Αμβρακία Οδός

Η Αμβρακία Οδός (Αυτοκινητόδρομος Άκτιο-Αμβρακία ή Αυτοκινητόδρομος 52, Α52) είναι ένας αυτοκινητόδρομος στην Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας. Αποτελεί τον πρώτο κάθετο άξονα της Ιόνιας Οδού (Α5). Ξεκινά από τον Α/Κ Αμβρακίας της Ιόνιας Οδού και καταλήγει στην υποθαλάσσια σήραγγα Πρέβεζας-Ακτίου παρακάμπτοντας τις πόλεις της Αμφιλοχίας και της Βόνιτσας. Αποτελεί τμήμα της Ευρωπαϊκής Οδού 55 (Ε55).

Aυτοκινητόδρομος 52 Άκτιο - Αμβρακία (Αμβρακία Οδός)
Κάθετος της Ιόνιας Οδού
Η διαδρομή της Αμβρακίας Οδού.
Πληροφορίες δρόμου
Τμήμα της	Κάθετος της Ιόνιας Οδού
Μήκος	48,5 χλμ. Έτος Παράδοσης: 2019: Βόνιτσα - Άκτιο (14 km) 2022: Ιόνια Οδός - Λουτράκι (17 km) 2023: Λουτράκι - Βόνιτσα (17,5 km) 2024: Πλήρης Παράδοση του αυτοκινητοδρόμου
Σημαντικοί κόμβοι
Ανατολικό τέρμα	Α5 στην Αμβρακία
Δυτικό τέρμα:	Υποθ. ζεύξη Πρέβεζας-Ακτίου στο Άκτιο
Τοποθεσίες
Περιφέρειες	Δυτική Ελλάδα
Σημαντικές πόλεις	Βόνιτσα, Άκτιο
Δίκτυο αυτοκινητοδρόμων
Αυτοκινητόδρομοι της Ελλάδας

Το έργο αφορά τη μετατροπή του δρόμου από την Αμβρακία μέχρι το Άκτιο σε κλειστό αυτοκινητόδρομο, με συνολικό μήκος 48,5 χλμ, 4 λωρίδες κυκλοφορίας (2+2) με μεσαίο διαχωριστικό αλλά χωρίς Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης (ΛΕΑ).

Η πρώτη παράδοση τμημάτων ξεκίνησε με ένα τμήμα μήκους 14 χιλιομέτρων στο δυτικό άκρο, το οποίο παραδόθηκε στις 24 Απριλίου 2019. Στις 22 Ιουλίου 2022 παραδόθηκε και το τμήμα από την Ιόνια Οδό μέχρι το Λουτράκι Αιτωλοακαρνανίας (γνωστό και ως παράκαμψη Αμφιλοχίας), μήκους 17 χιλιομέτρων.^[1] Οι εργασίες στο υπόλοιπο τμήμα του άξονα είχαν διακοπεί λόγω προβλημάτων με τις ανάδοχες εταιρείες και δικαστικών προσφυγών. Το έργο ολοκληρώθηκε και παραδόθηκε πλήρως στις 31 Ιανουαρίου 2024.

Ιστορικό

Πρώτες εργολαβίες το 2010

Το 2009 ολοκληρώθηκε η δημοπράτηση του έργου και η ανάδειξη των αναδόχων για τις 4 εργολαβίες στις οποίες είχε χωριστεί το έργο:^[2][3]

• ΤΜΗΜΑ 1ο (από Άκτιο έως Χιλιομετρική Θέση 22,5 στα Παλιάμπελα): ΑΕΓΕΚ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ Α.Ε.
• ΤΜΗΜΑ 2ο (από Χ.Θ. 22,5 έως Χ.Θ. 26,9 στο Δρυμό): ΙΟΝΙΟΣ Α.Ε. (θυγατρική της ΑΕΓΕΚ)
• ΤΜΗΜΑ 3ο (από Χ.Θ. 26,9 έως Χ.Θ. 35 στο Λουτράκι): ΙΟΝΙΟΣ Α.Ε. (θυγατρική της ΑΕΓΕΚ)
• ΤΜΗΜΑ 4ο (από Χ.Θ. 35 έως σύνδεση με Ιόνια Οδό): CONSORZIO STABILE ITALIMPREZE S.C. a R.L.

Η υπογραφή των συμβάσεων έγινε τον Μάρτιο του 2010 με συνολικό προϋπολογισμό 340 εκατομμύρια ευρώ και με αρχικό ορίζοντα ολοκλήρωσης τους 36 μήνες (3 χρόνια), δηλαδή έως τον Μάρτιο του 2013.^[3][4]

Εξελίξεις το 2013 και 2014

Η ανάδοχος εταιρεία ΑΕΓΕΚ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ (με τις θυγατρικές της ΙΟΝΙΟΣ κλπ) κηρύχθηκε έκπτωτη τον Μάιο του 2013 στις 2 από τις 4 εργολαβίες που είχε αναλάβει (1ο και 4ο τμήμα). Στη συνέχεια επανεκκίνησε τα έργα με αποτέλεσμα να αρθεί η έκπτωσή της τον Αύγουστο του 2013, αλλά κηρύχθηκε και πάλι έκπτωτη τον Μάιο του 2014, οπότε και υπέβαλε αίτημα για τη σύσταση νέας κοινοπραξίας με τη συμμετοχή μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών ώστε να μπορέσει να συνεχιστεί το έργο.^[5][6] Ο ανάδοχος κηρύχθηκε επίσης έκπτωτος ακόμα τρεις φορές για τη μία από τις τέσσερις εργολαβίες.^[7] Τελικά, στην πρώτη και την τέταρτη εργολαβία παρέμεινε η ΑΕΓΕΚ ενώ στην δεύτερη και την τρίτη τα έργα ανέλαβαν από κοινού οι εταιρείες ΙΟΝΙΟΣ-ΤΟΜΗ και ΙΟΝΙΟΣ-ΑΚΤΩΡ.^[8]

Το 2014 αποφασίστηκε επίσης η τροποποίηση της χάραξης και η απ’ ευθείας σύνδεση του νέου αυτοκινητόδρομου με την Ιόνια Οδό με ανισόπεδο κόμβο, ενώ ο αρχικός σχεδιασμός στο ανατολικό άκρο προέβλεπε σύνδεση με την Ε.Ο. Αντιρρίου – Ιωαννίνων και έπειτα με την Ιόνια Οδό.^[9] Το ίδιο έτος επί υπουργίας Μιχάλη Χρυσοχοϊδη έλαβε επίσημα την ονομασία «Αμβρακία Οδός».^[10]

Στα τέλη του 2014 δόθηκαν επίσης ακόμα δύο παρατάσεις για την ολοκλήρωση μέχρι τα τέλη του 2015. Μία για το ανατολικό τμήμα που περιλαμβάνει και την Παράκαμψη Αμφιλοχίας και μία για το 2ο τμήμα (χ.θ. 22,5 έως χ.θ. 26,9). Οι παρατάσεις δόθηκαν λόγω αδυναμίας του αναδόχου (Ιόνιος ΑΕ) να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του προς τους εργαζόμενους και τους προμηθευτές του έργου, ενώ υπήρχαν και ανοιχτά ζητήματα με απαλλοτριώσεις.^[11]

Εξελίξεις στο διάστημα 2015-2018

Στις αρχές του 2015 τα έργα σταμάτησαν και πάλι^[7] και τελικά, στα τέλη του 2016, αποφασίστηκε να δοθεί παράταση 15 περίπου μηνών και στις τέσσερις εργολαβίες, μέχρι τα τέλη του 2017. Ο προγραμματισμός περιελάμβανε την παράδοση, μέχρι τα μέσα του 2018, συνολικά περίπου 40 χιλιομέτρων συμπεριλαμβανομένης της Παράκαμψης Βόνιτσας της 1ης εργολαβίας και της Παράκαμψης Αμφιλοχίας της 4ης εργολαβίας. Σε δεύτερη φάση και με νέα δημοπράτηση θα ολοκληρώνονταν τα εναπομείναντα τμήματα συνολικού μήκους 8,5 χιλιομέτρων, περίπου το 2020.^[12][13]

Ωστόσο, και μετά από διάφορους σχεδιασμούς στο διάστημα που ακολούθησε εντός του 2017, τα έργα συνεχίστηκαν μόνο στην 1η εργολαβία.^[14][15][16] Όλα τα υπόλοιπα τμήματα αποφασίστηκε, τελικά, να ολοκληρωθούν με μια νέα εργολαβία- «σκούπα» ύψους 160 εκατομμυρίων ευρώ, ο διαγωνισμός για την οποία διεξήχθη τον Ιούνιο του 2018 και στην οποία ανακηρύχθηκε προσωρινός ανάδοχος στα τέλη του 2018 η Κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ-ΤΕΡΝΑ. Το νέο χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση των τμημάτων αυτών ήταν 30 μήνες, μέχρι περίπου τα μέσα του 2021.^[17]

Δικαστικές προσφυγές και ακύρωση του διαγωνισμού το 2019

Παρόλ'αυτά, τον Οκτώβριο του 2018 η δεύτερη μειοδότρια του διαγωνισμού, GD Infrastrutture, υπέβαλλε δικαστική προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) το οποίο έκανε δεκτό το αίτημα για αναστολή του διαγωνισμού. Στις 11 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους η Αρχή εξέτασης προδικαστικών προσφυγών (ΑΕΠΠ) απέρριψε την προηγούμενη προσφυγή, αλλά στις 20 Δεκεμβρίου με νέα απόφαση αναίρεσε την προηγούμενη απόφασή της. Στα μέσα του 2019 το ΣτΕ έκανε εν μέρει δεκτή την προσφυγή της GD Infrastrutture αναστέλλοντας την πρόοδο της διαδικασίας του διαγωνισμού.^[18][19][20]

Τον Ιούνιο του 2019, λίγες μέρες πριν εκδικαστεί στις 13 Ιουνίου η προσφυγή της GD Infrastrutture στο ΣτΕ, το Υπουργείου Υποδομών ανακάλεσε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού και την ανακήρυξη της ΑΚΤΩΡ-ΤΕΡΝΑ σε προσωρινή μειοδότρια. Το φθινόπωρο του 2019, και παρόλο που το νέο Υπουργείο είχε εκφράσει τη βούλησή του να συνεχίσει ο διαγωνισμός,^[21] η προσφυγή στο ΣτΕ της GD Infrastrutture έγινε δεκτή. Πλέον, το Υπουργείο Υποδομών μπορεί είτε να προχωρήσει τον διαγωνισμό επιλέγοντας το δεύτερο μειοδότη GD Infrastrutture, είτε να διακόψει την διαγωνιστική διαδικασία. Σε κάθε περίπτωση, αν το έργο δεν έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2023 η Ελλάδα κινδυνεύει με επιστροφή κονδυλίων που έχουν προέλθει από την Ε.Ε.^[22]

Παράδοση τμήματος 14 χιλιομέτρων το 2019

Στις 24 Απριλίου 2019 παραδόθηκαν 14 χιλιόμετρα της 1ης εργολαβίας του αυτοκινητόδρομου, στο δυτικό άκρο. Πρόκειται για το τμήμα που ξεκινά περίπου 1,5 χιλιόμετρο μετά την Υποθαλάσσια Σήραγγα Πρέβεζας - Ακτίου και καταλήγει στην Βόνιτσα, στο ύψος του κόμβου με την Πάλαιρο.^[19]

Εξελίξεις το 2020

Στις αρχές του 2020 το υπουργείο Μεταφορών ακύρωσε τον αρχικό διαγωνισμό προκειμένου να επαναληφθεί^[23]. Ζητήθηκε από τους τέσσερις αρχικούς υποψηφίους (Intrakat, ΑΒΑΞ, GD Infrastrutture, Mytilineos) να ανανεώσουν τις προσφορές τους. Η μόνη εταιρεία που ανανέωσε την προσφορά της ήταν η Mytilineos, στην οποία και κατοχυρώθηκε το έργο τον Αύγουστο του 2020.

Παράδοση Παράκαμψης Αμφιλοχίας

Τον Ιούλιο του 2022 παραδόθηκε ένα τμήμα 15 χιλιομέτρων από την Ιονία Οδό μέχρι τον κόμβο Λουτρακίου.

Πλήρης παράδοση του Αυτοκινητοδρόμου

Στις 31 Ιανουαρίου 2024, παραδόθηκαν τα τμήματα από τον κόμβο Λουτρακίου έως τον ανατολικό κόμβο Βόνιτσας (Πάλαιρος) καθώς και η σύνδεση με την Υποθαλάσσια Σήραγγας Πρέβεζας - Ακτίου και έτσι ολοκληρώθηκε πλήρως σε όλο το μήκος της η Αμβρακία Οδός^[24].

Κατάλογος κόμβων

Αυτοκινητόδρομος Άκτιο - Αμβρακία
Κόμβος	Κατεύθυνση	Σημειώσεις	Λωρίδες.
(10) Ιόνια Οδός	Ιόνια Οδός  Ευρωπαϊκή Οδός 55 : Ιωάννινα, Άρτα, Αγρίνιο, Πάτρα	Σύνδεση με Ιόνια Οδό Επίσης: Ιόνια Οδός  Ευρωπαϊκή Οδός 951  Ευρωπαϊκή Οδός 952
(1) Ρίβιο	ΕΟ 5: Αμφιλοχία, Ρίβιο Επαρχ. Οδός Στάνου Κατούνας: Κατούνα	Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ευρωπαϊκή Οδός 952
(1Α) Κατούνα (μόνο κατεύθυνση προς Ιόνια Οδό)	Επαρχ. Οδός Στάνου Κατούνας: Κατούνα	Ημίκομβος Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ευρωπαϊκή Οδός 952
(2) Λουτράκι, Αμφιλοχία Δυτικά	ΕΟ 42 : Λουτράκι, Αμφιλοχία, Δρυμός	Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ευρωπαϊκή Οδός 952
(3) Γούργουβλη	ΕΟ 42: Γούργουβλη, Παλιάμπελα, Μοναστηράκι	Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ευρωπαϊκή Οδός 952
(4) Βόνιτσα Ανατολική	Βόνιτσα, Μύτικας. Πάλαιρος	Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55  Ευρωπαϊκή Οδός 952
(5) Βόνιτσα Δυτική, Λευκάδα	ΕΟ 42 : Λουτράκι, Λευκάδα, Βόνιτσα,  Ευρωπαϊκή Οδός 952	Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55
(6) Άκτιο, Λευκάδα	Ευρωπαϊκή Οδός 952: Άκτιο Άγιος Νικόλαος, Λευκάδα	Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55
(7) Πρέβεζα. Αεροδρόμιο Ακτίου	Αεροδρόμιο Ακτίου, Υποθαλάσσια σήραγγα Πρέβεζας-Ακτίου, Ευρωπαϊκή Οδός 55, Πρέβεζα, Ηγουμενίτσα	Επίσης:  Ευρωπαϊκή Οδός 55 Τέλος αυτοκινητοδρόμου

Παραπομπές

1. https://ypodomes.com/aktio-amvrakia-stin-kykloforia-i-parakampsi-amfilochias-kata-20-lepta-pio-syntomi-i-diadromi/. Missing or empty |title= (βοήθεια)
2. «ΑΝΑΔΟΧΟΙ ΣΤΟ ΑΚΤΙΟ - ΑΜΒΡΑΚΙΑ». www.panaitoliki.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
3. «Ακτιο- Αμβρακία: μεγάλη η πρόοδος του έργου, το Σεπτέμβρη του 2012 η παράκαμψη Αμφιλοχίας». ypodomes. 8 Δεκεμβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
4. «Άκτιο-Αμβρακία: Στο 42% η πρόοδος στο δυτικό τμήμα του έργου». ypodomes. 31 Ιανουαρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
5. «Άκτιο-Αμβρακία: Ραγδαίες εξελίξεις στα έργα, έκπτωτος ξανά ο εργολάβος». THE BEST. 6 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
6. «Αμβρακία Οδός: Το τμήμα Βόνιτσα-Λουτράκι το 2016, Άκτιο και Παράκαμψη Αμφιλοχίας το 2015». ypodomes. 31 Οκτωβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
7. «Αμβρακία Οδός: Για μία ακόμα φορά προβλήματα στα μεγάλα έργα». ypodomes. 26 Φεβρουαρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
8. «Αμβρακία Οδός: Προχωρούν τα έργα, από το 2015 οι πρώτες παραδόσεις τμημάτων». ypodomes. 4 Δεκεμβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
9. «Ιόνια Οδός: Μπρος οι μηχανές στα εργοτάξια Εύηνου και Αμβρακίας». ypodomes. 7 Απριλίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
10. «Αμβρακία Οδός: Το νέο επίσημο όνομα για τον Αυτοκινητόδρομο Άκτιο-Αμβρακία». ypodomes. 20 Σεπτεμβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
11. «Αμβρακία Οδός: Το 2016 πλέον η συνολική λειτουργία, έρχεται νέα εργολαβία-σκούπα». ypodomes. 22 Οκτωβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
12. «Αμβρακία Οδός: Παράταση για το τέλος 2017 στην πρώτη εργολαβία, έρχονται και επόμενες». ypodomes. 17 Νοεμβρίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
13. «Αμβρακία Οδός: Παρατάθηκε μέχρι το τέλος 2017 και η Παράκαμψη Αμφιλοχίας». ypodomes. 24 Νοεμβρίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
14. «Ξεκινά σύντομα η 1η εργολαβία στην Αμβρακία Οδός, αναμένεται το έργο-σκούπα». ypodomes. 14 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
15. «Αμβρακία Οδός: Σταδιακά από το 2019 ξεκινά η απόδοση τμημάτων στην κυκλοφορία». ypodomes. 13 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
16. «Αμβρακία Οδός: Ενεργοποιείται η εργολαβία της Παράκαμψης Αμφιλοχίας, νέος σχεδιασμός στο έργο». ypodomes. 29 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
17. «Αμβρακία Οδός: Ένα βήμα μπρος για τον διαγωνισμό της εργολαβίας-σκούπας». ypodomes. 16 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
18. «Προσεχώς ο διαγωνισμός για την εργολαβία-σκούπα στο Άκτιο-Αμβρακία». article. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
19. «Αμβρακία Οδός: Στην κυκλοφορία το τμήμα Άκτιο-Βόνιτσα». ypodomes. 24 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
20. Ολγα, Κλώντζα (7 Μαΐου 2019). «Η Αμβρακία Οδός παράδειγμα προς αποφυγή για τα οδικά έργα». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019.
21. «Πράσινο φως στην ολοκλήρωση του διαγωνισμού για το Άκτιο-Αμβρακία». ypodomes. 22 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2019.
22. «Ώρα αποφάσεων για την Αμβρακία Οδό, στοπ από το ΣτΕ». ypodomes. 7 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2019.
23. «Την ολοκλήρωση του οδικού άξονα Άκτιο-Αμβρακία αναλαμβάνει ο Μυτιληναίος».
24. Καραγιάννης, Νίκος (3 Φεβρουαρίου 2024). «Δόθηκε στην κυκλοφορία όλη η Αμβρακία Οδός - Ανοίγουν οι αναπτυξιακές δυνατότητες της περιοχής». Ypodomes.com. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2024.