Tonkedeg

Tonkedeg
Kumun eus Breizh
Ar c'hastell

Anv gallek (ofisiel)	Tonquédec
Bro istorel	Treger
Bro velestradurel	Treger-Goueloù
Melestradurezh
Departamant	Aodoù-an-Arvor
Arondisamant	Lannuon
Kanton	Plouared (betek 2015) Bear (abaoe 2015)
Etrekumuniezh	Lannuon-Treger
Kod INSEE	22340
Kod post	22140

Maer	Joël Philippe (2020–2026)

Internet	(fr)www.tonquedec.fr
Douaroniezh
Gorread	18,01 km²
Uhelderioù	• Kreiz kêr : 90 m • Izelañ : 10 m • Uhelañ : 106 m
Poblañsouriezh
Poblañs	1 209 den^[1]
Stankter poblañs	67 den/km²

48° 40' 12" N – 3° 23' 38" K Tonkedeg

Anv

Stummoù skrivet

Tonkadoc, 1231 ; Tonguedec, 1235 ; Tonkedoc, 1239, 1242 ; Tonquedec, 1253, 1267, 1300, c. 1330 ; Tonquedeuc, 1395 ; Tonquedec e dibenn ar XIV^vet kantved^[2].

Gerdarzh

Eus al lesanv Tonkadok ("Tonkedek") bet roet da aotrou ar c'hastell bet savet e dibenn an XII^vet kantved gant Prigent (Prit gent, A lignez kaer) Koedmen-Pentevr e teu anv kêr hep mar ebet^[3].

Istor

XIV^vet kantved

Etre ar 24 a viz Genver hag an 8 a viz Even 1394, an dug Yann IV a lakaas dismantrañ kastell an tiegezh Koedmen, a oa kevredet gant e enebour Olier V Klison.

XV^vet kantved

Ur barrouz e voe Tonkedeg ken abred ha 1426.
D'ar 17 a viz Eost 1447 e voe lakaet iliz Tonkedeg da iliz chabistr dre ur builh a-berzh ar pab Nikolaz V diwar goulenn Roland V Koedmen, beskont Tonkedeg.

XVI^vet kantved

E deroù 1588 e savas beskont Tonkedeg ur gwarnizon evit servijout ar roue gall Henri III en e vrezel enep ar C'hevre katolik. E miz Gwengolo 1589 e voe trec'h ar gwarnizon-se war ar gevredidi, hogen e kastell Tonkedeg e varvas o fenn goude an distro. Meur a emgann a voe c'hoazh enep ar C'hevre betek 1598.

XVII^vet kantved

E miz C'hwevrer 1614 e voe kemeret ar c'hastell gant breur beskont Tonkedeg hag un nebeud soudarded ; e miz Ebrel e voe adtapet gant un dousennad tudjentil deuet eus Lannuon.
D'ar 16 a viz Kerzu 1636 e voe gwerzhet beskontelezh Tonkedeg da René I^añ Kengo a Lanwal (1586–1644) ; d'an 22 a viz Gouere 1637 e voe ar beskont nevez er c'hastell, a oa bet unan eus melloù chadenn-difenn dugelezh Breizh^[5].

XVIII^vet kantved

D'an 10 a viz C'hwevrer 1790 e voe dilennet ar maer kentañ, pa oa war-dro 1 700 a dud o chom er gumun.

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

Mervel a reas 70 gwaz abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavarout eo 4,35 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911^[6] ; tri anezhe a varvas e Belgia e miz Eost 1914 : unan e Jemeppe-sur-Sambre d’an 22, soudard e oa er 48vet Rujumant Troadegiezh^[7], unan e Falisolle d’an 22 ivez, soudard e oa er 47vet Rujumant Troadegiezh^[8] hag ur c’horporal er 47vet Rujumant Troadegiezh]] e Mettet d’an 23^[9] ; ur soudard all a voe lazhet e Boezinge e Flandrez Belgia d’an 22 a viz Ebrel 1915, soudard e oa er 74vet Rujumant Troadegiezh Tiriadel^[10].

Eil Brezel-bed

Mervel a reas 16 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel, hervez monumant ar re varv^[6].

Brezelioù didrevadennañ

Brezel Aljeria : mervel a reas ur soudard eus Tonkedeg d'an 22 a viz Genver 1955 e Tunizia.

Remove ads

Monumantoù ha traoù heverk

Kastell Tonkedeg gwelet diwar nij.
Iliz chabistr Sant Pêr.
Monumant ar Re Varv.

Eizh chapel zo ivez : Kerriwalan, Kerveur (aet da get), al Loc'h, Logivi, Sant-David, Sant-Gweltaz, Sant-Gwenole ha Sant-Medard.
Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik^[11].
Plakennoù ar re varv (1914-1918 ha 1939-1945) en iliz katolik^[12].
Monumant an tri rezistant eus ar gumun bet lazhet e 1944^[13].

Tud

Jañ-Mai 'n Olier, tad-kozh Anjela Duval, gouestlet ul levr dezhañ ganti (Tad-kozh Roperz-Huon)

A orin eus Tonkedeg

Guillaume Emmanuel Marie de Quengo de Tonquédec, aktour (bet ganet e Pariz, 1966)

Beziet eno

Louise de Quengo (1584-1656)^[15]

Ardamezeg ar familhoù

d'Acigné

Beskonted Tonkedeg

En erminoù e dreustell zivouedet en gul karget gant teir flourdilizenn en aour.|

Douaroniezh

Anv

Ardamezioù