 700 άνθρωποι σκοτώθηκαν. Έκτοτε, η Μολδαβία δεν ασκεί ουσιαστικό έλεγχο ή επιρροή στις αρχές της Υπερδνειστερίας. Στις 21 Ιουλίου 1992 υπογράφηκε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, η οποία έχει διατηρηθεί μέχρι σήμερα.
Περαιτέρω διαπραγματεύσεις
Ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) προσπαθεί να διευκολύνει μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων. Υπό την αιγίδα του ΟΑΣΕ, στις 8 Μαΐου 1997, ο πρόεδρος της Μολδαβίας, Πέτρου Λουτσίνσι, και ο πρόεδρος της Υπερδνειστερίας, Ιγκόρ Σμιρνόφ, υπέγραψαν το «Μνημόνιο για τις αρχές της ομαλοποίησης των σχέσεων μεταξύ της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και της Υπερδνειστερίας», γνωστό και ως «Μνημόνιο Πριμάκοφ», διατηρώντας τη δημιουργία νομικών και κρατικών σχέσεων, αν και οι διατάξεις του μνημονίου ερμηνεύθηκαν διαφορετικά από τις κυβερνήσεις της Μολδαβίας και της Υπερδνειστερίας.
Τον Νοέμβριο του 2003, ο Ντμίτρι Κοζάκ, σύμβουλος του ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, πρότεινε ένα μνημόνιο για τη δημιουργία ενός ασύμμετρου ομοσπονδιακού κράτους της Μολδαβίας, με τη Μολδαβία να κατέχει πλειοψηφία και την Υπερδνειστερία να αποτελεί μειοψηφικό μέρος της ομοσπονδίας.[37] Γνωστό ως "μνημόνιο Κοζάκ", δεν συμπίπτει με τη θέση της Υπερδνειστερίας, η οποία επιδιώκει την ίση κατάσταση μεταξύ της Υπερδνειστερίας και της Μολδαβίας, αλλά έδωσε στην Υπερδνειστερία την εξουσία του βέτο για μελλοντικές συνταγματικές αλλαγές, το οποίο ενθάρρυνε την Υπερδνειστερία να το υπογράψει. Ο Βλαντιμίρ Βορόνιν υποστήριξε αρχικά το σχέδιο, αλλά αρνήθηκε να το υπογράψει μετά από εσωτερική αντίθεση και διεθνή πίεση από τον ΟΑΣΕ και τις ΗΠΑ και αφού η Ρωσία είχε εγκρίνει το αίτημα της Υπερδνειστερίας να διατηρήσει ρωσική στρατιωτική παρουσία για τα επόμενα 20 χρόνια ως εγγύηση για προβλεπόμενη ομοσπονδία.[38]
Οι συνομιλίες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων ξεκίνησαν το 2006, αλλά ήταν χωρίς αποτελέσματα για πολλά χρόνια. Τον Φεβρουάριο του 2011 ξεκίνησαν εκ νέου στη Βιέννη οι αποκαλούμενες "Συνομιλίες 5 + 2" (που ονομάστηκαν έτσι επειδή εκτελούνταν από την Υπερδνειστερία, τη Μολδαβία, την Ουκρανία, τη Ρωσία και τον ΟΑΣΕ, συν τις Ηνωμένες Πολιτείες και την ΕΕ ως εξωτερικούς παρατηρητές).[39] Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία τον Μάρτιο του 2014, ο επικεφαλής του κοινοβουλίου της Υπερδνειστερίας ζήτησε να ενταχθεί στη Ρωσική Ομοσπονδία.[40][41][42]
Remove ads
Η Υπερδνειστερία είναι περίκλειστο κράτος και συνορεύει με τη Βεσσαραβία (δηλαδή με την υπόλοιπη Μολδαβία, έχοντας μήκος συνόρων 411 χλμ.) στα δυτικά και την Ουκρανία (μήκος συνόρων 405 χλμ.) προς τα ανατολικά. Πρόκειται για μια στενή κοιλάδα που εκτείνεται προς την κατεύθυνση Βορρά-Νότου κατά μήκος της όχθης του ποταμού Δνείστερου, ο οποίος αποτελεί φυσικό σύνορο στο μεγαλύτερο μέρος των συνόρων με τη Μολδαβία.
Η επικράτεια που ελέγχεται από την ΥΜΔ είναι ως επί το πλείστον, αλλά όχι εντελώς, συμπίπτουσα με την αριστερή (ανατολική) όχθη του Δνείστερου. Περιλαμβάνει δέκα πόλεις και 69 κοινότητες, με συνολικά 147 τοποθεσίες (μετρώντας επίσης τις μη ενσωματωμένες). Έξι κοινότητες στην αριστερή όχθη (Κοτσιέρι, Μολοβάτα Νουά, Κορζόβα, Πιρίτα, Κοσνίτσα και Ντοροτσκάια) παρέμειναν υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης της Μολδαβίας μετά τον πόλεμο της Υπερδνειστερίας το 1992, ως τμήμα της επαρχίας Ντουμπασάρι. Βρίσκονται βόρεια και νότια της πόλης Ντουμπασάρι, η οποία είναι υπό τον έλεγχο της ΥΜΔ. Το χωριό Ρόγκι της κοινότητας Μολοβάτα Νουά ελέγχεται επίσης από την ΠΜΔ (η Μολδαβία ελέγχει τα υπόλοιπα εννέα από τα δέκα χωριά των έξι κοινοτήτων).
Στη δυτική όχθη, στη Βεσσαραβία, στην πόλη Μπέντερ και σε τέσσερις κοινότητες (που περιλαμβάνουν έξι χωριά) στα ανατολικά, νοτιοανατολικά και νότια, στην απέναντι όχθη του ποταμού Δνείστερου από την πόλη Τιράσπολ (Προτεαγκαϊλόβκα, Γκίσκα, Κιτσκάνι και Κρεμεντσιούγκ) ελέγχονται από την ΥΜΔ.
Οι περιοχές που ελέγχεται από τη Μολδαβία στην ανατολική όχθη, το χωριό Ρόγκι και η πόλη Ντουμπασάρι (που βρίσκεται στην ανατολική όχθη και ελέγχονται από την ΥΜΔ) αποτελούν ζώνη ασφαλείας μαζί με τα έξι χωριά και μια πόλη που ελέγχεται από την ΥΜΔ στη δυτική όχθη, καθώς και δύο (Βάρνιτσα και Κοπάνκα) στην ίδια δυτική όχθη υπό τον έλεγχο της Μολδαβίας. Η κατάσταση ασφαλείας στο εσωτερικό της υπόκειται στις αποφάσεις της Επιτροπής Κοινής Ελέγχου.
Η κύρια διαδρομή μεταφοράς στην Υπερδνειστερία είναι ο δρόμος Τιράσπολ-Ντουμπασάρι-Ρίμπνιτσα. Βόρεια και νότια του Ντουμπασάρι περνά μέσα από τα εδάφη των ελεγχόμενων από τη Μολδαβία χωριών (Ντοροτσκάια, Κοτσιέρι, Ρόγκι, ενώ η Βασιλιέβκα βρίσκεται εξ ολοκλήρου ανατολικά του δρόμου). Συγκρούσεις έχουν ξεσπάσει επανειλημμένα όταν η ΥΜΔ εμπόδιζε τους χωρικούς από το να φτάσουν στο αγρόκτημα τους ανατολικά του δρόμου.[43][44][45]
Οι Υπερδνειστέριοι είναι σε θέση να ταξιδεύουν (συνήθως χωρίς δυσκολία) μέσα και έξω από την περιοχή υπό τον έλεγχο της ΥΜΔ σε γειτονικές περιοχές ελεγχόμενες ελεγχόμενες από τη Μολδαβία, στην Ουκρανία και στη Ρωσία οδικώς ή με (όταν η υπηρεσία δεν διακόπτεται από πολιτικές εντάσεις) δύο διεθνή τρένα, το Μόσχα-Κισινάου που λειτουργεί όλο τον χρόνο και την εποχιακή γραμμή Σαράτοφ-Βάρνα. Οι διεθνείς ταξιδιώτες βασίζονται στον αερολιμένα του Κισινάου, την πρωτεύουσα της Μολδαβίας ή στο αεροδρόμιο της Οδησσού, στην Ουκρανία.
Remove ads
Η Υπερδνειστερία διαιρείται σε πέντε επαρχίες (ραγιόν) και έναν δήμο, τον Δήμο Τιράσπολ (ο οποίος περιβάλλεται εξ ολοκλήρου αλλά διαφέρει από διοικητικής απόψεως από την επαρχία Σλομποζία) και απαριθμούνται παρακάτω με κατεύθυνση βορρά προς νότο (στις παρενθέσεις αναφέρονται τα ρωσικά ονόματα και μεταγραφές). Επιπλέον, ένας άλλος δήμος, ο Δήμος Μπέντερ, που βρίσκεται στη δυτική όχθη του Δνείστερου, στη Βεσσαραβία και γεωγραφικά εκτός της Υπερδνειστερίας, δεν αποτελεί μέρος της εδαφικής μονάδας της Υπερδνειστερίας, όπως ορίζεται από τις κεντρικές αρχές της Μολδαβίας, αλλά ελέγχεται από τις αρχές της ΥΜΔ, οι οποίες θεωρούν ότι αποτελούν μέρος της διοικητικής οργάνωσης της ΥΜΔ:
| Όνομα | Έκταση (σε χλμ2) | Πληθυσμός στην απογραφή του 2015 | Εθνική σύνθεση στην απογραφή του 2004 |
|---|---|---|---|
| Επαρχία Καμένκα (Ка́менка, Kamenka) | 436 | 21,000 | 47.82% Μολδαβοί, 42.55% Ουκρανοί, 6.89% Ρώσοι, 2.74% άλλοι |
| Επαρχία Ρίμπνιτσα (Рыбница, Rybnitsa) | 850 | 69,000 | 29.90% Μολδαβοί, 45.41% Ουκρανοί, 17.22% Ρώσοι, 7.47% άλλοι |
| Επαρχία Ντουμπασάρι (Дубоссáры, Dubossary) | 381 | 31,000 | 50.15% Μολδαβοί, 28.29% Ουκρανοί, 19.03% Ρώσοι, 2.53% άλλοι |
| Επαρχία Γκριγκοριοπόλ (Григорио́поль, Grigoriopol') | 822 | 40,000 | 64.83% Μολδαβοί, 15.28% Ουκρανοί, 17.36% Ρώσοι, 2.26% άλλοι |
| Επαρχία Σλομποζία (Слободзе́я, Slobodzeya) | 873 | 84,000 | 41.51% Μολδαβοί, 21.71% Ουκρανοί, 26.51% Ρώσοι, 10.27% άλλοι |
| Πόλη της Τιράσπολ (Тира́споль) | 205 | 129,000 | 18.41% Μολδαβοί, 32.31% Ουκρανοί, 41.44% Ρώσοι, 7.84% άλλοι |
| Πόλη του Μπέντερ (Tighina; Бендéры) | 97 | 91,000 | 25.03% Μολδαβοί, 17.98% Ουκρανοί, 43.35% Ρώσοι, 13.64% άλλοι |
Καθεμία από τις επαρχίες διαιρείται περαιτέρω σε πόλεις και κοινότητες.
Remove ads
Όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ θεωρούν την Υπερδνειστερία νομικό μέρος της Δημοκρατίας της Μολδαβίας. Μόνο τα μερικώς αναγνωρισμένα κράτη της Νότιας Οσσετίας, του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και της Αμπχαζίας αναγνώρισαν την Υπερδνειστερία ως κυρίαρχη οντότητα μετά την κήρυξή της ανεξαρτησίας από τη Μολδαβία το 1990, με την Τιράσπολ ως δηλωμένη της πρωτεύουσα.
Ανάμεσα στο 1929 και το 1940, η Τιράσπολ ήταν η πρωτεύουσα της Μολδαβικής ΣΣΔ, μιας αυτόνομης δημοκρατίας που υπήρξε από το 1924 έως το 1940 εντός της Ουκρανικής ΣΣΔ.
Παρά το γεγονός ότι δεν ασκεί άμεσο έλεγχο στην περιοχή της Υπερδνειστερίας, η κυβέρνηση της Μολδαβίας ψήφισε στις 22 Ιουλίου 2005 τον «Νόμο για τις βασικές διατάξεις του ειδικού νομικού καθεστώτος των τοποθεσιών της Αριστερής Όχθης του Δνείστερου», ο οποίος εγκαθίδρυσε τμήμα της Υπερδνειστερίας (επικράτεια της Υπερδνειστεριακής Μολδαβικής Δημοκρατίας χωρίς το Μπέντερ και χωρίς εδάφη, τα οποία βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Μολδαβίας) ως αυτόνομη εδαφική ενότητα εντός της Δημοκρατίας της Μολδαβίας. Ο νόμος εγκρίθηκε χωρίς προηγούμενη διαβούλευση με τις αρχές της Υπερδνειστερίας, που την χαρακτήρισαν προκλητική και την αγνοούν από τότε.[εκκρεμεί παραπομπή]
Το 2009 ο πληθυσμός της Υπερδνειστερίας ήταν περίπου 555.000 άτομα. Το 90% του πληθυσμού της Υπερδνειστερίας είναι πολίτες της Υπερδνειστερίας.[46] Οι Υπερδνειστέριοι έχουν διπλή ή τριπλή υπηκοότητα, μεταξύ των οποίων:
- Πολίτες της Μολδαβίας[47] – περίπου 300.000 άτομα (συμπεριλαμβανομένων των διπλών υπηκόων της Μολδαβίας και της Ρωσίας (περίπου 20.000 άτομα[48]) ή της Μολδαβίας και ενός κράτους-μέλους της ΕΕ (γύρω στο 80%) της Ρουμανίας,[49][50] της Βουλγαρίας ή της Τσεχίας.
- Πολίτες της Ρωσίας - περίπου 150.000 άτομα (συμπεριλαμβανομένων περίπου 15.000 διπλών υπηκόων της Λευκορωσίας, του Ισραήλ, της Τουρκίας). Εξαιρούνται αυτοί που κατέχουν διπλή υπηκοότητα της Ρωσίας και της Μολδαβίας (περίπου 20.000 άτομα)
- Πολίτες της Ουκρανίας – περίπου 100.000 άτομα[51] Υπάρχουν περίπου 20.000-30.000 άνθρωποι με διπλή υπηκοότητα (Μολδαβία και Ουκρανία, ή Ρωσία και Ουκρανία) ή τριπλή υπηκοότητα (Μολδαβία, Ρωσία και Ουκρανία). Περιλαμβάνονται στον αριθμό των ουκρανών υπηκόων.[52]
- Άτομα χωρίς υπηκοότητα – περίπου 20.000 με 30.000 άτομα.
Υπάρχουν μη διευθετημένα συνοριακά ζητήματα μεταξύ της Υπερδνειστερίας και της Μολδαβίας. Δεκαπέντε χωριά από τις έντεκα κοινότητες της επαρχίας Ντουμπασάρι, συμπεριλαμβανομένων των Κοτσιέρι και Ντοροτσκάια, που ανήκουν γεωγραφικά στην περιοχή της Υπερδνειστερίας, ελέγχονται από την κεντρική κυβέρνηση της Μολδαβίας μετά τη συμμετοχή των κατοίκων της περιοχής στις δυνάμεις της Μολδαβίας κατά τη διάρκεια του πολέμου της Υπερδνειστερίας. Αυτά τα χωριά, μαζί με τη Βάρνιτσα και την Κοπάνκα, κοντά στο Μπέντερ και στην Τιράσπολ, διεκδικούνται από την ΥΜΔ. Μία πόλη (Μπέντερ) και έξι χωριά στη δυτική όχθη ελέγχονται από την ΥΜΔ, αλλά θεωρούνται από τη Μολδαβία ως χωριστοί δήμοι (Μπέντερ και χωριό Προτεαγκαϊλόβκα) ή τμήμα της επαρχίας Καουσένι (πέντε χωριά σε τρεις κοινότητες).
Έχουν εμφανιστεί τεταμένες καταστάσεις λόγω των εδαφικών διαφορών, όπως το 2005, όταν οι δυνάμεις της Υπερδνειστερίας εισήλθαν στη Βασιλιέβκα,[53] το 2006 γύρω από τη Βάρνιτσα και το 2007 στην περιοχή Ντουμπασάρι-Κοτσιέρι, όταν σημειώθηκε αντιπαράθεση μεταξύ των δυνάμεων της Μολδαβίας και της Υπερδνειστερίας, χωρίς ωστόσο να υπάρξουν απώλειες.
Διεθνείς σχέσεις
Η Νίνα Στάνσκι υπηρέτησε ως Υπουργός Εξωτερικών της Υπερδνειστερίας από το 2012 έως το 2015. Ο Βιτάλι Ιγκνάτιεφ τη διαδέχθηκε στο αξίωμα.
Remove ads
Η ΥΔ διαθέτει πολυκομματικό σύστημα και μονοθάλαμο κοινοβούλιο που ονομάζεται Ανώτατο Συμβούλιο. Το νομοθετικό σώμα έχει 43 μέλη που εκλέγονται με μονομελή πλειοψηφία.[54] Ο πρόεδρος εκλέγεται για πενταετή θητεία με λαϊκή ψηφοφορία.
Ο Ιγκόρ Σμιρνόφ ήταν Πρόεδρος της Υπερδνειστερίας από τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας το 1990 για τέσσερις διαδοχικές θητείας. Συμμετείχε στις προεδρικές εκλογές και το 2011, αλλά νικήθηκε στον πρώτο γύρο.
Η πλειοψηφία στο κοινοβούλιο της Υπερδνειστερίας ανήκει στο κίνημα Ανανέωσης το οποίο νίκησε το Δημοκρατικό Κόμμα που συνδέεται με τον Ιγκόρ Σμιρνόφ το 2005 και τα πήγε ακόμα καλύτερα στις εκλογές του 2010 και του 2015.
Υπάρχει διαφωνία σχετικά με το αν οι εκλογές στην Υπερδνειστερία είναι ελεύθερες και δίκαιες. Το πολιτικό καθεστώς έχει περιγραφεί ως "υπερπροεδρισμός".[55] Κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών του 2006, η εγγραφή του υποψηφίου της αντιπολίτευσης Αντρέι Σαφόνοφ καθυστέρησε μέχρι λίγες μέρες πριν από την ψηφοφορία, οπότε δεν είχε αρκετό χρόνο για τη διεξαγωγή προεκλογικής εκστρατείας.[56][57] Κάποιες πηγές θεωρούν ύποπτα τα αποτελέσματα των εκλογών. Το 2001, σε μια περιοχή αναφέρθηκε ότι ο Ιγκόρ Σμιρνόφ έλαβε το 103.6% των ψήφων.[58] Η κυβέρνηση της ΥΜΔ ανέφερε ότι «η κυβέρνηση της Μολδαβίας ξεκίνησε μια εκστρατεία με στόχο «να πείσει τους διεθνείς παρατηρητές να μην παρευρεθούν» στις εκλογές που διεξήχθησαν στις 11 Δεκεμβρίου 2005 - αλλά οι εκλογικοί παρατηρητές του ΚΑΚ το αγνόησαν και κήρυξαν τις εκλογές ως δημοκρατικές. .
Το κόμμα της αντιπολίτευσης Ναροντοβλάστιε και το κόμμα Εξουσία προς τον Λαό τέθηκαν εκτός νόμου στην αρχή του 2000[59] και τελικώς διαλύθηκαν.[60][61]
Ένας κατάλογος που δημοσιεύεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύει το ταξίδι στην ΕΕ για ορισμένα μέλη της ηγεσίας της Υπερδνειστερίας.[62]
Το 2007, επιτράπηκε η εγγραφή ενός Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. Αυτό το κόμμα, με επικεφαλής τον πρώην αυτονομιστή ηγέτη και μέλος της κυβέρνησης της ΥΜΔ Αντρέι Σαφόνοφ, φέρεται να ευνοεί μια ένωση με τη Μολδαβία.
Τον Σεπτέμβριο του 2007, ο αρχηγός του Κομμουνιστικού Κόμματος της Υπερδνειστερίας, Όλεγκ Χοριάν, καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης διάρκειας 1 ½ ετών με αναστολή για τη διοργάνωση μη επικυρωμένων ενεργειών διαμαρτυρίας.[63]
Σύμφωνα με το δημοψήφισμα του 2006 που πραγματοποιήθηκε από την κυβέρνηση της ΥΜΔ, το 97,2% του πληθυσμού ψήφισε υπέρ της "ανεξαρτησίας από τη Μολδαβία και της ελεύθερης σύνδεσης με τη Ρωσία". Η ΕΕ και αρκετές άλλες χώρες αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος.
Αμφισβήτηση των συνοριακών τελωνείων της Υπερδνειστερίας
Στις 3 Μαρτίου 2006, η Ουκρανία εισήγαγε νέους τελωνειακούς κανονισμούς στα σύνορά της με την Υπερδνειστερία. Η Ουκρανία δήλωσε ότι θα εισάγει εμπορεύματα από την Υπερδνειστερία μόνο με έγγραφα που επεξεργάζονται τα τελωνεία της Μολδαβίας στο πλαίσιο της εφαρμογής του κοινού τελωνειακού πρωτοκόλλου που συμφωνήθηκε μεταξύ Ουκρανίας και Μολδαβίας στις 30 Δεκεμβρίου 2005. Η Υπερδνειστερία και η Ρωσία χαρακτήρισαν την πράξη ως «οικονομικό αποκλεισμό».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο ΟΑΣΕ ενέκριναν την ουκρανική κίνηση, ενώ η Ρωσία την είδε ως μέσο πολιτικής πίεσης. Στις 4 Μαρτίου, η Υπερδνειστερία απάντησε αποκλείοντας τις Μολδαβικές και Ουκρανικές μεταφορές στα σύνορα της Υπερδνειστερίας. Ο υπερδνειστεριακός αποκλεισμός άρθηκε μετά από δύο εβδομάδες. Ωστόσο, ο Μολδαβο-Ουκρανικός αποκλεισμός εξακολουθεί να λειτουργεί και λέγεται ότι "προωθεί την πρόοδο των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του καθεστώτος μεταξύ των πλευρών".[64] Στους μήνες μετά τους κανονισμούς, οι εξαγωγές από την Υπερδνειστερία μειώθηκαν δραστικά. Η Υπερδνειστερία κήρυξε μια "ανθρωπιστική καταστροφή" στην περιοχή, ενώ η Μολδαβία κάλεσε τη δήλωση "σκόπιμη παραπληροφόρηση".[65] Ως απάντηση, από τη Ρωσία στάλθηκαν φορτία ανθρωπιστικής βοήθειας.
Ρωσική στρατιωτική παρουσία στην Υπερδνειστερία
Η συμφωνία του 1992 για την κατάπαυση του πυρός μεταξύ της Μολδαβίας και της Υπερδνειστερίας καθιέρωσε ρωσική ειρηνευτική παρουσία στην Υπερδνειστερία και μια Ρωσική στρατιωτική δύναμη 1.200 μελών στην Υπερδνειστερία. Τα ρωσικά στρατεύματα που στάθμευαν στη Μολδαβία από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης αποσύρθηκαν πλήρως στη Ρωσία μέχρι τον Ιανουάριο του 1993.
Τον Απρίλιο του 1995 ο πρώην Σοβιετικός 14ος Στρατός Φρουράς έγινε η Επιχειρησιακή Ομάδα των Ρωσικών Δυνάμεων, η οποία μέχρι το 2010 είχε συρρικνωθεί σε δύο τάγματα και όχι περισσότερα από 1.500 στρατεύματα.
Στις 21 Οκτωβρίου 1994, η Ρωσία και η Μολδαβία υπέγραψαν συμφωνία που δέσμευσε τη Ρωσία να αποσύρει τα στρατεύματα εντός τριών ετών από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της συμφωνίας,[66] ωστόσο, αυτό δεν τέθηκε σε ισχύ, επειδή η ρωσική Δούμα δεν την επικύρωσε. Η συνθήκη για τις συμβατικές ένοπλες δυνάμεις στην Ευρώπη περιλάμβανε μια παράγραφο σχετικά με την απομάκρυνση των ρωσικών στρατευμάτων από το έδαφος της Μολδαβίας και εισήχθη στο κείμενο της Διακήρυξης Κορυφής του ΟΑΣΕ της Κωνσταντινούπολης (1999), όπου η Ρωσία δεσμεύτηκε να αποσύρει τα στρατεύματά της από την Υπερδνειστερία έως τα τέλη του 2002.[67] Ωστόσο, ακόμη και μετά το 2002, το ρωσικό κοινοβούλιο δεν επικύρωσε τις συμφωνίες της Κωνσταντινούπολης. Στις 19 Ιουλίου 2004, αφού πέρασε τελικά μέσω του κοινοβουλίου, ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψε τον νόμο για την επικύρωση της Συνθήκης CFE στην Ευρώπη, η οποία δέσμευσε τη Ρωσία να απομακρύνει τον βαρύ οπλικό εξοπλισμό που περιορίζονται από αυτή τη Συνθήκη.[68] Κατά τη διάρκεια της περιόδου 2000-2001, μολονότι η Συνθήκη CFE δεν επικυρώθηκε πλήρως, η Μόσχα απέσυρε 125 μονάδες με εξοπλισμό περιοριζόμενο από την συμφωνία και 60 σιδηροδρομικά βαγόνια που περιείχαν πυρομαχικά από την περιοχή της Μολδαβίας στην Υπερδνειστερία. Το 2002, η Ρωσία απέσυρε τρία τρένα (118 σιδηροδρομικά βαγόνια) στρατιωτικού εξοπλισμού και δύο (43 φορτάμαξες) πυρομαχικών από την περιοχή της Μολδαβίας στην Υπερδνειστερία, ενώ το 2003, αποσύρθηκαν 11 σιδηροδρομικές συνοδείες που μετέφεραν στρατιωτικό εξοπλισμό και 31 που μετέφεραν πυρομαχικά. Σύμφωνα με την αποστολή του ΟΑΣΕ στη Μολδαβία, στους 42.000 τόνους πυρομαχικών που είχαν αποθηκεύτηκαν στην Υπερδνειστερία, 1.153 τόνοι (3%) μεταφέρθηκαν στη Ρωσία το 2001, 2.405 τόνοι (6%) το 2002 και 16.573 τόνοι (39%) το 2003.[εκκρεμεί παραπομπή]
Ο Αντρέι Στράταν, ο Υπουργός Εξωτερικών της Μολδαβίας δήλωσε στην ομιλία του κατά τη διάρκεια της δωδεκάτης Υπουργικής Συνόδου του ΟΑΣΕ στη Σόφια στις 6-7 Δεκεμβρίου 2004 ότι "Η παρουσία ρωσικών στρατευμάτων στο έδαφος της Δημοκρατίας της Μολδαβίας είναι αντίθετη με την πολιτική βούληση των συνταγματικών αρχών της Μολδαβίας και διαψεύδουν τα ομόφωνα αναγνωρισμένα διεθνή πρότυπα και αρχές, που έχουν χαρακτηριστεί από τις αρχές της Μολδαβίας ως ξένη στρατιωτική κατοχή που αναπτύσσεται παράνομα στην επικράτεια του κράτους ".[69][70] Το 2007, ωστόσο, η Ρωσία επιμένει ότι έχει ήδη εκπληρώσει αυτές τις υποχρεώσεις. Αναφέρει ότι τα υπόλοιπα στρατεύματα υπηρετούν ως ειρηνευτικές δυνάμεις που εγκρίθηκαν βάσει της εκεχειρίας του 1992, δεν παραβιάζουν τις συμφωνίες της Κωνσταντινούπολης και θα παραμείνουν μέχρι να επιλυθεί πλήρως η σύγκρουση.[71] Από την άλλη πλευρά, η Μολδαβία πιστεύει ότι λιγότεροι από 500 στρατιώτες είναι εξουσιοδοτημένοι βάσει της κατάπαυσης του πυρός και το 2015 άρχισαν να συλλάβουν και να απελάζουν Ρώσους στρατιώτες που αποτελούν μέρος των υπερβολικών δυνάμεων και προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν τα μολδαβικά αεροδρόμια.[72]
.jpg)
Σε ψήφισμα του ΝΑΤΟ στις 18 Νοεμβρίου 2008, ζητήθηκε από τη Ρωσία να αποσύρει τη στρατιωτική παρουσία της από την "Υπερδνειστεριακή περιοχή της Μολδαβίας".[73]
Το 2011, ο Αμερικανός γερουσιαστής Τζον ΜακΚέν ισχυρίστηκε σε μια επίσκεψη στη Μολδαβία ότι η Μόσχα παραβιάζει την εδαφική ακεραιότητα της Μολδαβίας και της Γεωργίας και ένα από τα «θεμελιώδη πρότυπα» της «διεθνούς συμπεριφοράς»,.[74] Στις 21 Μαΐου 2015, το ουκρανικό κοινοβούλιο ψήφισε νόμο που τερματίζει πέντε συμφωνίες συνεργασίας με τη Ρωσία. Αυτός ο νόμος τερματίζει αποτελεσματικά τη "Συμφωνία για τη διέλευση ρωσικών στρατιωτικών μονάδων που βρίσκονται προσωρινά στο έδαφος της Δημοκρατίας της Μολδαβίας μέσω του εδάφους της Ουκρανίας" της 4ης Δεκεμβρίου 1998.[72][75]
Ένα σημείο πρόσβασης για τους Ρώσους στρατιώτες που ταξιδεύουν στην Υπερδνειστερία παραμένει ο Διεθνής Αερολιμένας του Κισινάου και το σύντομο ταξίδι από εκεί προς την Τιράσπολ. Με την πάροδο των ετών, η Μολδαβία επέτρεψε σε πολλούς από τους Ρώσους αξιωματικούς και στρατιώτες να περάσουν από το αεροδρόμιο στην πορεία τους προς την Υπερδνειστερία, αν και σε ορισμένα σημεία (για παράδειγμα το 2015) το Κισινάου έχει περιοδικά περιορίσει και απελάσει στρατιώτες οι οποίοι δεν ήταν σαφώς αναγνωρισμένοι ως διεθνείς ειρηνευτές ή δεν είχαν δώσει επαρκή προειδοποίηση. Το Κισινάου πιθανότατα θα συμφωνούσε μόνο με τη δυνατότητα μετακίνησης υπαλλήλων, αξιωματικών και στρατιωτών των ειρηνευτικών δυνάμεων. Το πέρασμα των στρατιωτών του 14ου Στρατού θα ήταν παράνομο.[76]
.jpg)
Στις 27 Ιουνίου 2016, τέθηκε σε ισχύ ένας νέος νόμος στην Υπερδνειστερία, τιμωρώντας πράξεις ή δημόσιες δηλώσεις που επικρίνουν την ειρηνευτική αποστολή του ρωσικού στρατού της Υπερδνειστεριακής Μολδαβικής Δημοκρατίας μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης, των δικτύων πληροφοριών και τηλεπικοινωνιών ή του Διαδικτύου, ή την παρουσίαση ερμηνειών που αντιλαμβάνονται ως «ψευδείς» από την Υπερδνειστεριακή κυβέρνηση της ειρηνευτικής αποστολής του Ρωσικού Στρατού. Η τιμωρία είναι μέχρι τρία έτη φυλάκισης για τους απλούς ανθρώπους ή έως επτά χρόνια φυλάκισης εάν το έγκλημα έχει διαπραχθεί από υπεύθυνο πρόσωπο ή από ομάδα προσώπων με προηγούμενη συμφωνία.[77]
Remove ads
Τον Οκτώβριο του 2015, οι αρχές της Υπερδνειστερίας διοργάνωσαν χωριστή απογραφή από την απογραφή του 2014 στη Μολδαβία.[78] Σύμφωνα με την απογραφή του 2015, ο πληθυσμός της περιοχής ανερχόταν σε 475.665 άτομα, δηλαδή μειώθηκε κατά 14,3% από τον αριθμό που καταγράφηκε στην απογραφή του 2004. Το ποσοστό αστικοποίησης ήταν 69,9%.[79]
Οι μεγαλύτερες εθνοτικές ομάδες το 2015 ήταν οι Ρώσοι, οι οποίοι αριθμούσαν 161.300 άτομα (34%), οι Μολδαβοί, οι οποίοι αριθμούσαν 156.600 άτομα (33%) και οι Ουκρανοί, οι οποίοι αποτελούσαν 126.700 άτομα (26,7%). Οι Βούλγαροι αριθμούσαν 13.300 άτομα (2,8%), οι Γκαγκαούζοι αριθμούσαν 5.700 άτομα (1,2%) και οι Λευκορώσοι αριθμούσαν 2.800 αριθμούσαν (0,6%). Οι Γερμανοί αντιπροσώπευαν το 0,3% ή 1.300 άτομα και οι Πολωνοί το 0,2% του πληθυσμού ή 1.000 άτομα. Το 1,2% του πληθυσμού ή 5.700 άτομα ανήκαν σε άλλες πληθυσμιακές ομάδες.[80]
Το 2004, οι αρχές της Υπερδνειστερίας διοργάνωσαν χωριστή απογραφή από τη Μολδαβική απογραφή του 2004.[81] Σύμφωνα με την απογραφή του 2004, στις περιοχές που ελέγχονταν από την κυβέρνηση της ΥΜΔ, υπήρχαν 555.347 κάτοικοι, εκ των οποίων οι 177.785 ήταν Μολδαβοί (32,10%), 168.678 ήταν Ρώσοι (30,35%), 160.069 ήταν Ουκρανοί (28,81%), 13.858 ήταν Βούλγαροι (2,50%), 4.096 ήταν Γκαγκαούζοι (0,74%), 1.791 ήταν Πολωνοί (0,32%), 1.259 ήταν Εβραίοι (0,23%), 507 ήταν Ρομά (0,09%) και 27.454 ανήκαν σε άλλες εθνικότητες (4,94%)..[82]
Από αυτά, 439.243 ζούσαν στην ίδια την Υπερδνειστερία και 116.104 ζούσαν σε περιοχές που ελέγχονταν από την κυβέρνηση της ΥΜΔ, αλλά ανήκαν επίσημα σε άλλες επαρχίας της Μολδαβίας: την πόλη Μπέντερ (Τιγκίνα), τις κοινότητες Προτεαγκαϊλόβκα, Γκίσκα, Κιτσκάνι, Κρεμεντσιούγκ και το χωριό Ρόγκι της κοινότητας Μολοβάτα Νουά.
Οι Μολδαβοί αποτελούσαν την πολυπληθέστερη εθνοτική ομάδα, η οποία αντιπροσωπεύει συνολική πλειοψηφία στις δύο επαρχίες της κεντρικής Υπερδνειστερίας (Επαρχία Ντουμπασάρι, όπου αποτελούν το 50,15% του πληθυσμού και η επαρχία Γκριγκοριοπόλ όπου αποτελούν το 64,83% του πληθυσμού). Στη βόρεια επαρχία Καμένκα αποτελούν μια σχετική πλειοψηφία 47,82% και μια σχετική πλειοψηφία 41,52% στη νότια επαρχία Σλομποζία. Στην επαρχία Ρίμπνιτσα, αποτελούσαν μια μειονότητα 29,90%, και στην πόλη Τιράσπολ, αποτελούσαν το 15,24% του πληθυσμού.
Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, οι Ρώσοι έγιναν η πολυπληθέστερη πληθυσμιακή ομάδα, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν μια σχετική πλειοψηφία 41,64% στην πόλη Τιράσπολ και μια μειονότητα στη Σλομποζία όπου αποτελούσαν το 24,07% του πληθυσμού. Αποτελούσαν το 19,03% του πληθυσμού στο Ντουμπασάρι, το 17,22% του πληθυσμού στη Ρίμπνιτσα, το 15,28% του πληθυσμού στο Γκριγκοριοπόλ, και το 6,89% του πληθυσμού στη Καμένκα.
Οι Ουκρανοί ήταν η τρίτη πολυάριθμη εθνική ομάδα, η οποία εκπροσωπούσε μια σχετική πλειοψηφία 45,41% στη βόρεια επαρχία Ρίμπνιτσα, μια μειονότητα 42,55% στην Καμένκα, μια μειοψηφία 32,97% στην Τιράσπολ, μια μειονότητα 28,29% στο Ντουμπασάρι, μια μειοψηφία 23,42% στη Σλομποζία και μια μειονότητα 17,36% στο Γκριγκοριοπόλ.
Οι Βούλγαροι ήταν η τέταρτη μεγαλύτερη εθνική ομάδα στην Υπερδνειστερία, αν και πολύ μικρότερη αριθμητικά από τις τρεις μεγαλύτερες εθνότητες. Οι περισσότεροι Βούλγαροι στην Υπερδνειστερία είναι Βεσσαραβιανοί Βούλγαροι, απόγονοι ομογενών που εγκαταστάθηκαν στη Βεσσαραβία τον 18ο-19ο αιώνα. Το μεγαλύτερο κέντρο των Βουλγάρων στην Υπερδνειστερία είναι το μεγάλο χωριό Παρτσάνι (που βρίσκεται ανάμεσα στις πόλεις Τιράσπολ και Μπέντερ), το οποίο είχε απόλυτη βουλγαρική πλειοψηφία και συνολικό πληθυσμό περίπου 10.000.
Στο Μπέντερ (Τιγκίνα) και στις άλλες περιοχές εκτός της Υπερδνειστερίας υπό τον έλεγχο της ΥΜΔ, οι εθνοτικοί Ρώσοι αντιπροσώπευαν σχετική πλειοψηφία 43.43%, ακολουθούμενοι από τους Μολδαβούς στο 26.15%, τους Ουκρανούς στο 17.08%, τους Βούλγαρους στο 2.89%, τους Γκαγκαούζους στο 1.03%, τους Εβραίους στο 0.34%, τους Πολωνούς στο 0.17%, τους Ρομά στο 0,13% και άλλες εθνικότητες στο 7,78%.
Κατά την απογραφή του 1989, ο πληθυσμός ήταν 679.000 άτομα (συμπεριλαμβανομένων όλων των τοποθεσιών στη ζώνη ασφαλείας, ακόμη και εκείνων που ελέγχονταν από τη Μολδαβία). Η εθνοτική σύνθεση της περιοχής ήταν ασταθής στην πρόσφατη ιστορία, με την πιο αξιοσημείωτη αλλαγή να είναι η μείωση του μεριδίου των Μολδαβών και των Εβραίων και η αύξηση του μεριδίου των Ρώσων. Για παράδειγμα, το ποσοστό των Ρώσων αυξήθηκε από 13.7% το 1926 σε 25.5% το 1989 και σε 30.4% το 2004, ενώ ο πληθυσμός των Μολδαβών στην περιοχή μειώθηκε από 44.1% το 1926 σε 39.9% το 1989 σε 31.9% το 2004. Μόνο το ποσοστό των Ουκρανών παρέμεινε σχετικά σταθερό αποτελώντας το 27.2% του πληθυσμού το 1926, το 28.3% του πληθυσμού το 1989 και το 28.8% του πληθυσμού το 2004.
| Κατάταξη | Όνομα | Επαρχία | Πληθ. |
|---|---|---|---|
| 1 | Τιράσπολ | Τιράσπολ | 129.000 (απογραφή 2015) |
| 2 | Μπέντερ | Μπέντερ | 91.000 (απογραφή 2015) |
| 3 | Ρίμπνιτσα | Επαρχία Ρίμπνιτσα | 46.000 (απογραφή 2015) |
| 4 | Ντουμπασάρι | Επαρχία Ντουμπασάρι | 23.650 (απογραφή 2004) |
| 5 | Σλομποζία | Επαρχία Σλομποζία | 16.062 (απογραφή 2004) |
| 6 | Ντνεστρόβκ | Επαρχία Σλομποζία | 10.000 (απογραφή 2015) |
| 7 | Καμένκα | Επαρχία Καμένκα | 10.323 (απογραφή 2004) |
| 8 | Γκριγκοριοπόλ | Επαρχία Γκριγκοριοπόλ | 10.252 (απογραφή 2004) |
| 9 | Σουκλέια | Επαρχία Σλομποζία | 10.001 (απογραφή 2004) |
| 10 | Παρτσάνι | Επαρχία Σλομποζία | <8.000 (απογραφή 2004) |
Remove ads
.jpg)
Οι επίσημες στατιστικές της ΥΜΔ δείχνουν ότι το 91% του πληθυσμού της Υπερδνειστερίας ακολουθεί τον Ανατολικό Ορθόδοξο Χριστιανισμό, ενώ το 4% ακολουθεί τον Ρωμαιοκαθολικισμό.[84] Οι Ρωμαιοκαθολικοί βρίσκονται κυρίως στη Βόρεια Υπερδνειστερία, όπου ζει μια αξιοσημείωτη πολωνική μειονότητα.[85]
Η κυβέρνηση της Υπερδνειστερίας υποστήριξε την αποκατάσταση και κατασκευή νέων ορθόδοξων εκκλησιών. Επιβεβαιώνει ότι η δημοκρατία έχει ελευθερία θρησκείας και δηλώνει ότι επίσημα είναι εγγεγραμμένες 114 θρησκευτικές πεποιθήσεις και εκκλησίες. Ωστόσο, μέχρι το 2005, ορισμένες θρησκευτικές ομάδες αντιμετώπιζαν εμπόδια εγγραφής, ιδίως οι Μάρτυρες του Ιεχωβά.[86] Το 2007, το Χριστιανικό Δίκτυο Μεταδόσεων με έδρα τις ΗΠΑ καταδίκασε τη δίωξη των προτεσταντών στην Υπερδνειστερία.[87]
Η Υπερδνειστερία έχει μια μικτή οικονομία. Μετά από μια διαδικασία ιδιωτικοποίησης μεγάλης κλίμακας στα τέλη της δεκαετίας του '90,[88] οι περισσότερες Υπερδνειστεριακές εταιρείες είναι πλέον ιδιωτικές. Η οικονομία βασίζεται σε ένα μείγμα βαριάς βιομηχανίας (παραγωγή χάλυβα), παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και παραγωγής (κλωστοϋφαντουργία), τα οποία μαζί αντιπροσωπεύουν περίπου το 80% της συνολικής βιομηχανικής παραγωγής.[89]
Η Υπερδνειστερία έχει τη δική της κεντρική τράπεζα, την Υπερδνειστεριακή Ρεπουμπλικανική Τράπεζα, η οποία εκδίδει το νόμισμα της Υπερδνειστερίας, το ρούβλι της Υπερδνειστερίας. Είναι μετατρέψιμο σε μια ελεύθερα κυμαινόμενη συναλλαγματική ισοτιμία, αλλά μόνο στην Υπερδνειστερία.
Η οικονομία της Υπερδνειστερίας περιγράφεται συχνά ως εξαρτώμενη από το λαθρεμπόριο[90] και το λαθρεμπόριο όπλων,[91][92][93] ενώ ορισμένοι αναφέρουν ότι είναι κράτος μαφίας.[94] Η κυβέρνηση της Υπερδνειστερίας αρνείται τους ισχυρισμούς και μερικές φορές υποβαθμίζονται από τους αξιωματούχους της Ρωσίας και της Ουκρανίας.[95]
Οικονομική ιστορία
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Υπερδνειστερία ήταν βαριά βιομηχανοποιημένη και μέχρι το 1990 ήταν υπεύθυνη για το 40% του ΑΕΠ της Μολδαβίας και το 90% της ηλεκτρικής ενέργειας της,[96] αν και αντιπροσώπευε μόνο το 17% του πληθυσμού της Μολδαβίας. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η Υπερδνειστερία ήθελε να επιστρέψει σε μια "προγραμματισμένη οικονομία τύπου Μπρέζνεφ".[97] Ωστόσο, μερικά χρόνια αργότερα, αποφάσισε να κατευθυνθεί προς την οικονομία της αγοράς.
Μακροοικονομικά στοιχεία
Σύμφωνα με την κυβέρνηση της Υπερδνειστερίας, το ΑΕΠ του 2007 ήταν 6.789 εκατομμύρια ρούβλια Υπερδνειστερίας (περίπου 799 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν περίπου 1.500 δολάρια ΗΠΑ. Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 11,1% και ο πληθωρισμός ήταν 19.3%, με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ να είναι 2.140 δολάρια, υψηλότερο από το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Μολδαβίας που είναι 2.040 δολάρια.[98] Ο κυβερνητικός προϋπολογισμός της Υπερδνειστερίας για το 2007 ήταν 246 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, με εκτιμώμενο έλλειμμα περίπου 100 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ[99] για το οποίο η κυβέρνηση σχεδίαζε να καλύψει με εισοδήματα από ιδιωτικοποιήσεις.[100] Ο προϋπολογισμός για το 2008 είναι 331 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, με εκτιμώμενο έλλειμμα περίπου 80 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ.[101]
Το 2004, η Υπερδνειστερία είχε χρέη ύψους 1.2 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ (τα δύο τρίτα της οποίας είναι με τη Ρωσία) που ήταν κατά κεφαλή περίπου έξι φορές υψηλότερο από ότι στη Μολδαβία (χωρίς την Υπερδνειστερία).[102] Τον Μάρτιο του 2007 το χρέος προς την Gazprom για την απόκτηση φυσικού αερίου αυξήθηκε σε 1.3 δισ. Δολάρια ΗΠΑ. Στις 22 Μαρτίου 2007, η Gazprom πώλησε το χρέος φυσικού αερίου της Υπερδνειστερίας στον ρώσο επιχειρηματία Αλισέρ Ουσμάνοφ, ο οποίος ελέγχει τα Μολδαβικά Χαλυβουργεία, τη μεγαλύτερη επιχείρηση στην Υπερδνειστερία. Ο πρόεδρος της Υπερδνειστερίας, Ιγκόρ Σμιρνόφ, ανακοίνωσε ότι η Υπερδνειστερία δεν θα πληρώσει το χρέος της για φυσικό αέριο επειδή "η Υπερδνειστερία δεν έχει νομικό χρέος στη Gazprom".[103][104] Το Νοέμβριο του 2007, το συνολικό χρέος του δημόσιου τομέα της Υπερδνειστερίας ανήλθε σε 1.64 δισ. Δολάρια ΗΠΑ.[101]
Σύμφωνα με μια συνέντευξη του 2007 με τον Γεβγκένι Σεβτσούκ, τότε ομιλητή του Ανώτατου Συμβουλίου της Υπερδνειστερίας, η Υπερδνειστερία βρίσκεται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση. Παρά την αύξηση των φόρων κατά 30% το 2007, το συνταξιοδοτικό ταμείο εξακολουθεί να στερείται χρημάτων και πρέπει να ληφθούν μέτρα έκτακτης ανάγκης.[105] Ωστόσο, ο Σεβτσούκ ανέφερε ότι η κατάσταση δεν είναι απελπιστική και δεν μπορεί να θεωρηθεί κρίση, καθώς η κρίση σημαίνει καθυστερήσεις τριών μηνών στην πληρωμή των συντάξεων και των μισθών.[106]
Εξωτερικό εμπόριο
Το 2006, η Δημοκρατική Τράπεζα της Υπερδνειστερίας ανέφερε εξαγωγές ύψους 422.0 εκατ. δολαρίων ΗΠΑ και εισαγωγές ύψους 738.4 εκατ. δολαρίων ΗΠΑ. Σε σύγκριση με το 2005, οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 27.2% και οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 13.7%. Το εμπορικό έλλειμμα έφθασε τα 316.3 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.[107] Πάνω από το 50% των εξαγωγών είχε προορισμό τις χώρες της ΚΑΚ, κυρίως στη Ρωσία, αλλά και στη Λευκορωσία, την Ουκρανία και τη Μολδαβία (την οποία οι αρχές της Υπερδνειστερίας θεωρούν ξένη χώρα).[88][89] Οι κυριότερες αγορές εκτός της ΚΑΚ για τα προϊόντα της Υπερδνειστερίας ήταν η Ιταλία, η Αίγυπτος, η Ελλάδα, η Ρουμανία και η Γερμανία.[88] Το ΚΑΚ αντιπροσώπευε πάνω από το 60% των εισαγωγών, ενώ το μερίδιο της ΕΕ ήταν περίπου 23%. Οι κύριες εισαγωγές ήταν μη πολύτιμα μέταλλα, προϊόντα διατροφής και ηλεκτρική ενέργεια.
Αφού η Μολδαβία υπέγραψε τη Συμφωνία Σύνδεσης με την ΕΕ το 2014, η Υπερδνειστερία, που αποτελεί ντε γιούρε μέρος της Μολδαβίας, επωφελήθηκε από τις εξαγωγές χωρίς δασμούς προς την ΕΕ. Ως αποτέλεσμα, το 2015, το 27% των εξαγωγών της Υπερδνειστερίας πήγαιναν στην ΕΕ, ενώ οι εξαγωγές προς τη Ρωσία μειώθηκαν στο 7.7%. Αυτή η στροφή προς την αγορά της ΕΕ συνέχισε να αυξάνεται το 2016.[108]
Οικονομικοί τομείς
Η κυρίαρχη βιομηχανία είναι ο χάλυβας, λόγω των χαλυβουργικών δραστηριοτήτων της Μολδαβίας (μέρος της ρωσικής εταιρείας Metalloinvest) στη Ρίμπνιτσα, η οποία αντιπροσωπεύει περίπου το 60% των εσόδων του προϋπολογισμού της Υπερδνειστερίας.[109] Η μεγαλύτερη εταιρεία στην κλωστοϋφαντουργία είναι η Tirotex, η οποία ισχυρίζεται ότι είναι η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία κλωστοϋφαντουργίας στην Ευρώπη.[110] Ο τομέας της ενέργειας κυριαρχείται από ρωσικές εταιρείες. Η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είναι η Moldavskaya GRES (σταθμός ηλεκτροπαραγωγής Κουτσουργκάν), η οποία βρίσκεται στο Ντνεστρόβσκ και ανήκει στην Inter RAO UES,[111] και η εταιρεία μεταφοράς και διανομής φυσικού αερίου Tiraspoltransgas ελέγχεται πιθανότατα από τη Gazprom, αν και η Gazprom δεν έχει επιβεβαιώσει επίσημα την ιδιοκτησία. Ο τραπεζικός τομέας της Υπερδνειστερίας αποτελείται από 8 εμπορικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της Gazprombank. Ο παλαιότερος παραγωγός αλκοολούχων ποτών είναι η KVINT, που εδρεύει στην Τιράσπολ, η οποία παράγει και εξάγει μπράντι, κρασιά και βότκα.
Οι καταγραφές ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Υπερδνειστερίας έχει επικριθεί από διάφορες κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμούς. Η αναφορά Ελευθερία στον Κόσμο του 2007, που δημοσιεύθηκε από το αμερικανικό Freedom House, χαρακτήρισε την Υπερδνειστερία ως "μη ελεύθερη" περιοχή, με εξίσου άσχημη κατάσταση τόσο στα πολιτικά δικαιώματα όσο και στις πολιτικές ελευθερίες.[112]
Σύμφωνα με την έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ σχετικά με το έτος 2006:[113]
Το δικαίωμα των πολιτών να αλλάξουν την κυβέρνησή τους περιορίστηκε ... Οι αρχές συνέχισαν να χρησιμοποιούν τα βασανιστήρια και την αυθαίρετη σύλληψη και κράτηση .... Στην Υπερδνειστερία οι αρχές περιόριζαν την ελευθερία του λόγου και του τύπου ... Οι αρχές συνήθως δεν επέτρεπαν τις ελεύθερες συναθροίσεις ... Στην αυτονομιστική περιοχή της Υπερδνειστερίας οι αρχές συνέχισαν να αρνούνται την εγγραφή και παρενοχλούν ορισμένες μειονοτικές θρησκευτικές ομάδες .... Η αυτονομιστική περιοχή παρέμεινε σημαντική πηγή και χώρος διέλευσης για την εμπορία ανθρώπων .... Η ομοφυλοφιλία ήταν παράνομη, ενώ οι ομοφυλόφιλοι και οι λεσβίες υποβάλλονταν σε κυβερνητικές και κοινωνικές διακρίσεις.
Μέσα ενημέρωσης
Υπάρχει ένας τακτικός συνδυασμός σύγχρονων μέσων ενημέρωσης στην Υπερδνειστερία με αρκετούς τηλεοπτικούς σταθμούς, εφημερίδες και ραδιοφωνικούς σταθμούς.
Σύμφωνα με τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), το κλίμα των μέσων ενημέρωσης στην Υπερδνειστερία είναι περιοριστικό και οι αρχές συνεχίζουν μια μακρόχρονη εκστρατεία για τη σιγή των ανεξάρτητων φωνών και ομάδων της αντιπολίτευσης.[114]
Σύμφωνα με μια έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για το 2006, "Οι δύο κύριες εφημερίδες της περιοχής ελέγχονταν από τις αρχές. Υπήρχε μία ανεξάρτητη εβδομαδιαία εφημερίδα στο Μπέντερ και άλλη μία στη βόρεια πόλη Ρίμπνιτσα.... Οι αποσχιστικές αρχές παρενοχλούσαν τις ανεξάρτητες εφημερίδες.... Οι περισσότεροι τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί και η δημοσίευση των εκδόσεων ελέγχονταν από τις αρχές της Υπερδνειστερίας, οι οποίες υπαγορεύουν σε μεγάλο βαθμό τις συντακτικές τους πολιτικές και τις χρηματοδοτικές τους δραστηριότητες. Ορισμένα δίκτυα εκπομπής, όπως ο τηλεοπτικός σταθμός TSV και ο ραδιοφωνικός σταθμός INTER-FM, ανήκαν στη Sheriff, το μεγαλύτερο μονοπώλιο της Υπερδνειστερίας, το οποίο επίσης κατέχει την πλειοψηφία του νομοθετικού σώματος της περιοχής ... Τον Ιούλιο του 2005 το Ανώτατο Συμβούλιο της Υπερδνειστερίας τροποποίησε τον εκλογικό κώδικα για να απαγορεύσει στα ελεγχόμενα από τις Υπερδνειστερικές αρχές μέσα ενημέρωσης να δημοσιεύουν αποτελέσματα δημοσκοπήσεων και προβλέψεων σχετικά με τις εκλογές. "[115]
Μολδαβικά σχολεία
Η δημόσια εκπαίδευση στη ρουμανική γλώσσα (επίσημα ονομαζόμενη Μολδαβική γλώσσα στην Υπερδνειστερία) πραγματοποιείται χρησιμοποιώντας το κυριλλικό αλφάβητο της Μολδαβικής γλώσσας που προέρχεται από τη Σοβιετική εποχή. Η χρήση του Λατινικού αλφαβήτου περιοριζόταν μόνο σε 6 σχολεία. Τέσσερα από αυτά τα σχολεία είχαν κλείσει βίαια από τις αρχές, οι οποίες ισχυρίστηκαν ότι αυτό οφειλόταν στην άρνηση των σχολείων να υποβάλουν αίτηση για επίσημη διαπίστευση.[116] Αυτά τα σχολεία καταχωρήθηκαν αργότερα ως ιδιωτικά σχολεία και ξανάνοιξαν. Η διαδικασία αυτή μπορεί να επιταχύνθηκε από την πίεση που ασκήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση.[117]
Η αποστολή του ΟΑΣΕ στη Μολδαβία παρότρυνε τις τοπικές αρχές στην πόλη της Ρίμπνιτσα να επιστρέψουν ένα κατασχεμένο κτίριο στο σχολείο Μολδαβικού Λατινικού αλφαβήτου της πόλης. Το ημιτελές κτίριο ήταν κοντά στην ολοκλήρωσή του το 2004, όταν η Υπερδνειστερία το πήρε υπό τον έλεγχό της κατά τη σχολική κρίση εκείνου του έτους.[118]
Τον Νοέμβριο του 2005 ο Ιόν Ιόβτσεφ, επικεφαλής ενός σχολείου ρουμανικής γλώσσας στην Υπερδνειστερία και ενεργός υποστηρικτής για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και κριτικός της ηγεσίας της Υπερδνειστερίας, έλαβε απειλητικές κλήσεις που τις απέδωσε στις επικρίσεις του για το αυτονομιστικό καθεστώς.[115]
Εφημερίδες
Τα πρώτα περιοδικά στα ρωσικά εμφανίστηκαν στην Υπερδνειστερία στις αρχές του 20ού αιώνα. Έως το τέλος του 2010, δημοσιεύονται περισσότερες από 10 ημερήσιες εφημερίδες στην ΥΜΔ. Οι κυριότερες εθνικές εφημερίδες είναι η Ρόντινα (Πατρίδα), η Αντεβερούλ Νιστριάν, η Ντομπρίι ντεν, η Γκομίν, η Υπερδνειστερία και η Καραβάν.
Ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης
Ο πρώτος ραδιοφωνικός οργανισμός δημιουργήθηκε από τη σοβιετική κυβέρνηση το 1935. Η πραγματική διαμόρφωση του εθνικού ραδιοφωνικού συστήματος ξεκίνησε αμέσως μετά τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας του κράτους. Η Υπερδνειστεριακή Ραδιοφωνία είναι ο επίσημος ραδιοτηλεοπτικός φορέας της ΥΜΔ. Μεταδίδει πρωτότυπα προγράμματα στα ρωσικά, μολδαβικά και ουκρανικά.
- Perviy Pridnestrovskiy (Первый Приднестровский, μετάφραση: Πρώτο Υπερδνειστεριακό). Μεταδίδει προγράμματα στα ρωσικά, τα μολδαβικά και τα ουκρανικά. Στις καθημερινές μεταδίδει προγράμματα από τις 06:15 έως τις 00:30, ενώ τα Σάββατα και τις Κυριακές μεταδίδει προγράμματα από τις 06:15 έως τις 02:00.
- Televideniye svobodnogo vybora (ρωσικά: Телевидение свободного выбора, TSV). Μεταδίδει προγράμματα στη ρωσική γλώσσα, από τις 06:30 έως τις 01:00. Οι υπόλοιπες 5 ½ ώρες καλύπτονται από αναμετάδοση ρωσικών καναλιών.
- Benderskoye televideniye. Μεταδίδει προγράμματα στα ρωσικά, τα μολδαβικά και τα ουκρανικά.
.jpg)
Το 2007, οι ένοπλες δυνάμεις και οι παραστρατιωτικές μονάδες της Υπερδνειστερίας αποτελούνταν από 4.500 με 7.500 στρατιώτες, χωρισμένες σε τέσσερις μηχανοκίνητες ταξιαρχίες πεζικού στην Τιράσπολ, Μπέντερ, Ρίμπνιτσα και Ντουμπασάρι.[119] Έχουν 18 άρματα μάχης, 107 θωρακισμένους μεταφορείς προσωπικού, 73 όπλα πεδίου, 46 αντιαεροπορικές εγκαταστάσεις και 173 μονάδες καταστροφής αρμάτων μάχης. Η αεροπορία αποτελείται από 9 ελικόπτερα Mi-8T, 6 ελικόπτερα Mi-24, 2 ελικόπτερα Mi-2 και διάφορα αεροσκάφη σταθερής πτέρυγας, συμπεριλαμβανομένων των τύπων An-2, An-26 και Yak-18. [εκκρεμεί παραπομπή]
Μετά την κατάρρευση της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, η Ρωσική 14η Στρατιά άφησε 40.000 τόνους όπλων και πυρομαχικών στην Υπερδνειστερία. Στα επόμενα χρόνια υπήρχαν ανησυχίες ότι οι αρχές της Υπερδνειστερίας θα προσπαθούσαν να πουλήσουν τα αποθέματα αυτά σε διεθνές επίπεδο και άσκησαν έντονες πιέσεις για την απομάκρυνση αυτών από τη Ρωσική Ομοσπονδία.
Το 2000 και το 2001, η Ρωσική Ομοσπονδία απέσυρε σιδηροδρομικώς 141 αυτοπροωθούμενα πυροβόλα όπλα και άλλα θωρακισμένα οχήματα και κατέστρεψε σε τοπικό επίπεδο 108 άρματα μάχης T-64 και 139 άλλα στρατιωτικά μέσα που περιορίζονταν από τη Συνθήκη για τις Συμβατικές Ένοπλες Δυνάμεις στην Ευρώπη. Κατά τη διάρκεια των ετών 2002 και 2003, ρώσοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι κατέστρεψαν άλλα 51 τεθωρακισμένα οχήματα, των οποίων οι τύποι δεν περιορίζονταν από τη συμφωνία. Ο ΟΑΣΕ επίσης παρακολούθησε και επαλήθευσε την απόσυρση 48 αμαξοστοιχιών με στρατιωτικό εξοπλισμό και πυρομαχικά το 2003. Ωστόσο, από το Μάρτιο του 2004 δεν έχουν πραγματοποιηθεί άλλες ενέργειες απόσυρσης και επιπλέον 20.000 τόνοι πυρομαχικών, καθώς και μερικός υπόλοιπος στρατιωτικός εξοπλισμός μένει να αφαιρεθεί.
Το φθινόπωρο του 2006, η ηγεσία της Υπερδνειστερίας συμφώνησε να επιτρέψει σε επιθεωρητές του ΟΑΣΕ να εξετάσουν τα πυρομαχικά και συμφωνήθηκε περαιτέρω πρόσβαση προχωρώντας.
Πρόσφατες επιθεωρήσεις όπλων επετράπησαν από την Υπερδνειστερία και διεξήχθησαν από τον ΟΑΣΕ. Το βάρος των δοκιμών ευθύνης στη Ρωσική Ομοσπονδία ήταν να αφαιρέσει το υπόλοιπο των προμηθειών.
Οι αρχές της Υπερδνειστερίας δήλωσαν ότι δεν συμμετέχουν στην κατασκευή ή την εξαγωγή όπλων. Οι αξιωματούχοι του ΟΑΣΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης δήλωσαν το 2005 ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η Υπερδνειστερία "εμπορεύτηκε ποτέ όπλα ή πυρηνικό υλικό" και ότι μεγάλο μέρος της ανησυχίας οφείλεται στις προσπάθειες της κυβέρνησης της Μολδαβίας να πιέσει την Υπερδνειστερία.[120]
Το 2007, ξένοι εμπειρογνώμονες που εργάζονταν εξ ονόματος των Ηνωμένων Εθνών ανέφεραν ότι τα ιστορικά χαμηλά επίπεδα διαφάνειας και η συνεχής άρνηση πλήρων ερευνών σε διεθνείς παρατηρητές έχουν ενισχύσει τις αρνητικές αντιλήψεις της κυβέρνησης της Υπερδνειστερίας, αν και η πρόσφατη συνεργασία των αρχών της Υπερδνειστερίας μπορεί να αντικατοπτρίζει μετατόπιση της στάσης της Υπερδνειστερίας.[121] Στην έκθεσή τους αναφέρεται ότι τα στοιχεία για την παράνομη παραγωγή και εμπορία όπλων από και προς την Υπερδνειστερία έχουν εξωγκωθεί στο παρελθόν, παρόλο που η εμπορία ελαφρών όπλων πιθανότατα συνέβαινε πριν από το 2001 (το τελευταίο έτος όπου τα στοιχεία για τις εξαγωγές έδειχναν 900.000 δολάρια ΗΠΑ εξαγωγών «όπλων, πυρομαχικών, των μερών τους και των εξαρτημάτων τους» από την Υπερδνειστερία). Η έκθεση αναφέρει επίσης ότι το ίδιο ισχύει και για την παραγωγή τέτοιων όπλων, η οποία πιθανότατα θα είχε πραγματοποιηθεί στη δεκαετία του 1990, κυρίως για να εξοπλίσει τις δυνάμεις της Υπερδνειστερίας.
Ο εκπρόσωπος της αποστολής του ΟΑΣΕ Κλάους Νόικιρχ μίλησε για την κατάσταση αυτή: "Συχνά μιλάμε για πώληση όπλων από την Υπερδνειστερία, αλλά δεν υπάρχουν πειστικά στοιχεία".[122]
Το 2010, ο ειδικός απεσταλμένος της Ουκρανίας για την Υπερδνειστερία, ο Βίκτορ Κριζάνοφσκι, δήλωσε ότι δεν υπήρχε συνεχιζόμενη εμπορία όπλων ή παράνομη διακίνηση ναρκωτικών μέσω του Υπερδνειστεριακού τμήματος στα σύνορα Ουκρανίας-Μολδαβίας.[123]
Στην Υπερδνειστερία εορτάζονται οι παρακάτω αργίες:
- 1 Ιανουαρίου - Πρωτοχρονιά (σύμφωνα με το Γρηγοριανό ημερολόγιο), γιορτάζεται μέχρι τα Χριστούγεννα (7 Ιανουαρίου).
- 23 Φεβρουαρίου - Ημέρα του Υπερασπιστή της Πατρίδας.
- 8 Μαρτίου - Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας
- Πάσχα (σύμφωνα με το Γρηγοριανό ημερολόγιο) - Κυριακή και Δευτέρα.
- Ημέρα μνήμης των νεκρών (μία εβδομάδα μετά το Πάσχα στο Γρηγοριανό ημερολόγιο) - Κυριακή και Δευτέρα.
- 1 Μαΐου - Διεθνής Ημέρα Αλληλεγγύης των Εργαζομένων.
- 9 Μαΐου - Ημέρα της Νίκης.
- 2 Σεπτεμβρίου - Ημέρα Δημοκρατίας (από το 1991) - η κύρια κρατική αργία της ΥΜΔ.
- 7 Νοεμβρίου - Ημέρα της Μεγάλης Οκτωβριανής Επανάστασης
- 24 Δεκεμβρίου - Ημέρα Συντάγματος της ΥΜΔ.
- Κοινότητα για την Δημοκρατία και τα Δικαιώματα των Εθνών
- Κατάλογος των ενεργών αποσχιστικών κινημάτων στην Ευρώπη
- Αμπχαζία
- Δημοκρατία του Αρτσάχ
- Κοσσυφοπέδιο
- Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου
- Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας
- Νότια Οσσετία
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads