Νέα Απολλωνία Θεσσαλονίκης

Η Νέα Απολλωνία είναι χωριό του δήμου Βόλβης, της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης.

Νέα Απολλωνία
Νέα Απολλωνία Νέα Απολλωνία
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Κεντρική Μακεδονία
Δήμος	Βόλβης
Γεωγραφία
Νομός	Θεσσαλονίκης
Υψόμετρο	109
Πληθυσμός
Μόνιμος	1.572
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Εγρή Μπουτζάκ
Ταχ. κώδικας	570 15
Τηλ. κωδικός	2393
δεδομένα

ΟΨΗ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΒΟΒΛΗΣ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΝΕΑ ΑΠΟΛΛΩΝΙΑ

Τοποθεσία

Βρίσκεται σε απόσταση 46 χλμ. ανατολικά της Θεσσαλονίκης και 30 χλμ. δυτικά του Σταυρού, στην πεδιάδα της Μυγδονίας, κοντά στη λίμνη Βόλβη, σε απόσταση 4,5 χλμ. από τη νότια όχθη της.

Απέχει 5χλμ. από τα Λουτρά Νέας Απολλωνίας, που αποτελούν αξιόλογο κέντρο ιαματικού τουρισμού.^[1][2]

Ιστορία

Το χωριό είναι κτισμένο δυτικά της αρχαίας Απολλωνίας^[3] και υπάρχουν αξιόλογα ευρήματα στην ευρύτερη περιοχή του, που δείχνουν συνεχή κατοίκηση από τη Νεολιθική περίοδο έως τη Ρωμαϊκή περίοδο.^[1] Σύγχρονες αρχαιολογικές και μεταλλευτικές έρευνες επιβεβαιώνουν την εκμετάλλευση χρυσού στην περιοχή.

Στην Απολλωνία βρίσκεται ο βράχος στον οποίο είχε μιλήσει ο Απ. Παύλος.^[4][5]

Κατά την Τουρκοκρατία δημιουργήθηκε ο οικισμός Εγρί Μπουτζάκ^[6] (που σημαίνει γαμψή λεπίδα) με την εγκατάσταση Γιουρούκων^[1][3] κατά τον Εβλιά Τσελεμπή. Στην καταγραφή του 1861-1862 ταξινομείται ως μουσουλμανικό χωριό με 109 σπίτια.^[1]

Στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, ο στρατός των επαναστατημένων Μακεδόνων υπό τον Εμμανουήλ Παππά κατέλαβε το Εγρί Μπουτζάκ και κινήθηκε ανατολικά προς Ρεντίνα^[7]. Αναγκάστηκε σε οπισθοχώρηση όμως, λόγω της επέλασης από την ανατολική Μακεδονία του Μπαϊράμ πασά, που έσπευσε σε υποστήριξη των τοπικών Οθωμανικών αρχών. Διεξάχθηκε έτσι η πλέον καθοριστική μάχη για την έκβαση του αγώνα των Ελλήνων στην πεδιάδα έξω από τη Νέα Απολλωνία, που έμεινε γνωστή ως Μάχη του Εγρί Μπουτζάκ και έληξε με οπισθοχώρηση των Ελλήνων μπροστά στον πολυάριθμο Οθωμανικό στρατό.

Σύμφωνα με τα στατιστικά του Βάσιλ Κάντσοφ, το 1900 το χωριό είχε 800 Τούρκους κατοίκους.^[8]

Απολλωνία, Βήμα Αποστόλου Παύλου

Το 1907, σύμφωνα με τον Άντολφ Στρουκ^[9], το χωριό έχει 400 σπίτια, 2000 φανατικούς μουσουλμάνους και 3 τζαμιά, που δε σώζονται.

Με την απελευθέρωση, το 1913, τα λουτρά του χωριού επέλεξαν ως χειμερινή διαβίωση μαζί με τα κοπάδια τους νομάδες Σαρακατσάνοι. Ο πληθυσμός ανέρχεται σε 1.050 κατοίκους.^[10]

Το 1924 υπάγεται στην επαρχία Αρναίας του Νομού Χαλκιδικής.

Μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης και την ανταλλαγή πληθυσμών, οι μουσουλμάνοι κάτοικοι προσέφυγαν στην Τουρκία και στο χωριό εγκαταστάθηκαν Έλληνες από περιοχές γύρω από την Προποντίδα (χωριά Βίγα, Αξάζ, Δερμεντζίκι και Προύσα της Τρωάδας στη Μικρά Ασία), καθώς και από χωριά των Δαρδανελλίων της Ανατολικής Θράκης)^[1]. Το 1928 μετονομάστηκε από Εγρή Μπουτζάκ σε Νέα Απολλωνία.^[6][11] Σύμφωνα με την απογραφή του 1928, η Νέα Απολλωνία ήταν εξ ολοκλήρου προσφυγικό χωριό με 210 προσφυγικές οικογένειες με 866 άτομα^[12].

Το 1942, υπάγεται στην επαρχία Λαγκαδά του Νομού Θεσσαλονίκης.^[11]

Σήμερα αποτελεί οικιστικό και διοικητικό κέντρο της περιοχής και έδρα της δημοτικής κοινότητας Νέας Απολλωνίας. Διαθέτει εμπορικά καταστήματα, παιδικό σταθμό, νηπιαγωγείο, δημοτικό σχολείο, αστυνομικό σταθμό, ειρηνοδικείο, κέντρα εστίασης και διασκέδασης.

Στην εκκλησία του Αγίου Παύλου φυλάσσονται πολύτιμες εικόνες.^[3]

Στο χωριό υπάρχει το ξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία χτισμένο από τους Μικρασιάτες πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στο τότε Εγρή Μπουτζάκ, τη σημερινή Νέα Απολλωνία.

Πληθυσμιακή εξέλιξη

Ακολουθεί μια επισκόπηση του πληθυσμού σε όλα τα έτη απογραφής από το 1940 μέχρι σήμερα:^[13]

Ετος	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός	1390	1260	1570	1615	1523	1627	1860	1851

Οικισμοί της κοινότητας Νέας Απολλωνίας

• Νέα Απολλωνία
• Μεσοπόταμο
• Λουτρά Βόλβης

Παραπομπές

1. Τουραλή, Ζαχαρούλα (2000). «Πολιτιστικός άτλας». wikimapia.org. Αθήνα: Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023.
2. «Αpollonia Spa | Τοποθεσία». 5 Δεκεμβρίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023.
3. Κωνσταντίνος Κατσίκης, Δέσποινα Μακροπούλου (2014). Κειμηλιακό Απόθεμα σε Ναούς της περιφέρειας Θεσσαλονίκης από τον 16ο ως τον 20ο αιώνα. Φορητές Εικόνες, Λειτουργικά Αντικείμενα, Παλαίτυπα και Χειρόγραφα Βιβλία (PDF). 1. Θεσσαλονίκη: Στοά των Επιστημών - Ακαδημία Θεσμών και Πολιτισμών. Βυζαντινή Μακεδονία και Θράκη. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 12 Ιουνίου 2018.
4. «Το βήμα του Αποστόλου Παύλου στην Απολλωνία». Πεμπτουσία. 24 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023.
5. «Apollonia». Cultural Route: St Paul the Apostle of the nations. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023.
6. «Πανδέκτης: Egri Boutzak -- Nea Apollonia». pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023.
7. «"ΣΥΛΕΟΣ ΠΕΔΙΟΝ" - "Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821" - "Η Προπαρασκευή του αγώνα"». 14 Ιουλίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023.
8. Кънчов, Васил (1996). Македония: етнография и статистика. Акад. изд. проф. Марин Дринов. ISBN 978-954-430-424-9.
9. Hermann, Adolf (1907). Makedonische Fahrten. Βιέννη και Λειψία: A. Hartleben.
10. Λιθοξόου, Δημήτρης. «Απαρίθμηση των κατοίκων των νέων επαρχιών της Ελλάδος του έτους 1913 - Μακεδονία». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023.
11. «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των ΟΤΑ». web.archive.org. 10 Σεπτεμβρίου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023.
12. «Η εγκατάσταση των προσφύγων στη Μακεδονία 1912-1924». www.lithoksou.net. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023.
13. Simovski, Todor Hristov (1998). Naselenite mesta vo Egejska Makedonija. Σκόπια: Združenie na Decata Begalci ot Egejskiot Del na Makedonija. ISBN 978-9989-9819-4-4.