Νεπαλέζος Σέρπα ορειβάτης From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Τένσινγκ Νοργκέι (तेन्जिङ नोर्गे शेर्पा, 29 Μαΐου 1914 - 9 Μαΐου 1986), γεννημένος ως Ναμγκίαλ Γουάνγκτι και συχνά αποκαλούμενος απλά Σέρπα Τένσινγκ, ήταν Νεπαλέζος Σέρπα ορειβάτης[1]. Θεωρείται ένας από τους διασημότερους ορειβάτες, καθώς συμμετείχε στην κατάκτηση του Έβερεστ με τον Έντμουντ Χίλαρι στις 29 Μαΐου 1953[2]. Το περιοδικό Time τον κατέταξε ανάμεσα στους 100 σημαντικότερους ανθρώπους του 20ού αιώνα.
Οι αφηγήσεις για τα νεανικά χρόνια του Τένσινγκ είναι σχετικά αντιφατικές. Σύμφωνα με την αυτοβιογραφία του, αποδεκτή για αρκετά χρόνια, ήταν Σέρπα γεννημένος στο Τενγκμπότσε, του Κούμπου στο ΒΑ Νεπάλ[3]. Το Κούμπου βρίσκεται κοντά στο Έβερεστ, το οποίο οι Θιβετιανοί και οι Σέρπα ονομάζουν Τσομολούνγκμα, δηλαδή Άγια Μητέρα. Βουδιστής στο θρήσκευμα, ο Τένσινγκ ακολούθησε την παραδοσιακή θρησκεία των Σέρπα και των Θιβετιανών. Η ακριβής ημερομηνία γέννησής του δεν είναι γνωστή, αλλά σύμφωνα με την αυτοβιογραφία του ήταν προχωρημένος Μάιος όταν γεννήθηκε. Μετά από την ανάβασή του στο Έβερεστ στις 29 Μαΐου, αποφάσισε να γιορτάζει τα γενέθλιά του σε αυτή την ημερομηνία. Σύμφωνα με το θιβετιανό ημερολόγιο η χρονιά της γέννησής του ήταν το Έτος του Λαγού, συνεπώς το πιθανότερο έτος γέννησης είναι το 1914[3].
Το όνομά του ήταν "Ναμγκίαλ Γουάνγκτι", αλλά όταν παιδί ακόμα το όνομά του άλλαξε κατόπιν συμβουλής του επικεφαλής λάμα και ιδρυτή της μονής Ρονγκμπούκ, Νγκαγουάνγκ Τερζίν Νόρμου[4]. Το όνομά του Τένσινγκ Νοργκέι σημαίνει "πλούσιος-καλότυχος-ακόλουθος-της-θρησκείας". Ο πατέρας του, βοσκός γιακ, ήταν ο Τσανγκ Λα Μίνγκμα (θ. 1949) και μητέρα του η Ντόκμο Κίνζομπου, που έζησε αρκετά για να τον δει να ανεβαίνει στο Έβερεστ. Ήταν το 11ο από τα 13 παιδιά της οικογένειας, τα περισσότερα από τα οποία πέθαναν σε νεαρή ηλικία[3]. Το έσκασε από το σπίτι του δύο φορές στην εφηβεία, την πρώτη φορά πήγε στο Κατμαντού και τη δεύτερη στο Νταρτζίιλινγκ. Κάποια στιγμή τον έστειλαν στη μονή Τενγκμπότσε, να γίνει μοναχός, αλλά αποφάσισε ότι η μοναστική ζωή δεν ήταν για εκείνον και εγκατέλειψε τη μονή[5]. Σε ηλικία 19 ετών εγκαταστάθηκε στην κοινότητα των Σέρπα στο Του Σονγκ Μπούστι στο Νταρτζίιλινγκ.
Ο Τένσινγκ είχε την πρώτη του ευκαιρία να συμμετάσχει σε αποστολή στο Έβερεστ όταν τον προσέλαβε ο Έρικ Σίπτον, αρχηγός της αποστολής του 1953. Ο Τένσινγκ έλαβε μέρος ως βαστάζος υψηλού υψομέτρου και στις τρεις επίσημες βρετανικές προσπάθειες ανάβασης στο Έβερεστ από από την πλευρά του βόρειου Θιβέτ στη δεκαετία 1930[3]. Στην αποστολή του 1936 συνεργάστηκε με τον ανθρωπολόγο Τζον Μόρις. Πήρε επίσης μέρος και σε άλλες αποστολές στην ινδική υποήπειρο. Για ένα διάστημα στις αρχές της δεκαετίας του 1940 έζησε στο πριγκιπάτο του Τσιτράλ (που έγινε αργότερα τμήμα του Πακιστάν), στην υπηρεσία κάποιου συνταγματάρχη Τσάπμαν. Η πρώτη του γυναίκα πέθανε και θάφτηκε εκεί. Κατά τα γεγονότα της απόσχισης του Πακιστάν κατόρθωσε να επιστρέψει στο Νταρτζίιλινγκ με τις δύο κόρες του, διασχίζοντας την Ινδία ντυμένος με μία παλιά στολή του συνταγματάρχη Τσάπμαν[3].
Το 1947 έλαβε μέρος σε μία ανεπιτυχή προσπάθεια κατάκτησης του Έβερεστ. Ο καναδικής καταγωγής Ερλ Ντένμαν, ο Άνγκε Ντάγουα Σέρπα και ο Τένσινγκ πέρασαν στο Θιβέτ παράνομα για να κάνουν την προσπάθειά τους. Μια ισχυρή καταιγίδα στα 6.700 μ. τους ανάγκασε να επιστρέψουν με ασφάλεια[3]. Το 1947 έγινε επικεφαλής των Σέρπα σε ελβετική αποστολή για πρώτη φορά και συμμετείχε στη διάσωση του Γουάνγκντι Νόρμου που είχε τραυματιστεί σοβαρά από πτώση. Την επόμενη χρονιά έκανε πρώτη ανάβαση στο Κένταρναθ στο δυτικό Γκαργουάλ των Ιμαλαΐων.
Ο Τένσινγκ το 1952 πήρε μέρος σε ελβετικές αποστολές με αρχηγό τον Έντουαρντ Βις-Ντούναντ (Édouard Wyss-Dunant) κατά την άνοιξη και τον Γκάμπριελ Σεβάλεϊ το φθινόπωρο με σοβαρές προσπάθειες ανάβασης στο Έβερεστ από τη νότια πλευρά του Νεπάλ, μετά την αμερικανική και βρετανική αποστολή του 1950 και του 1951. Οι Ρεϊμόν Λαμπέρ και Τένσινγκ Νοργκέι έφτασαν ως τα 8.595 στη ΝΑ κόψη, κάνοντας νέο ρεκόρ υψομέτρου[6]. Ήταν η πρώτη αποστολή στην οποία ο Τένσινγκ συμμετείχε ως πλήρες μέλος, κάτι που θεώρησε ως τη μεγαλύτερη τιμή που του έγινε ποτέ[3].
Το 1953 πήρε μέρος στην αποστολή του Τζον Χαντ, επιχειρώντας στο Έβερεστ για έβδομη φορά. Μέλος της αποστολής ήταν ο Έντμουντ Χίλαρι, ο οποίος παρολίγο να χάσει τη ζωή του πέφτωνας σε κρεβάς, αλλά σώθηκε την τελευταία στιγμή από την επέμβαση του Τένσινγκ, ο οποίος ασφάλισε το σκοινί στο πιολέ του. Έκτοτε ο Χίλαρι τον θεώρησε απαραίτητο ορειβατικό σύντροφο σε οποιαδήποτε μελλοντική του ανάβαση[7].
Στην αποστολή Χαντ συμμετείχαν πάνω από 400 ανάμεσά τους, 362 βαστάζοι, 20 Σέρπα οδηγοί και 4,5 τόνοι υλικών[8]. Η αποστολή δημιούργησε κατασκήνωση βάσης τον Μάρτιο του 1953, ανεβαίνοντας σταδιακά ως το Νότιο Πέρασμα, στα 7.890 μ. Στις 26 Μαΐου ο Τομ Μπουρντίγιον και ο Τσαρλς Έβανς επιχείρησαν να φτάσουν στην κορυφή, αλλά επέστρεψαν λόγω αστοχίας του συστήματος οξυγόνου του Έβανς. Οι δύο ορειβάτες έφτασαν 91 κάθετα μέτρα από την κορυφή[9]. Τότε ο Χαντ ζήτησε απότους Τένσινγκ και Χίλαρι να ξεκινήσουν για την κορυφή.
Το χιόνι και ο άνεμος κράτησε τους δύο ορειβάτες στο Νότιο Πέρασμα για δύο μέρες. Ξεκίνησαν στις 28 Μαΐου με ομάδα υποστήριξης τους Ανγκ Νιίμα, Άλφρεντ Γκρέγκορι και Τζορτζ Λόου. Οι δύο ορειβάτες έστησαν σκηνή στα 8.500 μ. ενώ η ομάδα υποστήριξης επέστρεψε στην κατασκήνωση βάσης. Το επόμενο πρωινό ο Χίλαρι ανακάλυψε ότι οι μπότες του είχαν παγώσει έξω από τη σκηνή και καθυστέρησε περίπου δύο ώρες για να τις ζεστάνει, πριν επιχειρήσει μαζί με τον Τένσινγκ την τελική ανάβαση με σακκίδια 14 κιλών στην πλάτη[10]. Η κρίσιμη κίνηση στο τελευταίο στάδιο της ανάβασης ήταν ένας 12μετρος βράχος, που ονομάστηκε αργότερα το "Βήμα Χίλαρι". Ο Χίλαρι αναρριχήθηκε σε μια σχισμή και ο Τένσινγκ τον ακολούθησε[11]. Από εκεί η συνέχεια ήταν σχετικά εύκολη. Προσέγγισαν την κορυφή του Έβερεστ στα 8.848 μ. στις 11:30 π.μ.[12][13]
Έμειναν στην κορυφή περίπου 14 λεπτά. Ο Χίλαρι πήρε την περίφημη φωτογραφία του Τένσινγκ με το πιολέ του στην κορυφή. Σύμφωνα με την αυτοβιογραφία του Τένσινγκ Man of Everest,[3] όταν ο Τένσινγκ προσφέρθηκε να φωτογραφίσει τον Χίλαρι, εκείνος αρνήθηκε[14][15]. Έγιναν επιπλέον φωτογραφίσεις από την κορυφή προς τα κάτω για να τεκμηριωθεί ότι δεν ήταν κίβδηλη η ανάβαση[16]. Ο πρώτος που τους συνάντησε κατά την κατάβαση ήταν ο Λόου που αναρριχήθηκε ως ένα σημείο για να τους προσφέρει ζεστή σούπα.
Ο Τένσινγκ έγινε δεκτός με μεγάλες τιμές στο Νεπάλ και την Ινδία. Ο Χίλαρι και ο Χαντ χρίστηκαν Ιππότες από την Ελισάβετ Β΄[17], ενώ ο Τένσινγκ έλαβε το μετάλιο του Γεωργίου για τις προσπάθειές του στην αποστολή[4][18] Υπάρχουν εικασίες ότι ο Ινδός πρωθυπουργός Γιαβαχαρλάρ Νεχρού δεν έδωσε άδεια στον Τένσινγκ να χριστεί ιππότης[4]
Ο Τένσινγκ Νοργκέι έγινε ο πρώτος διευθυντής εκπαίδευσης στο πεδίο του Ιμαλαϊκού Ινστιτούτου Ορειβασίας στο Νταρτζίιλινγκ το 1954.
Τον Ιανουάριο του 1975, με την άδεια του βασιλέα του Μπουτάν, Τζίνγκμε Σίνγκιε Γουαντσούκ, ο Τένσινγκ έγινε οδηγός της πρώτης αμερικανικής περιηγητικής ομάδας που επιτράπηκε να εισέλθει[19]. Το επίσημο πρόγραμμα ξεκίνησε στο Πάρο, στο βόρειο Μπουτάν και περιελάμβανε επίσκεψη στη Φωλιά του Τίγρη, (Paro Taktsang), το αρχαίο βουδιστικό μοναστήρι, πριν την επιστροφή στην Ινδία μέσω Νεπάλ και Σικίμ. Ο Τένσινγκ σύστησε την ομάδα στον τελευταίο βασιλέα του Σικίμ και τη φιλοξένησε σπίτι του στην Ινδία για αποχαιρετιστήρια γιορτή.
Το 1978 ίδρυσε την Tenzing Norgay Adventures[20], μια εταιρεία που προσφέρει τρέκινγκ στα Ιμαλάια. Από το 2003, την εταιρεία διηύθυνε ο γιος του Τζάμλινγκ Τένσινγκ Νοργκέι, ο οποίος κατέκτησε το Έβερεστ το 1996.
Ο Τένσινγκ απεβίωσε από εγκεφαλική αιμορραγία στο Νταρζίιλινγκ, της δυτικής Βεγγάλης, στην Ινδία, το 1986, σε ηλικία 71. Η σορός του αποτεφρώθηκε στο Ιμαλαϊκό Ινστιτούτο Ορειβασίας. Η σύζυγός του απεβίωσε το 1992.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
