Damin gambit

Damin gambit jedno je od često igranih otvaranja u šahu. Radi se o bijeloj ponudi žrtvovanja pješaka, a radi bržeg razvoja figura i napada na crnog.

Damin gambit
a b c d e f g h 8 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 a b c d e f g h
Potezi	1. d4 d5 2. c4
ECO	D06 - D69

Historija

Damin gambit jedno je od najstarijih šahovskih otvaranja. Opisao ga je španski šahist Luis Ramírez de Lucena u najstarijoj knjizi o šahu Repetición de Amores y Arte de Ajedrez con ci Iuegos de Partido, objavljenoj u Salamanci 1497. godine. Spominje se i u Getingenskom rukopisu, prvom djelu koje se u potpunosti odnosi na moderni šah.

Sve do sredine 19. vijeka nije se često igrao, jer se smatrao mirnim, zatvorenim oblikom otvaranja. Međutim, nakon partije Staunton – Saint Amant 1843.^[1] i Bečkog turnira^[2] 1873. godine, damin gambit dobija na popularnosti koja dostiže vrhunac 1920-tih i 1930-tih godina. Naročito je značajno Svjetsko prvenstvo u šahu 1927. između Capablance – Aljehina, gdje je većina partija igrana daminim gambitom ^[3]

Nakon Drugog svjetskog rata gubi na značaju jer raste sklonost indijskoj odbrani daminom otvaranju. Ipak, damin gambit još se uvijek često igra.

Iako se naziva i vodi pod vrstom gambita, ipak se smatra da ono zapravo nije gambit. Naime, po prihvaćanju gambita, crni ne može braniti pješaka kao što je to slučaj kod kraljevog gambita. Time se zapravo gubi osnovni smisao gambita, a to je da pokušajem obrane pješaka, crni izgubi na razvoju otvaranja figura, što bijeli koristi za ubrzani razvoj svojih figura, postizanja bolje pozicije i konačno matiranje crnog.

Oblici

U Enciklopediji šahovskih otvaranja na damin gambit se odnosi čak 63 oblika otvaranja, od D06 do D69. Osnovni potezi su:

1. d4 d5

2. c4

Osnovna ideja daminog gambita je zamjena c-pješaka, protiv nešto jačeg crnog d-pješaka, čime se postiže lagana prednost na središtu šahovske table.

Osnovne varijante

Često igrani potezi u ovom položaju su

• 2. ... e6 (Odbijeni damin gambit);^[4]
• 2. ... c6 (Slavenska odbrana);^[5]
• 2. ... dc4 (Prihvaćeni damin gambit);^[6]
• 2. ... Sc6 (Čigorinova odbrana);^[7]

Sporedne varijante

Rjeđe se igraju:

• 2. ... e5 (Albinov protivgambit)
• 2. ... c5 (Simetrična odbrana)
• 2. ... Sf6 (Marshallova odbrana)
• 2. ... Lf5 (Baltička odbrana)

Razvijene varijante

Druge sporedne varijante daminog gambita, neznatno se razlikuju od osnovnih i osnovna im je razlika da se razmjena pješaka odvija u kasnijim potezima kao:

potezima bijelog 1. d4 i 2. Sf3 , a tek u trećem potezu bijeli igra 3.c4

crni može nakon 1. d4 odgovoriti sa 1. ...Sf6, a tek kasnije ...c6 i ...d5 ili ...e6 i ...d5.

Literatura

• Luděk Pachman: Das Damengambit. 3., aktualisierte Auflage. Edition Olms, Zürich 2001, ISBN 3-283-00274-6.
• Jerzy Konikowski: Modernes Damengambit-richtig gespielt. 2., aktualisierte Auflage. Joachim Beyer Verlag, Hollfeld 2007, ISBN 978-3-88805-483-9.