Κυριάκος Μητσοτάκης
Έλληνας πολιτικός, πρωθυπουργός της Ελλάδας From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Αυτό το λήμμα αφορά τον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας. Για τον παππού του, δείτε: Κυριάκος Κ. Μητσοτάκης.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης (Αθήνα, 4 Μαρτίου 1968) είναι Έλληνας πολιτικός, πρωθυπουργός της Ελλάδας από τον Ιούλιο του 2019 και πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας από τον Ιανουάριο του 2016.[1]
Remove ads
Είναι γιος του πρώην πρωθυπουργού, πρώην αρχηγού της ΝΔ Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Σπούδασε στα πανεπιστήμια του Χάρβαρντ και του Στάνφορντ και είναι συγγραφέας του βιβλίου «Οι συμπληγάδες της εξωτερικής πολιτικής»[2]. Είναι βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας από τις εκλογές του 2004. Από το 2013 ως το 2015 διετέλεσε υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στην κυβέρνηση Αντώνη Σαμαρά. Τον Ιανουάριο του 2016 εξελέγη πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας.[3][4] Από το 2016 ως το 2019 ήταν ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης στην Ελλάδα.
Μετά τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις βουλευτικές εκλογές του 2019, σχημάτισε Κυβέρνηση και ανέλαβε την πρωθυπουργία.
Μετά τις εκλογές του Μαΐου 2023, που διεξήχθησαν με το σύστημα της απλής αναλογικής, δεν κατέστη δυνατό να σχηματιστεί κυβέρνηση και σχηματίστηκε υπηρεσιακή κυβέρνηση, αλλά μετά από τις εκλογές του Ιουνίου με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής ανέλαβε εκ νέου την πρωθυπουργία της Ελλάδας σχηματίζοντας αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Remove ads
Βιογραφία
Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 4 Μαρτίου 1968.[5]
Είναι ο μοναδικός γιος και το τελευταίο από τα τέσσερα παιδιά του πρώην πρωθυπουργού της Ελλάδας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και της Μαρίκας Γιαννούκου.[5] Από την πλευρά του πατέρα του, κατάγεται από οικογένεια πολιτικών και είναι απόγονος της αδερφής του Ελευθέριου Βενιζέλου.[5][6] Μεταξύ άλλων, είναι δισέγγονος του πολιτικού Κωστή Μητσοτάκη, εγγονός του Κυριάκου Μητσοτάκη και αδελφός της πρώην υπουργού Εξωτερικών Ντόρας Μπακογιάννη.[5][6] Όταν ήταν έξι μηνών, ο πατέρας του διέφυγε στο εξωτερικό και η οικογένειά του τέθηκε υπό κατ' οίκον περιορισμό από το καθεστώς της Χούντας.[5] Έναν χρόνο αργότερα, δόθηκε διαβατήριο στη μητέρα του και έτσι αναχώρησαν για το Παρίσι, όπου βρισκόταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης.[7]
Μετά την επιστροφή της οικογένειάς του στην Ελλάδα το 1973[5] ο Μητσοτάκης φοίτησε με τη βοήθεια του επιχειρηματία Μποδοσάκη Αθανασιάδη στο Κολλέγιο Αθηνών, απ' όπου αποφοίτησε ως αριστούχος («salutatorian») το 1986.[8] Σπούδασε Κοινωνικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, όπου βραβεύτηκε για τη διπλωματική εργασία που εκπόνησε με αντικείμενο την εξωτερική πολιτική της Κυβερνήσεως των ΗΠΑ απέναντι στην Ελλάδα.[5] Στη συνέχεια, πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ με αντικείμενο την Ευρωπαϊκή Ενοποίηση και, εκ νέου, στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ με αντικείμενο τη Διοίκηση Επιχειρήσεων.[5]
Η διπλωματική του εργασία εκδόθηκε το 2006 ως βιβλίο στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πατάκη με τον τίτλο Οι συμπληγάδες της εξωτερικής πολιτικής: Εσωτερικές και διεθνείς πιέσεις στις ελληνοαμερικανικές διαπραγματεύσεις για τις βάσεις, 1974-1985.[9] Σε αυτό ο Μητσοτάκης υποστηρίζει αφενός ότι οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ ακολουθούσαν λαϊκιστική εξωτερική πολιτική που εκμεταλλευόταν τα αντιαμερικανικά αισθήματα των Ελλήνων, αφετέρου ότι εκείνες της ΝΔ δεν επηρεάζονταν από εσωτερικούς παράγοντες, αλλά διαμόρφωναν την εξωτερική πολιτική τους με βάση την εμπιστοσύνη στην ορθολογικότητα των διεθνών σχέσεων και την επιθυμία να ωφελήσουν τη χώρα, ισχυρισμό τον οποίο ο δημοσιογράφος Δημήτρης Νέλλας απορρίπτει ως προϊόν κομματικής πολιτικής στράτευσης.[10]
Το 1997 νυμφεύτηκε την πολωνικής καταγωγής Μαρέβα Γκραμπόφσκι, επιχειρηματία και πρώην τραπεζικό στέλεχος. Έχουν αποκτήσει μαζί τρία παιδιά: τη Σοφία, τον Κωνσταντίνο και τη Δάφνη.
Remove ads
Επαγγελματική σταδιοδρομία
Μετά το πέρας των σπουδών του εργάστηκε για λογαριασμό της αγγλικής Chase Investment Bank με έδρα το Λονδίνο, κατά τη διάρκεια της περιόδου μεταξύ 1990-1991, ως οικονομικός αναλυτής, καθώς και για λογαριασμό της McKinsey & Company κατά τη διάρκεια της περιόδου μεταξύ 1995-1997, ως σύμβουλος πελατών με αντικείμενο εστίασης τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και τις τηλεπικοινωνίες, προτού, στη συνέχεια, εργαστεί για λογαριασμό θυγατρικών εταιρειών ελληνικών τραπεζών, όπως η Alpha Ventures της Alpha Bank, κατά τη διάρκεια της περιόδου μεταξύ 1997-1999, ως ανώτερος υπεύθυνος επενδύσεων (αγγλικά: senior investment officer), καθώς και η NBG Venture Capital της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, κατά τη διάρκεια της περιόδου μεταξύ 1999-2003, ως διευθύνων σύμβουλος (αγγλικά: chief executive officer), στο πλαίσιο του οποίου αξιώματος, κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Οικονομικού Φόρουμ του 2003, βραβεύτηκε ως «παγκόσμιος ηγέτης του αύριο» (αγγλικά: «Global Leader for Tomorrow»).[5]
Επί κυβέρνησης Καραμανλή διαπιστώθηκε ότι είχαν δοθεί σε επιχειρήσεις που δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις επιδοτήσεις οι οποίες επιστράφηκαν από την Εθνική Τράπεζα, ενώ η εταιρεία τέθηκε σε εκκαθάριση.[12] Ο ανακριτής ζήτησε την άρση της ασυλίας του Μητσοτάκη, αλλά ο Μητσοτάκης ισχυρίστηκε ότι η μη θεώρηση των επιχειρήσεων αυτών ως καινοτόμων από κυβερνητικά στελέχη αμφισβητούσε την όλη επιχειρηματική λογική της εταιρείας και δεν υπήρχε ποινική διάσταση στην υπόθεση ούτε ζημία για το ελληνικό δημόσιο ή την ΕΕ[13] και η Βουλή απέρριψε την άρση της ασυλίας του τον Ιανουάριο του 2009.[12]
Remove ads
Πολιτική σταδιοδρομία
Βουλευτής και υπουργός
Το Μάρτιο του 2003 ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης προανήγγειλε ότι στις επόμενες εκλογές ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα ήταν υποψήφιος βουλευτής της ΝΔ στη Β΄ Αθηνών «δικαιωματικά», διότι διέθετε «προσόντα και όνομα.»[14] Στις εκλογές του Μαρτίου 2004 και του Σεπτεμβρίου 2007, εξελέγη βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, πρώτος σε ψήφους στην Β΄ Αθηνών.
Το Μάιο του 2010 ο Μητσοτάκης καταψήφισε το νομοσχέδιο της κυβέρνησης Παπανδρέου για τα μέτρα εφαρμογής του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας από την ΕΕ, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, συντασσόμενος με την επίσημη γραμμή της ΝΔ και διαφοροποιούμενος από την αδερφή του, Ντόρα Μπακογιάννη, που διαγράφηκε από τη ΝΔ.[15][16][17]
Στις 25 Ιουνίου 2013, ανέλαβε τη θέση του υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στην κυβέρνηση Αντώνη Σαμαρά, μετά τον πρώτο ανασχηματισμό, θέση που διατήρησε μέχρι τις 27 Ιανουαρίου 2015.[18] Ως υπουργός, επέβλεψε πρόγραμμα κινητικότητας 12.000 δημοσίων υπαλλήλων[19] που οδήγησε στην απομάκρυνση των καθαριστριών του Υπουργείου Οικονομικών και εκατοντάδων σχολικών φυλάκων, ενώ υπάλληλοι της δημοτικής αστυνομίας και διοικητικοί υπάλληλοι των πανεπιστημίων μετακινήθηκαν σε άλλες θέσεις.
Το Φερουάριο του 2015 απουσίασε από την ψηφοφορία για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας για να μην καταψηφίσει τον Προκόπη Παυλόπουλο, την καταλληλότητα του οποίου για τη θέση αμφισβήτησε προσάπτοντάς του υποχωρητική στάση απέναντι σε πελατειακές πρακτικές, ανεπάρκεια στο χειρισμό των γεγονότων του Δεκεμβρίου του 2008 και λανθασμένη έκφραση της ευρωπαϊκής θέσης της Ελλάδας.[20]
Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης
Μετά την ήττα της ΝΔ στις βουλευτικές εκλογές του Ιανουαρίου του 2015, ο Μητσοτάκης ορίστηκε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματός του. Τον Σεπτέμβριο του 2015 έθεσε υποψηφιότητα για πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας.[21] Στον πρώτο γύρο των εσωκομματικών εκλογών, που διεξήχθη στις 20 Δεκεμβρίου,[22] ο Μητσοτάκης έλαβε 115.162 ψήφους, ποσοστό 28,5%, έντεκα ποσοστιαίες μονάδες λιγότερες από το Βαγγέλη Μεϊμαράκη, ο οποίος επίσης πέρασε στο δεύτερο γύρο.[23] Ο Άδωνις Γεωργιάδης ανακοίνωσε τη στήριξή του στην υποψηφιότητα του Μητσοτάκη,[24] ενώ ο Απόστολος Τζιτζικώστας κράτησε ουδέτερη στάση.[25] Υπερισχύοντας στις αστικές περιοχές και τις συνοικίες εύπορων οικονομικά στρωμάτων, όπου συγκεντρώνονταν και οι περισσότεροι ψηφοφόροι στις εσωκομματικές εκλογές,[26][27] ο Μητσοτάκης επικράτησε του Μεϊμαράκη στο δεύτερο γύρο, που πραγματοποιήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2016, με ποσοστό 52,43% και εξελέγη πρόεδρος του κόμματος.[28]
.jpg)
Σύμφωνα με απόρρητα πρακτικά συναντήσεων των πολιτικών αρχηγών της Βόρειας Μακεδονίας που δημοσίευσε η FAZ και η Καθημερινή, ο Μητσοτάκης επεδίωξε επαφές με τη βορειομακεδονική πλευρά και το Δεκέμβριο του 2017 μέσω της ευρωβουλεύτριας της ΝΔ Μαρίας Σπυράκη, που συνάντησε το Ζάεφ στις Βρυξέλλες, τον πληροφόρησε για τις θέσεις της ΝΔ, που θα ψήφιζε μια συμφωνία μόνο εάν την αποδεχόταν και ο Πάνος Καμμένος[29][30][31] και οι θέσεις της οποίας ήταν, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Εφημερίδα των Συντακτών, ότι μόνο ο Μητσοτάκης ως πρωθυπουργός θα μπορούσε αξιόπιστα να συνομολογήσει μια συμφωνία με ευρύτατη συναίνεση, επειδή η ΝΔ θα ήταν αναγκασμένη να απορρίψει μια συμφωνία ως αντιπολίτευση για λόγους εσωκομματικής ενοτητας,[32] ενώ σε κατοπινή συνάντησή η Σπυράκη μετέφερε στο Ζάεφ τη δύσκολη θέση στην οποία βρισκόταν η ΝΔ λόγω πολιτικού κόστους.[29] Ο Μητσοτάκης αντιτάχθηκε στη Συμφωνία των Πρεσπών, χαρακτηρίζοντάς την «εθνική ήττα και εθνικό λάθος» κατά τη συζήτηση για την κύρωσή της στη Βουλή των Ελλήνων τον Ιανουάριο του 2019.[33] Απέδωσε τη συνομολόγησή της στην ύπαρξη συμφωνίας για την ακύρωση της μείωσης των συντάξεων με αντάλλαγμα την υπογραφή της συμφωνίας και κατηγόρησε τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα ότι υπήρξε ο πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός σε διάστημα 30 ετών που αναγνώρισε την ύπαρξη «μακεδονικής» εθνότητας και γλώσσας.[34][35]
Το 2019 ο Μητσοτάκης προέβαλε ως βασικές δεσμεύσεις του την ασφάλεια, τη μείωση των φόρων και τη δημιουργία περισσότερων και καλύτερα αμειβόμενων θέσεων εργασίας.[36][37][38] Στις ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου 2019, η ΝΔ επικράτησε, με διαφορά 9,37%, έναντι του ΣΥΡΙΖΑ.[39]
Πρώτη κυβέρνηση (2019 - 2023)
Στις εθνικές εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019, η Νέα Δημοκρατία κέρδισε με ποσοστό 39,85% και διαφορά 8,32% από τον ΣΥΡΙΖΑ.[40] Στις 8 Ιουλίου ο Μητσοτάκης ορκίστηκε πρωθυπουργός της Ελλάδας.[41] Στις 9 Ιουλίου ορκίστηκαν τα μέλη της κυβέρνησης του[42] και μεταφέρθηκαν υπό την άμεση εποπτεία του πρωθυπουργού η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών και η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, μαζί με την ευθύνη για την ΕΡΤ και το ΑΠΕ-ΜΠΕ.[43][44]
.jpg)
Με το νόμο για το Επιτελικό Κράτος, που ήταν το πρώτο νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή και υπερψηφίστηκε τον Αύγουστο,[45] δημιουργήθηκε μια νέα αυτοτελής υπηρεσία υπαγόμενη τον πρωθυπουργό, η Προεδρία της Κυβέρνησης, με δικό της προσωπικό και αρμοδιότητες, όπου συγχωνεύθηκαν έξι Γραμματείες και η ΕΥΠ, καθιερώθηκαν θέσεις υπηρεσιακών γενικών γραμματέων των υπουργείων, πέραν των πολιτικών γενικών γραμματέων, και μεταφέρθηκαν οι αρμοδιότητες των ελεγκτικών σωμάτων της δημόσιας διοίκησης σε μια ανεξάρτητη αρχή, την Εθνική Αρχή Διαφάνειας.[46][47][48] Κατά την πρωθυπουργία Μητσοτάκη μειώθηκαν κάποιοι φόροι, αυξήθηκαν οι άμεσες ξένες επενδύσεις σε πρωτοφανή ύψη και διαδόθηκε η χρήση ψηφιακών υπηρεσιών στη δημόσια διοίκηση, σε συμφωνία με προεκλογικές του δεσμεύσεις.[49] Μετά την πανδημία η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε με υψηλούς ρυθμούς, αλλά οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά πολύ περισσότερο από τις εξαγωγές, πενταπλασιάζοντας το έλλειμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών σε σχέση με το 2019·[50] οι περισσότερες ξένες επενδύσεις πραγματοποιούνται σε ακίνητα, ενώ οι επενδύσεις σε νέες παραγωγικές μονάδες μειώθηκαν· η ανεργία μειώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2009, αλλά παραμένει υψηλή,[50] ενώ πολλές θέσεις εργασίας είναι χαμηλά αμειβόμενες ή επισφαλείς.[49] Την τριετία 2019-2022 η Ελλάδα είχε τη δεύτερη μικρότερη αύξηση μισθών στην Ευρώπη (1,7%).[51] Τέλος, το δημόσιο χρέος μειώθηκε ως ποσοστό του ΑΕΠ κυρίως λόγω πληθωρισμού, αλλά αυξήθηκε σε απόλυτα ποσά.[50] Το 2022 και το 2023 το περιοδικό Economist ονόμασε την Ελλάδα την χώρα με την ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία, αναφερόμενο στην αύξηση της αξίας της χρηματαγοράς άνω του 40%, στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που προσείλκυσαν επενδύσεις και στον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας, παρόλο που δεν είχε αναπληρώσει τις απώλειες της περιόδου της οικονομικής κρίσης.[52] Το 2022 το κράτος προκατέβαλε την αποπληρωμή για δάνεια ύψους 2,7 δις ευρώ προς χώρες της Ευρωζώνης για πρώτη φορά μετά την οικονομική κρίση.[53] Επίσης, οι ενέργειες του Μητσοτάκη προλείαναν το έδαφος για επενδύσεις των εταιρειών Microsoft, Apple και Amazon σε ελληνικά κέντρα δεδομένων.[54]
.jpg)
Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του, ο Μητσοτάκης επαινέθηκε για την φιλοευρωπαϊκή και τεχνοκρατική του ηγεσία,[55] την οργάνωση του εμβολιασμού κατά της COVID-19[56] και την αναβάθμιση της ελληνικής επενδυτικής βαθμίδας.[57][58] Κατά την πρώτη πρωθυπουργική θητεία του, ενισχύθηκε η υπηρεσία 112 για έγκαιρες εκκενώσεις εν ώρα φυσικών καταστροφών,[59][60] έγιναν παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της πληθωριστικής κρίσης,[61] και δρομολόγησε την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Πάτρα-Πύργος.[62] Σύμφωνα με έρευνα που έγινε το 2022 για το Ευρωβαρόμετρο 2658 / SP523, βασισμένη σε δείγμα 1013 συνεντεύξεων, το 98% των ερωτηθέντων πίστευε ότι υπάρχει εκτεταμένη διαφθορά σε όλους τους τομείς της χώρας και το 51% πως η διαφθορά παρουσίαζε αύξηση την τελευταία τριετία.[63][64]
Μετά την ανάληψη της εξουσίας κυβερνητικοί παράγοντες εκφράστηκαν θετικά για τη συμφωνία των Πρεσπών και ο Μητσοτάκης απέρριψε κατηγορίες περί αλλαγής στάσης λέγοντας ότι θα προσπαθήσει να αμβύνει τις αρνητικές συνέπειες της συμφωνίας.[65] Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, ο Μητσοτάκης ανταποκρίθηκε στα επεισόδια του 2020 στον Έβρο επεκτείνοντας τον φράχτη στα ελληνοτουρκικά σύνορα,[66] ενώ έχει δεχτεί κριτική για την πραγματοποίηση παράνομων επαναπροωθήσεων μεταναστών, κάτι που η κυβέρνηση αρνείται.[67] Υπέγραψε την ελληνογαλλική αμυντική συμφωνία το 2021[68] και το ελληνοαιγυπτιακό σύμφωνο θαλάσσης για την εξόρυξη φυσικών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο,[69] προσέφερε στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία μετά την εισβολή της Ρωσίας,[70][71] ενδυνάμωσε τον αμυντικό συντονισμό της Ελλάδας με το Ισραήλ,[72][73] και υπέγραψε Κοινή Δήλωση Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης με την Ινδία και την Ιαπωνία το 2023.[74][75][76] Από την άλλη πλευρά, ως πρωθυπουργός έχει συγκεντρώσει έντονη κριτική από τον διεθνή Τύπο για έξαρση της διαφθοράς με αιχμή τις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων τον Ιούνιο του 2020.[77] Σημαντικό θέμα κριτικής, επίσης, αποτέλεσε το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών του 2023 οπού κατά τη διενέργεια της εξεταστικής επιτροπής στη Βουλή με απόφαση της κυβερνητικής πλειοψηφίας αποκλείστηκαν σημαντικοί μάρτυρες της υπόθεσης από το να καταθέσουν στη Βουλή.[78]
.jpg)
Στον απόηχο διαμαρτυριών για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη ο Μητσοτάκης ανακοίνωσε στις 28 Μαρτίου 2023 την πρόωρη διενέργεια βουλευτικών εκλογών στις 21 Μαΐου.[79] Στις εκλογές η Νέα Δημοκρατία έλαβε 2.407.750 ψήφους (ποσοστό 40,79%), εκλέγοντας 146 βουλευτές. Στις 22 Μαΐου ο Μητσοτάκης έλαβε από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαρόπουλου εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, την οποία παρέδωσε αυθημερόν μετά από τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με όλους τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων της νέας Βουλής.[80][81] Στις 25 Μαΐου παρέδωσε την πρωθυπουργία στον υπηρεσιακό πρωθυπουργό Ιωάννη Σαρμά, μέχρι πρότινος πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.[82] Στις 29 Μαΐου η Βουλή διαλύθηκε και προκηρύχθηκαν νέες βουλευτικές εκλογές για τις 25 Ιουνίου.[83]
Δεύτερη κυβέρνηση (2023 - σήμερα)
.jpg)
Στις εθνικές εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023, η Νέα Δημοκρατία κέρδισε με ποσοστό 40,56%.[84] Στις 26 Ιουνίου ο Μητσοτάκης ορκίστηκε πρωθυπουργός της Ελλάδας και την επομένη ορκίστηκε η κυβέρνησή του.
.jpg)
Κατά τη δεύτερη θητεία του, καθιερώθηκε η επιστολική ψήφος,[85] θεσπίστηκαν ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα μέσω της νομιμοποίησης του γάμου και της υιοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια,[86][87] νομιμοποιήθηκε η ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων,[88] εγκαινιάστηκε ο οδικός άξονας Άκτιο-Αμβρακία[89] και δημιουργήθηκε ηλεκτρονική πλατφόρμα με καταγγελίες για τον σχολικό εκφοβισμό.[90] Το ποσοστό ανεργίας ελαττώθηκε κάτω από 10% για πρώτη φορά μετά το 2009,[91] ο κατώτατος μηνιαίος μισθός αυξήθηκε από τα 650 στα 830€,[92] ενισχύθηκε το εννεάμηνο επίδομα μητρότητας[93] και θεσμοθετήθηκε η διενέργεια επί πληρωμή απογευματικών χειρουργείων στα δημόσια νοσοκομεία.[94][95] Το 2023 ο Μητσοτάκης ενέταξε την Ελλάδα στην Πρωτοβουλία Τριών Θαλασσών[96] και σχεδιάστηκε το πρόγραμμα «Αιγίς» για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.[97] Το Φεβρουάριο του 2024 το Ευρωκοινοβούλιο υιοθέτησε καταδικαστικό ψήφισμα για την κατάσταση του κράτους δικαίου στην Ελλάδα, αναφερόμενο μεταξύ άλλων στην ελευθερία των ΜΜΕ, στο σκάνδαλο των παρακολουθήσεων με το κατασκοπευτικό λογισμικό Predator και στην αστυνομική βία.[98] Ο Μητσοτάκης απάντησε αναφερόμενος στην καλή βαθμολογία και αναβάθμιση της Ελλάδα στην κατηγορία της «πλήρους δημοκρατίας» από τον Economist.[99]
Επί πρωθυπουργίας Μητσοτάκη, η κυβέρνηση δεν έχει εισαγάγει προς ψήφιση στη Βουλή τα προβλεπόμενα από τη συμφωνία των Πρεσπών μνημόνια συνεργασίας Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας σε ζητήματα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, στρατιωτικά και οικονομικά,[100] ενώ δεν ενεργοποίησε εργαλεία της συμφωνίας, όπως η Διακυβερνητική Επιτροπή Παρακολούθησης της Συμφωνίας, που θα έλεγχε την εφαρμογή της, και οι δύο Επιτροπές για τα σχολικά βιβλία και για τα εμπορικά σήματα.[101]
Remove ads
Κριτική
Σκάνδαλο της Siemens
Μερίδα των ελληνικών ΜΜΕ κατηγόρησαν τον Μητσοτάκη για χρηματισμό από την εταιρεία Siemens το 2008, όταν ξέσπασε το σκάνδαλο της γερμανικής εταιρείας στην Ελλάδα. Τον Ιούνιο του 2008 δημοσιεύτηκαν στον ελληνικό Τύπο διάφορα τιμολόγια ηλεκτρονικού εξοπλισμού που βρέθηκαν στην κατοχή του, τα οποία φέρεται να εξοφλήθηκαν μερικές ημέρες μετά από την παρέμβαση εισαγγελέα στην εταιρεία και την κατάθεση μαρτύρων.[102] Ο εξοπλισμός αφορούσε τηλεπικοινωνιακές και ηλεκτρονικές συσκευές.[103] Η γνησιότητα των τιμολογίων επιβεβαιώθηκε.[104] Παρ' όλα αυτά ο Μητσοτάκης δήλωσε αθώος και ότι δεν εισέπραξε κανένα δώρο από την Siemens.[105] Σε ερώτηση δημοσιογράφου πώς συνέβη και ο ίδιος και οι αδελφές του, Ντόρα Μπακογιάννη και Κατερίνα Μητσοτάκη, αγόρασαν τηλεφωνικό εξοπλισμό την ίδια χρονική περίοδο από την ίδια εταιρεία, εκείνος απάντησε πως «δεν υπάρχουνε πολλές εταιρείες που να προμηθεύουν τηλεφωνικά κέντρα στην αγορά».[106] Για την υπόθεση αυτή, δεν ασκήθηκε ποινική δίωξη.
Αντιμετώπιση πανδημίας Covid-19
Τον Δεκέμβριο του 2020 ο Μητσοτάκης δέχτηκε κριτική έπειτα από τη δημοσίευση φωτογραφίας του από τις 29 Νοεμβρίου 2020 που τον εμφάνιζε να είναι βρίσκεται με άλλα άτομα στην Πάρνηθα χωρίς να φοράει μάσκα, ενώ η χρήση της ήταν υποχρεωτική και οι μετακινήσεις περιορισμένες.[107] Σε άλλο περιστατικό, στις 6 Φεβρουαρίου 2021, κατά την επίσκεψή του στην Ικαρία βρέθηκε στο σπίτι του βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Χριστόδουλο Στεφανάδη για γεύμα μαζί με δεκάδες άτομα ενώ ίσχυαν περιορισμοί στις συγκεντρώσεις, γεγονός για το οποίο του ασκήθηκε κριτική από κόμματα της αντιπολίτευσης και μέσα ενημέρωσης.[108][109][110]
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός εμβολιάστηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2020, την ημέρα που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί στην Ελλάδα.[111] Η πρόταση για κοινό υγειονομικό πιστοποιητικό υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ και το σχέδιο της Ελλάδα για την αξιοποίηση της ευρωπαϊκής ενίσχυσης ύψους 31 δις επαινέθηκε από τους αξιωματούχους της ΕΕ.[112] Στα μέσα Ιουλίου 2021 υπερψηφίστηκε ο υποχρεωτικός εμβολιασμός των υγειονομικών.[113]
Κατά τη διάρκεια ομιλίας του σε κοινοβουλευτική συζήτηση το Δεκέμβριο του 2021 για την πανδημία CoViD-19 ο Μητσοτάκης δήλωσε πως δεν έχει κάποια ένδειξη ότι παρατηρείται μεγαλύτερη θνησιμότητα στους ασθενείς με COVID-19 που είναι διασωληνωμένοι εκτός ΜΕΘ σε σχέση με αυτούς οι οποίοι είναι διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ και ζήτησε από το ΣυΡιζΑ να την προσκομίσει αν διαθέτει.[114][115] Τον ίδιο μήνα δημοσιεύθηκε μελέτη του επικεφαλής της επιτροπής λοιμωξιολόγων Σωτήρη Τσιόδρα και του καθηγητή Θεόδωρου Λύτρα, η οποία διαπίστωνε μεταξύ άλλων ότι η νοσηλεία εκτος ΜΕΘ σχετιζόταν με αυξημένη κατά 87% θνητότητα σε σχέση με τη νοσηλεία σε ΜΕΘ.[116] Ο Λύτρας δήλωσε ότι η ανάλυση είχε γίνει το Μάιο και είχε γνωστοποιηθεί «άμεσα κ επανειλημμένα σε όλους όσους λαμβάνουν τις αποφάσεις στο ανώτατο επίπεδο».[117] Στελέχη της κυβέρνησης Μητσοτάκη αρνήθηκαν ότι γνώριζαν τη μελέτη[118] και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είπε ότι ο Μητσοτάκης ποτέ δεν ισχυρίστηκε ότι είναι ίδια η αντιμετώπιση εντός και εκτός ΜΕΘ.[119]
Σκάνδαλο τηλεφωνικών παρακολουθήσεων
Αρχές Αυγούστου του 2022, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Νίκος Ανδρουλάκης, αποκάλυψε ότι υπήρξε θύμα παρακολούθησης μέσω του κινητού του τηλεφώνου από κακόβουλο λογισμικό, κατ' εντολή της ΕΥΠ. Το ίδιο έκαναν και δυο δημοσιογράφοι, ο Θανάσης Κουκάκης και ο Σταύρος Μαλιχούδης. Η αντιπολίτευση και τα ΜΜΕ, ελληνικά και διεθνή, έκαναν λόγο για σκάνδαλο που πλήττει τη πολιτική ζωή και τη δημοκρατία.[120]
Ο Μητσοτάκης, υποστήριξε ότι η αντικειμενική πολιτική ευθύνη αναλήφθηκε με την παραίτηση του ανιψιού του, Γρηγόρη Δημητριάδη, από τη θέση του γενικού γραμματέα του πρωθυπουργού, ενώ για την παρακολούθηση του Νίκου Ανδρουλάκη ανέφερε ότι ήταν λάθος απόφαση του διοικητή της ΕΥΠ, Παναγιώτη Κοντολέοντα, που δεν συνεκτίμησε σωστά την ιδιότητα του προέδρου του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής. Υπερασπίστηκε τη λειτουργία της υπηρεσίας πληροφοριών, θεωρώντας πως παράγει ωφέλιμο για το έθνος έργο, ενώ με την τοποθέτηση του νέου διοικητή, διπλωμάτη Θεμιστοκλή Δεμίρη, θεώρησε ότι θα αποκατασταθεί το πολιτικό κριτήριο στις αποφάσεις παρακολούθησης. Παράλληλα, πρότεινε αλλαγές που θα ενισχύσουν τον έλεγχο της Υπηρεσίας.[121]
Αν και ο ίδιος o πρωθυπουργός είχε αρνηθεί επανειλημμένα οποιαδήποτε σχέση της κυβέρνησης με το κατασκοπευτικό λογισμικό Predator της εταιρείας Intellexa, το οποίο σε τοποθετήσεις του έχει χαρακτηρίσει παράνομο κακόβουλο λογισμικό, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών σε απάντηση στους New York Times παραδέχτηκε ότι τον Νοέμβριο του 2021 αδειοδότησε την Intellexa να εξάγει το Predator στη Μαδαγασκάρη.[122][123]
Τον Δεκέμβριο του 2022, ερωτώμενος από τον Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή, ο Μητσοτάκης αρνήθηκε ότι είχε δώσει εντολή παρακολούθησης του υπουργού της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη και του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνου Φλώρου.[124][125] Tον Ιανουάριο του 2023, απαντώντας σε αίτημα του Τσίπρα να διερευνηθεί αν έξι άτομα, μεταξύ των οποίων ο Χατζηδάκης και ο Φλώρος, παρακολουθήθηκαν από την ΕΥΠ,[126] ο πρόεδρος της ΑΔΑΕ, Χρήστος Ράμμος επιβεβαίωσε την παρακολούθησή τους.[127]
Σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη
Στις 28 Φεβρουαρίου 2023 επιβατική αμαξοστοιχία της Hellenic Train συγκρούστηκε, κοντά στον οικισμό του Ευαγγελισμού Τεμπών, μετωπικά με εμπορική αμαξοστοιχία της ίδιας εταιρείας με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 57 άνθρωποι. Τις επόμενες ημέρες, και με αφορμή το ατύχημα, ο υπουργός Μεταφορών, Κώστας Αχ. Καραμανλής, παραιτήθηκε από την θέση του. Τρεις εβδομάδες μετά το ατύχημα, ο πρωθυπουργός σε ερώτηση που δέχθηκε από δημοσιογράφο σχετικά με το φορτίο που μετέφερε το τρένο δήλωσε ότι "Το γνωρίζουμε αυτό πια με βεβαιότητα. Γνωρίζουμε ακριβώς τι μετέφερε το εμπορικό τρένο. Δεν υπήρχε τίποτα εύφλεκτο. Η σύγκρουση ήταν τόσο βίαιη και τόσο σφοδρή που προκάλεσε, αυτό μας λένε οι ειδικοί, μία πρώτη ανάφλεξη και προφανώς στη συνέχεια υπήρχαν εύφλεκτα υλικά -λάδια- τα οποία πήρανε φωτιά όταν έγινε η σύγκρουση. Άρα, σε αυτό θέλω να το απαντήσω κατηγορηματικά γιατί ξέρετε -όχι μόνο στη χώρα μας- πια παντού ευδοκιμούν οι θεωρίες συνωμοσίες.[128] Δεν υπήρχε τίποτα ύποπτο στην εμπορική αμαξοστοιχία".[129] Ένα, ωστόσο, χρόνο αργότερα, σε νέα συνέντευξή και ερωτώμενος για το ίδιο θέμα παραδέχθηκε ότι «δεν υπάρχει καμία βεβαιότητα».[130] Η συνέντευξή του προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις της αντιπολίτευσης.[131] Στην ίδια συνέντευξη ο πρωθυπουργός παραδέχθηκε ότι η εξεταστική επιτροπή που συστάθηκε για τη διερεύνηση του δυστυχήματος στα Τέμπη, και της οποίας ο πρόεδρος και βουλευτής της ΝΔ, Δ. Μαρκόπουλος, κατηγορήθηκε για τους χειρισμούς του και την διεύθυνση της διαδικασίας, «Δεν ήταν και η καλύτερη στιγμή της Βουλής».[132][133][134]
Remove ads
Συγγραφικό έργο
- Οι Συμπληγάδες της Εξωτερικής Πολιτικής, (Πατάκης, Αθήνα 2006)
Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads