Σέλευκος Α΄ Νικάτωρ

Ο Σέλευκος Α' Νικάτωρ (358 π.Χ. ή 353 π.Χ. – 281 π.Χ.) ήταν ένας από τους διαδόχους του Αλέξανδρου του Μεγάλου, ιδρυτής της δυναστείας των Σελευκιδών, που βασίλεψε στο ασιατικό τμήμα της πρώην Περσικής Αυτοκρατορίας.

Σέλευκος Α΄
Προτομή του Σέλευκου Α΄
Ηγεμόνας της Αυτοκρατορίας των Σελευκιδών
Περίοδος	305 – 281 π.X.
Προκάτοχος	Μακεδονική Αυτοκρατορία
Διάδοχος	Αντίοχος Α΄
Σατράπης της Βαβυλώνας
Περίοδος	321-316 π.X.
Γέννηση	358 π.Χ. ή 353 π.Χ. Ευρωπός της Βοττιαίας
Θάνατος	281 π.Χ.
Σύζυγος	Απάμα Α' Στρατονίκη
Επίγονοι	Αντίοχος Α΄ Σωτήρ Αχαιός ο Πρεσβύτερος Απάμα Φίλα Β΄
Οίκος	Σελευκιδών
Πατέρας	Αντίοχος
Μητέρα	Λαοδίκη της Μακεδονίας
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Γενικά

Ο Σέλευκος ήταν γιος του Αντίοχου, στρατηγού του Φίλιππου Β'. Μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου το 323 π.Χ., πήρε το μέρος του Περδίκκα, αλλά αργότερα οργάνωσε συνωμοσία εναντίον του και το 321 π.Χ. ανέλαβε τη σατραπεία της Βαβυλώνας. Στους πολέμους των Διαδόχων που ακολούθησαν, πολεμώντας κατά καιρούς είτε τους μεν είτε τους δε, πέτυχε να επικρατήσει έναντι των υπολοίπων, και έγινε κύριος της πρώην Περσικής Αυτοκρατορίας, από τη Σογδιανή και τη Βακτριανή στην ανατολή, μέχρι και το μεγαλύτερο μέρος της Μικράς Ασίας στη δύση. Το 281 π.Χ. νίκησε σε μάχη τον Λυσίμαχο. Ακολούθως πέρασε τον Ελλήσποντο και αναγορεύτηκε βασιλιάς της Μακεδονίας. Σύντομα όμως δολοφονήθηκε από τον Πτολεμαίο Κεραυνό τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους.

Μη στρατιωτικές δραστηριότητες

Οι αρχαίοι συγγραφείς της ελληνιστικής και αυτοκρατορικής εποχής εκθειάζουν τη «φιλανθρωπία», το προσωπικό του θάρρος και την ιπποτική του συμπεριφορά αλλά και τη σωματική του ρώμη. Από τις μη στρατιωτικές του δραστηριότητες αναφέρονται οι εξερευνητικές αποστολές που έγιναν με εντολή του στην Ινδία και την Κασπία Θάλασσα και προπάντων η ίδρυση πολλών ελληνικών πόλεων ανέρχονται περίπου σε 30 στο κέντρο του κράτους του, δηλαδή τη Βόρεια Συρία αλλά και στη Μικρά Αία και στις Ανατολικές επαρχίες.^[1]

Χρονολόγιο

Έτος (π.Χ.)	Γεγονός
326 π.Χ.	Διακρίθηκε στη μάχη του Υδάσπη εναντίον του του Ινδού βασιλιά Πώρου.
323 π.Χ.	Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου συνεργάστηκε αρχικά με τον Περδίκα, από τον οποίο διορίστηκε «χιλίαρχος» (δηλαδή αρχηγός του ιππικού των Εταίρων). Κατά την εκστρατεία εναντίον του Πτολεμαίου Α΄ στην Αίγυπτο ήρθε σε σύγκρουση με τον Περδίκα μετά το θάνατο του οποίου υποστήριξε τον Αντίπατρο.
321 π.Χ.	Κατά τη διανομή του Τριπαραδείσου στη Συρία ανέλαβε τη διοίκηση της Βαβυλώνας.
317-315 π.Χ.	Συγκρούσθηκε με τον Ευμένη και στη συνέχεια με τον Αντίγονο Α΄ τον Μονόφθαλμο από τον οποίο εκδιώχθηκε και αναγκάστηκε να καταφύγει στην Αίγυπτο.
306 π.Χ.	Κατά τη διάρκεια της ατυχούς εκστρατείας του Αντιγόνου στην Αίγυπτο κατέλαβε τις ανατολικές επαρχίες της Περσικής αυτοκρατορίας και στη συνέχεια εισέβαλε (306 -4) στο δυτικό τμήμα της Ινδίας εναντίον του βασιλιά Σανδροκόττου (Τσαντραγκούπτα).
304-301 π.Χ.	Οι εξελίξεις στο μέτωπο της δυτικής Μικράς Ασίας τον ανάγκασαν να συνάψει ειρήνη με τον Ινδό ηγεμόνα παραχωρώντας αρκετά εδάφη την (Αραχωσία και τη Γεδρωσία) και πήρε από αυτόν 500 ελέφαντες η σημασία των οποίων ως νέον όπλο φάνηκε τρία χρόνια αργότερα στη μάχη Ιψού. Εκεί ο Σέλευκος νίκησε μαζί με τον Λυσίμαχο, τον μεγάλο του αντίπαλο Αντίγονο που βρήκε το θάνατο στο πεδίο της μάχης (301 π.Χ.)
300- 284 π.Χ.	Ιδρύει (301-300 π.Χ.) στη Συρία, κοντά στο ποταμό Ορόντη, την πόλη Αντιόχεια, τιμώντας τον πατέρα του Αντίοχο, την οποία κατέστησε πρωτεύουσα του κράτους του, αντί της Σελεύκειας κοντά στο Τίγρη που είχε ιδρύσει ο ίδιος το 310 π.Χ.. Συμμάχησε με τον πρών αντίπαλό του Δημήτριο Πολιορκητή και πήρε ως σύζυγο την πολύ νεότερή του κόρη του τελευταίου Στρατονίκη (299 π.Χ.)
283 π.Χ.	Οι κατακτήσεις του Δημητρίου στην Κιλικία και τη Φοινίκη είχαν ως αποτέλεσμα την όξυνση των σχέσεών του με το Σέλευκο και την προσέγγισή του με τον Πτολεμαίο. Μετά τη μετάβαση του Δημητρίου στην Ελλάδα και τη (βίαιη) κατάληψη από τον ίδιο του θρόνου της Μακεδονίας ύστερα από το θάνατο του Κασσάνδρου, το 297 π.Χ. και τη συμμαχία με τους άλλους διαδόχους, ο Σέλευκος αντιμετώπισε τον Δημήτριο στην Κιλικία, όπου τον ανάγκασε να παραδοθεί, του φέρθηκε όμως ιπποτικά ως το θάνατό του στην αιχμαλωσία.
281 π.Χ.	Ήρθε σε σύγκρουση με τον συμπολεμιστή του και έως τότε σύμμαχό του, βασιλιά της Θράκης, Λυσίμαχο λόγω των εδαφικών αξιώσεων του Σελεύκου στην Μικρά Ασία. Στη μεγάλη μάχη που έγινε στο Κουροπέδιο λίγα χιλιόμετρα δυτικά των Σάρδεων κέρδισε ο Σέλευκος, ενώ ο Λυσίμαχος έχασε εκεί την ζωή του. Στην πόλη Λυσιμάχεια όμως δολοφονήθηκε από τον γιο του Πτολεμαίου (από την πρώτη σύζυγο) Πτολεμαίου Κεραυνού, προφανώς από εκδίκηση (επειδή ο Σέλευκος, παρά την υπόσχεσή του), δεν τον είχε βοηθήσει να καταλάβει το θρόνο της Αιγύπτου, στη Μακεδονία.[2]

Παραπομπές

1. ΙΕΕ, Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τόμ. 9Α, σ.226, Εκδοτική Αθηνών, 1988
2. ΙΕΕ, ό.π.

Προκάτοχος: -

Αυτοκρατορία των Σελευκιδών 305–281 π.X.

Διάδοχος: Αντίοχος Α' Σωτήρ