کازیروون
From Wikipedia, the free encyclopedia
کازیرون، (بە ئینگلیزی Kazerun، بە فارسی کازرون). کایزرون شارۆچکەیەکە لە ڕۆژئاوای پارێزگای فارس و ناوەندی شارستانی کازیرونە لە ڕۆژھەڵاتی کوردستان لە ئێران. ئەم شارە خاوەن مێژوویەکی دێرینە، چەندین شوێنەوار و شوێنەوارە دێرین و مێژووییەکانی تێدایە و چەندین شوێنی گەشتیاری ھەیە.[3] شاری کایزرون شەشەمین شاری پڕ دانیشتوانە و حەوتەمین شاری گەورەی پارێزگای فارسە. ژمارەی دانیشتوانی شاری کازرۆن لە سەرژمێری گشتی دانیشتووان و خانووبەرەی ساڵی ٢٠١٦ یەکسان بووە بە ٩٦ ھەزار و ٦٨٣ کەس.[4] بەرھەمە کشتوکاڵییەکانی بریتین لە خورما، باخی لیمۆ، گەنم، تووتن، برنج، پەتاتە و ترێ.
کازیرون | |
---|---|
کازرون - Kazerun | |
لە سەرەوە بە ئاراستەی میلی کاتژمێر: پەیکەری شاپوری یەکەم لە ئەشکەوتی شاپور، سروشتی کازیرون، پەیکەری تاجەستانی بەھرام یەکەم لە ئاھورا مەزدا لە تەنگی چۆگان، شاری دێرینی بیشاپور | |
وڵات | ئێران ڕۆژھەڵاتی کوردستان |
پارێزگا | فارس |
شارستان | کازیرون |
ناوچە | ناوچەی ناوەند |
بوون بە شارۆچکە | ١٩٣١ |
دەسەڵات | |
• ڕاژۆر | ڕەزا نەوزەری[1] |
بەرزایی | ٨٤٦ مەتر (٢٬٧٧٦ پێ) |
ژمارەی دانیشتووان (٢٠١٦) | |
• سەرجەم | ٩٤٬٦٨٣[2] |
زمان و ئایین | |
• زمان | کوردی (لوڕی) |
• ئایین | ئیسلام(شیعە) |
کۆدی تەلەفۆن | ٠٤٤ |
وێبگە |
کەلاوەکانی نزیک لە شاری کۆنی لە بیشاپور ١٢ میل(١٩ کم)، وێناکردنی باس-ڕێلیفی سەردەمی ساسانی لەخۆدەگرێت (نزیکەی ٢٢٤-٦٥١). پەیکەرێکی شاپوری یەکەم (٢٤١-٢٧٢ی زایینی) دەتوانرێت لە ئەشکەوتێکی گەورەدا لەم شوێنەدا بدۆزرێتەوە. وێرانەکانی قەلەح-یە گابری (قەڵای گابرەکان، یان زەردەشتیەکان) دەکەوێتە سەر تەپۆڵکەیەکی کازیرۆن.
کازیرنی ئەمڕۆ لە سەدەی چوارەمی کۆچی بە یەکگرتنی ٣ گوند بە ناوەکانی "نۆرد" و "ڕەھبان" و "دریست" دامەزرا.[5] شاری دێرینی بیشاپور و ئەشکەوتی شاپور لە دیمەنی شوێنەواریی ساسانی ناوچەی فارس لە نزیک کازەرون ھەڵکەوتوون و لە نێو بەرھەمە تۆمارکراوەکانی ئێران لە میراتی جیھانیی یونسکۆدان.[6]
ئەم شارۆچکەیە لە سەدەی ٤ و ٥ی کۆچیەوە لە لایەن شێخ ئەبو ئیسحاق کازیرونیەوە موسڵمان کراوە. ئەم شارە لە سەردەمی زێڕینی ئیسلامدا ماڵی چەندین زانا و شاعیر و سۆفی و کەسانی گەورەی تر بووە و لە سەردەمی زێڕینی ئیسلامدا بە یەکێک لە ناوەندەکانی شارستانیەت و کلتور و مەعریفەی ئیسلامی ناسراوە.[7]