Kabbala

Ar C'habbala, Kabala pe Kabalah ((he) קַבָּלָה, ger-ha-ger "degemer, hengoun" pe "klotañ"), zo un hengoun ezoterek hag ur skol-preder e kevrinegezh yuzev], kinniget evel « Lezenn dre gomz ha kuzh » roet gant YHWH (Doue) da Voizez war ar Menez Sinai, war un dro gant al « Lezenn skrivet publik » (an Torah). Ar C'habbala zo un aridennad kelennoù ezoterek a glask displegañ darempred Doue, an Ein Sof (אֵין סוֹף, "An hini difin") digemm, peurbad ha kevrenus, ouzh an hollved marvus a zo ur fin dezhañ hag a zo krouidigezh Doue.

Gwezenn ar Vuhez, gant Athanasius Kircher (1602-1680).

Hervez Georges Lahy eo ar C'habbala « ment diabarzh an Torah, a glot gant ar sod (an anaoudegezh kuzh) eus pevar live diabarzh an Torah (anavet evel pardès) ».

Skridoù pouezusañ

• Levr ar Grouidigezh, pe Sefer Yetsirah, ar skrid koshañ lakaet war gont Abraham.
• Levr ar Sklêrijenn, pe Sefer Ha Bahir, skrid deuet war wel en XII^vet kantved en Llenguadoc.
• Levr ar Splannder, Sefer Ha Zohar, pouezusañ levr ar C'habbala, skrivet pe war-dro 2000 bloaz zo gant Rabbi Shimon bar Yohaï, pe gant Moïse de León, ur rabin spagnol eus an XIII^vet kantved.

Istor

Dizemglev zo etre an istorourien diwar-benn orin ar C'habbala. Kregiñ a rafe gant Adam, a vez lakaet levr an ael Raziel war e gont. Ar Sefer Yetsira goude, lakaet war gont Abraham, hervez Gaon Vilna.

Krennamzer

613 Mitzvot • Halac'ha • Kabbala • Midrash • Minhag • Talmud • Tanac'h (Torah / Nevi'im / Ketouvim) • Targoum
Strolladoù sokial-sevenadurel
Achkenazed • Djouhouried • Mizrac'hed • Samaritaned • Sefaraded
Istor ar Yuzevien
Brezelioù yuzev-roman • Diaspora • Harlu Babilon • Istor ar Yuzevien er Grennamzer • Istor ar Yuzevien en Henamzer • Templ Jeruzalem
Istor ar Yuzevien dre vro
Alamagn • Breizh • Broioù muzulman • Frañs • Israel • Polonia • Rusia • Spagn • Stadoù-Unanet
Kredennoù yuzevek
Adgroueouriezh yuzev • Esened • Fariseed • Karaegezh • Kristeniezh kentidik • Ortodoksiezh yuzev • Sadukeed • Samaritanegezh • Yuzevegezh an Eil Templ • Yuzevegezh adreizhet • Yuzevegezh frankizour • Yuzevegezh kentidik • Yuzevegezh virour • Zeloted
Lidoù
Listenn pedennoù ha bennozhioù yuzev
Yezhoù yuzev
Bouc'horeg • Djidieg • Grouzineg • Hebraeg • Ladinoeg • Yideg • Yuzev-tateg
Strolladoù politikel er yuzevegezh
Aliyah • Brezel israelat-arab • Bund • C'hasidegezh • Dishualidigezh ar Yuzevien • Haskalah • Hasmoneed • Istor ar sionouriezh • Istor Stad Israel • Kibboutz • Sanhedrin • Sionouriezh • Trevadennoù yuzevek e Palestina
Heskinerezh ar Yuzevien
Enepyuzevegezh • Shoah

 יהדות • Yuzevegezh