περιοχή του βορειοανατολικού Αφγανιστάν From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Διάδρομος Βαχάν (Παστού واخان دهلېز, περσ. دالان واخان) είναι μια στενή λωρίδα εδάφους του Αφγανιστάν, το ανατολικότερο μέρος της χώρας, που εκτείνεται μέχρι και την Κίνα, χωρίζοντας το Τατζικιστάν από το Πακιστάν[1][2][3] και το Κασμίρ. Από απόψεως φυσικής γεωγραφίας ο διάδρομος αυτός ταυτίζεται με μια κοιλάδα σε μεγάλο υψόμετρο, που χωρίζει τα βουνά του Παμίρ στα βόρεια από την οροσειρά Καρακορούμ στα νότια. Το μήκος του φθάνει τα 350 χιλιόμετρα, ενώ το πλάτος του κυμαίνεται μεταξύ 13 και 65 χιλιομέτρων.[4] Από αυτή την κοιλάδα πηγάζουν οι ποταμοί Παντζ (ποταμός) και Παμίρ, που σχηματίζουν τον Αμού Ντάρια. Η κοιλάδα χρησίμευσε ως εμπορική οδός προς και από την Ανατολική, τη Νότια και την Κεντρική Ασία από την αρχαιότητα.[5]
.jpg)
Ο Διάδρομος Βαχάν δημιουργήθηκε από μια συμφωνία του 1893 ανάμεσα στη Βρετανική Αυτοκρατορία και το Αφγανιστάν, την ίδια που δημιούργησε τη Γραμμή Ντυράν των συνόρων Αφγανιστάν-Πακιστάν.[6] Αυτή η λωρίδα γης είχε σκοπό να δρα ως ουδέτερη ζώνη ανάμεσα στη Ρωσική Αυτοκρατορία (το Ρωσικό Τουρκεστάν, σημερινό Τατζικιστάν) και τη Βρετανική. Από τότε έως σήμερα το ανατολικό άκρο συνορεύει με την περιοχή Σιντζιάνγκ της Κίνας. Το ακριβές σινο-αφγανικό σύνορο οριοθετήθηκε με μια μυστική συνθήκη, που υπογράφηκε τον Νοέμβριο του 1963.
Το 2010 στον Διάδρομο Βαχάν ζούσαν 12 χιλιάδες κάτοικοι.[7] Το βόρειο μέρος του, κατοικούμενο από τα περσικά φύλα των Βαχί και των Παμίρι, αναφέρεται και ως «Παμίρ».[8]
Διοικητικά, ο Διάδρομος Βαχάν αποτελεί το ομώνυμο Διαμέρισμα Βαχάν, το μεγαλύτερο σε έκταση από τα 28 της Επαρχίας Μπανταχσάν του Αφγανιστάν. Στη δυτική του «είσοδο», στην κωμόπολη Ισκασίμ, ο Διάδρομος έχει πλάτος[4] 18 χιλιόμετρα. Το δυτικό τρίτο του Διαδρόμου έχει πλάτος από 13 έως 30 χιλιόμ., αλλά αυτό αυξάνεται στην κεντρική περιοχή του Διαδρόμου σε 65 χιλιόμ.[4] Στο ανατολικό άκρο του ο Διάδρομος Βαχάν διχάζεται σε δύο προεξοχές, που πλαισιώνουν μία προεξοχή κινεζικού εδάφους, σχηματίζοντας το μήκους 92 χιλιόμ. σύνορο ανάμεσα στις δύο χώρες, με το ανατολικότερο χωριό του Αφγανιστάν, το Qala-e Mafushad, να βρίσκεται στη βόρεια προεξοχή.[4] Η ορεινή Διάβαση Βακτζίρ, το ανατολικότερο σημείο της νότιας προεξοχής, απέχει περί τα 300 χιλμ. από το Ισκασίμ.[4] Το ανατολικότερο σημείο της βόρειας προεξοχής, και ολόκληρου του Αφγανιστάν, είναι μια ανώνυμη περιοχή περί τα 350 χιλμ. από το Ισκασίμ.[4] Στην κινεζική πλευρά των συνόρων βρίσκεται η «Αυτόνομη Κομητεία Ταχσκοργκάν Τατζίκ» του Νομού Κασγκάρ της περιοχής Σιντζιάνγκ.
Το βόρειο σύνορο του Διαδρόμου καθορίζεται από τον ποταμό Παμίρ και τη λίμνη Ζορκούλ στα δυτικά, και από τις υψηλές κορυφές των βουνών του Παμίρ στα ανατολικά. Στα βόρεια απλώνεται η Αυτόνομη επαρχία Γκόρνο-Μπανταχσάν του Τατζικιστάν. Στα νότια ο Διάδρομος Βαχάν οριοθετείται από τα ψηλά βουνά του Ινδοκούχου και του Καρακορούμ. Εκεί υπάρχουν δύο ορεινές διαβάσεις: η Διάβαση Μπρογκόλ (υψόμετρο 3.798 μέτρα) δίνει πρόσβαση στην περιοχή Χάιμπερ Παχτούνχβα του Πακιστάν, ενώ η Διάβαση Ιρσάντ (4.977 μέτρα) συνδέει το Βαχάν με το Γκιλγκίτ-Μπαλτιστάν. Μια τρίτη διάβαση, η Ντιλισάνγκ, που επίσης συνδέει με το Γκιλγκίτ-Μπαλτιστάν, δεν χρησιμοποιείται.[9]
Ο Διάδρομος Βαχάν είναι υψηλότερος στα ανατολικά και χαμηλότερος στα δυτικά: Η Διάβαση Βακτζίρ έχει υψόμετρο 4.923 μέτρα, που κατέρχεται σε περίπου 3.037 μέτρα στο Ισκασίμ.[10] Από ένα παγωμένο σπήλαιο στην Αφγανική πλευρά της Διαβάσεως Βακτζίρ πηγάζει ο ομώνυμος ποταμός Βακτζίρ και ρέει προς τα δυτικά, συμβάλλοντας με τον Μποζάι Ντάρια κοντά στο χωριό Μποζάι Γκουμπάζ, οπότε σχηματίζεται ο ποταμός Βαχάν, που με τη σειρά του ενώνεται με τον ποταμό Παμίρ κοντά στο Καλά-ε Παντζ για να σχηματίσουν τον Παντζ, που εγκαταλείπει τον Διάδρομο Βαχάν στο Ισκασίμ.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
