Deddf Cymru 2017
From Wikipedia, the free encyclopedia
Mae Deddf Cymru 2017 yn Ddeddf ddatganoli Cymreig gan Senedd y Deyrnas Unedig. Mae'n nodi diwygiadau i Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006 ac yn datganoli pwerau pellach i Gymru . Mae'r ddeddfwriaeth yn seiliedig ar gynigion y Papur Gorchymyn Dydd Gŵyl Dewi.
| Enghraifft o: | Deddf Gyhoeddus Gyffredinol Senedd y Deyrnas Unedig |
|---|---|
| Iaith | Saesneg |
| Dyddiad cyhoeddi | 2017 |
| Gwladwriaeth | y Deyrnas Unedig |
Cefndir
Cynigiwyd y mesur gan y Blaid Geidwadol yn ei maniffesto ar gyfer etholiad cyffredinol 2015.[1]
Cyflwynwyd ddraft o'r Bil Cymru ym mis Hydref 2015 [2] a wynebodd lawer o feirniadaeth gan y cyhoedd dros brofion cymhwysedd (a elwir hefyd yn "brofion rheidrwydd"). O ganlyniad, cafodd y bill ei ohirio erbyn dechrau 2016.[3][4] Cyflwynwyd bil diwygiedig i Dŷ’r Cyffredin ar 1 Mehefin 2016.
Prif ddarpariaethau
Un o’r darpariaethau pwysicaf yw bod y Ddeddf wedi symud Cymru o fodel materion a roddwyd i fodel materion a gadwyd yn ôl, a ddefnyddir yn yr Alban o dan Ddeddf yr Alban 1998.[5] Diddymodd y Ddeddf ddarpariaeth Deddf Cymru 2014 ar gyfer refferendwm yng Nghymru ar ddatganoli treth incwm.
Mae’r Ddeddf yn rhoi pwerau ychwanegol i Gynulliad Cenedlaethol Cymru a Llywodraeth Cymru:[6]
- Y gallu i ddiwygio adrannau o Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006 sy’n ymwneud â gweithrediad Cynulliad Cenedlaethol Cymru a Llywodraeth Cymru o fewn y Deyrnas Unedig, gan gynnwys rheolaeth ar ei system etholiadol (yn amodol ar fwyafrif o ddwy ran o dair o fewn y Cynulliad) ar gyfer unrhyw newid arfaethedig.
- Y gallu i ddefnyddio gwelliant o’r fath i ddatganoli pwerau i Gynulliad Cenedlaethol Cymru a Gweinidogion Cymru dros feysydd megis arwyddion ffyrdd, gweithgaredd olew a nwy ar y tir, harbyrau, masnachfreinio rheilffyrdd, effeithlonrwydd ynni, a chyngor .
- Y pŵer i newid enw Cynulliad Cenedlaethol Cymru. [7] Ar 9 Hydref 2019 cytunodd y Cynulliad mai Welsh Parliament / Senedd Cymru fyddai’r enw newydd. Daeth i rym ym mis Mai 2020.
- Y gallu i godi neu ostwng treth incwm hyd at 10c yn y bunt [8]
- Llywodraeth Cymru i gael mwy o bwerau benthyca i gefnogi buddsoddiad cyfalaf, hyd at £1 biliwn [9]
- Pwerau estynedig dros gydraddoldeb a thribiwnlysoedd
- Creu Awdurdod Cyllid Cymru, awdurdod treth ar gyfer trethi datganoledig Cymreig tra bod CThEM yn casglu trethi nad ydynt wedi’u datganoli i Gymru[6]
Roedd y Ddeddf yn cydnabod Cynulliad Cenedlaethol Cymru a Llywodraeth Cymru fel rhai parhaol ymhlith trefniadau cyfansoddiadol y DU, gyda refferendwm yn ofynnol cyn y gellir diddymu’r naill neu’r llall. Mae'r Ddeddf hefyd wedi cydnabod bod corff o gyfraith Gymreig a sefydlodd swydd Llywydd Tribiwnlysoedd Cymru . [10]
Gweler hefyd
- datganoli Cymreig
- Deddf Llywodraeth Cymru 1998
- Deddf Llywodraeth Cymru 2006
- Deddf Cymru 2014
Cyfeiriadau
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.