Remove ads
Το Ευαγγέλιο του Βαρνάβα είναι ένα ψευδεπίγραφο και πλαστό κείμενο του 16ου αιώνα, που φαίνεται να εξιστορεί τη ζωή του Ιησού. Μέσα στο ίδιο το κείμενο, αναφέρεται ότι ο συγγραφέας που το έγραψε είναι κάποιος Βαρνάβας, μαθητής του Ιησού, ο οποίος σε αυτό το έργο εμφανίζεται ως να είναι ένας από τους δώδεκα αποστόλους, όμως, στην πραγματικότητα ο Βαρνάβας δεν ήταν ένας εκ των δώδεκα, αλλά πιθανότατα ανήκε στον κύκλο των 70 μαθητών. Το ευαγγέλιο αυτό διασώζεται σε δύο μοναδικά χειρόγραφα, που ανάγονται και τα δυο στα τέλη του 16ου αι. και έχουν γραφτεί το ένα στα Ιταλικά και το άλλο στα Ισπανικά. Αν και το ισπανικό χειρόγραφο έχει τώρα χαθεί, το κείμενό του έχει διασωθεί σε μια αντιγραφή του που πραγματοποιήθηκε τον 18ο αι. Το ευαγγέλιο αυτό έχει εξαιρετικά μεγάλο μήκος, έχει περίπου το ίδιο μήκος με τα τέσσερα κανονικά ευαγγέλια αθροιστικά (το ιταλικό χειρόγραφο, π.χ., έχει 222 κεφάλαια). Το μεγαλύτερο μέρος του ευαγγελίου του Βαρνάβα είναι αφιερωμένο στη διήγηση της ζωής του Ιησού, και μεγάλο μέρος του είναι εναρμονισμένο με τις διηγήσεις που βρίσκονται στα κανονικά ευαγγέλια. Στα βασικά του σημεία, ακολουθεί την ισλαμική χριστολογία και έρχεται σε αντίθεση με την χριστολογία της Καινής Διαθήκης.
 | |
| Γλώσσα | Ισπανικά Ιταλικά |
|---|---|
| Θέμα | Ιησούς Χριστός |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Αυτό το Ευαγγέλιο θεωρείται από την πλειοψηφία των ακαδημαϊκών, χριστιανών και μουσουλμάνων, πλαστό, δημιούργημα του 16ου αιώνα. Ωστόσο, ορισμένοι ακαδημαϊκοί προτείνουν ότι μπορεί να υπάρχουν μέσα στο κείμενο αυτό ορισμένα κατάλοιπα προγενέστερων Απόκρυφων έργων Γνωστικών [1] ή Εβιωνιτών[2] ή του Διά Τεσσάρων [3]. Μερικοί μουσουλμάνοι λόγιοι θεωρούν ότι πρόκειται για γνήσιο πρωτοχριστιανικό κείμενο, που διασώθηκε με κάποιον άγνωστο τρόπο μέσα από τα δύο ππροαναφερθέντα χειρόγραφα του 16ου αιώνα. Ορισμένες ισλαμικές οργανώσεις, μάλιστα, το επικαλούνται για να στηρίξουν την ισλαμική χριστολογία.
Το έργο αυτό δεν πρέπει να συγχέεται με την ‘'Επιστολή Βαρνάβα ή τις Πράξεις του Βαρνάβα που έχουν διασωθεί.
Remove ads
Το παλαιότερο έγγραφο που παραπέμπει σε ένα Ευαγγέλιο Βαρνάβα που είναι γενικά αποδεκτό ότι αντιστοιχεί σε εκείνο που βρέθηκε στα δύο γνωστά χειρόγραφα, έχει αναφερθεί ότι περιλαμβάνεται στο χειρόγραφο Μορίσκο BNM MS 9653 στη Μαδρίτη, κι έχει γραφτεί γύρω στο '1634 ' από κάποιον Ιμπραχίμ αλ-Ταϋμπιλί στην Τυνησία.[4] Ενώ περιγράφει πώς η Βίβλος προλέγει τον Μωάμεθ, μιλάει για το «ευαγγέλιο» του Αγίου Βαρνάβα, όπου μπορεί κανείς να βρει το φως" ( "y así mismo en Evangelio de San Bernabé, donde de hallará la luz '’"). Αναφέρθηκε και πάλι το 1718 από τον Ιρλανδό ντεϊστή Τζων Τόλαντ, και αναφέρθηκε το 1734 από τον Τζωρτζ Σέηλ στο «Προεισαγωγική Πραγματεία για το Κοράνι» (The Preliminary Discourse to the Koran):
Οι Μωαμεθανοί έχουν επίσης ένα Ευαγγέλιο στα Αραβικά, που αποδίδεται στον Άγιο Βαρνάβα, στο οποίο η ιστορία του Ιησού Χριστού παρουσιάζεται με τρόπο πολύ διαφορετικό από αυτόν που βρίσκουμε στα αληθινά Ευαγγέλια, και ανταποκρίνεται στις παραδόσεις που ο Μωάμεθ ακολούθησε στο Κοράνι του. Από αυτό το Ευαγγέλιο οι Μορίσκος στην Αφρική έχουν μια μετάφραση στα ισπανικά. Και υπάρχει στη βιβλιοθήκη του Πρίγκιπα Ευγενίου της Σαβοΐας, ένα χειρόγραφο κάπως αρχαίο, που περιέχει μια ιταλική μετάφραση του ίδιου Ευαγγελίου, η οποία θα πρέπει να υποθέσουμε ότι έγινε για τη χρήση των αποστατών. Αυτό το βιβλίο δεν φαίνεται να είναι πρωτότυπη πλαστογράφηση των Μωαμεθανών, αν και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι παρεμβλήθηκαν και το μετέβαλαν για την καλύτερη εξυπηρέτηση του σκοπού τους. Και ειδικότερα, αντί της λέξης Παράκλητος ή Παρηγορητής, έχουν, σε αυτό το απόκρυφο ευαγγέλιο, προσθέσει τη λέξη «Περικλυτός», δηλαδή, «περίφημος» ή «επιφανής», με την οποία προφασίζονται ότι προφήτης τους είχε προρρηθεί από το όνομα που έχει τη σημασία του «Μωάμεθ» στην αραβική. Και αυτό το λένε για να δικαιολογήσουν το απόσπασμα στο Κοράνι, όπου υποστηρίζεται σαφώς ότι ο Ιησούς Χριστός προείπε τον ερχομό του υπό το άλλο του όνομα το Αχμέντ, το οποίο προέρχεται από την ίδια ρίζα, όπως και το Μωάμεθ κι έχει την ίδια σημασία.[5]
Ο Σέηλ εδώ φαίνεται να αναφέρεται στις εκδόσεις και των δυο γνωστών χειρογράφων: της ιταλικής και της ισπανικής. Όμως οι ειδικοί όροι «Παράκλητος» ή «περικλυτός» δεν περιλαμβάνονται ρητά στο κείμενο είτε της μιας είτε της άλλης έκδοσης (βλέπε «Πρόβλεψη του Μωάμεθ" παρακάτω). Ο Σέηλ θα μπορούσε, ωστόσο, να έχει βρει τον όρο «περικλυτός» μεταφρασμένο στα αραβικά σε μία από τις σημειώσεις περιθωρίου στο ιταλικό χειρόγραφο. Μετά την «Προεισαγωγική Πραγματεία για το Κοράνι», το γνωστό ισπανικό χειρόγραφο περιήλθε στην κατοχή του Σέηλ.
Remove ads
Ένα "κατά Βαρνάβα Ευαγγέλιο " αναφέρεται σε δύο παλαιοχριστιανικούς καταλόγους απόκρυφων έργων: τον λατινικόDecretum Gelasianum[1] (6ος αιώνας), καθώς και τον Ελληνικό Κατάλογο των εξήντα βιβλίων του 7ου αιώνα. Οι κατάλογοι αυτοί είναι ανεξάρτητοι μάρτυρες. Το 1698 ο John Ernest Grabe βρήκε μια ρήση του Ιησού που δεν αναφέρεται αλλού,[6] που αποδίδεται στον Απόστολο Βαρνάβα, μεταξύ των ελληνικών χειρογράφων στη συλλογή Baroccian στη Βιβλιοθήκη Bodleian. Αναφέρθηκε ότι η ρήση αυτή θα μπορούσε να είναι ένα απόσπασμα από το χαμένο Ευαγγέλιο, και ο Τζων Τόλαντ ισχυρίστηκε ότι είχε εντοπίσει μια αντίστοιχη φράση, όταν εξέταζε το ιταλικό χειρόγραφο του Ευαγγελίου του Βαρνάβα στο Άμστερνταμ πριν από 1709. Ωστόσο μεταγενέστεροι μελετητές που εξέτασαν το ιταλικό και ισπανικό κείμενο δεν μπόρεσαν να επιβεβαιώσουν την παρατήρηση του Τόλαντ.
Το έργο αυτό δεν πρέπει να συγχέεται με την Επιστολή Βαρνάβα, που μπορεί να έχει γραφτεί στην Αλεξάνδρεια του 2ου αιώνα. Δεν υπάρχει καμία σχέση μεταξύ των δύο βιβλίων στο ύφος, το περιεχόμενο ή την ιστορία, εκτός από την αναφορά τους στον Βαρνάβα. Σχετικά με το θέμα της περιτομής, τα βιβλία έχουν σαφώς πολύ διαφορετικές απόψεις, με την επιστολή να απορρίπτει την εβραϊκή πρακτική, σε αντίθεση με το ‘ευαγγέλιο» που την προωθεί. Δεν πρέπει να συγχέεται με το βιβλίο Πράξεις του Βαρνάβα, που διηγείται τα ταξίδια, το μαρτύριο και την ταφή του Βαρνάβα, και το οποίο πιστεύεται γενικά ότι έχει γραφτεί στην Κύπρο λίγο μετά το 431.
Το 478, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορα Ζήνωνα, ο αρχιεπίσκοπος της Κύπρου Ανθέμιος ανακοίνωσε ότι ο κρυφός τόπος ταφής του Βαρνάβα του είχε αποκαλυφθεί σε όνειρο. Το σώμα του Αγίου ανακαλύφθηκε σε μια σπηλιά με ένα αντίγραφο του κανονικού Ευαγγέλιο του Ματθαίου στο στήθος του, σύμφωνα με τη διήγηση του συγχρόνου Theodorus Lector, ο οποίος αναφέρει ότι ο Ανθέμιος παρουσίασε στον Αυτοκράτορα τα οστά και το ευαγγέλιο.[6] Κάποιοι μελετητές οι οποίοι πιστεύουν στην αρχαιότητα του Ευαγγελίου του Βαρνάβα προτείνουν ότι το κείμενο που υποτίθεται ότι ανακαλύφθηκε το 478 θα πρέπει αντίθετα να ταυτίζεται με το Ευαγγέλιο του Βαρνάβα, αλλά αυτό έρχεται σε αντίθεση με μια διήγηση του Ευαγγελίου από τον Σεβήρο Αντιοχείας, ο οποίος ανέφερε ότι είχε εξετάσει το χειρόγραφο γύρω στο έτος 500, προσπαθώντας να βρει αν υποστήριζε την διάτρηση του σταυρωμένου Ιησού από δόρυ στο Ματθ. 27:49 (δεν το περιείχε). Σύμφωνα με τον Βυζαντινό ιστορικό του 11ου αιώνα Γεώργιο Κεδρηνό, ένα χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Ματθαίου, που πιστεύεται ότι βρέθηκε από τον Ανθέμιο, σωζόταν στο παρεκκλήσι του Αγίου Στεφάνου στο αυτοκρατορικό παλάτι.[6]
Το 1985, προβλήθηκε ο ισχυρισμός ότι ένα πρώιμο αντίγραφο αυτού του ευαγγελίου στη συριακή είχε βρεθεί κοντά στο Χακάρι.[7] Ωστόσο, στη συνέχεια υποστηρίχθηκε ότι αυτό το χειρόγραφο περιείχε στην πραγματικότητα την κανονική Αγία Γραφή.[8]
Remove ads
Ιταλικό χειρόγραφο: Το Ιταλικό χειρόγραφο του πρίγκιπα Ευγενίου, που του παρουσιάστηκε το 1713 από τον Τζων Φρέντερικ Κράμερ[9] φαίνεται να δημιουργήθηκε στο τέλος του δέκατου έκτου αιώνα.[1] Μεταφέρθηκε στην Βιβλιοθήκη Hofbibliothek στη Βιέννη (τώρα είναι η Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας), το 1738 με το υπόλοιπο της βιβλιοθήκης του, και εξακολουθεί να διατηρείται εκεί. Οι σελίδες του ιταλικού χειρογράφου πλαισιώνονται σε ένα ισλαμικό στυλ, και στο περιθώριο περιέχουν επικεφαλίδες και σημειώσεις σε σόλοικα Αραβικά.[10][11] με τουρκικές λέξεις σε κάποιες περιπτώσεις, και πολλά τουρκικά συντακτικά χαρακτηριστικά. Η βιβλιοδεσία του είναι τουρκική, και φαίνεται να είναι πρωτότυπη [12], αλλά το χαρτί έχει ένα ιταλικό υδατογράφημα.[1] Ο ίδιος γραφέας έγραψε τόσο το ιταλικό κείμενο όσο και τις σημειώσεις στα αραβικά, και ήταν σαφώς «δυτικός» στη συνήθειά του να γράφει από αριστερά προς τα δεξιά. Η ιταλική ορθογραφία είναι ιδιότυπη με συχνό διπλασιασμό συμφώνων και προσθέτει ένα αρχικό «h», που παρεμβάλλεται όπου μια λέξη ξεκινά με φωνήεν (π.χ. "hanno" αντί για "anno").[13] Υπάρχουν λέξεις-οδηγοί στο κάτω μέρος της κάθε σελίδας, μια κοινή πρακτική στα χειρόγραφα που προορίζονται που να συναρμολογηθούν για εκτύπωση. Το χειρόγραφο φαίνεται να είναι ημιτελές. Στην ιταλική εκδοχή βασίστηκε η μετάφραση του Ραγκς, (1907) η οποία κυκλοφόρησε στα αγγλικά. Ακολούθησε το 1908 μία αραβική μετάφραση από τον Khalil Saadah, η οποία δημοσιεύθηκε στην Αίγυπτο.
Ισπανικό χειρόγραφο: Το γνωστό ισπανικό χειρόγραφο είχε χαθεί στον 18ο ή 19ο αιώνα. Ωστόσο ένα αντίγραφο του 18ου αιώνα ανακαλύφθηκε στη δεκαετία του 1970 στη Βιβλιοθήκη του Φίσερ, στο Πανεπιστήμιο του Σίντνεϋ μεταξύ των βιβλίων του Sir Charles Nicholson, με την επισήμανση στα αγγλικά "μεταγραφή από το χειρόγραφο που είχε στην κατοχή του ο αιδ. EDM. Callamy το οποίο αγόρασε μετά τον θάνατο του κ. Τζωρτζ Σέηλ ... και μου το έδωσε τώρα μετά τον θάνατο του κ. John Nickolls , 1745 ".[14]
Η κύρια διαφορά του από το ιταλικό χειρόγραφο είναι ότι η μεταγραφή δεν περιλαμβάνει ένα σημαντικό αριθμό κεφαλαίων-που ωστόσο υπήρχαν στο ισπανικό πρωτότυπο, όταν αυτό εξετάστηκε από τον Τζωρτζ Σέηλ.[15] Το κείμενο στην ισπανική γλώσσα προλογίζεται από μια σημείωση που ισχυρίζεται ότι αποτελεί μετάφραση που έκανε από την ιταλική ο Μουσταφά ντε Αράντα, ένας μουσουλμάνος από την Αραγωνία που κατοικούσε στην Κωνσταντινούπολη. Το ισπανικό χειρόγραφο περιέχει επίσης μια εισαγωγή από κάποιον με το ψευδώνυμο «Φρα Μαρίνο», που ισχυρίζεται ότι έχει κλέψει ένα αντίγραφο της ιταλικής έκδοσης από τη βιβλιοθήκη του Πάπα Σίξτου V.[16] Ο "Φρα Μαρίνο" αναφέρει ότι, έχοντας μια θέση στο Δικαστήριο της Ιεράς Εξέτασης, είχαν περιέλθει στην κατοχή του πολλά έργα, που τον οδήγησαν να πιστέψει ότι τα βιβλικά κείμενα είχαν παραχαραχτεί, καθώς και ότι γνήσια αποστολικά κείμενα κακώς αποκλείσθηκαν. Ο "Φρα Μαρίνο" υποστηρίζει, επίσης, ότι ήταν σε επιφυλακή για την ύπαρξη του Ευαγγελίου του Βαρνάβα, από έναν υπαινιγμό σε ένα έργο του Ειρηναίου κατά του Παύλου, σε ένα βιβλίο που του είχε παρουσιάσει μία κυρία από την οικογένεια Colonna (η περιοχή Μαρίνο, έξω από τη Ρώμη, είναι ο τόπος όπου βρίσκεται το Palazzo Colonna).[17]
Remove ads
Ορισμένοι μελετητές του έργου υποστηρίζουν ότι έχει ιταλική καταγωγή,[18] παρατηρώντας στο «ευαγγέλιο του Βαρνάβα» φράσεις πολύ παρόμοιες με φράσεις που χρησιμοποιεί ο Δάντης,[19] πράγμα που υποδηλώνει ότι ο συντάκτης του «ευαγγελίου του Βαρνάβα» έχει δανειστεί από τα έργα του Δάντη. Χρησιμοποιούν τον πρόλογο του ισπανικού κειμένου για να υποστηρίξουν αυτό το συμπέρασμα.[15] Άλλοι μελετητές έχουν επισημάνει μια σειρά από ομοιότητες μεταξύ χωρίων του Ευαγγελίου του Βαρνάβα , και των κειμένων μιας σειράς αποσπασμάτων από τα τέσσερα ευαγγέλια που κυκλοφορούσε στα τέλη της μεσαιωνικής εποχής στην καθομιλουμένη κάποιων διαλέκτων, δηλαδή στη Μέση Αγγλική και τη Μέση Ολλανδική, αλλά ειδικά στην Μέση Ιταλική . Πιθανολογείται ότι όλα προκύπτουν από μια χαμένη Παλιά Λατινική εκδοχή του Διά Τεσσάρων του Τατιανού.[3] Αυτό υποστηρίζει επίσης την ιταλική προέλευση.
Άλλοι μελετητές υποστηρίζουν ότι το ισπανικό κείμενο προηγήθηκε, και ότι ο ισχυρισμός του ισπανικού προλόγου περί της ιταλικής πηγής έχει ως στόχο να ενισχύσει την αξιοπιστία του έργου, και να το συσχετίσει με τις Παπικές βιβλιοθήκες. Αυτοί οι μελετητές παρατηρούν ομοιότητες με μια σειρά από πλαστογραφίες των Μορίσκο, όπως οι μολύβδινες πλάκες του Σακρομόντε της Γρανάδα, που χρονολογούνται από το 1590, ή με την επανεπεξεργασία της χριστιανικής και της ισλαμικής παράδοσης, που έκαναν οι Μορίσκο μετά την απέλασή τους από την Ισπανία.[20] Στο χαμένο ισπανικό χειρόγραφο γίνεται ο ισχυρισμός ότι έχει αντιγραφεί στην Κωνσταντινούπολη, στο παρελθόν, και το ιταλικό χειρόγραφο που σώζεται έχει αρκετά τουρκικά χαρακτηριστικά,[21], ώστε - είτε η αρχική γλώσσα ήταν τα Ιταλικά είτε τα Ισπανικά, η Κωνσταντινούπολη θεωρείται από τους περισσότερους μελετητές ο τόπος προέλευσης του παρόντος κειμένου.
Μετά την κατάκτηση των Μαυριτανών στη Γρανάδα το 1492, οι Εβραίοι Σεφαρδίτες και οι Μουσουλμάνοι Μουδέχαρ εκδιώχθηκαν από την Ισπανία. Μολονότι ορισμένοι βρήκαν αρχικά καταφύγιο στην Ιταλία (ιδίως στη Βενετία), οι περισσότεροι επανεγκαταστάθηκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, όπου οι ισπανόφωνοι Εβραίοι ίδρυσαν στην Κωνσταντινούπολη μια πλούσια υπο-κουλτούρα με ανθηρή τυπογραφία σε γλώσσα εβραϊκή και Λαντίνο. Μετά το 1550 έγιναν διώξεις κατά των Ιταλών Αντιτριαδιστών και Εβραίων από τη βενετσιάνικη Ιερά Εξέταση.[22] Αν και η μουσουλμανική διδασκαλία εκείνη την εποχή ήταν σαφώς αντίθετη με την εκτύπωση ισλαμικών ή αραβικών κειμένων, η εκτύπωση μη – μουσουλμανικών κειμένων δεν απαγορευόταν. Πράγματι γύρω στο 1570 έγιναν απόπειρες από Αντιτριαδιστές Χριστιανούς να ιδρύσουν στην Κωνσταντινούπολη ένα τυπογραφείο για να δημοσιεύουν ριζοσπαστικά προτεσταντικά έργα.[23] Στον ισπανικό πρόλογο, ο "Φρα Μαρίνο" καταγράφει την επιθυμία του να τυπωθεί το Ευαγγέλιο του Βαρνάβα, και το μόνο μέρος στην Ευρώπη όπου αυτό θα ήταν δυνατό στα τέλη του 16ου αιώνα ήταν η Κωνσταντινούπολη.
Ωστόσο μια μειοψηφία μελετητών - όπως ο David Sox [24] - είναι καχύποπτοι με τα φαινομενικά «τουρκικά» χαρακτηριστικά του ιταλικού χειρογράφου,[25] ειδικά με τις αραβικές σημειώσεις, οι οποίες έχουν τόσα πολλά στοιχειώδη λάθη ώστε να είναι απίθανο να έχουν γραφτεί στην Κωνσταντινούπολη (ακόμη και από Ιταλό γραφέα). Ειδικότερα, σημειώνουν ότι η σαχάντα στα αραβικά, δεν αντιστοιχεί ακριβώς στην τυποποιημένη τελετουργική φόρμουλα που απήγγειλε καθημερινά κάθε μουσουλμάνος. Οι μελετητές τείνουν να συμπεράνουν από αυτές τις αντιφάσεις ότι τα δύο χειρόγραφα μπορεί να αντιπροσωπεύουν μια άσκηση στην παραποίηση, και ότι ο τόπος προέλευσής τους είναι η Ρώμη.
Κάποιοι λίγοι ακαδημαϊκοί ισχυρίζονται ότι το κείμενο, στην παρούσα μορφή του, χρονολογείται λίγο πριν από τον 14ο ή τον 16ο αι. Αν και μια μειοψηφία θεωρεί ότι αυτό περιέχει τμήματα προηγούμενων έργων, και σχεδόν όλοι ανιχνεύουν την επιρροή των προηγούμενων πηγών-πέρα και πάνω από τη Βουλγκάτα, το κείμενο της Λατινικής Αγίας Γραφής. Κατά συνέπεια, οι περισσότεροι μελετητές συμφωνούν με την διαστρωμάτωση του κειμένου που σώζεται σε τουλάχιστον τρία διαφορετικά στρώματα σύνθεσης [26]:
- Ένα στρώμα του βασικού συντάκτη που χρονολογείται από την 1590 και περιλαμβάνει, τουλάχιστον, τον ισπανικό πρόλογο και τους σχολιασμούς στα αραβικά,
- Ένα στρώμα με σύνθεση ιδιωματικής αφήγησης, είτε στα ισπανικά ή ιταλικά, που δεν χρονολογείται νωρίτερα από τα μέσα του 14ου αιώνα,
- Ένα στρώμα που προέρχεται από κείμενα από προγενέστερες πηγές, που σχεδόν σίγουρα έχουν διαβιβαστεί στον συγγραφέα/μεταφραστή στα Λατινικά, και περιλαμβάνει, τουλάχιστον, τα εκτενή αποσπάσματα του Ευαγγελίου του Βαρνάβα που βρίσκονται στα κανονικά ευαγγέλια. Το βασικό κείμενο αυτού εμφανίζεται σαφώς διακριτό από εκείνο της Βουλγκάτας [27](όπως για παράδειγμα στην εναλλακτική εκδοχή της προσευχής του Κυρίου στο κεφάλαιο 37, η οποία περιλαμβάνει μια καταληκτική δοξολογία, σε αντίθεση με το κείμενο της Βουλγκάτα, αλλά σε συμφωνία με το Διά τεσσάρων και παραλλαγές άλλων παλαιών παραδόσεων).
Remove ads
Το έργο αυτό έρχεται σαφώς σε αντίθεση με τις βιβλικές αφηγήσεις της Καινής Διαθήκης για τον Ιησού και την αποστολή του, και έχει ισχυρές ομοιότητες με το ισλαμική πίστη, όχι μόνο παραπέμποντας σε ονομαστικά στον Μωάμεθ, αλλά και συμπεριλαμβάνοντας τη «σαχάντα» (στο κεφάλαιο 39). Είναι έντονα κατά τουΑποστόλου Παύλου και κατά της Τριαδικότητας του Θεού. Σε αυτό το έργο, ο Ιησούς περιγράφεται ως Προφήτης και όχι ως γιος του Θεού,[28] ενώ ο Παύλος ονομάζεται "ο εξαπατημένος". Επιπλέον, το Ευαγγέλιο του Βαρνάβα αναφέρει ότι ο Ιησούς διέφυγε τη σταύρωση με το να μετατεθεί ζωντανός στον ουρανό, ενώ στη θέση του σταυρώθηκε ο προδότης Ιούδας Ισκαριώτης. Οι πεποιθήσεις ότι ο Ιησούς είναι προφήτης και όχι του Θεού και ότι δεν σταυρώθηκε είναι σύμφωνες με τις ισλαμικές πεποιθήσεις.
Ωστόσο σε άλλα χωρία το «Ευαγγέλιο του Βαρνάβα» έρχεται σε σύγκρουση με το κείμενο και τις διδασκαλίες του Κορανίου. Όπως για παράδειγμα στη διήγηση της Γέννησης του Χριστού, όπου η Μαρία λέγεται ότι έχει γεννήσει τον Ιησού χωρίς πόνο[29], ή όπως εκεί όπου ο Ιησούς επιτρέπει την κατανάλωση κρασιού και επιβάλλει τη μονογαμία,[30] αν και το Κοράνιο δέχεται ότι κάθε προφήτης είχε μια σειρά από δικούς τους νόμους που θα μπορούσαν να διαφέρουν σε ορισμένες πτυχές από των άλλων. Άλλα παραδείγματα είναι ότι στην Κόλαση θα πάνε μόνο όσοι διαπράττουν τα "Επτά θανάσιμα αμαρτήματα" (Βαρνάβα 4-44/135), ότι όποιος αρνείται να περιτμήθεί δεν θα μπει στον παράδεισο (Βαρνάβα 17/23), ότι ο Θεός έχει ψυχή (Βαρνάβα 6 / 82), ότι υπάρχουν 9 ουρανοί (Βαρνάβα 3 / 105).
Αν (όπως υποθέτουν οι περισσότεροι μελετητές) το Ευαγγέλιο του Βαρνάβα θεωρηθεί ως μια απόπειρα σύνθεσης στοιχείων από τον Χριστιανισμό και το Ισλάμ, τότε μπορούν να αναζητηθούν ομοιότητες με συγγράματα των Μορίσκο και άλλα αντιτριαδικά συγγράματα του 16ου και 17ου αιώνα.
Η ισπανική έκδοση περιλαμβάνει μια διήγηση της ανακάλυψης του Ευαγγελίου του Βαρνάβα στο ιδιωτικό μελετητήριο του Πάπα Σίξτου του V (1585-1590).
Remove ads
Το Ευαγγέλιο του Βαρνάβα ήταν ελάχιστα γνωστό έξω από τους ακαδημαϊκούς κύκλους μέχρι πρόσφατα, οπότε ορισμένοι μουσουλμάνοι το δημοσίευσαν, προκειμένου να επιχειρηματολογήσουν κατά της ορθόδοξης χριστιανικής εικόνας του Ιησού. Σε γενικές γραμμές ταιριάζει καλύτερα με τις υπάρχουσες απόψεις των μουσουλμάνων παρά με τον Χριστιανισμό [31]: προλέγει ονομαστικά την έλευση του Μωάμεθ, αντί να περιγράφει τη σταύρωση του Ιησού, τον περιγράφει να αναλαμβάνεται στον ουρανό,[32] σε μια περιγραφή παρόμοια με αυτήν της ανάληψης του Προφήτη Ηλία στο Γ 'Βασιλειών, κεφάλαιο 2, και καλεί τον Ιησού «προφήτη" η αποστολή του οποίου ήταν περιορισμένη στον "οίκο του Ισραήλ". Ωστόσο, διαφέρει από τις ισλαμικές αντιλήψεις σε τουλάχιστον δύο σημαντικές απόψεις: <η μία είναι ότι αναφέρει ότι ο Μεσσίας δεν ήταν ο Ιησούς, αλλά είναι ο Μωάμεθ,[29] ενώ το Κοράνι και τα Χαντίθ περιγράφουν τον Ιησού ως Μεσσία, και καμμιά ορθόδοξη παραλλαγή του Ισλάμ δεν καλεί Μεσσία τον Μωάμεθ. Το «Ευαγγέλιο του Βαρνάβα» περιλαμβάνει μια εκτεταμένη πολεμική κατά της θεωρίας του απόλυτου προορισμού (κεφάλαιο 164), και υπέρ της δικαίωσης μέσω της πίστης. Υποστηρίζει το επιχείρημα ότι ο αιώνιος προορισμός της ψυχής στον παράδεισο ή στην Κόλαση δεν προκαθορίζεται από τη Θεία Χάρη (όπως στον Καλβινισμό), ούτε από το έλεος του Θεού αναφορικά με την πίστη των πιστών στη Γη (όπως στο ορθόδοξο Ισλάμ). Αντ’ αυτού αναφέρει ότι όλοι όσοι καταδικάζονται σε Έσχατη κρίση, αλλά στη συνέχεια αντιδρούν με πίστη κι επιδεικνύουν ανυπόκριτη μετάνοια, και επιλέγουν ελεύθερα τη μακαριότητα, τελικά θα αποκτήσουν τη σωτηρία (κεφάλαιο 137).[30] Μόνο αυτοί που η επιμονή τους στην υπερηφάνεια τους αποτρέπει από την ειλικρινή μετάνοια θα παραμείνουν για πάντα στην Κόλαση. Τέτοιες ριζοσπαστικές πελαγιανιστικές πεποιθήσεις υπήρχαν τον 16ο αιώνα μεταξύ των αντιτριαδιστών Προτεσταντών, που αργότερα χαρακτηρίστηκαν ως Μονιστές.[33] Ορισμένοι αντιτριαδιστές του 16ου αιώνα προσπάθησαν να συμβιβάσουν τον Χριστιανισμό, το Ισλάμ και τον Ιουδαϊσμό με βάση επιχειρήματα πολύ παρόμοια με εκείνα που παρουσιάζονται στο "Ευαγγέλιο του Βαρνάβα", υποστηρίζοντας ότι η σωτηρία παραμένει αβέβαιη μέχρι το τέλος, και κάθε μία από τις τρεις θρησκείες μπορεί να είναι έγκυρος δρόμος για τον Παράδεισο για τους δικούς της πιστούς. Ο Ισπανός Μιχαήλ Σερβέτος κατήγγειλε το ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα για την Αγία Τριάδα (λέγοντας ότι η μόνη ρητή αναφορά στην Τριάδα στην Καινή Διαθήκη είναι μεταγενέστερη παρεμβολή), και έλπιζε έτσι να γεφυρώσει το δογματικό χάσμα μεταξύ Χριστιανισμού και Ισλάμ. Το 1553 εκτελέστηκε στη Γενεύη, υπό την αιγίδα του Καλβινου, αλλά οι διδασκαλίες του εξακολούθησαν να ασκούν μεγάλη επιρροή μεταξύ των εξόριστων Ιταλών προτεσταντών. Προς το τέλος του 16ου αιώνα πολλοί αντιτριαδιστές, διωκόμενοι τόσο από τους Καλβινιστές όσο και από την Ιερά Εξέταση, αναζήτησαν καταφύγιο στην Τρανσυλβανία,[34] που τότε ήταν υπό τουρκική επικυριαρχία και είχε στενούς δεσμούς με την Κωνσταντινούπολη.[35]
Στο κεφάλαιο 145 περιλαμβάνεται "Το μικρό βιβλίο του Ηλία";[36] που καθορίζει τις οδηγίες για μια δίκαιη ζωή ασκητισμού και ερημητικής πνευματικότητας. Στα επόμενα 47 κεφάλαια, ο Ιησούς αναπτύσσει το θέμα ότι οι αρχαίοι Προφήτες, ειδικότερα οι Οβδιού, Αγγαίος και Ωσηέ, ήταν άγιοι ερημίτες που ακολουθούσαν το θρησκευτικό αυτό κανόνα [37] και συνέκρινε τους οπαδούς τους - που ονόμαζε "αληθινούς Φαρισαίους" - με τους "ψευδείς Φαρισαίους" που ζούσαν στον κόσμο, και οι οποίοι αποτελούσαν τους βασικούς αντιπάλους του. Οι "αληθινοί Φαρισαίοι» λέγεται ότι συναθροίζονταν στο Όρος Κάρμηλος. Αυτό συνάδει με τη διδασκαλία των μεσαιωνικών Καρμηλιτών,[38] που ζούσαν ως κοινότητα ερημιτών στο όρος Κάρμηλος τον 13ο αιώνα, και οι οποίοι ισχυρίζονταν (χωρίς κανένα αποδεικτικό στοιχείο) ότι ήταν άμεσοι διάδοχοι του Ηλία και των προφητών της Παλαιάς Διαθήκης. Το 1291 οι Μαμελούκοι προήλασαν στη Συρία υποχρεώνοντας τους μοναχούς του Καρμήλου να εγκαταλείψουν τα ασκητήριά τους. Αλλά καθώς διεσπάρησαν μέσω της Δυτικής Ευρώπης διαπίστωσαν ότι οι Δυτικές κοινότητες Καρμηλιτών - ιδιαίτερα στην Ιταλία - είχαν σε μεγάλο βαθμό εγκαταλείψει τα ερημιτικά και ασκητικά ιδεώδη, και είχαν αντίθετα υιοθετήσει την κοινοβιακή ζωή και την αποστολή των άλλων επαιτικών ταγμάτων. Ορισμένοι μελετητές θεωρούν ότι οι σχετικές αντιπαραθέσεις του 14ου και 16ου αιώνα αντικατοπτρίζονται στο κείμενο του Ευαγγελίου του Βαρνάβα.[39]
Το Ευαγγέλιο λαμβάνει επίσης έντονο αντιπαύλειο ύφος κατά καιρούς, λέγοντας στην αρχή της ιταλικής εκδοχής του:
"Πολλοί, που εξαπατήθηκαν από τον Σατανά, υπό το πρόσχημα της ευσέβειας, κηρύσσουν το πιο ασεβές δόγμα, καλώντας τον Ιησού γιος του Θεού, απορρίπτοντας την περιτομή που ο Θεός θέσπισε για πάντα, και επιτρέποντας κάθε ακάθαρτο κρέας: μεταξύ αυτών έχει εξαπατηθεί και ο Παύλος. "
Πρόβλεψη του Μωάμεθ
Το Ευαγγέλιο του Βαρνάβα ισχυρίζεται ότι ο Ιησούς προβλέπει την έλευση του Μωάμεθ, συμφωνώντας έτσι με το Κοράνι το οποίο αναφέρει:
"Και να θυμάστε, ο Ιησούς, ο γιος της Μαρίας, δήλωσε τα εξής: Ο Παιδιά του Ισραήλ! Εγώ είμαι ο απόστολος του Αλλάχ (ο σταλμένος) σε εσάς, για να επιβεβαιώσω το Νόμο (ο οποίος τέθηκε) πριν από μένα, και να δώσω καλά νέα για τον Αγγελιαφόρο που θα έρθει μετά από μένα, το όνομα του οποίου θα είναι Αχμάντ. Αλλά όταν ήρθε σ’ αυτούς με σαφή σημάδια, εκείνοι είπαν, αυτό είναι φανερή μαγεία!" (Σούρα 61: 6)
(Αχμάντ είναι ένα άλλο όνομα του Μωάμεθ.) Μια λόγια μουσουλμανική παράδοση συνδέει αυτό το απόσπασμα του Κορανίου με την καινοδιαθηκικές αναφορές στον Παράκλητο (Ιωαν. 14:16, 14:26, 15:26, 16:7). Η ελληνική λέξη "Παράκλητος" μπορεί να μεταφραστεί ως «Παρηγορητής» και «Σύμβουλος», και στη χριστιανική παράδοση, λέγεται ότι αναφέρεται στο Άγιο Πνεύμα. Μερικοί λόγιοι μουσουλμάνοι, χωρίς κριτικά στοιχεία από την ελληνική, έχουν σημειώσει ομοιότητα με το ελληνικό "περικλυτός", το οποίο μπορεί να μεταφραστεί ως «αξιοθαύμαστος", ή, στα αραβικά, "Αχμέντ".[40]
Το όνομα του Μωάμεθ συχνά αναφέρεται επί λέξει στο Ευαγγέλιο του Βαρνάβα, όπως στο ακόλουθο απόσπασμα:
"Ο Ιησούς απάντησε:« Το όνομα του Μεσσία είναι αξιοθαύμαστο, γιατί ο ίδιος ο Θεός του έδωσε το όνομα όταν είχε δημιουργήσει την ψυχή του, και το τοποθέτησε σε ένα ουράνιο μεγαλείο. Θεός είπε: "Περίμενε Μουχάμεντ. Για χάρη σου θα δημιουργήσω τον παράδεισο, τον κόσμο, και ένα μεγάλο πλήθος πλάσματα, από τους οποίους σου κάνω ένα δώρο, μέχρι του σημείου που όποιος σε ευλογεί θα είναι ευλογημένος, και όποιος σε καταριέται θα είναι καταραμένος. Όταν σε αποστέλλω στον κόσμο θα σε αποστείλει ως αγγελιοφόρο μου της σωτηρίας, και ο λόγος σου θα είναι αληθινός, μέχρι του σημείου που ο ουρανός και η γη θα παρέλθουν, αλλά η πίστη σου ποτέ δεν θα παρέθει. "Μουχάμεντ είναι το ευλογημένο όνομά του." Στη συνέχεια το πλήθος ύψωσε τη φωνή του λέγοντας: «Ω Θεέ, στείλε μας τον αγγελιοφόρο σου: Ω Αξιοθαύμαστε, έλα γρήγορα για τη σωτηρία του κόσμου!" Βαρνάβα 97 :9-10.
Το ιταλικό χειρόγραφο αντικαθιστά το " Αξιοθαύμαστε " με το "Μουχάμεντ" .
Ωστόσο, ενώ υπάρχουν πολλά σημεία όπου το Ευαγγέλιο του Βαρνάβα παρέχει εναλλακτικές αναγνώσεις σε περικοπές που βρίσκονται στα κανονικά ευαγγέλια, καμιά από τις αναφορές στο όνομα του Μωάμεθ δεν εμφανίζεται σε κάποιο τέτοιο απόσπασμα. Και ειδικότερα, καμιά από τις αναφορές στον "Μουχάμεντ" στο «Ευαγγέλιο του Βαρνάβα» δεν αντιστοιχεί σε κάποια αναφορά στον "Παράκλητο" στο κανονικό ευαγγέλιο του Ιωάννη. Υπάρχει μόνο μία περίπτωση όπου το «Ευαγγέλιο του Βαρνάβα» θα μπορούσε να νοηθεί ως «διόρθωση» μιας γνωστής κανονικής περικοπής, έτσι ώστε να καταγράφει μια προφητεία του Ιησού για τον (ανώνυμο) αγγελιοφόρο του Θεού:
Τότε ο Ιησούς είπε: "Είμαι μια φωνή που βοά μέσα σ’ όλη την Ιουδαία, και φωνάζει:" Ετοιμάστε το δρόμο σας για τον αγγελιοφόρο του Κυρίου" όπως έχει γραφτεί στον Ησαΐα" Είπαν: "Αν δεν είσαι ο Μεσσίας ούτε Ηλίας, ή κάποιος προφήτης, για ποιον κηρύττεις νέο δόγμα, και κάνεις τον εαυτό του περισσότερο σημαντικό από τον Μεσσία;" Ο Ιησούς απάντησε: "Τα θαύματα που ο Θεός κάνει με τα χέρια μου, δείχνουν ότι μιλώ αυτό που θέλει ο Θεός. Ούτε παρουσιάζω στ’ αλήθεια τον εαυτό μου πιο σημαντικό από αυτόν για τον οποίο μιλάτε. Γιατί δεν είμαι άξιος να λύσω τα υποδήματα του αγγελιοφόρου του Θεού, τον οποίο καλείτε "Μεσσία", και που έγινε πριν από μένα, και θα έρθει μετά από μένα, και θα φέρει το λόγο της αλήθειας, έτσι ώστε η πίστη του να μην έχει τέλος." (Κεφάλαιο 43).
Αυτό το απόσπασμα αντιστοιχεί στο κανονικό Ιωάννη 1:19-30, εκτός από το ότι στο κανονικό Ευαγγέλιο του Ιωάννη τα λόγια είναι του Ιωάννη του Προδρόμου (στο Κοράνι, του Γιάχια Ιμπν Ζακαρία) και αναφέρονται στον Ιησού.
Ο Μωάμεθ ως ο Μεσσίας
Σύμφωνα με μια εκδοχή του Ευαγγελίου του Βαρνάβα:
«Στη συνέχεια, ο ιερέας είπε: "Πώς θα ονομάζεται ο Μεσσίας;" (Ο Ιησούς απάντησε) "Μουχάμεντ (Μωάμεθ) είναι το ευλογημένο όνομά του"» (κεφ. 97)[41]
και
Ο Ιησούς ομολόγησε, και είπε την αλήθεια: «Δεν είμαι ο Μεσσίας". (κεφ. 42:2.) [42]
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, οι εξαγγελίες αυτές φαίνεται να έρχονται σε αντίθεση με την ισλαμική πίστη. Ορισμένοι μουσουλμάνοι μελετητές υποστηρίζουν ότι το Ευαγγέλιο του Βαρνάβα έχει αλλοιωθεί, κι έτσι παρατηρείται ασυνέπεια. Επίσης, ορισμένοι μπορεί να υποστηρίξουν ότι η λέξη "Μεσσίας" μπορεί να είναι ένα επίσημος τίτλος για τον Ιησού Χριστό, αλλά η έννοια «χρισμένος» μπορεί να αποδοθεί σε άλλους Προφήτες, οι οποίοι κυβέρνησαν κοινότητες, όπως είναι ο προφήτης Δαβίδ που ήταν χρισμένος ως βασιλιάς, και ο γιος του ο προφήτης Σολομών, ο οποίος είναι επίσης βασιλιάς.
Επίσης, μπορεί να αποδοθεί στον προφήτη Μωάμεθ, και το χρίσμα μπορεί να έχει πνευματική έννοια, και το ίδιο ισχύει για τον Μωυσή που κυβερνούσε τις φυλές του Ισραήλ στην έρημο.
Ισμαηλίτης* Μεσσίας
Σύμφωνα με μια εκδοχή του Ευαγγελίου του Βαρνάβα, ο Ιησούς αρνείται ότι είναι ο Μεσσίας, υποστηρίζοντας αντίθετα ότι ο Μεσσίας θα είναι Ισμαηλίτης (δηλαδή Άραβας) *:
"Οπότε ο Ιησούς είπε: «Αυταπατάσθε. Γιατί ο Δαβίδ τον αποκάλεσε κύριο, λέγοντας: «Ο Θεός είπε στον Κύριό μου, κάθισε δεξιά μου μέχρι να κάνω τους εχθρούς σου υποπόδιό σου. Ο Θεός θα στείλει τη ράβδο σου που θα έχει εξουσία στο μέσο των εχθρών σου. "Εάν ο αγγελιοφόρος του Θεού, τον οποίο εσείς καλείτε Μεσσία ήταν γιος του Δαβίδ, πώς ο Δαβίδ τον λέει Κύριο; Πιστέψτε με, γιατί αληθώς σας λέγω, ότι η υπόσχεση αυτή δόθηκε στον Ισμαήλ, όχι στον Ισαάκ. ' "(Βαρνάβα 43: 10)
Ο Hajj Sayed ( CIMS), στο νέο του βιβλίο που εκδόθηκε στην Αίγυπτο, συγκρίνει αυτή τη δήλωση με την άλλη από την κανονική Αγία Γραφή:
"Τι πιστεύετε για το Χριστό; Ποιανού γιος είναι;" «Ο γιος του Δαβίδ," απάντησαν. Τους είπε, "Πώς τότε ο Δαβίδ, μιλώντας από το Πνεύμα, τον αποκαλεί «Κύριο»; Επειδή λέει, « Ο Κύριος είπε στον Κύριό μου: "Κάθισε δεξιά μου μέχρι να κάνω τους εχθρούς σου υποπόδιό σου.» Αν ο Δαβίδ τον αποκαλεί «Κύριο», τότε πώς μπορεί αυτός να είναι γιος του; "(Ματθ. 22:42-46.)
Σύμφωνα με τα κανονικά Ευαγγέλια, ο Ιησούς ήταν ο "γιος" (απόγονος) του Δαβίδ. Έτσι, ο Hajj Sayed υποστηρίζει ότι η δήλωση αυτή επιβεβαιώνει το σημείο του «Ευαγγελίου του Βαρνάβα».
Η ιδέα του Άραβα Μεσσία βρίσκεται επίσης σε άλλο κεφάλαιο του Ευαγγελίου του Βαρνάβα, ενώ στη μια εκδοχή του ο Ιησούς λέει ότι ο γιος που πήγε να θυσιάσει ο Αβραάμ ήταν ο Ισμαήλ κι όχι ο Ισαάκ, συμφωνώντας με την ισλαμική πίστη, αλλά διαφωνώντας με την εβραϊκή και χριστιανική πίστη.
Ο Ιησούς δεν είναι Θεός ή Υιός του Θεού
Σύμφωνα με το Ευαγγέλιο του Βαρνάβα, ο Ιησούς προέβλεψε και απέρριψε τη θεοποίησή του:
Και αφού είπα αυτά, ο Ιησούς χτύπησε το πρόσωπό του με τα δύο χέρια του, και στη συνέχεια χτύπησε το έδαφος με το κεφάλι του. Και αφού σήκωσε το κεφάλι, είπε: "Καταραμένος να είναι όποιος βάλει στα λόγια μου ότι είμαι ο γιος του Θεού" (53: 6)
Ο Ιησούς απάντησε: "Και εσείς; Τι λέτε ότι είμαι;" Ο Πέτρος απάντησε: «Είσαι ο Χριστός, ο γιος του Θεού». Τότε ο Ιησούς τον επέπληξε με θυμό, λέγοντας: "Φύγε και απομακρύνσου από μένα, επειδή είσαι ο διάβολος και επιδιώκεις να με προκαλέσεις με αξιόποινες πράξεις" (70: 1)
Το ίδιο μοτίβο επαναλαμβάνεται και σε άλλα σημεία του «Ευαγγελίου του Βαρνάβα». Αυτό συνάδει πλήρως με μουσουλμανική πίστη, σύμφωνα με την οποία ο Ιησούς είναι μόνο ένας άνθρωπος και προφήτης. Σύμφωνα με ορισμένα χαντίθ, θα επανέλθει στη γη στο μέλλον και θα δηλώσει στον κόσμο ότι αυτός είναι "δούλος του Θεού". Σύμφωνα με τον ιμάμη Anwar Al-Awlaki στους Βίους των Προφητών:
Το πρώτο πράγμα που ο «προφήτης Ιησούς» είπε όταν ήταν στην κούνια ήταν: «Είμαι ένας υπηρέτης του Θεού», και το πρώτο πράγμα που θα πει ο Ιησούς όταν θα έρθει πίσω στη γη θα είναι το ίδιο: "Είμαι ένας υπηρέτης του Θεού".
Αυτά υποστηρίζονται και στο Κοράνι (Σούρα Μαρυάμ).
Παύλος και Βαρνάβας
Ο Hajj Sayed υποστηρίζει ότι η διαφωνία μεταξύ Παύλου και Βαρνάβα, που περιγράφεται στην προς Γαλάτες επιστολή, στηρίζει την ιδέα ότι το Ευαγγέλιο του Βαρνάβα υπήρχε την εποχή του Παύλου. Ο Blackhirst αντίθετα θεωρεί ότι αυή η επιστολή θα μπορούσε να είναι ο λόγος που ως συγγραφέας αυτού του ευαγγελίου φέρεται ο Βαρνάβας. Ο Παύλος γράφει στην επιστολή του (προς Γαλάτας Κεφάλαιο 2:11-14):
«Και όταν ο Πέτρος ήρθε στην Αντιόχεια, εναντιώθηκα σ' αυτόν κατά πρόσωπο, για τον λόγο ότι ήταν αξιοκατάκριτος• επειδή, πριν έρθουν μερικοί από τον Ιάκωβο, έτρωγε μαζί με τους εθνικούς• όταν, όμως, ήρθαν, αποσυρόταν και αποχώριζε τον εαυτό του, φοβούμενος αυτούς που είχαν την περιτομή. Και μαζί του υποκρίθηκαν και οι υπόλοιποι Ιουδαίοι• ώστε, και ο Βαρνάβας συμπαρασύρθηκε στην υποκρισία τους.»
Ο Παύλος επιτέθηκε στον Πέτρο και τον Βαρνάβα επειδή "προσπαθούσε να ικανοποιήσει τους Εβραίους" κολλώντας στους νόμους τους, όπως η περιτομή. Αυτό δείχνει ότι, σε αυτό το σημείο, ο Βαρνάβας ήταν μαζί με τον Πέτρο και διαφωνούσε με τον Παύλο. Μερικοί το θεωρούν ότι δείχνει επίσης ότι τον καιρό που γράφτηκε οι κάτοικοι της Γαλατίας χρησιμοποιούσαν ένα ευαγγέλιο ή κάποια ευαγγέλια που διαφωνούσαν με τις πεποιθήσεις του Παύλου, και το «Ευαγγέλιο του Βαρνάβα» θα μπορούσε να είναι ένα από αυτά (αν και πιο φυσικό θα φαινόταν να χρησιμοποιούν το Ευαγγέλιο του Πέτρου, μάλιστα υπό το φως της δεύτερης επιστολής.) Μπορούμε να συγκρίνουμε τη διήγηση στην «προς Γαλάτας» με το εισαγωγικό κεφάλαιο του «Ευαγγελίου του Βαρνάβα», όπου διαβάζουμε:
«Πολυαγαπημένοι, ο μεγάλος και υπέροχος Θεός μας επισκέφθηκε κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών μέσω του προφήτη του Ιησού Χριστού σε μεγάλο έλεος διδασκαλίας και θαυμάτων, και λόγω των ανωτέρω πολλοί, που εξαπατήθηκαν από τον Σατανά, κηρύσσουν υπό το πρόσχημα της ευσέβειας το πιο ασεβές δόγμα, καλώντας τον Ιησού γιο του Θεού, απορρίπτοντας την περιτομή που ο Θεός θέσπισε για πάντα, και επιτρέποντας κάθε ακάθαρτο κρέας: μεταξύ αυτών έχει εξαπατηθεί και ο Παύλος και εξαιτίας αυτού μιλώ με θλίψη. Και γι’ αυτό το λόγο σας γράφω αυτή την αλήθεια που έχω δει και ακούσει , στην επαφή που είχα με τον Ιησού, ώστε να μπορέσετε να σωθείτε, και να μην εξαπατηθείτε από τον Σατανά και χαθείτε κατά την κρίση του Θεού. Ως εκ τούτου προσέχετε όποιον σας κηρύττει νέο δόγμα αντίθετο με αυτό που γράφω, για να μπορέσετε να σωθείτε αιώνια." (Εισαγωγή στη Ευαγγέλιο του Βαρνάβα)
Από τα προηγούμενα εδάφια, μπορούμε να συμπεράνουμε επίσης ότι στην αρχή, Παύλος και Βαρνάβας συμφωνούσαν. Ωστόσο, στο τέλος, οι πεποιθήσεις τους άρχισαν να διαφοροποιούνται καθώς δεν θεωρούσαν και οι δύο τον εβραϊκό Νόμο εξίσου σημαντικό.
Εν κατακλείδι, μερικοί λόγιοι μουσουλμάνοι, χωρίς κανένα ιστορικό στοιχείο, πιστεύουν ότι οι διαφορές μεταξύ του Ευαγγελίου του Βαρνάβα και των πεποιθήσεων του Παύλου θα μπορούσε να είναι ο λόγος που το Ευαγγέλιο του Βαρνάβα και άλλα ευαγγέλια δεν προστέθηκαν στην Καινή Διαθήκη.
Άλλες μη κανονικές διαφορές
- Σύμφωνα με το ακόλουθο απόσπασμα, ο Ιησούς μίλησε στον Βαρνάβα λέγοντάς του ένα μυστικό:
Ο Ιησούς είπε κλαίγοντας: "Ω Βαρνάβα, είναι απαραίτητο να σου αποκαλύψω μεγάλα μυστικά, τα οποία, αφότου θα αναχωρήσω από τον κόσμο, θα πρέπει να τα αποκαλύψεις." Στη συνέχεια, αυτός που γράφει απάντησε κλαίγοντας και είπε: "Ταιριάζει να κλαίω εγώ ω Κύριε, καθώς άλλοι άνθρωποι, επειδή είμαστε αμαρτωλοί. Σ’ εσένα, που είσαι ένας άγιος και προφήτης του Θεού, δεν ταιριάζει να κλαις τόσο πολύ." Ο Ιησούς απάντησε: «Πίστεψέ με Βαρνάβα ότι δεν μπορώ να κλάψω τόσο πολύ όσο θα έπρεπε. Γιατί αν οι άνθρωποι δεν με αποκαλούσαν Θεό, θα έβλεπα τον Θεό εδώ με τον τρόπο που θα είναι ορατός και στον παράδεισο, και θα ήμουν ασφαλής να μην φοβάμαι την ημέρα της κρίσης. Αλλά ο Θεός ξέρει ότι είμαι αθώος, γιατί ποτέ δεν έχω σκεφτεί ότι είμαι κάτι περισσότερο από ένας φτωχός δούλος. Οχι, σου λέω ότι αν δεν είχα κληθεί Θεός θα έπρεπε να μεταφερθώ στον παράδεισο όταν αποχωρήσω από τον κόσμο, ενώ τώρα δεν θα πάω εκεί έως ότου γίνει η κρίση. Τώρα βλέπεις αν έχω λόγο να κλαίω. Μάθε, ω Βαρνάβα, ότι για αυτό θα πρέπει να υποστώ μεγάλες διώξεις, και ένας από τους μαθητές μου θα με πουλήσει για τριάντα αργύρια. Οπότε είμαι σίγουρος ότι αυτός που θα με πουλήσει πρέπει να σκοτωθεί στο όνομά μου, επειδή ο Θεός θα με πάρει από τη γη, και θα αλλάξει την εμφάνιση του προδότη, έτσι ώστε όλοι να πιστέψουν ότι αυτός είμαι εγώ. Ωστόσο, όταν πεθάνει με κακό θάνατο, θα μείνω μ’ αυτή τη ντροπή για πολύ καιρό στον κόσμο. Αλλά όταν θα έρθει ο Μωάμεθ, ο ιερός αγγελιοφόρος του Θεού, η ατιμία θα αφαιρεθεί. Και αυτό θα κάνει ο Θεός, επειδή έχω ομολογήσει την αλήθεια του Μεσσία που θα μου δώσει αυτό το αντίτιμο, ότι θα γνωστοποιηθεί ότι είμαι ζωντανός και ότι αυτός ο ατιμωτικός θάνατος μου είναι ξένος."
- Επίσης, σύμφωνα με το Ευαγγέλιο του Βαρνάβα, ο Ιησούς «χρεώνει» στον Βαρνάβα τη συγγραφή του Ευαγγελίου:
Ο Ιησούς στράφηκε προς αυτόν που γράφει, και είπε: "Βαρνάβα, κοίταξε με όλα τα μέσα να γράψεις το ευαγγέλιο μου σχετικά με όλα όσα έχουν συμβεί κατά τό διάστημα που κατοικώ στον κόσμο. Και να γράψεις με παρόμοιο τρόπο γι’ αυτό που συνέβη στον Ιούδα, ώστε οι πιστοί να μην εξαπατηθούν, και ο καθένας να μπορεί να πιστέψει την αλήθεια. "
Remove ads
Ορισμένοι αναγνώστες έχουν σημειώσει ότι το «Ευαγγέλιο του Βαρνάβα» περιέχει μια σειρά από εμφανείς αναχρονισμούς και ιστορικές ανακρίβειες [43]
- Παρουσιάζει τον Ιησού να πηγαίνει στη Ναζαρέτ διαπλέοντας τη Θάλασσα της Γαλιλαίας, ενώ στην πραγματικότητα η Ναζαρέτ είναι στην ενδοχώρα και όχι παραθαλάσσια. (Βλ. εδώ για τη θέση της Ναζαρέτ.) Και από τη Ναζαρέτ «ανεβαίνει» στην Καπερναούμ - η οποία στην πραγματικότητα είναι παραλίμνια (κεφάλαια 20-21).
- Λέει ότι ο Ιησούς γεννήθηκε κατά το διάστημα που διοικούσε ο Πόντιος Πιλάτος, το οποίο όμως ξεκίνησε μετά το έτος 26 μ.Χ..
- Ο συγγραφέας δεν φαίνεται να συνειδητοποιεί ότι «Χριστός» και «Μεσσίας» είναι μεταφράσεις της ίδιας λέξης (Χριστός), κι έτσι ενώ περιγράφει τον Ιησού ως "ο Ιησούς Χριστός" υποστηρίζει ακόμη ότι «ο Ιησούς ομολόγησε και είπε την αλήθεια, "Δεν είμαι ο Μεσσίας" » (κεφ. 42).
- Υπάρχει αναφορά σε Ιωβηλαίο έτος το οποίο έρχεται κάθε εκατό χρόνια (κεφάλαιο 82), και όχι κάθε πενήντα χρόνια, όπως περιγράφεται στο Λευιτικόν: 25. Αυτός ο αναχρονισμός φαίνεται να συνδέει το «Ευαγγέλιο του Βαρνάβα» με τη διακήρυξη του 1300 ως ιωβηλαίου έτους από τον Πάπα Βονιφάτιο. Ένα Ιωβηλαίο που τότε αποφασίστηκε ότι θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε εκατό χρόνια. Το 1343 ο Πάπας Κλήμης VI μείωσε το διάστημα μεταξύ των «Αγίων Ετών» από εκατό σε πενήντα χρόνια.[12]
- Ο Αδάμ και η Εύα τρώνε ένα μήλο (κεφ. 40). Λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραδοσιακή σύνδεση του καρπού του Δέντρου της Γνώσης του Καλού και του Κακού (Γένεσις: 2) με το μήλο, στηρίζεται στην μετάφραση της Εβραϊκής Βίβλου στα Λατινικά, όπου και η λέξη «μήλο» και η λέξη «κακό» αποδίδονται ως «Malum», καταλαβαίνουμε ότι το «Ευαγγέλιο του Βαρνάβα» δεν μπορεί παρά να γράφτηκε μετά από αυτή τη μετάφραση.
- Το «Ευαγγέλιο του Βαρνάβα» μιλά για κρασί που αποθηκεύεται σε ξύλινα βαρέλια (κεφάλαιο 152). Τα ξύλινα βαρέλια ήταν χαρακτηριστικό της Γαλατίας και της Βόρειας Ιταλίας, και δεν χρησιμοποιούνταν συνήθως για το κρασί στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία μέχρι μετά από το 300 μ.Χ., ενώ το κρασί στην Παλαιστίνη του 1ου αιώνα ήταν πάντοτε αποθηκευμένο σε ασκούς και κανάτες (αμφορείς). Η αγγλική δρυς (Quercus robur) δεν φύεται στην Παλαιστίνη, και το ξύλο από άλλα είδη δέντρων δεν είναι επαρκώς στεγανό για να χρησιμοποιηθεί σε βαρέλια κρασιού,[44]
- Στο κεφάλαιο 91, το «σαρανταήμέρο» αναφέρεται ως ετήσια νηστεία.[27] Αυτό αντιστοιχεί στη χριστιανική παράδοση της νηστείας για σαράντα ημέρες Σαρακοστή. Όμως αυτή η πρακτική δεν καταγράφεται νωρίτερα από την Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο (325 μ.Χ.). Επίσης δεν υπάρχει σαρανταήμερη νηστεία στον Ιουδαϊσμό εκείνη την περίοδο (βλ. Mishnah, Tractate: Taanith "Days of Fasting").
- Όπου το «Ευαγγέλιο του Βαρνάβα» περιλαμβάνει αποσπάσματα από την Παλαιά Διαθήκη, αυτά αντιστοιχούν σε αποσπάσματα της Λατινικής Βουλγκάτα,[45] και όχι σε αυτά της ελληνικής μετάφρασης των Ο’, ή του εβραϊκού Μασοριτικού κειμένου. Ωστόσο η μετάφραση της Λατινικής Βουλγκάτα ήταν ένα έργο που ο άγιος Ιερώνυμος άρχισε το 382 μ.Χ., αιώνες μετά το θάνατο του Βαρνάβα.
- Η ιταλική έκδοση διαιρεί το χρυσό δηνάριο σε 60 λεπτά (minuti). Αυτά τα νομίσματα δεν υπήρχαν στην εποχή του αποστόλου Βαρνάβα. Είχαν ισπανική προέλευση που κρατούσε από την προϊσλαμική βησιγότθεια περίοδο της Ισπανίας, και προδίδουν ισπανική επιρροή στο "Ευαγγέλιο του Βαρνάβα". (Βλ. )
- Το κεφ. 91 αναφέρει τρεις εβραϊκές στρατιές από 200.000 άνδρες η καθεμιά στη Mizpeh, δηλαδή 600.000 άνδρες στο σύνολο, σε μια χρονική στιγμή που η συνολική ισχύς του Ρωμαϊκού στρατού σε ολόκληρη την αυτοκρατορία υπολογίζεται σε 300.000 άνδρες.
Remove ads
Ορισμένες μουσουλμανικές θρησκευτικές οργανώσεις αναφέρουν αυτό το έργο για να στηρίξουν την άποψη του Ισλάμ για τον Ιησού. Ιδίως, τον 19ο αιώνα οι μουσουλμάνοι θρησκευτικοί στοχαστές Rashid Rida στην Αίγυπτο και Sayyid Abul Ala Maududi στο Πακιστάν το αποδέχτηκαν και το συνέστησαν (αν και ο τελευταίος απέρριψε την ειδική ονομασία του Μωάμεθ ως πιθανή παρεμβολή) ((Fact | date = Μάη 2008)). Επιπλέον, το Ευαγγέλιο του Βαρνάβα συνήθως χρησιμοποιείται στην πράξη από μουσουλμάνους συζητητές ειδικευμένους στην πολεμική (controversialists) ως αντιστάθμισμα στη χρήση του κανονικού Ευαγγελίου από χριστιανούς ιεραποστόλους.
Η δεδομένη μουσουλμανική διδασκαλία υποστηρίζει ότι το «Ιντζίλ», το προφητικό Ευαγγέλιο που παραδόθηκε μέσω του προφήτη «Ισά» (Ιησούς από τη Ναζαρέτ), έχει παραχαραχθεί και διαστρεβλωθεί ανεπανόρθωτα στην πορεία της μετάδοσής του από τους χριστιανούς, και ότι, συνεπώς, δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι οποιοδήποτε κείμενο της χριστιανικής παράδοσης (συμπεριλαμβανομένων των τεσσάρων κανονικών ευαγγελίων της χριστιανικής Καινής Διαθήκης) αντιπροσωπεύει πραγματικά τη διδασκαλία του Ιησού. Δεδομένου ότι από την ορθόδοξη ισλαμική προοπτική, το "Ευαγγέλιο του Βαρνάβα" είναι σαφώς ένα χριστιανικό έργο, όπως αποδεικνύεται από πολλά σημεία όπου διαφέρει με το Κοράνι, αναμένεται ότι και αυτό έχει υποστεί παραχάραξη και στρέβλωση. Κατά συνέπεια, κανείς ορθόδοξος μουσουλμάνος συγγραφέας δεν αποδέχεται το "Ευαγγέλιο του Βαρνάβα" ως διαβίβαση του «αυθεντικού Ευαγγελίου», και λίγοι αρνούνται ότι το γνωστό ιταλικό κείμενο περιέχει σημαντικά στοιχεία μεταγενέστερης πλαστογραφίας. Ωστόσο, οι μουσουλμάνοι συγγραφείς χαιρετίζουν εκείνα τα στοιχεία του "Ευαγγελίου του Βαρνάβα" που είναι σύμφωνα με τις δεδομένες διδασκαλίες του Κορανίου, όπως την άρνηση του Ιησού ότι είναι Υιός του Θεού και την προφητική πρόβλεψη από τον Ιησού του επόμενου αγγελιοφόρου του Θεού. Και, κατά συνέπεια, πολλοί μουσουλμάνοι έχουν την τάση να θεωρούν ότι αυτά τα συγκεκριμένα στοιχεία εκπροσωπούν την επιβίωση αρχικών διδασκαλιών του Ιησού που είναι πολύ πιο συμβατές με το Ισλάμ.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads