Toddaid
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Un o Bedwar Mesur ar Hugain Cerdd Dafod yw'r toddaid.
| Y pedwar mesur ar hugain |
 |
| Y pedwar mesur ar hugain yw'r gyfundrefn o fesurau caeth a ddaeth yn ganon awdurdodol ym marddoniaeth Gymraeg yr Oesoedd Canol Diweddar, sef cyfnod Beirdd yr Uchelwyr. |
Dwy linell sydd gan doddaid; mae 10 sillaf gan y llinell gyntaf a naw sillaf gan yr ail linell.
Mae'r llinell gyntaf yn union fel llinell gyntaf englyn unodl union. Ceir gwant a gair cyrch yn y llinell, a gall dorri'n 7+3, 8+2 neu 9+1.
Yn raddol, daethpwyd i ganu'r ail linell yn ddi-bengoll wrth i'r gyfundrefn gaeth dynhau; hynny yw; cynganeddir yr ail linell ar ei hyd. Cenid dau doddaid gyda'i gilydd yn aml i ffurfio pennill pedair llinell.
Ceir odl rhwng y gair cyrch a gorffwysfa'r ail linell, yn hytrach na chyfatebiaeth gynganeddol. Cynhelir y brifodl rhwng y gwant y llinell gyntaf a therfyn yr ail linell.
Dyma enghraifft o doddaid o waith Dafydd Nanmor:
Pur anaml y ceir toddaid unigol; gan amlaf ceir cyfres o doddeidiau. Nid yw cynnal prifodl rhwng pob pennill yn orfodol, ond mae rhai beirdd yn dewis gwneud hyn. Yn ei awdl farwnad i Domas ap Rhys o'r Tywyn, canodd Dafydd Nanmor ugain toddaid mewn deg pennill pedair llinell, a'r cyfan ar yr odl awr.[1] Dyma enghraifft arall o'r awdl:
Mae'r toddaid, ac amrywiadau bychain arno, yn rhan o fesurau eraill, fel yr hir a thoddaid, y gwawdodyn a'r gwawdodyn hir.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
