Αίας ο Τελαμώνιος

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Αίας.

Ο Αίας ο Τελαμώνιος [Αἴας < αἰάζω (αναστενάζω, θρηνώ), "αυτός που θρηνεί"], υπήρξε μυθικός βασιλεύς της Σαλαμίνος και ένας από τους κυριότερους και πιο σπουδαίους ήρωες του Τρωικού πολέμου. Γιος του Τελαμώνος και της Περίβοιας (ή Ερίβοιας), ετεροθαλής αδελφός του Τεύκρου και εγγονός του οικιστή της Σαλαμίνος.^[3]

Αίας ο Τελαμώνιος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Αἴας (Αρχαία Ελληνικά)
Αιτία θανάτου	αυτοκτονία
Συνθήκες θανάτου	αυτοκτονία[1] και ανθρωποκτονία
Τόπος ταφής	Tomb of Ajax the Great[2]
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
Σύντροφος	Τέκμησσα Γλαύκη Lysidice
Τέκνα	Ευρυσάκης Φίλαιος Αιαντίδης
Γονείς	Τελαμώνας και Περίβοια
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχες	Τρωικός πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	μυθικός βασιλιάς της Σαλαμίνας
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Μύθος του Αίαντα

Ο Αίας, ή Αίαντας, ήταν ένας από τους μνηστήρες της Ωραίας Ελένης και ήταν δεσμευμένος με όρκο να υπερασπιστεί τη ζωή και την τιμή της. Έλαβε μέρος στον Τρωικό πόλεμο με 12 πλοία και μαζί με τον Αχιλλέα και τον Φοίνικα άσκησε τη διοίκηση του στόλου των επιτιθεμένων. Στην Ιλιάδα παρουσιάζεται ως ο δεύτερος πιο ανδρείος Αχαιός μετά τον Αχιλλέα και δυνατότερος του Τρώα ήρωα Έκτορα. Ο Όμηρος μάλιστα αναφέρει ότι διέθετε υψηλό ανάστημα: «μέγας, πελώριος και έρκος Αχαιών». Επίσης δεν υστερούσε και σε ομορφιά και ως χαρακτήρας περιγράφεται ως καλόκαρδος, ικανός να εμψυχώνει τους συμπολεμιστές του και να δίνει συμβουλές. Ο ίδιος έπαιξε σημαντικό ρόλο στη συμφιλίωση του Αχιλλέα με τον Αγαμέμνονα.

Κατά τη διάρκεια του Τρωικού πολέμου, υποχρέωσε κάποιον σύμμαχο βασιλιά των Τρώων, στη θρακική χερσόνησο, να του καταβάλει φόρο σε χρυσό και σε σιτηρά. Επίσης, κατέλαβε μια φρυγική πόλη, σκότωσε τον βασιλιά της Τελεύτα και πήρε σκλάβα την κόρη του Τέκμησσα. Σε κάποια μεταγενέστερη φάση, μονομάχησε με τον Έκτορα, αλλά παρόλο που αποδείχτηκε ανώτερος, τελικά η νύχτα τους ανάγκασε να κηρύξουν ισοπαλία, χωρίς νικητή. Μετά την μονομαχία οι δύο ήρωες αντάλλαξαν δώρα. Ο Αίας έλαβε ως ένδειξη τιμής από τον Έκτορα το ξίφος του, ενώ ο ίδιος του χάρισε τη ζώνη του. Όταν ο Πάτροκλος και ο Αχιλλέας σκοτώθηκαν, ο Αίας πέτυχε να αντιμετωπίσει πλήθος εχθρών και να αποσπάσει από τα χέρια τους τα σώματα των νεκρών ηρώων. Εξοργίστηκε όμως, όταν τα όπλα του νεκρού Αχιλλέα δόθηκαν τιμητικά στον Οδυσσέα και νιώθοντας εξαιρετικά μειωμένος, κρίθηκε κατώτερος των περιστάσεων σε σημείο που αποπειράθηκε να δολοφονήσει τους αρχηγούς των Αχαιών. Τότε η θεά Αθηνά του προκάλεσε πνευματική διαταραχή και τον έκανε να ξεσπάσει πάνω σε ένα κοπάδι πρόβατα. Όταν συνήλθε το πρωί και διαπίστωσε σε πόσο οικτρή κατάσταση είχε περιπέσει, τερμάτισε τη ζωή του, πέφτοντας πάνω στο ξίφος του.^[4]

Στη Σαλαμίνα, γίνονταν εορτές προς τιμή του ήρωα (Αιάντεια). Οι ανδραγαθίες του Αίαντα και κυρίως το τέλος της ζωής του ενέπνευσαν πολυάριθμα έργα τέχνης.

Ορισμένοι που εμπνεύστηκαν από αυτόν ήταν:

• Αντισθένης, δεν υπάρχει ακριβής ημερομηνία
• Σοφοκλής, σε ορισμένα δράματά του πριν το 442π.Χ.
• Β. Σπάνγκενμπεργκ 1608.
• Π. Ντε Σιβρύ 1762.
• Α. Κ. Μπόρχεκκ 1789.
• Ούγκο Φόσκολο 1833.
• Σκαρλάττι (σε ορισμένες όπερες) 1697.
• Φ. Πίχλερ.
• Αντρέ Ζιντ (σε αποσπάσματα έργων) 1933.

Αρχαιολογικά ευρήματα

Στη Σαλαμίνα, και συγκεκριμένα στη θέση "Κανάκια", πολυετής αρχαιολογική έρευνα ανακάλυψε τα κατάλοιπα ενός αρχαίου κτιριακού συμπλέγματος^[5] που υπολογίζεται στον 13ο με 12ο αιώνα π.Χ. και συμπίπτει με την Μυκηναϊκή εποχή κατά την οποία έζησε ο Αίαντας. Αν υποθέσουμε ότι πρόκειται για πραγματικό ιστορικό πρόσωπο, τότε το κτίριο αυτό θα πρέπει να ήταν το παλάτι του Αίαντα.

Παραπομπές

1. Σοφοκλής: «Αἴας» (αρχαία ελληνικά)
2. Παυσανίας: (αρχαία ελληνικά) Ελλάδος περιήγησις.
3. Ελληνική Μυθολογία, Οι Ήρωες, Τόμος 3, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1986, σελ. 314
4. Γκρέιβς, Ρόμπερτ (1998). Οι Ελληνικοί Μύθοι. 2. Αθήνα: Κάκτος. σελ. 428-429. ISBN 9789603822950.
5. mbe/AFP (27 Μαρτίου 2006). «Forscher wollen Zitadelle des Ajax gefunden haben» (στα Γερμανικά). SPIEGEL ONLINE. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2008.

Πηγές

• Ομήρου Ιλιάδα 7.181-312.
• Ομήρου Οδύσσεια 11.543-67.
• Απολλόδωρου Επιτομή III, 11-V, 7.
• Οβίδιου Μεταμορφώσεις 620-13.398.
• L.V. Hincley, Ajax and Achilles. Their Literary Relationship from Homer to Sophocles, Diss. Univ. of North Carolina at Chapel Hill. 1972. (Αγγλικά)
• Lorenzo Rocci (1956). Vocabolario Greco-Italiano. Società Ed. Dante Alighieri srl. σελ. 34. (Ιταλικά)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν το παλάτι του μυθικού Αίαντα. (Αγγλικά)
• Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν το παλάτι του μυθικού Αίαντα. (Ελληνικά)