Δολοφονία του Τουρκοαρμένιου δημοσιογράφου Χραντ Ντινκ στην Κωνσταντινούπολη From Wikipedia, the free encyclopedia
Η δολοφονία του Χραντ Ντινκ αναφέρεται στο γεγονός της εν ψυχρώ δολοφονίας ενός δημοσιογράφου στην Τουρκία. Συγκεκριμένα, ο εξέχων Τουρκοαρμένιος δημοσιογράφος Χραντ Ντινκ δολοφονήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 19 Ιανουαρίου 2007. Ο Ντινκ ήταν συντάκτης της εφημερίδας Agos, που είχε γράψει και μιλήσει δημόσια για τη γενοκτονία των Αρμενίων και, επίσης, ήταν γνωστός για τις προσπάθειές του για τη συμφιλίωση μεταξύ των Τούρκων και των Αρμενίων και την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων στην Τουρκία. Την ώρα του θανάτου του, δικαζόταν ο ίδιος για παραβίαση του άρθρου 301 του τουρκικού Ποινικού Κώδικα, με την κατηγορία της «υβριδοποίησης της Τουρκικότητας».[1] Η δολοφονία του προκάλεσε πολλές και μαζικές διαμαρτυρίες στην ίδια την Τουρκία, όσο και εκτεταμένη διεθνή οργή στο δυτικό κόσμο και αλλού.
Δολοφονία του Χραντ Ντινκ | |
---|---|
Το σημείο που δολοφονήθηκε ο Ντινκ έξω από τα γραφεία της εφημερίδας Agos | |
Ημερομηνία | 19 Ιανουαρίου 2007 |
Τοποθεσία | Σισλί, Κωνσταντινούπολη, Τουρκία |
Τύπος | Ένοπλη επίθεση |
Στόχος | Χραντ Ντινκ |
Θάνατοι | 1 |
Η δολοφονία του Ντινκ πραγματοποιήθηκε από τον 17χρόνο Τούρκο Ογκιούν Σάμαστ, ο οποίος καταδικάστηκε σε τουλάχιστον 25 χρόνια φυλάκιση. Εγκέφαλος της δολοφονίας αυτής ήταν ο Γιασίν Χαγιάλ και ο συνεργός του Ερχάν Τουντσέλ, που καταδικάστηκαν σε 99 έτη φυλάκισης.
Ο Χραντ Ντινκ γεννήθηκε στη Μαλάτεια, αλλά ζούσε στην Κωνσταντινούπολη από τα επτά του χρόνια. Αποφοίτησε από το τμήμα ζωολογίας του πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης και συνέχισε την εκπαίδευσή του στο τμήμα φιλοσοφίας του ίδιου πανεπιστημίου. [εκκρεμεί παραπομπή] Από το 1996 εργαζόταν ως δημοσιογράφος και αρχισυντάκτης της αρμενόφωνης εβδομαδιαίας εφημερίδας Agos και ήταν δημόσιο πρόσωπο. Επίσης συνέγραφε άρθρα για λογαριασμό των των εφημερίδων Ζάμαν και Μπιργκίν που κυκλοφορούσαν σε όλη την Τουρκία.
Τα γεγονότα που οδήγησαν στο θάνατο του Χραντ Ντινκ ξεκίνησαν με μια συνέντευξη με τίτλο «Το μυστικό της Σαμπιχά Γκιοκτσέν» που δημοσιεύτηκε στο Agos στις 6 Φεβρουαρίου 2004. Στο κείμενο υποστηρίχθηκε ότι η Σαμπιχά Γκιοκτσέν θα μπορούσε να είναι ένα από τα χιλιάδες ορφανά των Αρμενίων. Μιλώντας στον Χραντ Ντινκ και τον Ντιράν Λοκμαγκοζιάν, η Χριψιμέ Σεμπιλτζιγιάν δήλωσε ότι γνώριζε την Γκιοκτσέν ως Χατούμ Τεϊζέ και ανέφερε την οικογενειακή ιστορία που της είχε πει.[2] Η είδηση που δεν τράβηξε την προσοχή του κοινού στο Agos δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χουριέτ στις 21 Φεβρουαρίου, με την υπογραφή του Ερσίν Καλκάν, με τίτλο "Σαμπιχά Γκιοκτσέν ή Χατούμ Σεμπιλτζιγιάν;" Το άρθρο δημοσιεύτηκε με τον τίτλο Agos, επικαλούμενη την πηγή.[3] Η είδηση, η οποία περιελάμβανε και το προσωπικό σχόλιο του Ντινκ για το θέμα, είχε μεγάλη απήχηση. Στην ανακοίνωση που έγινε την ίδια ημέρα από το Γενικό Επιτελείο Στρατού, αναφέρθηκε ότι η είδηση ήταν «επικίνδυνη από άποψη εθνικής ενότητας, αλληλεγγύης και αξιών» και όλα τα όργανα των ΜΜΕ κλήθηκαν να επανεξετάσουν τις αρχές δημοσίευσής τους.[4]
Ο Ντινκ, ο οποίος κλήθηκε στο Κυβερνείο της Κωνσταντινούπολης στις 24 Φεβρουαρίου, φέρεται να απειλήθηκε από ένα από τα δύο άτομα που συνόδευαν έναν υποδιοικητή. Μία ημέρα μετά από αυτό το περιστατικό στο γραφείο του κυβερνήτη, στις 25 Φεβρουαρίου, μετά από αναφορά που υπέβαλε ο Μεχμέτ Σοϊκάν, η Εισαγγελία του Σισλί άσκησε μήνυση βάσει του άρθρου 301 του Τουρκικού Ποινικού Κώδικα για ένα άλλο άρθρο του Χραντ Ντινκ, με την κατηγορία της «προσβολής της Τουρκικότητας».[1] Στις 26 Φεβρουαρίου, μια ομάδα μελών των Ιδεαλιστικών Λέσχων συγκεντρώθηκε μπροστά στο Agos και διαδήλωσε κρατώντας πανό που περιείχαν απειλές, αλλά αυτό το περιστατικό δεν αναφέρθηκε στις εφημερίδες, με μία ή δύο εξαιρέσεις. Οι απειλές κατά του Ντινκ συνέχισαν να αυξάνονται καθ' όλη τη διάρκεια της υπόθεσης που σχηματίστηκε βάσει του άρθρου 301.
Ο Ντινκ δεχόταν εδώ και καιρό απειλές από ακραίους Τούρκους εθνικιστές για τις δηλώσεις του σχετικά με την αρμενική ταυτότητα και τη γενοκτονία των Αρμενίων.[5][6] Λάμβανε τακτικά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που απειλούσαν τη ζωή του, απαντώντας σε μια περίπτωση συγκρίνοντας τον εαυτό του με ένα περιστέρι, εξίσου εμμονή με αυτό που συμβαίνει στα αριστερά και δεξιά μου, μπροστά και πίσω. Το κεφάλι μου είναι εξίσου κινητό και γρήγορο.[7]
Στην τελευταία στήλη του Άγκος στις 10 Ιανουαρίου 2007, ο Ντινκ σημείωσε ότι η προπαγάνδα που τον στόχευε οδήγησε πολλούς Τούρκους πολίτες να τον θεωρήσουν εχθρό της Τουρκίας:
Είναι προφανές ότι όσοι θέλουν να με αποξενώσουν και να με κάνουν αδύναμο και ανυπεράσπιστο έφτασαν στον στόχο τους. Αυτή τη στιγμή έχουν δημιουργήσει έναν σημαντικό κύκλο ανθρώπων που δεν είναι λίγοι σε αριθμό που με θεωρούν ως κάποιον που προσβάλλει την τουρκική ταυτότητα με βρώμικες και ψευδείς πληροφορίες.[8]
Παραπονέθηκε επίσης για την αδιαφορία των τουρκικών αρχών για την ασφάλειά του:
Το ημερολόγιό μου και η μνήμη του υπολογιστή μου είναι γεμάτα μηνύματα από πολίτες αυτού του κύκλου γεμάτα οργή και απειλές. (Επιτρέψτε μου να σημειώσω ότι θεώρησα ένα από αυτά που δημοσιεύτηκε από την Προύσα ως επικείμενη απειλή και το υπέβαλα στην Εισαγγελία στο Σισλί αλλά δεν είχε αποτέλεσμα.)[8]
Παρά τα παράπονά του, ο Ντινκ δεν ζήτησε ποτέ επίσημα προστασία από τις αρχές επειδή δεν ήθελε να ζήσει προστατευμένη ζωή. Ο δικηγόρος του, Ερντάν Ντογκάν, επιβεβαίωσε αυτό το συναίσθημα του Ντινκ.[9][10] Μια εβδομάδα πριν από τη δολοφονία του, ο Ντινκ έγραψε ότι ένιωθε «νευρικός και φοβισμένος» λόγω της έντασης των μηνυμάτων μίσους που λάμβανε: Βλέπω τον εαυτό μου φοβισμένο, όπως μπορεί να είναι ένα περιστέρι, αλλά ξέρω ότι οι άνθρωποι σε αυτή η χώρα δεν θα έκαναν ποτέ κακό σε ένα περιστέρι.[11]
Ο Ντινκ δολοφονήθηκε στο Σισλί της Κωνσταντινούπολης περίπου στις 12:00 ώρα Ελλάδας στις 19 Ιανουαρίου 2007 καθώς επέστρεφε στα γραφεία του Agos .[10] Ο δολοφόνος φέρεται να παρουσιάστηκε ως φοιτητής του Πανεπιστημίου της Άγκυρας που ήθελε να συναντηθεί με τον Ντινκ. Όταν το αίτημά του απορρίφθηκε, περίμενε για λίγο μπροστά σε μια κοντινή τράπεζα.[12][13] Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, ο Ντινκ πυροβολήθηκε από έναν άνδρα ηλικίας 25 έως 30 ετών, ο οποίος πυροβόλησε τρεις φορές στο κεφάλι του Ντινκ από το πίσω μέρος, πριν φύγει από τον τόπο πεζός. Σύμφωνα με την αστυνομία, ο δολοφόνος ήταν άνδρας ηλικίας 18 έως 19 ετών. Δύο άνδρες είχαν τεθεί υπό κράτηση τις πρώτες ώρες της αστυνομικής έρευνας, αλλά στη συνέχεια αφέθηκαν ελεύθεροι.[14] Ένας άλλος μάρτυρας, ο ιδιοκτήτης ενός εστιατορίου κοντά στο γραφείο του Agos, είπε ότι ο δολοφόνος φαινόταν περίπου 20 ετών, φορούσε τζιν και φώναζε Πυροβόλησα τον άπιστο καθώς έφευγε από το σημείο.[15] Ο φίλος του Ντινκ, Ορχάν Αλκάγια, πρότεινε ότι η τεχνική της δολοφονίας με τρεις πυροβολισμούς ήταν σήμα υπογραφής της κουρδικής Χεζμπολάχ.[16] Η σύζυγος και η κόρη του Ντινκ κατέρρευσαν όταν έμαθαν τα νέα και μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο.
Μία ημέρα μετά τη δολοφονία, η αστυνομία ανακοίνωσε ότι ο δράστης είχε εντοπιστεί σε βίντεο που συλλέχθηκαν τόσο μέσω του δικτύου ηλεκτρονικής παρακολούθησης MOBESE της Κωνσταντινούπολης (4.000+ κάμερες σε όλη την πόλη) όσο και από τις τοπικές κάμερες ασφαλείας. Αργότερα κυκλοφόρησαν φωτογραφίες στο κοινό ενώ προέτρεψαν κάθε πολίτη να βοηθήσει στην έρευνα. Το ίδιο βράδυ, ο Κυβερνήτης της Κωνσταντινούπολης Μουάμερ Γκουλέρ μίλησε στον Τύπο για να δηλώσει ότι οι ειδικές επιτροπές έρευνας αναζητούσαν σχεδόν δύο δωδεκάδες στοιχεία και ότι η αστυνομία ανέλυε δέκα χιλιάδες τηλεφωνήματα που έγιναν από την περιοχή του εγκλήματος.[εκκρεμεί παραπομπή]
Τα πρακτορεία ειδήσεων ανέφεραν το Σάββατο, στις 18:22 GMT, ότι ο δράστης αναγνωρίστηκε ότι ήταν ο Ογκούν Σαμάστ, ένας έφηβος που γεννήθηκε το 1990 και κατοικούσε στην Τραπεζούντα, την ίδια πόλη όπου, ένα χρόνο πριν από τη δολοφονία του Ντινκ, ο καθολικός ιερέας Αντρέα Σαντόρο πυροβολήθηκε από έναν 16χρονο γέννημα θρέμμα της πόλης, μπροστά από την εκκλησία της Σάντα Μαρία της Τραπεζούντας, που είναι κέντρο συγκέντρωσης εθνικιστών.[13] Τα τελευταία χρόνια, η Τραπεζούντα είχε γίνει ένας σημαντικός τόπος στρατολόγησης υπερεθνικιστικών κινημάτων.[17] Ο πατέρας του Σαμάστ τον αναγνώρισε από τις δημοσίως δημοσιευμένες φωτογραφίες και ειδοποίησε τις αρχές. Έξι άτομα, συμπεριλαμβανομένου του φίλου του Σαμάστ, Γιασίν Χαγιάλ, ο οποίος είχε εμπλακεί σε βομβιστική επίθεση στο εστιατόριο McDonald's στην Τραπεζούντα το 2004, συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη.[18]
Η κηδεία του Ντινκ πραγματοποιήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2007 στην Αρμενική Πατριαρχική Εκκλησία στη συνοικία ΚουμΚαπί της Κωνσταντινούπολης. Η τελετή της κηδείας του Ντινκ εξελίχθηκε σε μια διαδήλωση στην οποία εκατό χιλιάδες πολίτες παρέλασαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη δολοφονία.[19]
Στη λειτουργία παραβρέθηκαν μέλη της τουρκικής κυβέρνησης και εκπρόσωποι της αρμενικής διασποράς, καθώς και θρησκευτικοί ηγέτες. Αν και η Τουρκία δεν είχε επίσημες διπλωματικές σχέσεις με την Αρμενία εκείνη την περίοδο, μετά από πρόσκληση του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Αμπντουλάχ Γκιούλ, παρέστη στην κηδεία ο Αρμένιος Υφυπουργός Εξωτερικών Αρμάν Κιρακοσιάν.[20] Ο τότε πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν δεν ήταν παρών στην κηδεία, επειδή έπρεπε να παραστεί στα προγραμματισμένα εγκαίνια της σήραγγας του όρους Μπολού.[21]
Η κηδεία εξέπληξε και άλλαξε τις σκέψεις ορισμένων Αρμενίων της διασποράς για την Τουρκία. Για παράδειγμα, η Ιζαμπέλ Κορτιάν, μια σημαντική Αρμένια (διέμενε στην Γαλλία) της διασποράς που ήρθε στην Τουρκία για την κηδεία του Χραντ Ντινκ, έγραψε ένα άρθρο για την τουρκική εφημερίδα Zaman στις 25 Ιανουαρίου 2007 λέγοντας πως οι Τούρκοι που αγκάλιασαν τον Ντινκ προκάλεσαν σεισμό.[22]
Το Τμήμα Εγκληματολογίας της Κωνσταντινούπολης δήλωσε ότι από τους κάλυκες, μπόρεσαν να προσδιορίσουν ότι το όπλο δολοφονίας χρησιμοποιούσε σφαίρες 7,65 χιλιοστών και δεν είχε χρησιμοποιηθεί ποτέ σε άλλο έγκλημα.[23]
Ο Αχμέτ Κοτσινάρ, εισαγγελέας στην πόλη της Σαμψούντας δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Ανατολία ότι ο Σαμάστ ομολόγησε ότι σκότωσε τον Χραντ Ντινκ.[12] Σύμφωνα με αυτές τις προκαταρκτικές ειδήσεις, ο Σαμάστ ανέφερε ότι η δολοφονία ήταν προσωπική πράξη και δεν είχε καμία οργανωτική ατζέντα.[24] Ο θείος του Σαμάστ, Φάικ Σαμάστ δήλωσε στο ιδιωτικό τηλεοπτικό δίκτυο NTV ότι δεν πίστευε ότι ο ανιψιός του ήταν ικανός να ενεργήσει μόνος – Δεν ήξερε καν τον δρόμο του γύρω από την Κωνσταντινούπολη, Αυτό το παιδί χρησιμοποιήθηκε.[25] Ο Σαμάστ δήλωσε ότι σκότωσε τον Ντινκ επειδή προσέβαλε τους Τούρκους και ότι δεν το μετανιώνει.[26] Σύμφωνα με αναφορές των μέσων ενημέρωσης, ο Σαμάστ εγκατέλειψε το λύκειο και ήταν πιθανός τοξικομανής.[25] Μεταγενέστερες ειδήσεις ανέφεραν ότι ο Σαμάστ δεν είχε ιδέα για τη σημασία της πράξης του και ότι είχε τελειώσει τη γραπτή του ομολογία με μια έκφραση μεταμέλειας.[27]
Τρία άτομα τέθηκαν υπό κράτηση σχετικά με τη δολοφονία την ημέρα της δολοφονίας.[11] Ωστόσο, κινήματα που συνδέονται με το υπερεθνικιστικό κίνημα είναι ύποπτα ότι διέπραξαν τη δολοφονία, ιδίως μετά τη σύλληψη του Γιασίν Χαγιάλ, ενός μαχητή που πέρασε 11 μήνες στη φυλακή επειδή συμμετείχε στη βομβιστική επίθεση σε ένα McDonald's στο Τραπεζούντα το 2004, και του φοιτητή του Τεχνικού Πανεπιστημίου Καραντεμίζ, Ερχάν Τουνσέλ, ο οποίος ήταν κοντά στην οργάνωση Αλπερέν, μια οργάνωση νέων που συνδέεται με το ακροδεξιό υπερεθνικιστικό ισλαμιστικό Κόμμα Μεγάλης Ένωσης (BBP), που δημιουργήθηκε από πρώην μέλη του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP).[17] Ο Γιασίν Χαγιάλ ομολόγησε ότι είπε στον Σαμάστ να σκοτώσει τον Ντινκ και προμήθευσε το όπλο της δολοφονίας, ενώ ο Ερχάν Τουνσέλ κατηγορήθηκε ως ο κύριος υποκινητής της δολοφονίας και φέρεται να σκηνοθέτησε την δολοφονία.[28] Το Κόμμα Μεγάλης Ένωσης αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη στη δολοφονία.[27] Ο Χραντ Ντινκ χαρακτηρίστηκε ως «προδότης» από την τουρκική ακροδεξιά και είχε δεχθεί έως και 2.600 απειλές κατά της ζωής του από υπερεθνικιστικούς κύκλους.[18] Σύμφωνα με φήμες που αναφέρθηκαν από τουρκικές εφημερίδες στα τέλη Ιανουαρίου 2007, ο Ερχάν Τουνσέλ ήταν στην πραγματικότητα ένας πληροφοριοδότης για την αστυνομία της Τραπεζούντας. Οι φήμες υποδηλώνουν επίσης ότι προειδοποίησε την αστυνομία της Τραπεζούντας πριν από τη δολοφονία, αλλά ότι οι προειδοποιήσεις αυτές αγνοήθηκαν.[29]
Οι έρευνες σχετικά με το εθνικιστικό υπόγειο δίκτυο Εργκένεκον οδήγησαν σε υποψίες σχετικά με τη συμμετοχή της Εργκένεκον στη δολοφονία του Ντινκ.[30] Ο φάκελος Νο. 441 του παραρτήματος του κατηγορητηρίου της Εργκένεκον περιέχει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ολόκληρη η οικογένεια του Ντινκ έγινε στόχος. Ο συνταγματάρχης του επιτελείου Φερχάτ Οζσού φέρεται να πίεσε τον αρχιπλοίαρχο Μούρατ Σαχάν να πραγματοποιήσει τη δολοφονία, προσφέροντάς του 300.000 λίρες ως αμοιβή. Ο Σαχάν, ο οποίος υποβαλλόταν σε ψυχιατρική θεραπεία, αντιστάθηκε και υπέβαλε καταγγελία από στρατιωτικό νοσοκομείο, όπου αναγκάστηκε να υποβληθεί σε εξετάσεις.[31]
Στις 3 Οκτωβρίου 2007, ο τηλεοπτικός σταθμός NTV ανέφερε ότι ο φάκελος της αστυνομίας για τον Ερχάν Τουνσέλ, βασικό ύποπτο για την υπόθεση δολοφονίας, είχε καταστραφεί με το σκεπτικό ότι ο φάκελος ήταν «κρατικό μυστικό» προτού το δικαστήριο είχε την ευκαιρία να δει τον φάκελο.[32]
Ο δικηγόρος της οικογένειας Ντινκ, Ερντάλ Ντογκάν, επανέλαβε την ανησυχία του ότι καταστράφηκαν και χάθηκαν πολλά στοιχεία που θα μπορούσαν να αποκαλύψουν σχέσεις μεταξύ των υπόπτων και των μελών των δυνάμεων ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένης μιας κασέτας από μια κάμερα ασφαλείας έξω από μια τράπεζα κοντά στα γραφεία του Agos όπου ο Ντινκ σκοτώθηκε.[33] Ο Ντογκάν ανέφερε ότι ο αρχηγός της αστυνομικής υπηρεσίας πληροφοριών, Ραμαζάν Ακιούρεκ, διέταξε την εξάλειψη της κατάθεσης 48 σελίδων ενός υπόπτου.[34]
Όταν οι δικηγόροι της οικογένειας Ντινκ ερεύνησαν τα αρχεία της κάμερας ασφαλείας που έβλεπαν τον δρόμο όπου έγινε η δολοφονία, εντόπισαν τέσσερις υπόπτους που μιλούσαν με τα κινητά τους τηλέφωνα. Κατόπιν ζήτησαν τα αρχεία καταγραφής κλήσεων GSM των Τουρκικών Αρχών Τηλεπικοινωνιών της περιοχής Σισλί τη στιγμή που συνέβη η δολοφονία. Δύο μεγάλοι πάροχοι GSM ανέφεραν ότι δεν είχαν σταθμό βάσης GSM σε αυτήν την περιοχή, επομένως δεν μπορούσαν να αναγνωρίσουν τίποτα. Ο άλλος μεγάλος πάροχος GSM στην Τουρκία δήλωσε ότι δεν υπήρξε καμία λειτουργία κλήσης κατά τις αναφερόμενες ώρες. Οι δικηγόροι δήλωσαν ότι είναι σχεδόν αδύνατο να μην υπήρξαν κλήσεις αυτές τις ώρες ή ότι οι εταιρείες δεν μπορούν να έχουν σταθμό βάσης, επειδή το Σισλί είναι μια από τις πιο πολυσύχναστες περιοχές της Κωνσταντινούπολης εκείνη την εποχή.[35][36]
Ο Γιακούπ Κουρτάν, ένας αστυνομικός που τράβηξε μια εορταστική φωτογραφία με τον Σαμάστ 2 ημέρες μετά τη δολοφονία του Ντινκ, προήχθη σε αναπληρωτή αρχηγό της αστυνομίας της Μαλάτεια.[37] Το 2013 ένας μυστικός μάρτυρας ανέφερε στους εισαγγελείς της JITEM ότι η Χωροφυλακή είχε ανάμειξη στη δολοφονία του Ντινκ.[38][39][40]
Στις 12 Ιανουαρίου 2015 εκδόθηκαν εντάλματα σύλληψης για δύο αστυνομικούς, με αποτέλεσμα να είναι οι πρώτοι δημόσιοι υπάλληλοι που συνελήφθησαν στο πλαίσιο της έρευνας.[41] Στις 12 Μαρτίου 2020, ο απόστρατος λοχίας Σερέφ Ατές, φερόμενος ως μάρτυρας της δολοφονίας, δολοφονήθηκε ενώ οδηγούσε το όχημά του στην πόλη Ντούζτζε από έναν ένοπλο άνδρα σε άλλο αυτοκίνητο.[42] Στη συνέχεια συνελήφθησαν 3 ύποπτοι για τη δολοφονία του Ατές, αλλά το κίνητρό τους παραμένει άγνωστο.[43]
Από το 2014, έχουν υπάρξει ισχυρισμοί για τον ρόλο του κινήματος Γκιουλέν στη δολοφονία. Τέσσερις εισαγγελείς στη δίκη απολύθηκαν από τις θέσεις τους λόγω των δεσμών τους με το κίνημα και επειδή δεν προχώρησαν στην υπόθεση.[44] Επιπλέον, οι επιθεωρητές της αστυνομίας Ραμαζάν Ακιούρεκ και Αλί Φουάτ Γιλμαζέρ κατηγορήθηκαν ότι δεν μοιράστηκαν τα στοιχεία τους για την δολοφονία με τους εισαγγελείς, τη χωροφυλακή ή τις υπηρεσίες πληροφοριών, παρά το γεγονός ότι ενημερώθηκαν πολλές φορές για μια προγραμματισμένη δολοφονία.[45] Το 2020 οι Ραμαζάν Ακιούρεκ και Αλί Φουάτ Γιλμαζέρ καταδικάστηκαν σε 45 και 7,5 χρόνια φυλάκισης αντίστοιχα για παράνομες ηχογραφήσεις ανώτερων κυβερνητικών αξιωματούχων.[46]
Τουρκικό δικαστήριο ανέφερε επίσης ότι 18 ύποπτοι για την υπόθεση, μεταξύ των οποίων 13 κυβερνητικοί αξιωματούχοι χρησιμοποιούσαν την εφαρμογή ByLock στα τηλέφωνά τους, την οποία η τουρκική κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι είναι το εργαλείο επικοινωνίας των οπαδών του κινήματος Γκιουλέν.[47]
Μετά τη διάδοση της είδησης της δολοφονίας του Ντινκ, καταδικάστηκε αμέσως από όλα σχεδόν τα μεγάλα πολιτικά κόμματα, κυβερνητικούς αξιωματούχους και ΜΚΟ στην Τουρκία, καθώς και από πολλούς διεθνείς παρατηρητές.
Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι πραγματοποίησαν πορεία στην Κωνσταντινούπολη από το γραφείο της εφημερίδας Agos μέχρι την Πλατεία Ταξίμ σε μια διαμαρτυρία κατά της δολοφονίας. Σύμφωνα με το BBC, οι διαδηλωτές φώναζαν: Είμαστε όλοι Αρμένιοι, είμαστε όλοι Χραντ Ντινκ.[48] Ο κόσμος παρέλασε και σε άλλες πόλεις (συμπεριλαμβανομένης της Άγκυρας, της Αττάλειας, της Προύσας, της Σμύρνης, του Τουντζέλι και της Τραπεζούντας) επίσης για να διαμαρτυρηθούν για τη δολοφονία. Κατηγόρησαν επίσης το τουρκικό κράτος για τη δολοφονία, φωνάζοντας Το κράτος δολοφόνος θα λογοδοτήσει.[49]
Η δίκη για τη δολοφονία του Ντινκ ξεκίνησε στην Κωνσταντινούπολη στις 2 Ιουλίου 2007. 18 άτομα κατηγορήθηκαν στο Δικαστήριο Κακουργημάτων της Κωνσταντινούπολης σε σχέση με τη δολοφονία του δημοσιογράφου.[72] Δεδομένου ότι ο κύριος ύποπτος, ο Ογκούν Σαμάστ, ήταν μικρότερος των 18 ετών, η ακρόαση δεν έγινε δημόσια. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι κατηγορούμενοι Γιασίν Χαγιάλ και Ερχάν Τουντσέλ επανέλαβαν τις καταθέσεις τους που δόθηκαν στις δυνάμεις ασφαλείας και στον εισαγγελέα. Το δικαστήριο αποφάσισε να αφήσει ελεύθερους τους κατηγορούμενους Οσμάν Αλτάι, Ιρφάν Οζκάν, Σαλίχ Χασισαλόγλου και Βέισελ Τοπράκ για να δικαστούν χωρίς κράτηση και ανέβαλε τη δίκη για την 1η Οκτωβρίου.
Το κατηγορητήριο απαιτούσε επιβαρυντική ισόβια κάθειρξη για τον Ερχάν Τουντσέλ και τον Γιασίν Χαγιάλ για υποκίνηση στη δολοφονία του Χραντ Ντινκ. Δεδομένου ότι ο φερόμενος ως δολοφόνος, Ογκούν Σαμάστ, ο οποίος ήταν μικρότερος των 18 ετών τη στιγμή της δολοφονίας, εξέτισε ποινή φυλάκισης από 18 έως 24 χρόνια. Ο αδελφός του Γιασίν Χαγιάλ κατηγορήθηκε ως συνεργός στο έγκλημα και έπρεπε να εκτίσει ποινή φυλάκισης από 22,5 έως 35 χρόνια. Οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι κατηγορήθηκαν ως μέλη ή υποστηρικτές τρομοκρατικής οργάνωσης.[73]
Τον Ιανουάριο του 2009 πραγματοποιήθηκε η 8η ακροαματική διαδικασία. Επτά από τους οκτώ κατηγορούμενους που είχαν συλληφθεί παραβρέθηκαν στην ακροαματική διαδικασία. Στο τέλος, τρεις κατηγορούμενοι αφέθηκαν ελεύθεροι και η ακρόαση αναβλήθηκε για τις 20 Απριλίου 2009.[74] Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η δίκη του Ντινκ για τη δολοφονία είναι μια κρίσιμη δοκιμασία της ανεξαρτησίας της τουρκικής δικαιοσύνης.[72]
Στις 25 Ιουλίου 2011, ο Ογκούν Σαμάστ καταδικάστηκε για φόνο και παράνομη κατοχή πυροβόλου όπλου από το Ποινικό Δικαστήριο Ανηλίκων της Κωνσταντινούπολης. Καταδικάστηκε σε 22 χρόνια και 10 μήνες φυλάκιση,[75][76] η οποία μετατράπηκε από ισόβια κάθειρξη σύμφωνα με την τουρκική νομοθεσία για τους ανηλίκους. Αφού εκτίσει τα δύο τρίτα του, ο Σαμάστ θα δικαιούται να αποφυλακιστεί υπό όρους το 2021 ή το 2022. Αλλά σύμφωνα με τη Hürryet, δεν θα αφεθεί ελεύθερος καθώς επιτέθηκε σε δεσμοφύλακες με μαχαίρι κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του και πρέπει να εκτίσει περισσότερα από 4 επιπλέον χρόνια φυλάκιση.[77]
Στις 16 Ιανουαρίου 2012, το Δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης κατέληξε σε ετυμηγορία με τους υπόλοιπους κατηγορούμενους. Το δικαστήριο έκρινε ότι δεν υπήρχε συνωμοσία πίσω από τη δολοφονία και δήλωσε ότι η δολοφονία ήταν μια συνηθισμένη δολοφονία. Ο Γιασίν Χαγιάλ κρίθηκε ένοχος για φόνο και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη.[78] Οι δικηγόροι του Χαγιάλ άσκησαν έφεση κατά της ετυμηγορίας,[79] η οποία αργότερα ακυρώθηκε καθώς τα δικαστήρια που προηγουμένως εκδίκασαν την υπόθεση διαλύθηκαν με νέο νόμο που τέθηκε σε ισχύ τον Μάρτιο του 2014.[80] Ο Χαγιάλ καταδικάστηκε σε 7 χρόνια και 6 μήνες τον Ιούλιο του 2019.[81] Άλλοι δύο άνδρες καταδικάστηκαν ότι τον βοήθησαν και καταδικάστηκαν ο καθένας σε φυλάκιση 12 ετών και 6 μηνών. Ο Ερχάν Τουντσέλ αρχικά κρίθηκε αθώος για τη δολοφονία του Ντινκ, αλλά αργότερα συνελήφθη το 2013[82] και στη συνέχεια καταδικάστηκε σε 99 χρόνια φυλάκιση τον Ιούλιο του 2019.[83]
Μετά από περίπου δεκατέσσερα χρόνια δικαστικών διαδικασιών, το Δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης ανέγνωσε την ετυμηγορία του στις 26 Μαρτίου 2021.[84] Είκοσι έξι κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν λόγω της εμπλοκής τους στο περιβάλλον της δολοφονίας,[85] για καταστροφή ή για πλαστογραφία επίσημου εγγράφου, για συμμετοχή σε ένοπλη τρομοκρατική οργάνωση, για δολοφονία με χρήση άλλου προσώπου ή δολοφονία εκ προθέσεως από αμέλεια μεταξύ άλλων εγκλημάτων.[85] Αρκετοί από τους καταδικασθέντες ήταν αξιωματικοί της τουρκικής αστυνομίας και του τουρκικού υπουργείου Εσωτερικών.[84] Τέσσερις καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη ενώ δύο σε επιβαρυντική ισόβια κάθειρξη. .[85] Από όλους τους κατηγορούμενους στη δίκη, τριάντα επτά κρίθηκαν αθώοι.[85]
Τον Σεπτέμβριο του 2010, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε ότι οι τουρκικές αρχές παραβίασαν το δικαίωμα του Ντινκ στη ζωή μη ενεργώντας για την πρόληψη της δολοφονίας και μη τιμωρώντας την αστυνομία για αδράνεια.[86]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.