Сялява (возера)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Сялява (значэнні).

Сяля́ва^[2][3] — адно з найбуйнейшых азёраў на паўночным усходзе Беларусі, размешчана на тэрыторыі Крупскага раёна Мінскай вобласці ў басейне ракі Лукомка (прыток Заходняй Дзвіны) за 20 км на поўнач ад горада Крупкі.

Сялява
Морфаметрыя
Вышыня над узроўнем мора	167,7[1] м
Даўжыня	15 км
Шырыня	3 км
Плошча	15 км²
Аб’ём	0,0948 км³
Даўжыня берагавой лініі	44,3 км
Найбольшая глыбіня	17,6 м
Сярэдняя глыбіня	6,3 м
Гідралогія
Салёнасць	0,2 ‰
Празрыстасць	3 м
Басейн
Плошча вадазбору	324 км²
Упадаюць	рэкі Высокая, Ракітаўка, ручаі
Выцякаюць	пратока ў возера Абіда
Размяшчэнне
Краіна	Беларусь
Рэгіён	Мінская вобласць
Сялява
Сялява
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Возера Сялява з’яўляецца азёрным вадасховішчам, узнікшым на месцы азёр Сялява і Рабца пры будаўніцтве плаціны Сяляўскай ГЭС на рацэ Югна ў 1965 годзе^[4]. Плошча паверхні возера каля 15 км², з іх прыкладна дзве траціны — паўднёвы плёс (уласная тэрыторыя возера Сялява), адна трэць — паўночны плёс (тэрыторыя возера Рабца). У цэнтральнай частцы возера знаходзяцца тры выспы, самая буйная з якіх мае плошчу каля 200 гектараў. Даўжыня возера 15 км, найбольшая шырыня 3 км. Найбольшая глыбіня дасягае 17,6 м.
Катлавіна возера лагчыннага тыпу, выцягнутая з поўначы на поўдзень. Схілы катлавіны маюць вышыню 6—8, на поўначы 3—5 метраў. Берагавая лінія звілістая. Берагі нізкія і пясчаныя. Месцамі берагі забалочаныя. Ложа возера да глыбіні 4—6, у асобных месцах да 10 метраў, выслана пясчана-галечнымі, пясчанымі і апясчаненымі адкладамі, глыбей — сапрапелем.
Возера эўтрофнае, праточнае. У возера ўпадаюць рэкі Высокая і Ракітаўка, пратока з возера Худавец^[1], ручаі і меліярацыйныя каналы. На поўначы Сялява злучана шырокай пратокай з возерам Абіда. Зарастае слаба.
У возеры водзяцца шчупак, лешч, лінь, акунь, плотка, мянтуз і іншыя віды рыб.

Каля возера вёскі Баркі, Высокае, Прошыка, Старожышча, Худава, Дубы, Гузовіна, Янаўшчына, аграгарадок Калодніца. Возера ўваходзіць у склад ландшафтнага заказніка рэспубліканскага значэння «Сялява»^[5][6].

Сярод мясцовых жыхароў існуе легенда што 28 жніўня 1942 года ў возера Сялява зваліўся бамбардзіроўшчык Пе-8, які перавозіў у Англію 4 тоны золата ў якасці перадаплаты за пастаўкі па ленд-лізу^[7].

Зноскі

1. Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Минская область / Редактор Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2009. — 60 с. — 20 000 экз. — ISBN 978-985-508-174-7. (руск.)
2. БелЭн 2002.
3. ЭПБ 1986.
4. Возера Сялява Архівавана 8 снежня 2012.
5. Постановление Совета Министров Республики Беларусь от 25.02.1993 № 99 "Об образовании Государственного ландшафтного заказника «Селява» (руск.)
6. Ландшафтные заказники Архівавана 27 сакавіка 2012. (руск.)
7. Есть ли золото на дне Селявы? (руск.)

Літаратура

• Мельнікаў А. К. Сяля́ва // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — С. 63. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
• Сяля́ва // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 337—338. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Блакітная кніга Беларусі : Энцыклапедыя / рэдкал.: Н. А. Дзісько і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — С. Сяля́ва. — 415 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-133-1.
• Селя́ва // Словарь названий гидрографических объектов России и других стран — членов СНГ (руск.) / Под ред. Г. И. Донидзе. — М.: Картгеоцентр — Геодезиздат, 1999. — С. 332. — 464 с. — 500 экз. — ISBN 5-86066-017-0.
• Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Минская область / Редактор Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2009. — С. 15, 45. — 60 с. — 20 000 экз. — ISBN 978-985-508-174-7. (руск.)
• Центральная Беларусь. Карта. Указатель населённых пунктов. Таблица расстояний / Гл. ред. И. Чумак. — Мн.: Квадрограф, 2008. — 10 000 экз. (руск.)
• Ліст карты N-35-59. Выданне 1986 года. Стан мясцовасці на 1984 год. (руск.)

Спасылкі

• Общая характеристика озёр Минской области // Справочник «Водные объекты Республики Беларусь» Архівавана 20 кастрычніка 2016. (руск.)
• Морфометрические параметры озёр Минской области // Справочник «Водные объекты Республики Беларусь» Архівавана 6 сакавіка 2016. (руск.)