Ο Aλέξανδρος Α΄ (σερβικά: Александар Обреновић, 14 Αυγούστου 1876 – 11 Ιουνίου 1903) του Οίκου των Ομπρένοβιτς ήταν βασιλιάς της Σερβίας από το 1889 έως το 1903, όταν δολοφονήθηκε από μια ομάδα αξιωματικών του Στρατού[13] με αρχηγό τον Ντράγκουτιν Ντιμιτρίεβιτς.
Ανάρρηση στο θρόνο
Ο Αλέξανδρος γεννήθηκε στις 14 Αυγούστου 1876. Ήταν το πρώτο παιδί και ο πρώτος γιος του Μίλαν Γ΄ της Σερβίας και της 2ης εξαδέλφης του, Νάταλι Κέσκο. Ήταν μέλος της δυναστείας των Ομπρένοβιτς. Ο πατέρας του και η μητέρα του ήταν απόγονοι Φαναριωτών: των Στούρτζα, των Μπάλτσα (Balș), των Γκίκα, των Ροσέττι. [14]Είχε έναν αδελφό, το Σέργιο, που πέθανε τέσσερις μέρες μετά την πρόωρη γέννησή του (1878).
Το 1889, ο βασιλιάς Μίλαν απροσδόκητα παραιτήθηκε και αποσύρθηκε στην ιδιωτική ζωή, ανακηρύσσοντας τον Αλέξανδρο βασιλιά της Σερβίας, υπό επιτροπή αντιβασιλείας ως την ενηλικίωσή του. Η μητέρα του ήταν μέλος της επιτροπής. Το 1893 ο Αλέξανδρος, αν και ήταν ακόμη 16 ετών, ανακήρυξε τον εαυτό του ενήλικο, έπαυσε την επιτροπή αντιβασιλείας και την Κυβέρνησή της, και πήρε την εξουσία στα χέρια του. Η δράση του κέρδισε τη λαϊκή υποστήριξη, καθώς και ο διορισμός ριζοσπαστικής Κυβέρνησης. Τον Μάιο του 1894 ο Αλέξανδρος κατήργησε το φιλελεύθερο Σύνταγμα του 1888 του πατέρα του και αποκατέστησε το συντηρητικό του 1869. Η συμπεριφορά του κατά τη διάρκεια του Ελληνοτουρκικού Πολέμου του 1897 ήταν αυτή της αυστηρής ουδετερότητας.[14]
Το 1894 ο νεαρός Βασιλιάς έφερε τον πατέρα του πίσω στη Σερβία και το 1898 τον διόρισε αρχηγό του Σερβικού Στρατού. Κατά το διάστημα αυτό, ο Μίλαν εθεωρείτο ως ο de facto κυβερνήτης της χώρας.[14]
Ο γάμος
Το καλοκαίρι του 1900 ο Αλέξανδρος ανακοίνωσε τον αρραβώνα του με τη χήρα Ντράγκα Μασίν, πρώην κυρία επί των τιμών της μητέρας του και 12 έτη μεγαλύτερή του. Η προτεινόμενη ένωση προκάλεσε μεγάλη αντίθεση: όχι μόνο η Ντράγκα ήταν από άσημη οικογένεια, αλλά, καθώς ήταν 36 ετών, οι πιθανότητες να φέρει κληρονόμο ήταν ισχνές. Για τον Αλέξανδρο ήταν επιτακτική ανάγκη να εξασφαλίσει τη διαδοχή.
Πριν την ανακοίνωση του αρραβώνα, ο Αλέξανδρος δεν συμβουλεύτηκε τον πατέρα του, ο οποίος ήταν στο θέρετρο Κάρλοβυ Βάρυ για να εξασφαλίσει το χέρι της Γερμανίδας πριγκίπισσας Αλεξάνδρας του Σάουμπουργκ-Λίππε για τον γιο του, ή τον πρωθυπουργό Δρ. Βλάνταν Τζόρτζεβιτς, που επισκεπτόταν την Παγκόσμια Έκθεση των Παρισίων κατά τη στιγμή της ανακοίνωσης. Και οι δύο αμέσως παραιτήθηκαν από τις θέσεις τους, έτσι ο Αλέξανδρος δυσκολεύτηκε στο σχηματισμό της νέας Κυβέρνησης. Όταν η μητέρα του Αλεξάνδρου επίσης αντιτέθηκε στο γάμο, εξορίστηκε από τη Σερβία. Ταξίδευε σε κοντινές χώρες, όπως η Αυστρία, η Ουγγαρία και η Βουλγαρία.
Η Αντιπολίτευση υποχώρησε, έπειτα μάλιστα από τα συγχαρητήρια του τσάρου Νικολάου Β΄ στον Βασιλιά για τον αρραβώνα του και την αποδοχή του να ενεργήσει ως ο βασικός μάρτυρας στο γάμο. Η τελετή έλαβε χώρα τον Αύγουστο του 1900. Παρόλα αυτά η έλλειψη αποδοχής του γάμου αποδυνάμωνε, στα μάτια του στρατού, τη θέση του Βασιλιά και της χώρας γενικότερα.[1]
Η πολιτική και το Σύνταγμα
Ο βασιλιάς Αλέξανδρος προσπάθησε να συμβιβάσει τα πολιτικά κόμματα, ανακοινώνοντας ένα φιλελεύθερο σύνταγμα δικής του έμπνευσης, δημιουργώντας για πρώτη φορά στη συνταγματική ιστορία της Σερβίας το σύστημα των δύο Βουλών (Εθνοσυνέλευσης και Γερουσίας). Αυτό συμφιλίωσε τα πολιτικά κόμματα, αλλά δεν συμφωνούσε ο Στρατός, ο οποίος ήδη ήταν δυσαρεστημένος με το γάμο του Βασιλιά και έγινε ακόμη περισσότερο με τις φήμες ότι ένας από τους δύο δημοφιλείς αδελφούς της βασίλισσας Ντράγκα, ο υπολοχαγός Νικόντιγιε, επρόκειτο να ανακηρυχθεί διάδοχος του θρόνου.[14]
Εν τω μεταξύ η ανεξαρτησία της Γερουσίας και της Εθνοσυνέλευσης εξερέθισε τον βασιλιά Αλέξανδρο. Τον Μάρτιο του 1903 ο Βασιλιάς ανέστειλε το Σύνταγμα για μισή ώρα, χρόνος αρκετός για να δημοσιευθούν τα διατάγματα απόλυσης και αντικατάστασης των παλαιών γερουσιαστών και μελών της Εθνοσυνέλευσης. Αυτή η αυθαίρετη πράξη του, αύξησε τη δυσαρέσκεια στη χώρα.
Το πραξικόπημα του Μαΐου
Η γενική εντύπωση ήταν ότι, επειδή η Γερουσία ήταν γεμάτη με άνδρες αφιερωμένους στο βασιλικό ζεύγος και η Κυβέρνηση είχε μεγάλη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση από τις γενικές εκλογές, ο βασιλιάς Αλέξανδρος δεν θα δίσταζε να διακηρύξει τον αδελφό της Ντράγκα κληρονόμο του θρόνου. Έτσι ο Αλέξανδρος συμφώνησε με την Κυβέρνηση ότι σε περίπτωση ατεκνίας του, διάδοχος θα ήταν ο πρίγκιπας Μίρκο, γιος του Νικολάου του Μαυροβουνίου, ο οποίος ήταν νυμφευμένος με τη 2η εξαδέλφη του Αλεξάνδρου, τη Ναταλία Κωνσταντίνοβιτς. Η Ναταλία ήταν εγγονή της Άνκα Ομπρένοβιτς, θείας του βασιλιά Μίλαν.[15]
Με το πρόσχημα για να αποτρέψει τον αδελφό της βασίλισσας Ντράγκα να γίνει διάδοχος, αλλά στην πραγματικότητα για να αντικαταστήσει τον Αλέξανδρο Ομπρένοβιτς με τον Πέτρο Καραγεωργεβιτς, οργανώθηκε μια συνωμοσία από μια ομάδα αξιωματικών του Στρατού με επικεφαλής: τον λοχαγό Ντράγκουτιν Ντιμιτρίεβιτς -γνωστό ως "Apis"-, τον Νόρμαν Περόβιτς -έναν νεαρό στρατιωτικό που πληρωνόταν από τους Ρώσους-[16] και τον ηγέτη της μυστικής εταιρείας η Μαύρη Χείρα που θα σκότωνε τον αρχιδούκα Φραγκίσκο Φερδινάνδο της Αυστρίας το 1914. Αρκετοί πολιτικοί ήταν επίσης μέρος της συνωμοσίας, μεταξύ των οποίων φέρεται να περιλαμβάνεται και ο πρώην Πρωθυπουργός Νίκολα Πάσιτς.[17] Όταν εισέβαλαν στο παλάτι, το βασιλικό ζεύγος κρύφθηκε σε μία ντουλάπα (μάλλον σε ένα κρυφό δωμάτιο πίσω από τον καθρέπτη) στο υπνοδωμάτιο της Ντράγκα. Αν και υπήρχε μυστικό πέρασμα που οδηγούσε έξω από το παλάτι, η είσοδός του ήταν απροσπέλαστη, καθώς η Ντράγκα είχε τοποθετήσει μετά το γάμο τη γκαρνταρόμπα της.
Οι συνωμότες αφού έψαξαν το παλάτι, τελικά ανακάλυψαν το βασιλικό ζεύγος και το δολοφόνησαν νωρίς το πρωί της 29ης Μαΐου 1903. Ο βασιλιάς Αλέξανδρος και η βασίλισσα Ντράγκα πυροβολήθηκαν και τα πτώματά τους, ακρωτηριασμένα και ξεκοιλιασμένα, ρίχθηκαν -σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες- από το 2ο όροφο του παλατιού σε σωρούς κοπριάς του κήπου. Ο βασιλιάς ήταν 26 ετών. Και οι δύο ετάφησαν στην κρύπτη της Εκκλησίας του Αγίου Μάρκου, στο Βελιγράδι. Ο Πέτρος Καραγεώργεβιτς έγινε βασιλιάς της Σερβίας.
Σημειώσεις
Πηγές
Πρόγονοι
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
