Χρήστης:Cypriot Chauvinist/πρόχειρο

Στις 15 Ιουλίου 1974, η Εθνική Φρουρά με βάση διαταγών από την χούντα του Ιωαννίδη από την Αθήνα, πραγματοποίησε πραξικόπημα ενάντια του Πρόεδρου Μακάριου.^[1]

Μάχη του Προεδρικού Μεγάρου
Πραξικόπημα του 1974
Χρονολογία	15 Ιουλίου 1974
Τόπος	Λευκωσία, Κύπρος 35.1556°N 33.3473°E / 35.1556; 33.3473
Στόχοι	Κατάληψη του Προεδρικού Μεγάρου Σύλληψη η εκτέλεση του Προέδρου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄
Έκβαση	Μερικώς επιτυχής Πλήρη κατάληψη του προεδρικού Ο Μακάριος ξέφυγε κατά την μάχη
Αντιμαχόμενοι
Εθνική Φρουρά Διοίκηση Καταδρομών 32 Μοίρα Καταδρομών 31η Μοίρα Καταδρομών 13ος Λόχος Κρούσεως 23η Επιλαρχία Μέσων Αρμάτων 21η Επιλαρχία Αναγνωρίσεως Κυβέρνηση της Κύπρου Αστυνομία Κύπρου Προεδρική Φρουρά Εφερδρικό Σώμα Επίλεκτα τμήματα της Διοίκησης Καταδρομών
Ηγετικά πρόσωπα
Συνταγματάρχης Κωνσταντίνος Κομπόκης Ταγματάρχης Ναπολέων Δαμασκηνός Πρόεδρος Μακάριος Γ΄ Ταγματάρχης Ανδρέας Ποταµάρης Ταγματάρχης Νίκος Θρασυβούλου
Δυνάμεις
Περίπου 150 Άνδρες 30+
Απώλειες
21 Νεκροί 1+

Η έναρξη του πραξικοπήματος έγινε με το σύνθημα "Ο Αλέξανδρος εισήλθε εις το νοσοκομείο", με την διαταγή να υπογράφεται περίπου στις 8 το πρωί και ο κυριότερος στόχος ήταν το προεδρικό μέγαρο.^[2][3]

Προετοιμασία - σχεδιασμός

Ενάντια του Προεδρικού, θα δρούσαν άρματα τύπου Τ-34, οχήματα μαρμον χαρινκτον και άλλα αυτοσχέδια οχήματα μαζί με Καταδρομείς της 32ης Μοίρας Καταδρομών (32η ΜΚ), ένας λόχος της 31ης Μοίρας Καταδρομών (13ος Λόχος Κρούσεως- 31η ΜΚ).^[4][5] Επικεφαλής της επιχειρήσεις ήταν ο Διοικητής Καταδρομών, Συνταγματάρχης Κωνσταντίνος Κομπόκης.^[6]

Ξημερώματα της 15ης Ιουλίου, καταδρομείς της 32 ΜΚ, μεταφέρθηκαν από το στρατόπεδο τους στην Τύμπου προς την έδρα της 21η Επιλαρχίας Αναγνωρίσεως (21 ΕΑΝ), στην Παλλουριώτισσα.^[7][8]

Όταν έλαβαν της διαταγές για την εκτέλεση της αποστολής, επιβιβαστήκαν στα οχήματα για την μεταφορά προς το προεδρικό, από το στρατόπεδο της 21ης ΕΑΝ στην Παλλουριώτισσα, ενώ ταυτόχρονα, άρματα τύπου Τ-34 της 32ης ΕΜΑ, άρχισαν από το στρατόπεδο τους στην Κοκκινοτριμιθιά.^[9] Επίσης, στον λόφο της αγγλικής σχολής, νοτιοανατολικά του προεδρικού τάχθηκαν και 2 αντιαεροπορικά της 195 ΜΕΑ/ΑΠ.^[10]

Παραπομπές

1. «Κύπρος: 47 χρόνια από το προδοτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου». euronews. 15 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2023.
2. SigmaLive (20 Μαΐου 2023). ««Το πουκάμισο το θαλασσί.. και ο Αλέξανδρος εισήλθε εις το νοσοκομείο» | News». www.sigmalive.com. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2023.
3. Αδάμου, Μάριος. Δεκαετία Εν Όπλοις, 1964 – 1974 (1η έκδοση). Σωτήρα Αμμοχώστου: Κυπριακό Ινστιτούτο Επιστημονικών και Ιστορικών Ερευνών. σελ. 53. ISBN 978-9925-7571-1-4.
4. Σταμάτης, Αντιστράτηγος ε.α. Ελευθέριος. Κύριοι, πάτε για ύπνο. Αθήνα: Δούρειος Ίππος. σελ. 46. ISBN 978-960-88355-3-5.
5. «Καταδρομείς – Κύπρος 1974 | Smashpoint». 17 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023.
6. «"Θα τον φάμε τον π....τη τον Μούσκο". Το πραξικόπημα κατά του Μακάριου που κόστισε 400 νεκρούς. Έλουζαν τους αντιπάλους με οξύ και τους έκαιγαν, εν ψυχρώ εκτελέσεις και βασανιστήρια μεταξύ Ελλήνων, λίγες μέρες πριν από τον Αττίλα». ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. 24 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023.
7. «Αποκαλύψεις για τον φάκελο της Κύπρου». www.philenews.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023.
8. Αδάμου, Μάριος. Δεκαετία Εν Όπλοις, 1964 – 1974 (1η έκδοση). Σωτήρα Αμμοχώστου: Κυπριακό Ινστιτούτο Επιστημονικών και Ιστορικών Ερευνών. σελ. 54. ISBN 978-9925-7571-1-4.
9. «ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ, τεύχος 41ο». publications.gov.cy. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023.
10. «Η Διοίκηση Πυροβολικού κατά την περίοδο του πραξικοπήματος: «Ουσιαστικά δεν διοικούσα τις Μονάδες μου»». Η Διοίκηση Πυροβολικού κατά την περίοδο του πραξικοπήματος: «Ουσιαστικά δεν διοικούσα τις Μονάδες μου». Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023.