Daniel Evans (actor)
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Actor a chyfarwyddwr theatr o Gymro yw Daniel Evans (ganed 31 Gorffennaf 1973). Ers 2023 mae'n Gyd-Gyfarwyddwr Artistig y Royal Shakespeare Company.
Dechreuodd Evans actio yn ifanc iawn, gan ddechrau cystadlu ar lwyfan Eisteddfod yr Urdd pan oedd yn 5 neu 6 oed, yn ogystal â chymryd rhan mewn nifer o gynyrchiadau amatur.[1] Sylweddolodd beth hoffai wneud mewn bywyd pan oedd yn 8 oed, a phan oedd yn 17 mlwyddyn oed, enillodd Wobr Goffa Richard Burton yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru. Flwyddyn yn ddiweddarach, fe'i cadeiriwyd yn Eisteddfod yr Urdd.[2]
Mynychodd Ysgol Gyfun Rhydfelen (bellach Ysgol Gyfun Gartholwg) ger Pontypridd, ysgol cyfrwng Cymraeg sy'n wedi meithrin sgiliau nifer o actorion.
Fe hyfforddwyd Evans yn Ysgol Gerdd a Drama y Guildhall rhwng 1991 a 1994,[3] ond ymunodd a'r Royal Shakespeare Company cyn cwblhau ei gwrs.[4] Yn y RSC cafodd rannau bach yn Coriolanus a Henry V,[4] cyn chwarae Lysander pan wnaeth cynhyrchiad Adrian Noble o A Midsummer Night's Dream deithio yn Efrog Newydd ac ar Broadway.
Ymddangosodd yn nrama dadleuol Cardiff East yn y Theatr Frenhinol Genedlaethol yn 1997,[3] a chwarae y prif ran yn Peter Pan,[5] gyda Ian McKellen a Claudie Blakley.
Wedi ei gyfarwyddo gan Trevor Nunn, ymddangosodd yn The Merchant of Venice a Troilus and Cressida,[3] a fe'i gastiwyd fel yr arwr yn yr opereta Candide,[4] oedd hefyd yn serennu Simon Russell Beale. Dyma'r rôl gyntaf lle roedd yn canu, a fe cafodd ei enwebu ar gyfer Gwobr Laurence Olivier Award am yr Actor Gorau mewn Sioe Gerdd yn 2000.[3]
Yn ogystal â Shakespeare a theatr draddodiadol, fe serennodd Evans mewn nifer o ddramâu arbrofol. Yn Theatr y Royal Court, ymddangosodd mewn dau ddrama newydd gan Sarah Kane: Cleansed a 4.48 Psychosis.[3][4]
Ar ôl llwyddiant Candide, castiwyd Evans mewn rhan gerddorol arall, y tro hwn yn y sioe gerdd Merrily We Roll Along gan Stephen Sondheim, a fe enillodd Wobr Laurence Olivier am yr Actor Gorau mewn Sioe Gerdd (2001).[3][6]
Yn dychwelyd i Shakespeare, fe chwaraeodd Ariel yng nghynyrchiad Michael Grandage o Y Dymestl yn theatr y Crucible Sheffield, gyda Derek Jacobi yn serennu fel Prospero (Shakesepeare).[7] Am hwn, a'i berfformiad yn y ddrama [Ghosts, fe enillodd Ail Wobr am Wobr Ian Charleson yn 2003.[3] Gyda'r RSC eto, fe ymddangosodd yn Measure for Measure a Cymbeline.[3][4]
Yn Nhachwedd 2005, fe serennodd mewn sioe gerdd arall gan Sondheim, Sunday in the Park with George yn theatr Menier Chocolate Factory yn West End Llundain, gan chwarae rôl yr arlunydd Ffrengig ôl-argraffiadol Georges Seurat, gyferbynAnna-Jane Casey. Fe'i gyfarwyddwyd gan Sam Buntrock, a roedd yn gynhyrchiad beiddgar, yn gwneud defnydd helaeth o animeiddio a thafluno i ddangos creu campwaith Seurat, A Sunday Afternoon on the Island of La Grande Jatte wrth iddo gael ei ddarlunio dros hyd y ddrama.[8]
Ar ddiwedd ei rediad byr yn y Menier, trosglwyddodd Sunday i'r Wyndam's Theatre mwy o faint, lle parhaodd tan mis Medi 2006. Fe enillodd bum gwobr Olivier,[6] yn cynnwys Actor Gorau mewn Sioe Gerdd i Evans, Actores Orau mewn Sioe Gerdd i Jenna Russell, a gymerodd drosodd gan Case ar ddiwedd rhediad y Menier, a Cynhyrchiad Sioe Gerdd Eithriadol.
Yn Ionawr 2008, fe gychwynnodd rhagolwg Sunday yn Studio 54, ar Brodway, Efrog Newydd, gyda Evans a Russell yn ail-gydio yn eu rhannau, a chast newydd o'r Roundabout Theatre Company. Fe agorwyd ar 21 Chwefror 2008 a caewyd ar 29 Mehefin.[9] Cafodd yr adfywiad ei enwebu ar gyfer 9 Gwobr Tony, ond ni enillodd,[3] gan cynnwys 'Gwobr Tony ar gyfer Perfformiad Gorau gan Brif Actor mewn Sioe Gerdd' i Evans, 'Gwobr Tony ar gyfer Perfformiad Gorau gan Brif Actores mewn Sioe Gerdd' i Russell, a 'Gwobr Tony ar gyfer Cyfarwyddo Gorau mewn Sioe Gerdd' i Sam Buntrock. Fe enwebwyd Evans hefyd ar gyfer gwobr 'Outer Critics Circle' am Actor Eithriadol mewn Sioe Gerdd, gwobr 'Drama League' am Berfformiad Nodedig, a gwobr 'Drama Desk' am Actor Eithriadol mewn Sioe Gerdd, er fe aeth y gwobrau i Paulo Szot (Outer Critics' Circle and Drama Desk), a Patti LuPone, yn y drefn honno.
Ar deledu, mae wedi gweithio yn helaeth gyda'r BBC, yn enwedig ar ddramâu cyfnod, yn cynnwys ffilm Great Expectations (1989) gyda Ioan Gruffudd, cyfres Daniel Deronda gyda Hugh Dancy, a chyfres The Virgin Queen gyda Anne-Marie Duff.[3]
Wnaeth Evans ymddangosiadau cameo yn y cyfresi hirhoedlog Spooks, Dalziel and Pascoe a Midsomer Murders.[3]
Fe serennodd fel Daniel Llewellyn yn rhifyn arbennig Nadolig 2005 o Doctor Who, lle gyflwynyd David Tennant fel y Degfed Doctor.[10]
Fe ymddangosodd yn nghyfres The Passion yn wythnos y Pasg, fel Sant Matthew.[3]
Mae Evans wedi ymddangos mewn wyth ffilm hyd yma: A Midsummer Night's Dream, Cameleon, Be Brave, The Barber of Siberia, Y Mabinogi, Tomorrow La Scala!, The Ramen Girl.[3] a Les Miserables
Cychwynnodd Evans fel cyfarwyddwr yn 2005 gyda rhaglen ddwbl o ddramâu Peter Gill: Lovely Evening and In the Blue,[8] a blwyddyn yn ddiweddarach fe gyfarwyddodd cynhyrchiad Cymraeg o'r ddrama Esther.[11] Y flwyddyn honno fe gyfarwyddodd darlleniad o Total Eclipse, gan Christopher Hampton, ar gyfer pen blwydd theatr y Royal Court yn 50, sioe lle serennodd ynddi yn theatr Menier Chocolate Factory yn 2007.
Yn 2007, fe ddychwelodd Evans i Ysgol Gerdd a Drama y Guildhall i gyfarwyddo cynhyrchiad myfyriwr o Certain Young Men, hefyd gan Peter Gill, gyda chast o wyth myfyriwr blwyddyn olaf.[12]
Ar 8 Ebrill 2009, fe enwyd Evans fel olynydd i Samuel West fel cyfarwyddwr creadigol Sheffield Theatres. Fe gychwynnodd ar ei waith ar ôl gwaith adnewyddu yn Theatr y Crucible, gyda'i dymor cyntaf yn Chwefror 2010.[13] Mae Evans wedi dweud nad yw'n bwriadu rhoi'r gorau i actio ar gyfer gwaith cyfarwyddo: "I don’t intend to give up acting … for the immediate future".[14]
Yn 2013, fe gyfarwyddodd Evans [15] y ddrama The Full Monty gan Simon Beaufoy.[16]
Yn 2015, fe gyfarwyddodd ddrama American Buffalo yn y Wyndham's Theatre.[17]
Ar 2 Rhagfyr 2015, fe'i apwyntiwyd fel cyfarwyddwr artistig newydd y Chichester Festival Theatre a bydd yn olynu Jonathan Church yng Ngorffennaf 2016.[18]
Ar 21 Medi 2022, cyhoeddwyd y byddai Evans a Tamara Harvey yn dod yn Gyd-Gyfarwyddwyr Artistig y Royal Shakespeare Company gan ddilyn Gregory Doran (fel Cyfarwyddwr Artistig Emeritws) ac Erica Whyman (Cyfarwyddwr Artistig Dros Dro) o Fehefin 2023.[19]
Mae Evans yn ddyn hoyw sydd wedi bod allan trwy gydol ei yrfa.[20] Wrth gael ei gyfweld gan The Daily Telegraph yn 2014 dwedodd nad oedd pethau yn hawdd yn ei ieuenctid a fe gafodd ei fwlio yn yr ysgol, gan ddweud: "Doedd e ddim yn cael ei ganiatáu pan dyfes i fyny. Roedd hi'n ddiwylliant macho iawn a roedd y teimlad o beidio i hynny yn anodd iawn." [21]
Yn 2011, mewn cyfweliad gyda The Guardian, fe ddatgelodd ei fod, yn ei lencyndod, yn dianc drwy "fynd ar deithiau bws a threnau i Stratford" i wylio cynyrchiadau RSC. Wrth sôn am ei fagwraeth yng Nghymru, dywedodd Evans, "Mae fy nheulu yn byw yno o gyd. Roedden nhw'n rhyddfrydol iawn, diolch byth, ac yn dal i fod. Fe wnaethon nhw fy annog i".[22]
| Blwyddyn | Teitl | Rhan | Nodiadau |
|---|---|---|---|
| 1996 | A Midsummer Night's Dream | Lysander | |
| 1997 | Cameleon | Elfed Davies | |
| 1997 | Be Brave | Lawrence | Gwobr BAFTA am Ffilm Gorau Enwebwyd—Gwobr BAFTA am Actor Gorau |
| 1998 | The Barber of Siberia | Andrew McCracken (mewn masg) | |
| 2002 | Tomorrow La Scala! | Jonny Atkins | |
| 2003 | Y Mabinogi | Manawydan (Dan) | |
| 2003 | Dal: Yma/Nawr | dyn dan artaith (Y Gododdin) | |
| 2008 | The Ramen Girl | Charlie | |
| 2012 | Les Misérables | Pimp (Montreuil-sur-mer) |
| Blwyddyn | Teitl | Rhan | Nodiadau |
|---|---|---|---|
| 1987 | Eye of the Dragon | Robin Richards | Cyfres teledu |
| 1987 | Dramarama | Anhysbys | Pennod: "A Spirited Performance" |
| 1995 | Soldier Soldier | LCpl Alun Griffiths | Pennod: "The Army Game" |
| 1999 | Great Expectations | Herbert Pocket | Ffilm deledu |
| 2000 | Doctors | Jason Bridger | Pennod: "All That Glitters" |
| 2001 | Love in a Cold Climate | Cedric | Cyfres deledu |
| 2001 | The Vice | Aaron | Multiple Guest Arc – "Force of Nature" – "Falling" |
| 2001 | Being Dom Joly | Actor Ffilm a Hysbysebion | Ffilm deledu |
| 2002 | Helen West | Daniel Maley | Pennod: "Deep Sleep" |
| 2002 | Daniel Deronda | Mordecai | Multiple Guest Arc – "Pennod #1.2" – "Pennod #1.3" |
| 2004 | Carrie's War | Frederic Evans | Ffilm deledu rhestrwyd fel Daniel Roberts |
| 2004 | Spooks | Defence QC | Pennod: "Persephone" |
| 2004 | To the Ends of the Earth | Parson Colley | Pennod: "Rites of Passage" |
| 2005 | Doctor Who | Danny Llewellyn | Pennod: "The Christmas Invasion" |
| 2005 | Dalziel and Pascoe | Rob Miclean | Multiple Guest Arc – "Houdini's Ghost: Part 1" – "Houdini's Ghost: Part 2" |
| 2006 | The Virgin Queen | Robert Cecil | Pennod: "Episode #1.4" |
| 2007 | Midsomer Murders | David Mostyn | Pennod: "Death and Dust" |
| 2008 | The Passion | Matthew | Cyfres deledu |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
