Όλαφ Τρίγκβασον

Ο Όλαφ Α΄ Τρίγκβασον (Olaf Tryggvason, περί το 963 - 9 Σεπτεμβρίου 1000) βασιλιάς της Νορβηγίας (995 - 1000) ήταν γιος του Τρίγκβε Όλαφσον βασιλέως του Βικέν και της Άστριντ Έρικσνταττερ, σύμφωνα με τα πιο σύγχρονα Σάγκας δισέγγονος του Χάραλντ Χορφάγκρε του πρώτου βασιλιά της Νορβηγίας. Ο Όλαφ αναφέρεται οτι έπαιξε τον σημαντικότερο ρόλο στον εκχριστιανισμό της Νορβηγίας με πολλούς τρόπους.^[3][4] Αναφέρεται οτι ανήγειρε την πρώτη εκκλησία στη Νορβηγία (995) και οτι ίδρυσε την πόλη του Τρόντχαϊμ (997), ένας ανδριάντας του Όλαφ Τρίγκβασον βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της πόλης. Οι ιστορικές αναφορές για τον Όλαφ Τρίγκβασον είναι πολύ αραιές, αναφέρεται σε μερικές σύγχρονες Αγγλικές πηγές και ποιήματα.^[5] Η παλαιότερη πηγή απο τον Αδάμ της Βρέμης (περί το 1190), αργότερα γράφτηκαν 2 Σάγκα σχετικά με τον Όλαφ από τους Ισλανδούς Όντρ Σνόρρασον και Γκουνλόγκρ Λέιφσον, ο Σνόρρι Στούρλουσον βασίστηκε στα Σάγκας του Σνόρρι Στούρλουσον. Οι σύγχρονοι ιστορικοί αμφισβητούν όμως όλες αυτές τις πληροφορίες, βασίζονται περισσότερο στις τελευταίες πηγές των Σάγκας.^[6] Είναι αβέβαιες οι πληροφορίες σχετικά με τον τόπο και τον χρόνο της γέννησης του Όλαφ Τρίγκβασον. Οι παλιότερες Νορβηγικές πηγές τον 12ο αιώνα αναφέρουν ότι γεννήθηκε στις Ορκάδες στις οποίες η μητέρα του είχε δραπετεύσει προκειμένου να διαφύγει από τους δολοφόνους του πατέρα του. Άλλες πηγές στα τέλη του 12ου αιώνα αναφέρουν ότι η μητέρα του διέφυγε στις Ορκάδες με τον μικρό Όλαφ όταν ήταν ο ίδιος τριών ετών για τον ίδιο λόγο, όλες οι πηγές συμφωνούν όμως ότι ο μικρός Όλαφ κατέληξε τελικά στην αυλή του βασιλιά Βάλντεμαρ.^[7]

Όλαφ Α΄ Τρίγκβασον
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Olav Tryggvason (Νορβηγικά)
Γέννηση	960 Νορβηγία
Θάνατος	9  Σεπτεμβρίου 1000 Battle of Svolder
Αιτία θανάτου	πεσών σε μάχη
Χώρα πολιτογράφησης	Νορβηγία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Αρχαία σκανδιναβική γλώσσα[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολεμιστής μονάρχης
Οικογένεια
Σύζυγος	Γκέιρα Τάιρα της Δανίας Gudrun Skjeggesdatter
Τέκνα	Tryggvi the Pretender
Γονείς	Τρίγκβε Όλαφσον[2] και Astrid Eiriksdatter[2]
Αδέλφια	Astrid Tryggvesdatter
Οικογένεια	Οίκος του Χορφάγκρε
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Παιδικά χρόνια

Νόμισμα του Όλαφ Τρίγκβασον. Επιγρ. εμπρός όψη: ΟNLAF REX NOR[MANNORUM], πίσω όψη: GODPINEM_ONO + C R U X.

Οι στίχοι του Σνόρρι Στούρλουσον θεωρούνται περισσότερο αξιόπιστοι αλλά περιγράφουν γεγονότα που δεν αναφέρονται σε προηγούμενες πηγές. Σημειώνει ότι ο Όλαφ Τρίγκβασον γεννήθηκε λίγο μετά τον φόνο του πατέρα του (963) αλλά διαφορετικές πηγές αναφέρουν ότι γεννήθηκε την περίοδο (964 - 969), οι τελευταίες πηγές αμφιβάλουν ότι είναι απόγονος του Χάραλντ Χορφάγκρε συνεπώς δεν νομιμοποιείται να κληρονομήσει τον θρόνο της Νορβηγίας. Ο Σνόρρι αναφέρει ότι ο Όλαφ γεννήθηκε σε ένα νησάκι στο οποίο η μητέρα του Άστριντ ήθελε να τον κρύψει από τους δολοφόνους του πατέρα του, η φυγάδευση έγινε με τη βοήθεια του Χάραλντ Γκρέικλοακ γιου του Έρικ Μπλοντάξ με τα αδέλφια του που κατέλαβαν τον θρόνο της Νορβηγίας από τον Χάακον τον Αγαθό. Η Άστριντ δραπέτευσε στην πατρίδα του πατέρα της στο Όπλαντ, από εκεί μετέβη στη Σουηδία στην οποία ο μικρός Όλαφ ήταν ασφαλής. Ο Χάραλντ Γκρέικλοακ έστειλε απεσταλμένους στον βασιλιά της Σουηδίας και του ζήτησε να πάρει πίσω τον μικρό Όλαφ προκειμένου να τον ανατρέψει η μητέρα του Γκούνχιλντ, μητέρα των βασιλέων αλλά λίγο αργότερα η Άστριντ με τον μικρό Όλαφ δραπέτευσαν ξανά. Πήγαν στο Κίεβο όπου η Άστριντ βρήκε τον αδελφό της Σίγκουρντ ο οποίος βρισκόταν υπό τις υπηρεσίες του Δανού βασιλιά Βάλντεμαρ του Μέγα, ο Όλαφ ήταν μόλις τριών ετών όταν εξέπλευσε για το Νόβγκοροντ. Το ταξίδι δεν είχε επιτυχία, το πλοίο έπεσε στην παγίδα Εσθονών Βίκινγκ, οι περισσότεροι ταξιδιώτες σκοτώθηκαν όσοι επέζησαν μεταφέρθηκαν σκλάβοι. Ο Όλαφ μαζί με τον θετό του πατέρα Θόρλοφ και τον αδελφού του Σίγκουρντ δόθηκαν σε έναν άντρα με το όνομα Κλέρκον, ο Κλέρκον θεώρησε τον Θόρλοφ αρκετά ηλικιωμένο για να είναι χρήσιμος και τον σκότωσε, τον Όλαφ και τον αδελφό του τους πούλησε σε έναν άντρα τον Κλέρκ και εκείνος με τη σειρά του στον Ρας για έναν λεπτό μανδύα. ^[8] Έξι χρόνια αργότερα ο Σίγκουρντ Έρικσον ταξίδευσε στην Εσθονία προκειμένου να μαζέψει φόρους για λογαριασμό του βασιλιά Βάλντεμαρ, του προκάλεσε εντύπωση το παιδί που ήταν ξένο στην περιοχή, ρώτησε τον Όλαφ σχετικά με την καταγωγή του και του απάντησε ότι είναι γιος του Τρίγκβι Όλαφσον και της Άστριντ Έρικσνταττερ. Ο Σίγκουρντ Έρικσον αγόρασε το παιδί από τον Ρας και το μετέφερε στο Νόβγκοροντ υπό την προστασία του βασιλιά Βάλντεμαρ.

Εκχριστιανισμός των Σκανδιναβών από τον αυτοκράτορα Όθων Β΄

Ανδριάντας του Όλαφ Τρίγκβασον στην κεντρική πλατεία του Τρόντχαϊμ.

Σύμφωνα με τα ίδια Σάγκας ο Όλαφ Τρίγκβασον συνάντησε μια μέρα στην αγορά του Νόβγκοροντ τον δολοφόνο του πατριού του Κλέρκον, τον σκότωσε με ένα τσεκούρι στο κεφάλι. Ένα πλήθος μετακινήθηκε μαζί του στη συνέχεια προκειμένου να σκοτώσει τη βασίλισσα Αλλογκία να την εκδικηθεί για την κακομεταχείριση του, μόνο όταν του έδωσε έναν ψηλό φόρο αίματος αναγκάστηκε να αποχωρήσει. Ο Δανός βασιλιάς Βάλντεμαρ είχε τα πρώτα χρόνια πολύ καλές σχέσεις μαζί του αλλά σταδιακά άρχισε να φοβάται τη δύναμη και τη δημοφιλία του και ήρθε σε σύγκρουση μαζί του, ο Όλαφ Τρίγκβασον δραπέτευσε στη Βαλτική. Ο Όθων Β΄ της Γερμανίας συγκέντρωσε έναν μεγάλο στρατό από Σάξονες, Φράγκους και Φρίσιους προκειμένου να εκστρατεύσει εναντίον των παγανιστών στη Σκανδιναβία. Ο στρατός του Όθωνα συνάντησε τους ενωμένους στρατούς του Χάραλντ του Κυανόδους και του Χάακον Γιαρλ κυβερνήτη της Νορβηγίας για λογαριασμό του Δανού βασιλιά κοντά στο Σλέσβιχ σε έναν μεγάλο τοίχο. Ο αυτοκράτορας Όθων Β΄ στάθηκε ανίκανος να σπάσει τη φρούρηση, εξέπλευσε με έναν μεγάλο στόλο στη Γιουτλάνδη όπου κατάφερε να νικήσει τους στόλους του Χάακον και του Χάραλντ, τους εξανάγκασε να βαπτιστούν χριστιανοί. Ο Όθων επέστρεψε στη συνέχεια στην πατρίδα του, ο Χάραλντ ασπάστηκε τη χριστιανική θρησκεία αντίθετα ο Χάακον εξακολουθούσε να λατρεύει τους παγανιστές θεούς.

Η πορεία του για τον θρόνο

Στη συνέχεια ο Όλαφ πέρασε τα επόμενα τρία χρόνια στο Βέντλαντ όπου η σύζυγος του Γκέιρα πέθανε, γεμάτος θλίψη δεν μπορούσε να μείνει άλλο στο Βέντλαντ και άρχισε τις επιδρομές (984) από το Φρίσλαντ στις Εβρίδες. Μετά από τέσσερα χρόνια στρατοπέδευσε στα Νησιά Σίλι, εκεί άκουσε ότι ζει ένας προφήτης, έστειλε έναν άντρα του να παρουσιαστεί σαν Όλαφ για να δοκιμάσει αν είναι προφήτης, ο προφήτης κατάλαβε την απάτη αυτό έκανε τον Όλαφ να βεβαιωθεί και να πάει μπροστά του. Ο προφήτης του είπε : «Θα γίνεις βασιλιάς με μεγάλες τιμές, πολλοί άντρες θα βαπτιστούν από σένα, θα σε τιμήσουν με λατρείες, δώρα και θα αποκτήσεις μεγάλη φήμη. Όταν συνωμοτήσουν εναντίον σου θα ακολουθήσει μάχη στην οποία θα χάσεις πολλούς άντρες, θα τραυματιστείς θανάσιμα, θα σωθείς από μια ασπίδα αλλά σε επτά μέρες θα γίνεις καλά, τότε θα βαπτιστείς χριστιανός». Μετά τη συνάντηση τα γεγονότα εξελίχτηκαν όπως πραγματικά τα είπε ο προφήτης και ο Όλαφ βαπτίστηκε χριστιανός.

Ο συγγραφέας του Λεξικού των Αγίων της Οξφόρδης Ντέιβιντ Χιού Φάρμερ (γεν. το 1923) αναφέρει ότι ο προφήτης ήταν ο Άγιος Λίντ που ζούσε στο νησί της Αγίας Ελένης στα Σίλι.^[9] Σύμφωνα με άλλες πηγές βαπτίστηκε από τον αρχιεπίσκοπο Άλφιχ του Καντέρμπερι στο Άντοβερ κοντά στο Χαμσάιρ (994). ^[10] Η Ερριέττα Λέιζερ ωστόσο (γεν. 1941) συγγραφέας της ζωής του Άλφιχ σημειώνει ότι είχε ήδη βαπτιστεί χριστιανός αλλά τότε επικυρώθηκε νέα συνθήκη σύμφωνα με την οποία δεν έκανε νέες επιδρομές στην Αγγλία. ^[11] Ο Όλαφ εξέπλευσε για την Αγγλία (988) στην οποία κλήθηκε από τη βασίλισσα Γίδα, αδελφή του Όλαφ Κουαράν βασιλιά του Δουβλίνου και χήρα ενός κόμη η οποία αναζητούσε έναν νέο σύζυγο. Ένα μεγάλο πλήθος ήρθε μαζί με τον Όλαφ και η Γίδα τον αναγνώρισε παρά το ότι φορούσε τα χειρότερα του ρούχα ενώ οι υπόλοιποι τα καλύτερα τους. Η Γίδα ήταν έτοιμη να τον παντρευτεί αλλά βρήκε αντίσταση από έναν από τους άντρες της τον Άνφιλντ, ο Όλαφ Τρίγκβασον τον πολέμησε και τον νίκησε σε όλες τις μάχες αλλά δεν τον σκότωσε, ο Άνφιλντ αναγκάστηκε να δραπετεύσει με αποτέλεσμα η Γίδα να παντρευτεί κανονικά τον Όλαφ. Φήμες ξέσπασαν στη Νορβηγία (995) για κάποιον βασιλιά στην Ιρλανδία με Νορβηγικό αίμα, ο Γιαρλ Χάακον έστειλε τον Θόρερ Κλάκκα στην Ιρλανδία για να διαπιστώσει αν είναι πραγματικά ο γιος του Τρίγκβι Όλαφσον. Ο Θόρερ συνάντησε τον Όλαφ και συζήτησαν για την κατάσταση που επικρατούσε στη Νορβηγία, την απέχθεια του λαού για τον Γιαρλ Χάακον λόγω ότι χρησιμοποιούσε πολλές ερωμένες από τις κόρες των ευγενών τις οποίες άλλαζε εύκολα σε 1 - 2 βδομάδες. Ο Γιαρλ Χάακον είχε επιπλέον απαρνηθεί τη χριστιανική πίστη με αποτέλεσμα να χάσει τους συμμάχους που είχε ιδιαίτερα με τη Δανία.

Βασιλιάς της Νορβηγίας μετά την ανατροπή του Γιαρλ Χάακον

Ο Όλαφ Τρίγκβασον φτάνει στη Νορβηγία - έργο του Πέτρου Νικολάου Άρμπο (1860).

Ο Όλαφ Τρίγκβασον ακούγοντας για την κατάσταση που επικρατούσε στη Νορβηγία αποφάσισε να ταξιδεύσει στη χώρα για να τον ανατρέψει, όταν έφτασε ξέσπασε επανάσταση εναντίον του Χάακον ο οποίος έτρεξε να κρυφτεί σε μια σπηλιά μαζί με έναν δούλο του τον Κάρκ. Ο Όλαφ κατά σύμπτωση πέρασε δίπλα από το κρησφύγετο του, ο Γιαρλ Χάακον και ο Καρκ άκουσαν τη συζήτηση του Όλαφ ο οποίος είχε επικηρύξει να σκοτώσουν τον ίδιο προσφέροντας ένα μεγάλο ποσό, ο Χάακον άρχισε να τρέμει μήπως τον σκοτώσει ο δούλος του για να πάρει τα χρήματα αλλά δεν μπορούσε να δραπετεύσει. Ο Καρκ πραγματικά αποκεφάλισε τον Χάακον στον ύπνο του, στη συνέχεια πήγε το κεφάλι του στον Όλαφ για να πάρει τα χρήματα, ο Όλαφ όταν το είδε όχι μόνο δεν του έδωσε τα χρήματα αλλά αποκεφάλισε και τον ίδιο τον δούλο. Όταν ανέλαβε ο Όλαφ τη βασιλεία ξεκίνησε τις περιοδείες του σε ολόκληρη τη χώρα, συμμάχησε με τον βασιλιά της Δανίας και ζήτησε από τους κατοίκους να βαπτιστούν όλοι χριστιανοί εκείνοι ανταποκρίθηκαν. Ο Όλαφ ίδρυσε στο Τρόντχαϊμ (997) στην περιοχή στην οποία οι κάτοικοι πρώτοι τον βοήθησαν να ανατρέψει τον Χάακον, βρισκόταν σε πλεονεκτική θέση στην περιοχή που ο ποταμός Νίντ έμπαινε σε ένα φιόρδ σχηματίζοντας μια χερσόνησο η οποία του εξασφάλιζε σημαντική άμυνα. Συνέχισε τον εκχριστιανισμό ολόκληρης της επικράτειας του στέλνοντας τον επίσκοπο Λέιφ Έρικσον να εκχριστιανίσει τη Γροιλανδία.^[12] Προσηλύτισε στον χριστιανισμό τον κόμη των Ορκάδων και όλους τους κατοίκους των νησιών οι οποίοι εκείνη την εποχή αποτελούσαν τμήμα του βασιλείου της Νορβηγίας. Το όνειρο του Όλαφ ήταν να κυβερνήσει σε μια ενωμένη χριστιανική Σκανδιναβία γι'αυτό σκέφτηκε να παντρευτεί τη Σίγκριντ την Υψηλή, βασίλισσα της Σουηδίας αλλά ο γάμος δεν προχώρησε επειδή επέμενε να είναι πιστή οπαδός του παγανισμού. Ο Όλαφ στη συνέχεια συγκρούστηκε με τον Σβεν Α΄ της Δανίας επειδή παντρεύτηκε την αδελφή του Τάιρα της Δανίας παρά τη θέληση του, η Τάιρα είχε δραπετεύσει από τον Βορίσλαο Α΄ παγανιστή βασιλιά των Πολωνών με τον οποίο την είχε αρραβωνιάσει ο αδελφός της.

Θάνατος και θρύλοι

Η μάχη του Σβόλτερ.

Στην επιστροφή από σε εκστρατεία εναντίον του Μπορισλάβου (1000) οι δυνάμεις του στόλου των Δανών του Σβεν του Διχαλογένη, των Σουηδών του Όλαφ Σκότκονουνγκ και των Σλάβων συμμάχησαν εναντίον του και τον περίμεναν στη νήσο Σβόλτερ για να δώσουν την τελική Μάχη του Σβόλτερ. Ο στόλος των Νορβηγών έπαθε πανωλεθρία, οι Νορβηγοί έπεφταν από τα καράβια τους στη θάλασσα, στη μάχη βρήκε τον θάνατο και ο ίδιος ο Όλαφ Τρίγκβασον. Στις αρχές του 11ου αιώνα ένας Βίκινγκ οπλαρχηγός ο Τρίγκβι επιτέθηκε στη Νορβηγία διεκδικώντας τον θρόνο σαν γιος του Όλαφ και της Γίδας, η επίθεση του αποκρούστηκε από τον Σβεν της Νορβηγίας γιο του Κνούτου του Μέγα. Μια νεώτερη αναφορά των Σάγκας ισχυρίζεται ότι ο Όλαφ σκοτώθηκε από κάποιον αγρότη στη διάρκεια της μάχης, πολλά χρόνια αργότερα ο Χάραλντ Γ΄ της Νορβηγίας όταν βρήκε τον υποτιθέμενο δολοφόνο τον κρέμασε ισχυριζόμενος τους στενούς δεσμούς αίματος που είχε με τον Όλαφ Τρίγκβασον.^[13] Για πολύ καιρό μετά τη μάχη του Σβόλντερ κυκλοφορούσαν πολλές φήμες ότι ο Όλαφ είχε επιζήσει από τη μάχη, αναφορές του Όντρ Σνόρρασον αναφέρουν ότι είχε ταξιδεύσει στη Ρώμη, την Ιερουσαλήμ και σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Ο Έθελρεντ του Ουέσσεξ και η αδελφή του Άστριντ δέχτηκαν πολλά δώρα από τον Όλαφ για πολλά χρόνια μετά την ημερομηνία που έπεσε στη μάχη.^[14] Ο Όλαφ Τρίγκβασον επέβαλε τον χριστιανισμό σε ολόκληρη τη Νορβηγία με τη βία στους κατοίκους χρησιμοποιώντας κάθε μέσο ιδιαίτερα τα βασανιστήρια, η συμπεριφορά του απέναντι τη Σίγκριντ την Υψηλή την οποία χτύπησε επειδή αρνήθηκε να δεχτεί τον χριστιανισμό στάθηκε αιτία να συνασπιστούν όλοι οι υπόλοιποι βασιλείς εναντίον του.^[15]

Παραπομπές

1. «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 14440639X. Ανακτήθηκε στις 1  Μαΐου 2020.
2. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
3. http://www.katolsk.no/biografi/olav/eng_07.htm
4. Heimskringla, King Olaf Trygvason's Saga, section 52
5. http://www.dokpro.uio.no/perl/middelalder/diplom_vise_tekst.prl?b=15956&s=n&str=
6. Sverre Bagge, Helgen, helt og statsbygger - Olav Tryggvason i norsk historieskrivning gjennom 700 år, in Steinar Supphellen (ed.), Kongsmenn og Krossmenn - Festskrift til Grethe Authén Blom, (Trondheim, 1992)
7. Bagge, Sverre (2006), "The Making of a Missionary King: The Medieval Accounts of Olaf Tryggvason and the Conversion of Norway", The Journal of English and Germanic Philology, 105 (4): 486–487
8. Heimskringla saga.
9. David Farmer (14 April 2011). The Oxford Dictionary of Saints, Fifth Edition Revised. Oxford University Press. p. 272.
10. Stenton Anglo-Saxon England p. 378
11. "Ælfheah (d. 1012)". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/181
12. Snorre Sturlason, Heimskringla, Or the Lives of the Norse Kings, Kessinger Publishing, 2004, p.188
13. Gade (2000:255).
14. Oddr Snorrason.The Saga of King Olaf Tryggwason. Shepton, J., transl. Nutt, 1895. 449–465.
15. thepostgradchroniclessite (2017-03-12). "Viking Identity & Christianity – The Performed Violence of Olaf Tryggvason". The Postgrad Chronicles. Retrieved 2017-04-14.

Πηγές

• Bagge, Sverre (2006), «The Making of a Missionary King: The Medieval Accounts of Olaf Tryggvason and the Conversion of Norway», The Journal of English and Germanic Philology, 105
• David Farmer (14 April 2011). The Oxford Dictionary of Saints, Fifth Edition Revised. Oxford University Press.
• «Ælfheah (d. 1012)». Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford
• Skaare, Kolbjørn (1995). Norges mynthistorie. Universitetsforlaget.
• Snorre Sturlason, Heimskringla, Or the Lives of the Norse Kings, Kessinger Publishing, 2004
• Sverre Bagge, Helgen, helt og statsbygger - Olav Tryggvason i norsk historieskrivning gjennom 700 år, in Steinar Supphellen

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Μπεκλάγκερ
• Νορβηγική διπλωματία

Όλαφ Τρίγκβασον Οίκος του Χορφάγκρε Γέννηση: 960 Θάνατος: 9 Σεπτεμβρίου 1000
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος Σβέν ο Διχαλογένης	Βασιλιάς της Νορβηγίας 995 - 1000	Διάδοχος Σβέν ο Διχαλογένης

Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Olaf Tryggvason της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).