From Wikipedia, the free encyclopedia
Οι Φιλαΐδες (αρχαία ελληνικά: Φιλαΐδαι), (ο δήμος: Φιλαϊδών) ήταν αρχαίος οικισμός - πόλη και δήμος της Αιγηίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Αθήνας). Με το ίδιο όνομα (Φιλαΐδες) ονομάζονταν οι δημότες του δήμου αυτού, καθώς και μεγάλη οικογένεια της αρχαίας Αθήνας.
Το διατηρημένο τμήμα της στοάς στη Βραυρώνα. | |
Γενικά στοιχεία | |
---|---|
Ονομασία | Φιλαΐδαι |
Κύριος οικισμός | Φιλαΐδες |
Δευτερεύοντες οικισμοί | Βραυρών |
Διοικητικά στοιχεία | |
Ταυτότητα | δήμος της αρχαίας Αττικής |
Ονομασία δήμου | Δήμος Φιλαϊδών |
Ονομασία δημότη | Φιλαΐδης |
Φυλή | Αιγηίδα |
Τριττύς | Μεσογείων ή Παραλίας |
Σύστημα εξουσίας | Πόλη–κράτος |
Πολιτικό σύστημα | Αθηναϊκή Δημοκρατία |
Τίτλος ηγέτη | δήμαρχος |
Λήψη αποφάσεων | Αρχαία Βουλή & Δήμος |
Αριθμός βουλευτών | |
1η περίοδος 508 – 307/306 π.Χ. | 3 |
2η περίοδος 307/306–224/223 π.Χ. | 3 |
3η περίοδος 224/223–201/200 π.Χ. | 3 |
4η περίοδος 201/200 π.Χ.– 126/127 | άγνωστος |
5η περίοδος 126/127–3ος αιώνας | άγνωστος |
Ιστορική εξέλιξη | |
Ίδρυση | 508 ΠΚΕ |
Λήξη | 3ος αιώνας |
Αντικαταστάθηκε από | Δήμος Μαρκόπουλου Μεσογαίας, Δήμος Σπάτων - Αρτέμιδος |
Λατρευτικές παραδόσεις | |
Ιερά | Ναός της Ταυροπόλου Αρτέμιδος (στη Βραυρώνα) |
Μυθολογία | Φίλαιος |
Αρχαιολογία | |
Εκθέματα | Αρχαιολογικό Μουσείο Βραυρώνας |
Περιοχή | |
Αρχαία Αττική Σήμερα: πολύ κοντά στην Βραυρώνα, στην θέση «Kήποι», ανάμεσα στο Μαρκόπουλο Μεσογαίας και την Αρτέμιδα Αττικής | |
Οι δήμοι της αρχαίας Αττικής | |
Ο δήμος πήρε το όνομά του από τον μυθικό επώνυμο ήρωα Φίλαιο. Στον δήμο αυτό ανήκε η Βραυρών, από την οποία κατάγονταν οι Πεισιστρατίδες. Ο Φίλαιος ήταν γενάρχης των Φιλαϊδών, στους οποίους ανήκαν ο Μιλτιάδης, ο φιλόσοφος Επίκουρος και άλλοι. Οι Φιλαΐδες είχαν συγγενικούς δεσμούς με τους Κυψελίδες, με διάφορες οικογένειες της αρχαίας Θράκης και με τον Κροίσο.[1]
Ο δήμος των Φιλαϊδών, ήταν δήμος της Παραλίας ή των Μεσογείων.[2][3] και βρίσκεται στη τοποθεσία «Kήποι»,[4] στην περιοχή ανάμεσα στο Μαρκόπουλο Μεσογαίας του Δήμου Μαρκόπουλου Μεσογαίας και την Αρτέμιδα (γνωστή και ως Λούτσα) του Δήμου Σπάτων - Αρτέμιδας, πολύ κοντά στην Βραυρώνα, νότια του μικρού ποταμού Ερασινού, ο οποίος εκβάλλει στη θάλασσα της Βραυρώνος. Σύμφωνα με τον John S. Traill το κέντρο αυτού του δήμου βρίσκεται 400 μέτρα δυτικά της χριστιανικής βασιλικής.[5][6]
Από τις έρευνες του αρχαιολόγου Ιωάννη Κ. Παπαδημητρίου προκύπτει ότι: «Ο πλησιέστερος δήμος των Φιλαϊδών ωνομάσθη εκ του ενταύθα εκ Σαλαμίνος μετοικήσαντος υιού του Aίαντος Φιλαίου, εξ ού κατήγοντο και ο Πεισίστρατος και ο Μιλτιάδης. Λείψανα του δήμου τούτου διεσώθησαν μέχρι σήμερον επί του δυτικώς της προϊστορικής ακροπόλεως λόφου παρά την σημερινήν τοποθεσίαν «Kήποι», νοτίως του μικρού ρεύματος, του εκβάλλοντος εις την θάλασσαν της Βραυρώνος». Ο αρχαιολόγος επικεφαλής των ανασκαφών της Βραυρώνας εκτιμά, ότι : «Η ακριβής θέσις της αρχαίας προϊστορικής πόλεως (της Βραυρώνος) καθορίζεται εκ της υπό του Στράβωνος (1 X 398) αριθμήσεως των ανατολικών δήμων της Αττικής: «Σούνιον, Θορικός, Ποταμός, Πρασιά, Στειριά, Βραυρών, Αλαί Αραφηνίδες...» εξ ού εξάγεται ότι η Βραυρών έκειτο βορειότερον μεν των Πρασιών, του σημερινού Πρασά, και της Στειριάς περί τον σημερινόν λιμένα του Πόρτο- Pάφτη, νοτιώτερον δε των Αλών Αραφηνίδων, παρά την σημερινήν Αλυκήν της Λούτσας, νοτίως της Ραφήνας».[7] Δεδομένου ότι η ονομασία προέρχεται από τον Φίλαιο,[8] γιο του Αίαντα τουΤελαμώνιου, ο οποίος είχε μετακομίσει από τη Σαλαμίνα στην Βραυρώνα, είναι πιθανό ότι ο δήμος των Φιλαϊδών, ήταν πιο κοντά στην τελευταία.[9]
Παλαιότεροι ερευνητές τοποθετούσαν τον δήμο κοντά στο χωριό Φιλιάτι Αττικής[10] (ή Φιλιάτη) το οποίο σήμερα δεν ταυτίζεται με τον αρχαίο δήμο, καθώς το χωριό αυτό ήταν πρώην αρβανίτικος οικισμός, ο οποίος είχε αναπτυχθεί δίπλα σε βυζαντινό προγενέστερο, ο οποίος ήταν με τη σειρά του συνέχεια οικισμού του αρχαίου δήμου του Σφηττού. Ο οικισμός αυτός καταστράφηκε κατά τον έκτο ενετοτουρκικό πόλεμο (1684-1699) και είναι σήμερα τοποθεσία ευρισκόμενη δυτικά της πόλης του Κορωπίου.[11]
Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,[12] ως μέλος της Αιγηίδας φυλής, συμμετείχε με 3 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη (307/306 – 224/223 π.Χ.) και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος αντιπροσωπευόταν με 3 βουλευτές στη Βουλή των 600. Κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.
Ο δημότης των αρχαίων Φιλαϊδών ονομαζόταν Φιλαΐδης.[13] Στον δήμο ήταν ισχυρή η παρουσία της οικογένειας των απογόνων του Φιλαίου, των Φιλαϊδών, από την οποία κατάγονταν επίσης ο Μιλτιάδης και ο Κίμωνας. Καθώς το μεγαλύτερο τμήμα αυτής της οικογένειας ήταν στις Λακιάδες, κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα γιατί ο Κλεισθένης έδωσε αυτό το όνομα στον δήμο. Υπήρξαν διάφορες θεωρίες, σύμφωνα με τις οποίες πιστευόταν ότι η οικογένεια των Φιλαϊδών στεγαζόταν σε δύο κέντρα, ένα αγροτικό και ένα αστικό (όπως οι Αλκμεωνίδες), ένα για τη συνήθη διαμονή και ένα για να μένουν σε περίπτωση εξορίας, ή ότι αυτή η στρατηγική της διαίρεσης είχε σχεδιαστεί για να μειώσει την εδαφική δύναμη σε μια από τις πιο ισχυρές οικογένειες.
Το ότι το ιερό της Αρτέμιδος στη Βραυρώνα ήταν στο έδαφός του δήμου ή κοντά στα σύνορα με τον δήμο των Αλών Αραφηνίδων, το επιβεβαιώνει το γεγονός ότι ο Κλεισθένης ποτέ δεν δημιούργησε δήμο, ο οποίος να ονομάζεται δήμος Βραυρώνος, δεδομένου ότι η Βραυρώνα δεν αναφέρεται ως δήμος, αλλά μόνο ως μία από τις δώδεκα πόλεις της Κεκροπίας, οι οποίες στην συνέχεια ενώθηκαν από τον Θησέα, αν και δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο να προϋπήρξε δήμος Βραυρώνος πριν τη διοικητική διαίρεση του Κλεισθένη.
Σε έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Βραυρώνας παρουσιάζεται η ιστορία της Βραυρώνας, η οποία περιλαμβάνει ευρήματα από τους προϊστορικούς οικισμούς και τον αρχαίο δήμο των Φιλαϊδών.[14]
Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από το δήμο των Φιλαϊδών, όπως ο επιμελητής πομπής Γόργις ο Φιλαΐδης γιος του Ξανθίππου, ο γραμματέας Δεινίας ο Φιλαΐδης, ο βουλευτής Διόδωρος ο Φιλαΐδης γιος του Σκαμάνδρου, ο βουλευτής Διονύσιος ο Φιλαΐδης γιος του Ηφαιστίωνος, ο βουλευτής Διότιμος ο Φιλαΐδης γιος του Μελανθίου κ.α.[15] Επίσης γνωστοί ήταν και οι:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.